سولقىلداق سوت ادىلەتتى قازاقستانعا قالاي قىزمەت ەتەدى؟

پەتروپاۆل قالاسىنىڭ تۇر­عىنى مۇقاش قابدىروۆتىڭ 1928 جىلى تۋعان اناسى رايسا روزبەرگ نەمىس قىزى ەكەن. 1941 جىلى ونى وتباسىمەن بىر­گە دا­عىستان اكسر اۋماعىنداعى وردجو­نيكيدزە ولكەسىنەن قازاقستانعا كۇشتەپ جەر اۋدارىپتى. قۋعىن-سۇر­گىن كورىپ، اش-جالاڭاش كەلگەن نەمىستەردى بۇرىنعى بۋلاەۆ (قا­زىرگى ماعجان جۇماباەۆ) اۋدانىنداعى جاڭاكول دەگەن قازاق اۋىلىنا قونىستاندىرادى. ەكى حالىق ءبىرىنىڭ ءتىلىن ءبىرى بىل­مەي، ارالاسا الماي، ءوزارا سىيى­سا الماي ءجۇرسىن دەگەن نكۆد جەندەتتەرىنىڭ تىلەگى ورىندالماي، ەجەلدەن جومارت جۇرەكتى قازاقتار نەمىستەردى باۋىرىنا تارتىپ، بارىمەن ءبولىسىپ، ءوز اراسىنا قوسىپ العانىن جاقسى بىلەمىز. كەشىكپەي نەمىستىڭ بالالارى قازاقشا ۇيرەنىپ، ەسىمدەرىن قازاقشاعا اۋىستىرىپ، ەمىرەنگەن حا­لىقتىڭ ەكى ءۇيىنىڭ بىرىندەي ارالاسىپ كەتەدى. رايسا دا ەسىمىن ماريامعا وزگەرتىپ، مۇسىلمان ءدىنىن قابىلداپ، 40-جىلداردىڭ اياعىندا ابىلعازى دەگەن قازاق جىگىتىنە تۇرمىسقا شىعادى. جاس وتباسى وسى اۋدانداعى كورشىلەس ارالاعاش اۋىلىنا كوشۋگە رۇقسات الادى. ءماريام «ارنايى قونىس اۋدارۋشى» («سپەتسپەرەسەلەنەتس») رەتىندە ۇنەمى باقىلاۋدا بولىپ، ەسەپكە تىركەلىپ تۇرادى. 1950 جىلى ابىلعازىنىڭ وتباسىندا مۇقاش دەگەن ۇلى ومىرگە كەلەدى.

1993 جىلعى 14 ساۋىردەگى «جاپپاي ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ» جونىندەگى زاڭعا سايكەس اناسىمەن 1956 جىلعا دەيىن بىرگە تۇرعان بالالارى دا ساياسي قۋعىن-سۇرگiندەر قۇربانى رەتىندە زارداپ شەگۋشى بولىپ تانىلادى. بۇل وتە دۇرىس شەشىم ەكەنى داۋسىز، ويتكەنى بەسىكتەگى مۇقاشتى ۋا­قى­تىندا ەمىزۋگە شاماسى بولماي اناسى ءماريام 15 شاقىرىمداي جەر­دەگى «قاراعاندى» كەڭشارىنىڭ ورتا­لىعىنداعى كومەنداتۋراعا جاياۋ بارىپ، بەلگىلەنىپ تۇرۋى مىندەت بولعان. بۇل ۋاقىتتا اشىعىپ، شىرىلداعان بالا بەسىكتە زارداپ شەگىپ، قاتىپ-سەمىپ جاتاتىن...

ءوزىنىڭ 1956 جىلعا دەيىن قۋعىن-سۇرگىن قۇربانى بولعان­دىعىن ءومىر-باقي مەملەكەتتىك قىزمەتتە ىستەپ، زەينەتكە شىق­قان مۇقاش قابدىروۆ بەر­تىن عانا ءبىلىپ، 2017 جىلدىڭ 6 ماۋ­­سىمىندا پەتروپاۆل قالا­سىنىڭ №2 سوتىنىڭ سۋدياسى ا.سەرداليننىڭ شەشىمىمەن ء(ىس № 5912-17-00-2/4889) بەكىتتىرىپ الادى. ال وبلىستىق پروكۋراتۋرا وسى شەشىمنىڭ نەگىزىندە قابدىروۆ مۇقاش ابىلعازى ۇلىن ساياسي قۋعىن-سۇرگىننىڭ قۇربانى دەپ تانىپ، ونى اقتالعان دەگەن انىقتاما بەرەدى (انىقتاما №2-1414-17-07038 11.08.17)

