نۇرقانات جاقىپباي، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى: ءومىرىمنىڭ كرەدوسى – شەڭبەردەن شىعۋ

مەن ويلادىم: ساحنادا سۇلۋ ونەر تۋدىرىپ جۇرگەن سۋرەتكەردى قاي كەزدە جولىقتىرساڭ دا ۇنەمى كوپتەن وقشاۋ، جالقى، دارا جۇرەتىنىن بايقاۋعا بولادى. دابىرا دابىلدان الىس، ۇنەمى ءوز ويى­مەن اۋرە، قاشان دا ويلى، كوركەم ءھام سالماقتى سپەكتاكل قويۋدىڭ قامىندا. سوندايدا ويعا رەجيسسەردىڭ ءوزى ۇنەمى ايتاتىن: «ونەر دەگەن – جانكەشتىلىك. بارىڭدى سالىپ ادال ەڭبەكتەنبەسەڭ، ساحنا مويىندامايدى، كورەرمەن قابىل­دامايدى. جانكەشتىلىكتە جۇرگەن جاننان شىن ونەر تۋادى» دەگەن ءسوزى ورالادى. قا­زاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، مەم­لەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، ش.ايت­­ماتوۆ اتىنداعى حالىقارالىق سىي­­لىق­تىڭ يەگەرى، رەجيسسەر نۇرقانات جا­­قىپ­باي ءدال سونداي. ءۇنسىز ءجۇرىپ، ۇلكەن ىستەردىڭ باسىنان تابىلاتىن سۋرەتكەر تابيعاتى شىن مانىندە سۇيسىنۋگە تۇرارلىق.

رەجيسسەر ايتادى: – مەن ومىردە ءبىر-اق نارسەنى كوكسەدىم – ول ونەرگە قالت­قىسىز قىزمەت ەتۋ. سونى تاڭدادىم، سول سوقپاقتا ءوزىمنىڭ دارا جولىمدى قالدىرعىم كەلدى. بالا كۇنىمنەن-اق كوپ ىشىنەن كومەسكىلەنۋدەن قاشتىم، ءتول ەرەكشەلىگىممەن ەستە قالعىم كەلدى. قانداي ىسكە كىرىسسەم دە جان-تانىممەن بەرىلىپ، ادالىنان اتقارۋعا ۇمتىلدىم. ال تەاتر اشۋ – وقىستان تۋا سالىپ، ءساتتى جۇزەگە اسىپ كەتكەن كەزدەيسوق قادام ەمەس. بۇل – مەنىڭ ومىرلىك ارمانىم. سوناۋ ءبىر جىلى اللا بۇيىرتىپ تاعدىرىم تەاتر­مەن توعىسقاندا، ەڭ العاش ونەر الەمىنىڭ الىپپەسىمەن تانىسقانىمدا-اق مەن مۇندا كەڭىستىكتى تولتىرىپ، كوپشىلىك ساحنادا ءجۇرۋ ءۇشىن كەلمەگەنىمدى ءتۇسىندىم. مەنىڭ ونەردە ءوز جولىم بولۋى كەرەك ەكەنىن ۇقتىم. سوندىقتان دا اكتەرلىك ونەردە باستى ءرول بيىگىنەن كورىنىپ قانا قويماي، ويلى بەينە جاساۋعا، رەجيسسۋرادا دا سونى سوقپاعىمدى سالۋعا بار كۇش-جىگەرىمدى، سانالى عۇمىرىمدى ارنادىم. ءومىرىمنىڭ كرەدوسى – شەڭبەردەن شىعۋ بولدى. ويتكەنى شەڭبەردە قالىپ قويساڭ قايتالاۋعا ۇرىناسىڭ. ال مەن قايتالاۋدان قاشتىم، شىعارماشىلىقتا شەڭبەردەن شىعۋعا ۇمتىلدىم. جاستار تەاترىن اشۋ – وسى اسقاق ارمانىمنىڭ اقيقاتقا اينالعان اق جەلكەنى.