مۇقاش قابدىروۆ قارجى باقىلاۋ سالاسىندا قىزمەت ىستەپ، 1997 جىلى اۋدان جابىلعاننان كەيىن پەتروپاۆل قالاسىنا كوشىپ كەلگەن ەدى. مۇندا دا ول ءوزىنىڭ ماماندىعى بويىنشا قارجى-باقىلاۋ سالاسىندا قىزمەت ىس­تەيدى. ال ول مەملەكەتتىك قىز­مەتكە جاتادى.

2010 جىلعا دەيىن كۇيەۋگە شىققان قىزىنىڭ وتباسىمەن بىرگە 5 جان ەكى بولمەلى ۇيدە تۇرادى. ءۇي تارلىق ەتكەننەن كەيىن م.قابدىروۆ مەملەكەتتىك قىزمەتكەر رەتىندە ءۇي-جايىن كەڭىتىپ بەرۋ قۇقىن پايدالانىپ جەرگىلىكتى اكىمدىككە ارىز بەرەدى. وسى كەزدەن ول ءۇي-جايىن كەڭەيتۋشىلەردىڭ قاتارىنا مەملەكەتتىك قىزمەتكەر رەتىندە كەزەككە قويىلادى. 2013 جىلى «قارجى-باقىلاۋ سالاسىنىڭ قۇرمەتتى قىزمەتكەرى» دەگەن №17 ءنومىرلى توسبەلگىمەن ماراپاتتالىپ، زەينەت دەمالىسىنا شىققاندا ونىڭ كەزەگى ءسال عانا جىلجىعان.

2017 جىلى م.قابدىروۆ «جاپ­پاي ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇر­باندارىن اق­تاۋ جونىندەگى» زاڭمەن تانىسادى. ونىڭ 20-بابىندا «ەگەر ادامدار قۋعىن-سۇر­­گىننىڭ كەسىرىنەن وزدەرىنىڭ تۇرعىن ءۇي قۇقىعىنان ايىرىلىپ قالعان بولسا، ال قازىر تۇرعىن ءۇي جاعدايىن جاقسارتۋعا مۇقتاج بولسا، ولار كەزەكتەن تىس تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتىلۋگە قۇ­قىلى» دەپ جازىلعان. ءماريام قابدىروۆا جانە ونىڭ بالاسى مۇقاش قابدىروۆ – ءدال وسىنداي ساناتقا ەنەتىن جاندار. سوندىقتان م.قابدىروۆ وزىنە كەزەكتەن تىس باسپانا بەرۋدى تالاپ ەتىپ، 2020 جىلدىڭ باسىندا جەرگىلىكتى اكىمدىككە ءوتىنىش بەرەدى. ودان ەش حابار بولماعان سوڭ، ەكىنشىنى، ودان دا حابار بولماعان سوڭ 3-رەت 18 ماۋسىمدا جازىپ، ونىڭ ءبىر داناسىنا قابىلداعان وسپانوۆا گۇلميرا دەگەن قىزمەتكەردىڭ قولىن «الدىم» دەپ قويدىرىپ الادى.

2020 جىلعى 21 قازاندا مۇقاش قا­بدىروۆتىڭ ارىزىن تۇرعىن-ءۇي كوم­مۋ­نالدىق شا­ر­ۋا­شىلىعى (تكش) بو­لىمىندەگى كوميسسيا قاراپ، وعان جاڭا ءۇيدىڭ 4-قاباتىنان جەكەشەلەندىرۋگە بولمايدى دەپ جازىلعان ءبىر بولمە­لى پاتەر بەرگەن. «نۇرلى جەر» باعدار­لا­ماسىنىڭ شەڭ­بەرىندە سالىنعان بۇل ۇيلەر شىنىندا دا جەكەشەلەندىرۋگە جاتپايتىن، بىراق زاڭدى نەگىز بولسا وندايعا كىم قارسى تۇرا الادى؟ ويتكەنى باعدارلاما ۇكىمەتتىڭ قاۋلىسىمەن بەكى­تىلگەن، ال جاپ­پاي قۋعىن-سۇرگىن قۇر­بانىنا بەرىلەتىن ءۇيدىڭ ءتارتىبى زاڭمەن بەكىتىلگەن. ال زاڭنىڭ كۇشى ار­قا­شاندا قاۋلىدان جوعارى.