مەن ويلادىم: ءيا، راس. وسىدان تۋرا 15 جىل بۇرىن ارقا تورىنە تۋ تى­گىپ، ىرگەسىن قالاعان جاستار تەاترى – نۇر­قانات جاقىپبايدىڭ ومىرلىك ۇلكەن ارمانىنىڭ اقيقاتقا اينالعان تاريحي ءساتى بولاتىن. بۇگىندە تالاي بيىكتى باعىندىرىپ، ونەر ولكەسىنەن ءوزىنىڭ ايشىقتى ورنىن بەلگىلەگەن جاسامپاز رۋحتى جاستار تەاترىنىڭ جۇلدىزى جار­قىراپ، ەلىمىزدى عانا ەمەس، الىس-جاقىن شەتەلدى مويىنداتىپ، ونەرىمەن ۇلت بايراعىن تەك بيىكتە جەلبىرەتىپ جۇرگەن ۇجىم ءۇشىن العاشقى جىلدار وڭاي بولمادى. ال تاقىر جەردەن تەاتر اشقان نۇرقانات جاقىپبايدىڭ الدىندا ۇلكەن سىناق تۇرعان ەدى.

رەجيسسەر ايتادى: – تەاتر اشىلعان العاشقى جىلدارى بىزدە ءتىپتى قويىلىم وينايتىن تۇراقتى ءتول ساحنامىز بولمادى. ۇلى كوشتىڭ كوكەسىن سول كەزدە كوردىك قوي (ك ۇلىپ الدى). ەل ارالاپ، جەر-جەرلەردە ءجۇرىپ، بوس تۇرعان ساحنالاردا ونەر كورسەتتىك. بىردە قاللەكي – قاليبەك قۋانىشباەۆ تەاترىندا قويعان كەزەكتى قويىلىمىمىزدان كەيىن دەكوراتسيالارىمىزدى الىپ، جاستار سارايىنا قاراي كەلە جاتقانبىز. بالالاردى العا جىبەرىپ، ءوزىم سوڭدارىنان ەرىپ كەلە­مىن. قولىمىزدا قىتايدىڭ الا سومكەسى، دەكوراتسيانى كوتەرە الماي قينالا مىقشىڭدايمىز. دالادا 40 گرادۋس اياز. جەل ۋلەپ، قار بوراپ تۇر. كەندىر ءجىپ قولدارىن قيىپ جىبەرگەن بولۋ كەرەك، ونىڭ ۇستىنە اياز قوسىلىپ، اكتريسا قىز­دارىم شىداماي جىلاپ كەلە جاتىر. بەت­تەرى ابدەن دومبىعىپ، قىپ-قىزىل بولىپ كەتكەن. وسى كورىنىستى كورىپ شىداي المادىم، ەركىمنەن تىس مەنىڭ دە كوزىمنەن جاس پارلادى. بىراق ونىمدى كورسەتپەۋگە تىرىسىپ باقتىم. سەنىپ كەلە جاتقاندارى – مەن، جۇرەگىمنىڭ نازىكتىگىن كورسەتىپ، سول سەنىمدەرىن كۇيرەتىپ الۋدان قورىقتىم. ءبىر ۋاقىتتا جاسىم قاتىپ قالىپتى. كىر­پىگىمدە كادىمگىدەي مۇز پايدا بولىپ، كوزىمنىڭ الدىندا بەينەبىر اينەك تۇرعان­داي، جابا المايمىن. شىنىمدى ايتا­يىن، شوشىپ كەتتىم. جولشىباي «اباي» قوناقۇيى كەزدەسە كەتتى دە، دەرەۋ سوندا بۇرىلدىم. ال بالالار بولسا، ەشتەڭەنى سەزگەن جوق، ءىلبي باسىپ ءارى قاراي كەتىپ با­را جاتىر. عيماراتتىڭ ءىشى جىلى عوي، كوزىمدە قاتىپ تۇرعان مۇز بىردەن ەرىپ كەتتى. جانارىمنىڭ امان ەكەنىنە كو­زىم جەتىپ، قاتتى قۋاندىم. دەرەۋ بالا­لار­دىڭ سوڭىنان جۇگىردىم. قاتا­رى­نان قالىپ، قايتا ىلەسكەنىمدى ەشكىم دە باي­قاماي قالدى. وسى كۇن ءالى ەسىمنەن كەتپەيدى.

مەن ويلادىم: استانادان جاستار تەاترىن اشۋ جايلى العاش ۇسىنىس تۇس­كەندە ءبارىن تاستاپ، جىلى ورنىن سۋىتىپ، ۇيرەنگەن ورتاسىن قيىپ الما­تىدان جىراققا قونىس اۋدارۋ رەجيس­سەر ءۇشىن وڭاي بولماعانى انىق. شاكىرت­تەرىنىڭ ءوز جۇمىس جوسپارى، ال رەجيسسەردىڭ ۇستازدىقتان بولەك، ع.مۇ­سىرەپوۆ اتىنداعى بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر تەاترىندا ۇزاق جىلدان بەرى ەتىپ كەلە جاتقان قىزمەتى بار. دوستارى دا، جاقىندارى دا، سىرلاسار ورتاسى دا وسىندا. قالاي دەگەنمەن، الماتى – مادەنيەتتىڭ وشاعى عوي. سون­دىقتان العاشىندا ءبىر شەشىمگە كەلۋدە قاتتى قينالدى: ء«بىردى مىڭعا ساتا ما» («اباي»)، الدە ءبارىن جالعىز ارمانىنىڭ جولىندا قۇربان ەتە مە؟ رەجيسسەر ارمانىن تاڭدادى! 37 جىل قىزمەت ەتكەن قۇتتى ورنى – تەاترىن، وتباسىن قال­دىرىپ، وقۋىن ەندى تامامداعالى وتىرعان شاكىرتتەرىن ەرتىپ تاۋەكەل ساپارى – ارماننىڭ ۇلى جولىنا باعىت بۇردى.

رەجيسسەر ايتادى: – الماتىداعى ع.مۇسىرەپوۆ اتىنداعى اكادەميالىق بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر تەاترىندا 40 جىلعا جۋىق تابان اۋدارماي ەڭبەك ەتتىم. سىنشىلاردىڭ بەرگەن باعاسىنا قاراعاندا جامان اكتەر بول­ماعان سياقتىمىن. ءار رولىمە وزگەشە ءومىر سىيلاۋعا ۇمتىلدىم. سول جولدا ىزدەندىم. ارينە، سول بەدەل بيىگىندە حالىقتىڭ شەكسىز ىقىلاس-قۇرمەتىنە بولەنىپ كۇنى بۇگىنگە دەيىن ەش قينالماي، بەيقام دا الاڭسىز ءومىرىمدى كەشىپ جۇرە بەرۋىمە دە بولاتىن ەدى. بىراق مەنى الىس­تان ءبىر ارمان قول بۇلعاپ شاقىرا بەردى. ءوزىمنىڭ اكتەرلىك امپلۋاعا سىيمايتىنىمدى ءتۇسىندىم. الايدا رەجيسسەر بولام دەگەن وي ءۇش ۇيىقتاسام دا تۇسىمە كىر­مەپتى. تەاتردا ءارتۇرلى جاعدايلار بولىپ جاتادى عوي، بىرەۋلەرگە ىشتەي قاتتى رەن­جىدىم. نامىسىمدى قامشىلاعان وسى جاع­دايدان كەيىن قالايدا اكتەرلىكتەن كەتىپ، رەجيسسەرلىككە بارۋعا بەل بۋدىم. ءدال سول ۋاقىتتا ايگىلى ءازىربايجان مام­­بەتوۆ رەجيسسەرلىك بولىمگە شاكىرت قا­بىل­­داپ جاتىر ەكەن. تالاپكەرلەر قاتا­­رىنان مەنى كورگەن ءازىربايجان ءمادي ۇلى:

 – سەن مۇندا نە ىستەپ ءجۇرسىڭ؟ مەن سەنى ءبارىبىر قابىلدامايمىن. سوندىقتان اۋرە بولما! جاقسى اكتەرسiڭ، رەجيسسۋرادان نە ىزدەدىڭ؟.. تەاترىڭا، ساحناڭا قايتىپ بارعانىڭ دۇرىس بولادى! يديوت، سەن سول جاققا كوبىرەك كەرەكسىڭ...– دەپ بىردەن شەشىمىن كەسىپ ايتتى. جاستىق جالىن بويدا قايناپ تۇرعان كەز عوي: – نەگە جاقسى اكتەر رەجيسسەر بولماۋى كەرەك؟ – دەپ مەن دە ايتقانىمنان قايتپادىم. ءسويتىپ ەمتيحانعا كىردىم. مەجەلى ۋاقىتتا كونۆەرت اشىلىپ، تاپسىرما ورتاعا تاستالدى. العاشقىسى – مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «اباي» تراگەدياسى ەكەن دە، ەكىنشىسى – ەركىن تاقىرىپ. تاڭداۋىم ايتماتوۆقا ءتۇستى، «شىنارىم مەنىڭ، شىرايلىم». «سپەكتاكلدى قالاي قويار ەدىڭ؟..» دەپ جازىلىپتى ەمتيحان بيلەتىندە. مۇنى كورگەن مامبەتوۆ:

– نەگە ايتماتوۆتى تاڭدادىڭ؟ – دەپ تاعى دا ساۋال تاستادى.