ءبىر عانا بولمەلى پاتەر بەرگەن كوميسسيا م.قابدىروۆتىڭ وتباسى جاندارىنىڭ سانى بەسەۋ ەكەنىن، ءوزىنىڭ دەنساۋلىعىنا بايلانىس­تى 3-توپتاعى مۇگەدەكتىگى بارىن دا ەسكەرمەگەن. سونىمەن بىرگە زاڭعا سايكەس مۇگەدەك جاندارعا ۇيدە جەدەلساتى بولماسا پاتەر تومەنگى قاباتتان بەرىلەتىنىن دە قاپەرگە الماعان.

مۇقاش قابدىروۆ 2020 جىل­دىڭ جەلتوقسان ايىندا وسى ماسەلەلەردى كورسەتىپ جانە دا­لەل­مەن وزىنە كەڭىرەك پاتەر ءبو­لۋدى ءوتىنىپ قايتا ءوتىنىش جازادى. سول ءوتىنىش 2021 جىلدىڭ شىلدە ايىنا دەيىن قارالماعان. ءتىپتى قابىلداۋعا جازىلسا دا ونى وسى ماسەلەمەن اينالىساتىن باسشى  قابىلداماعان. ءتىپتى تەلەفونعا دا جاۋاپ بەرمەگەن. التى الاسى، بەس بەرەسى جوق قىزمەتكەر ءوزىنىڭ زاڭدى مىندەتىن ورىنداماعانى دا سۇراق تۋدىرادى...

ارينە، مۇندايدا زارداپ شەگۋشى ادىلدىك ىزدەپ سوتقا جۇگىنەرى حاق. م.قاب­دىروۆ تە ادۆوكات جالداپ، 2021 جىل­دىڭ تامىز ايىندا سوتقا بەرەدى. ارىز­دى قاراعان اۋدانارالىق ارناۋ­لى اكىمشىلىك سوتتىڭ ء(اااس) سۋدياسى ك.ما­سيموۆا تاراپتارعا كەلىسىمگە كەلۋ تۋرالى ۇسىنىس جاسايدى. ونىڭ شارتى بويىن­شا تۇرعىن ءۇي شارۋاشىلىق كوميسسياسى ءوزىنىڭ قىركۇيەك ايىندا بولاتىن الداعى وتىرىسىندا م.قابدىروۆتىڭ بارلىق تالابىن ەسكەرىپ، وعان 3 بولمەلى پاتەر بەرۋ تۋرالى شەشىم شى­عارۋدى ءۇش جۇمىس كۇنى ىشىندە قاراستىرادى. وسىعان تاراپتار كەلىسىپ قولدارىن قويادى، انىقتاما دەپ اتالعان بۇل قۇ­جاتتى سۋديا بەكىتىپ، ءبارى تارايدى. مۇن­داي كەلىسىمگە جۇرتتىڭ ءبارى رازى بو­لار-اق، بىراق...

بىراق «قۋىرداقتىڭ كوكەسىن تۇيە سويعاندا كورەسىڭ» دەگەندەي جۇرەك تالماسىمەن اۋىرىپ، مۇگەدەكتىك العان مۇقاش قابدىروۆتى وسى كەلىسىمدى تۇر­عىن-ءۇي شارۋاشىلىق كوميس­سياسىنىڭ وتىرىسىنا شىعارعان ونىڭ توراعاسى ايران-اسىر قى­لىپ، «وتباسىڭنىڭ قۇرامى تۋرالى، مۇگەدەكتىگىڭ تۋرالى بىزگە نەگە انىقتاما بەرمەگەنسىڭ؟» دەپ تاپ بەرەدى. اقساقال مۇنداي انىقتامالاردى باياعىدان بەر­گەندىگىن ايتسا، اۋزىن اش­قىز­بايدى.

ءتىپتى سول انىقتامالار جوعا­لىپ كەتكەننىڭ وزىندە وتىرىسقا دايىندالۋ بارىسىندا ءتيىستى قىزمەتكەرلەر قايتادان سۇراتىپ الۋعا دا بولاتىن ەدى عوي. بۇل جەردە قابدىروۆتىڭ ەمەس، ءوز جۇمىستارىنىڭ شالالىعى ەكەنى كورىنىپ تۇر نەمەسە ءتىپتى قاساقانا شالالىق جاساپ تۇر-اۋ دەگەن وي تۋادى... وتىرىستا «ماسەلەنى قاراۋ كەيىنگە قالدىرىلادى» دەگەن قورىتىندى شىعارىلىپ، سوتتىڭ شەشىمى (انىقتاماسى) اياقسىز قالادى.

مۇقاش قابدىروۆ كەلىسىم تۋرالى انىقتاما (شەشىم) شى­عارىپ بەرگەن ءاااس سۋدياسى ك.ماسيموۆاعا شەشىمىڭىزدى كوميسسيا ورىندامادى دەپ شاعىم ايتىپ بارسا، سۋديا ارادا 3 اي وت­كەندە ءوز شەشىمىنىڭ ورىندا­لۋىنا ارا تۇسە المايدى. ءتىپتى بيۋروكرات شەنەۋنىكتەردىڭ جەتە­گىنە ەرىپ، «كەيىنگە قالدىرىل­عاندىقتان» ەشقانداي شەشىم شىعارا المايتىنىن ايتىپ، «و پريۆلەچەني ك وتۆەتستۆەننوستي وتۆەتچيكوۆ زا نەيسپولنەنيە وپرەدەلەنيا سۋدا سوگلاشەنيا و پريميرەني وت 25 اۆگۋستا 2021 گودا... وتكازات» دەگەن انىقتاما بەرىپ، ءوز شەشىمىن ورىنداتۋدان ءوزى باس تارتادى.

سوتتىڭ مارتەبەسىن اياققا تاپ­تات­قىزىپ، بويكۇيەزدىك كورسەت­كەن وسىنداي سۋديانىڭ ىسىنە وسى ماقالانى وقىعان جو­عا­رعى سوت باسشىلارى ءتيىستى باعاسىن بەرەر دەگەن ۇمىتتەمىز. الدە بىزدە سۋديالاردىڭ شالا ىسىنە قولدانىلاتىن ەشقانداي شارا جوق پا؟ ال سوتتىڭ وسىنداي تابانسىزدىعىنان ەلدىڭ اتقارۋشى بيلىككە سەنىمى تو­مەن­­دەي بەرەتىنى جاسىرىن ەمەس. ويتكەنى حالىق سۋديانى، ونىڭ شەشىمىن ادىلدىك دەپ قابىل­دايدى. شەشىم ورىندالماسا، سوت جۇيەسىنە اشۋ-ىزاسى ارتادى...

قالالىق اكىمدىكتىڭ تۇر­عىن ءۇي-كوم­مۋ­نالدىق شارۋا­شى­لىعىنىڭ ا.حا­بي­بۋل­لين توراعا­لىق ەتەتىن كوميس­سيا­سىنىڭ قازان، قاراشا ايىنداعى وتىرىستارى دا ەشقانداي شەشىم شىعار­مايدى. ءتىپتى ويلارىنا نە كەلسە سونى ىستەپ، 70-تەن اسقان اقساقالدى قۇر اۋ­رە قى­لادى. ماسەلەن، 2021 جىل­عى 11 قاراشادا بولعان وتىرىسىندا: «زا گراج­دانينوم م.كاب­ديروۆىم زاكرەپيت پراۆو ۆرەمەننوگو پروجيۆانيا پو اد­رەسۋ: ۋل. 2-ايا پەرۆومايسكايا، د.3، كۆ.69. ...تاك جە پري وچەرەدنوم سترويتەل­ستۆە ي ۆۆودە ۆ ەكسپلۋاتاتسيۋ نوۆوگو وبەكتا ي راسپرەدەلەني كۆارتير راسسموترەت ۆوپروس و پرەدوستاۆلەني جيليا ۆ نوۆوم وبەكتە نا جيليششنوي كوميسسي» دەگەن باس-اياعى جوق، مەرزىمى كورسەتىلمەگەن، شىعارىپسالما شەشىم شىعارادى. سايىپ كەلگەندە، سوتتىڭ ءۇش كۇننىڭ ىشىندە پاتەر ماسەلەسىن شەشۋ تۋرالى شەشىمى وسىلاي تالكەككە اينالدىرىلادى.