– مەنىڭ ەڭ جاقسى كورەتىن جازۋشىم...

– ال اۋەزوۆتى شە؟ ۇناتپايسىڭ با؟

– مۇحتار اۋەزوۆتى ءتۇسىنۋ ءۇشىن ماعان ءالى ۋاقىت كەرەك... كەيىن جاقسى تۇسىنگەن كەزدە «ابايعا» دا كەلەمىن! مىندەتتى تۇردە!

رەجيسسەر ءلام دەمەدى. اراعا ءبىراز ۋاقىت سالىپ ەمتيحان قورىتىندىسى شىقتى. ازەكەڭ كەلدى دە، بارلىعىنىڭ باعالارىن حابارلاپ جاتىر. الدەن ۋاقىتتا: «جاقىپباەۆ – «2!» دەدى. ولگەن جەرىم وسى ەكەن دەپ، تومەن قارادىم. ءازىلى ەكەن. بىرنەشە سەكۋندقا سوزىلعان ۇزىلىستەن كەيىن بەتiمە قاراپ كۇلدi دە: «5»، يديوت!» دەدi. ءسويتiپ، رەجيسسەرلiك ءبولىمنىڭ ستۋدەنتى اتانىپ شىعا كەلدىم.

مەن ويلادىم: اكتەرلىك سوقپاق – نۇرقانات جاقىپبايدىڭ ۇلتتىق رەجيسسۋراعا اكەلەر سونى سۇرلەۋىنە جول سالعان ۇلى دايىندىعى ەدى. ونەر يەسىنىڭ تابيعاتىنداعى سوزگە ساراڭدىق، دابىرا-دابىلدان گورى ويلانۋ مەن تولعانۋ ۇستىندە جۇرەر ىشكى كوڭىل كۇي قاتپارلارى ساحناگەردى ءاردايىم ويلى بەينەلەر بيىگىنە جەتەلەيتىن، تەرەڭدىككە ۇمتىلدىراتىن. بۇل قاسيەت رەجيسسۋراعا قادام باسقاندا دا سۋرەتكەردىڭ جانىنان ءبىر ەلى اجىرامادى. سىرشىل اكتەردىڭ سەزىمتال الەمىنەن جەتكەن تازالىقپەن تەڭ ورىلگەن سۇلۋلىق ەندى تۇتاستاي سۋرەت­كەرلىك بيىكتەن ءۇن قاتتى.

رەجيسسەر ايتادى: – اكتەر رەتىندە كوپكە سۇيكىمىم بولعانىمەن، رەجيسسۋراعا العاش كەلگەندە: «كۇتكەنىمىز سەن ەدىڭ؟» دەپ تەاتر الەمى مەنى بىردەن قۇشاق جا­يىپ قارسى العان جوق. الدىمدا كوپ كەدەرگى، قيىندىقتار كەزدەستى. ويتكەنى مەن بۇعان دەيىن تاپتاۋرىنعا تۇسكەن ءداستۇرلى رەجيسسۋرادان باس تارتىپ، سۋرەتكەرلىك جولدا ءوز سۇرلەۋىمدى سالۋعا ۇمتىلدىم. كوپسوزدىلىكتەن قاشىپ، ونىڭ ورنىنا پلاستيكا، بي مەن انگە، ارەكەتكە باسىمدىق بەردىم. سونىم ءۇشىن كوپ سىنالىپ، تالاي تاياق تا جەدىم. بىراق بۇل مەنى جاسىتپادى. كەرىسىنشە قايراي ءتۇستى. ويتكەنى مەن ءوز جولىمنىڭ، تاڭداعان باعىتىمنىڭ دۇرىستىعىنا سەندىم جانە تۇبىندە تەاترلار ءدال وسى ادىسپەن جۇ­مىس ىستەۋگە كوشەتىنىنە سەندىم. تۇيسى­گىم الداماپتى. بۇگىندە كوپتەگەن تەاتر­ وسى ادىسكە كوشتى، ءتىپتى ماعان ەلىك­تەگىسى كەلەتىندەردى بايقايمىن. سون­دىقتان دا قانشا سىنالىپ جاتسام دا، ءاۋ باستا تاڭداعان باعىتىمنان باس تارتپاعانىما بۇگىندە قۋانامىن. وسى تاباندىلىق، وسى تاۋەكەل تۇبىندە ماعان جاڭا تەاتردىڭ ىرگەسىن قالاۋىما سەبەپ بولدى. ماڭايىما مەنى ءسوزسىز ءتۇسىنىپ، قاباعىمنان ۇعاتىن مۇددەلەس جانداردى، شاكىرتتەرىمدى جيناپ 2007 جىلى جاڭا تەاتردىڭ ىرگەسىن قالادىق. يگىلىكتى ءىستىڭ باسى-قاسىندا ءجۇرىپ، ەلوردا تورىنەن جاستار تەاترىنىڭ اشىلۋىنا ۇيىتقى بولىپ، قولداۋ بىلدىرگەن سول كەزدەگى استانا قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى، جازۋشى-دراماتۋرگ، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى ەرمەك ءامىرحان ۇلى امانشاەۆقا العىسىم شەكسىز.

مەن ويلادىم: شىنىمەن دە، جاس­تار تەاترىنىڭ قويىلىمدارىن ءجىتى باقىلار جان ساحنا تورىنەن ەلىمىزدىڭ كوپتەگەن اكادەميالىق تەاترلارىنا ءتان سىقيعان، قوزعالمايتىن دەكوراتسيانى ەمەس، جالىنداعان جاستاردىڭ جاستىق لەبىن سەزەر ەدى. رەجيسسەر نۇرقانات جاقىپبايدىڭ رەفورماتورلىعى دا سول – قويىلىمدارىندا م ۇلىك ەمەس، ءبىرىنشى كەزەككە ۇنەمى اكتەرلەردىڭ ءوزى شىعادى. سوندىقتان دا ساحنا سۋرەتكەرىنىڭ ءار قويىلىمى ۇزدىكسىز قوزعالىسقا ءتۇسىپ، ءتى­رى اعزا سەكىلدى ونەردەگى ءومىرىن ءسۇرىپ جا­تا­دى. ال جاستار تەاترى – نۇرقانات جا­قىپ­بايدىڭ تاۋەكەلىمەن قۇرىلعان تەاتر.

رەجيسسەر ايتادى: – مەن جاستارعا ۇنەمى كەلەشەگىمىز دەپ قارايمىن. ولار قاي كەزدە دە سول جاستىعىمەن ۇتادى. بۇگىندە ولار ايلىعىنىڭ ازدىعىنا، باسپاناسىنىڭ جوقتىعىنا قاراماي، ۋاقىتپەن ساناسۋدى ۇمىتىپ، ءوزىن تۇتاستاي ونەرگە ارناپ جاتسا – ول دا سول جاستىق جالىننىڭ ارقاسى. «مەن حالقىما كەرەكپىن! مەن – ەلىمنىڭ ەرتەڭىمىن» دەگەن جالعىز-اق سەنىم ولاردى العا جەتەلەيدى. ايتپەسە، ءدال قازىر، شىنىن ايتقاندا، سول جاستاردىڭ ءۇيى دە مىقتى ەمەس، جالاقىسى دا قالتا كوتەرمەيدى. جالپى، قازاق تەاترلارىنىڭ جالاقىسى ماردىمسىز بولسا، ءبىزدىڭ تەاتر مۇلدەم از الادى. دەگەنمەن بۇل بالالار ونى ايتىپ جاتقان جوق. قالاي تەاتر دەگەن كيەلى مەكەننىڭ تابالدىرىعىن اتتايدى، ءوزىنىڭ ءۇيى جوق ەكەنىن، جالاقىسىنىڭ ازدىعىن، كۇيبەڭ تىرلىكتىڭ باسقا دا قيىنشىلىعىن ۇمىتىپ، ساف سۇلۋ ونەردىڭ سيقىرىنا اربالادى. ماڭايىما ءوزىم سەكىلدى ارمانداي بىلەتىن جانە مەنىڭ ەرتەگىمە يمانداي سەنەتىن ارمانشىل جاستاردىڭ توپتاسقانىنا باقىتتىمىن.

مەن ويلادىم: ەسەپسىز توگىلگەن ماڭداي تەر، ادال ەڭبەكتىڭ قاي كەزدە دە وتەۋى بولعان. بۇگىندە جاس تەاتر ەلوردا تورىندە جاڭا عيماراتقا يە بولىپ، ونەردەگى ءوزىنىڭ ايشىقتى ورنىن بەلگىلەسە – بۇل دا سول ونەرگە دەگەن شەكسىز ماحاببات پەن ەشبىر وتەۋسىز ەسەلەنە توگىلگەن ماڭداي تەر، قاجىر-قايراتتىڭ، تۇعىرلى تاباندىلىق پەن ەرىك-جىگەردىڭ جەمىسى دەپ بىلەمىز. ۋاقىت-اعزام الاقانىندا بەدەرلەنگەن وسىناۋ 15 جىلدا جاستار تەاترىنىڭ ەلىمىزدى عانا ەمەس، الىس-جاقىن شەتەلدى مويىنداتىپ قانا قويماي، تالاي دودالاردا توپ جارىپ جۇرگەن قارىمدى قادامى ءھام جەمىستى جولى – جاس تەاتردىڭ ونەردەگى ورىسىنە ولشەم، الداعى كۇندەردە اتقارماق ايتۋلى تۋىندىلارىنىڭ تالعام دەڭگەيى مەن كوركەمدىك كەلبەتىنە تارازى.

رەجيسسەر ايتادى: – ەلىمىزدە 60-تان اسا تەاتر بار. سول تەاترلاردىڭ رەپەرتۋارلارىندا ءجۇرىپ جاتقان پەسالاردى ءبىز دە قويامىز. بىراق ءبىز ۇجىمنىڭ مۇمكىندىگىنە ساي وعان بولەك باعىت، وزگەشە ۇنمەن كەلەمىز. بولاشاعىمىز جاستار بولعان سوڭ، كەز كەلگەن تۋىندىنى، ءتىپتى كلاسسيكالىق شىعارمانى دا سول جاستارعا ارناپ كوركەمدەپ، جاڭاشىل باعىتتا قويۋعا تىرىسىپ جاتىرمىز. كەرەمەت جاڭالىق اشتىق دەپ ەسەپتەمەيمىز. جاستاردىڭ تالعامىنا ساي، سولاردىڭ تىلىندە، كوپسوزدىلىكتەن گورى، وقيعانى ارەكەتكە كوبىرەك قۇرىپ، مۋزىكا مەن پلاستيكاعا باسىمدىق بەرىپ جۇمىس ىستەۋ ۇستىندەمىز. ويتكەنى ادامدا نامىس دەگەن بار. اسىرەسە قازاق – نامىسشىل حالىق. قازىرگى كومپتەرمەن ءوسىپ كەلە جاتقان جاستار «مەنىڭ ەلىمدە نەگە ماسكەۋدەگىدەي، بولماسا ەۋروپانىڭ الۋان باعىتتاعى تەاترلارىنداي سان قىرلى تەاتر جوق؟ برودۆەي تەاترلارىنىڭ سپەكتاكلدەرىندەي قويىلىمدى مەن نەگە ءوز ەلىمنەن تاماشالاي المايمىن؟» دەپ نامىستانباسىنشى، الەمنەن ىزدەيتىن ەرەكشەلىكتى ءوز ەلىنەن، ۇلتتىق ونەرىنەن تاپسىنشى دەگەن وي ءار قويىلىمدى قويعان سايىن مەنىڭ كوكەيىمدە تۇرادى. ەگەر شىنداپ تىرىساتىن بولساق، قولىمىزدان كەلەدى عوي، نەگە ەۋروپا، ماسكەۋ تەاتر­لارىمەن يىق تىرەستىرە الارلىق ونەر تۋدىرماسقا؟!. الەمدىك كلاسسيكانى ساحنالاپ شەتەلدىك بولىپ كەتە المايتىنىمىز اقيقات. الايدا ءبىزدىڭ دىتتەگەنىمىز – دۇنيەجۇزىلىك تەاتر مادەنيەتىنەن، تاجىريبەدەن وزىمىزگە، قازاققا كەرەك دۇنيەنى الىپ، كورەرمەنىمىزگە ۇسىنۋ. ماسەلەن، قازىر ساحنادا تۇرىپ الىپ اقىل ايتقاندى ەشكىم تىڭداعىسى كەلمەيدى. اقىل ايتۋدىڭ ءداۋىرى وتكەن. قازىر سوڭعى ءسوزدى كورەرمەننىڭ وزىنە قالدىرۋ كەرەك. ءوزى ويلانىپ، ءتۇيىنىن ءوزىنىڭ تۇسىنىك-تانىمىنا قاراي كورەرمەن ءوزى شەشەدى. تەاتر ماماندارى، سىنشىلاردىڭ پىكىرىنە سۇيەنسەك، ونەرسۇيەر قاۋىمنىڭ ىقىلاسىنا قاراعاندا، اياق الىسىمىز دۇرىس سياقتى.

مەن ويلادىم: ادەتتە، كەز كەلگەن شىعارماشىلىق يەسىنىڭ بالا تانى­مىنىڭ قالىپتاسىپ، بيىككە قانات قاعۋى­نا تۋعان جەر، وسكەن ورتاسىنىڭ ىقپا­لى وتە زور. بۇل – ونىڭ ازاماتتىق كوزقاراسىن، شىعارماشىلىق قيال قارىمىن ايقىندايتىن نەگىزگى فاكتور. سول سەكىلدى نۇرقانات جاقىپبايدىڭ شىعارماشىلىق الەمى جايلى ءسوز بولعاندا، ونەر يەسىنىڭ تۋىپ-وسكەن، قيالىنا قانات بىتىرگەن كيەلى قارقارا ءوڭىرى، مىڭجىلقى جايلاۋى نازاردان تىس قالۋعا ءتيىس ەمەس. الماتى وبلىسى، رايىمبەك اۋدانىنىڭ تورىندەگى قا­سيەت­تى قارقارا مەكەنىنىڭ بار عاجابى مەن سۇلۋلىعىنا سۇقتانىپ ەرجەتكەن بالانىڭ ءتۇبى ءبىر سۋرەتكەر بولۋى زاڭدى دا ەدى.

رەجيسسەر ايتادى: – مەن الماتى وبلىسىنىڭ رايىمبەك اۋدانىنداعى اتاقتى قارقارا جايلاۋىنىڭ تورىندە دۇنيەگە كەلىپپىن. تابيعاتى ەرەكشە اسەم جەر. ءشوپتىڭ بيىكتىگى اتتى ادامنىڭ بويىنان اسادى. بۇل ولكەگە ەلىكتەر سول ءشوپتىڭ اراسىمەن كەلەتۇعىن ەدى. تاۋلارى قانداي بيىك ەدى! اسەمدىكپەن ادىپتەلىپ، سۇلۋلىققا ماتالعان تابيعات­تىڭ عاجايىپ جاراتىلىسى بالاڭ تانىمىمىزدى كەڭەيتىپ، كوركەم ويلاۋعا جەتەلەدى. مۇزارت شىڭى اسپانمەن تالاس­قان اسقار تاۋلار بيىككە ۇمتىل­دىردى. سوندىقتان بولسا كەرەك، ءبىز ەرەك­شە قيالشىل، ارمانشىل بولىپ ەرجەتتىك. دالادا تۋعاندىقتان با، دالا­بەزەر­لەۋ بولدىم. وسى كۇنگە دەيىن سول ادەت.

ءسوز سوڭىندا:

– ارمانىڭىز؟

– ءوزىم اشقان جاستار تەاترىنىڭ ۇلكەن بيىكتەرگە، شىرقاۋ دەڭگەيگە جەت­كەنى. ويتكەنى مەن ءۇشىن ىرگەتاسىن قالا­عان تەاترىمنىڭ جەتكەنىنەن اسقان زور باقىت جوق.

– ءسىزدىڭ ۇعىمىڭىزداعى باقىت دەگەن نە؟

– ءتىرى ءجۇرۋ، وسىنداي قۋانىش كورۋ. ودان ارتىق باقىت بولمايدى. تىرلىك – باقىت، قالعانىنىڭ ءبارى كەلەدى، كەتەدى...

– اتاققا قالاي قارايسىز؟

– شىعارماشىلىق دەگەن سەزىم مەن شابىتقا تىكەلەي تاۋەلدى بولعاندىقتان، ونەر ادامدارىنىڭ ارا-تۇرا رەسمي تۇردە مويىندالىپ تۇرعانى دۇرىس. ول جاڭا سەرپىلىستەرگە باستاماشى بولادى.

– اڭگىمەڭىزگە راحمەت.

اڭگىمەلەسكەن

نازەركە جۇماباي،

«Egemen Qazaqstan»