وكىنىشكە قاراي، قازاقستان سوتىن ويىنشىققا اينالدىرۋ ودان ءارى ۇ­دەي تۇسەدى. ك.ماسيموۆانىڭ ءوز شە­شى­مىن ورىنداتۋدان ءوزى قاشقان ءپرين­تسيپسىز قىلىعىن ايتىپ م.قابدىروۆ سول­تۇستىك قازاقستان وبلىستىق سوتىنا ارىز تۇسىرەدى. ونى 2022 جىلدىڭ 17 قاڭ­تارىندا اكىمشىلىك ىستەر جونىندەگى القانىڭ سۋدياسى ن.شالاەۆا قاراپ، ك.ما­سيمو­ۆانىڭ ەكىنشى شەشىمىن زاڭسىز دەپ وزگەرتىپ، ال سۋديانىڭ بە­كىتۋىمەن جاسالعان العاشقى بەيبىت كەلىسىمنىڭ شارتتارىن ورىنداماعان ا.حابيبۋللينگە 50 اەك، ياعني 153 150 تەڭگە ايىپپۇل سالىپ، سوت شەشىمىن 2022 جىلدىڭ 15 اقپانىنا دەيىن ورىنداۋعا مەرزىم بەرەدى.

بۇعان قاراپ «بار ەكەن عوي بىزدە ادىلەتتى سۋديالار» دەپ ءبىر سەرپىلىپ قالعان كوڭىل ءارى قاراي سۋ سەپكەندەي باسىلادى. نەگە؟

ويتكەنى، ارادا ءۇش اي وتسە دە تكش كوميسسياسى ونىڭ شە­شىمىن ورىنداماعان، سو­عان شا­را قولدانۋدى ءوتىنىپ جاز­عان م.قابدىروۆتىڭ ارىزىنا باعاناعى ن.شالاەۆا ەندى تۇپ-تۋرا قاراما-قار­سى شەشىم شىعارادى. بۇل جولى ول ءوزى ايىپپۇل سالعان ا.ءحابيبۋلليندى ءتىپتى: «وتۆەتچيك نە وتكازىۆاەت­سيا وت يسپولنەنيا سۋدەبنوگو اكتا»، دەپ 26 ساۋىردە شىعارعان شەشىمىندە اقتاپ الادى. ءوزىنىڭ 15 اقپانعا دەيىن ماسەلەنى شەشۋدى مىندەتتەگەنىنە 2 اي ءوتىپ كەتسە دە ونى مۇلدە «ۇمىتىپ» كەتكەن سياقتى. سونىمەن بىرگە ول تالاپكەر مەن ونىڭ وكىلىن ايىپتاپ، 15 اقپاندا 14 ساعات 44 مينۋتتا «ساعات 17.00-دە بولاتىن وتىرىسقا شاقىرىلاسىزدار»، دەپ ۋاتساپپەن جىبەرىلگەن شا­قىرۋعا كەلمەگەنسىزدەر دەپ ايىپ­تاپ، قۇيقىل­جىتادى. سۋديا­نىڭ سىنىققا سىلتاۋ ىزدەپ، قايتسە دە جاۋاپكەردى اقتاۋعا تى­رىسقانى كورىنىپ تۇر. ءتىپتى وتىرىسقا 2 ساعات قالعاندا عا­نا شاقىرىلعانىن دا دۇرىس دەپ سانايدى ەكەن... مۇنداي ماڭىز­دى وتىرىسقا شاقىرۋدى ءورت شىققانداي ەكى ساعات بۇرىن عانا ايتۋدى ول ءتىپتى ايىپتاپ تا تۇرعان جوق...

اقىرىندا ن.شالاەۆا مىناداي قورىتىندى شىعارادى: «ۆىۆودى سۋدا پەرۆوي ينستانتسي ياۆليايۋتسيا وبوسنوۆاننىمي، ماتەريالامي دەلا پودتۆەرج­دايۋتسيا ي ترەبوۆانيام زاكونا سووتۆەتستۆۋەت».

بۇل نە سوندا، شالاەۆاعا قازاقستان زاڭدارى ويىنشىق پا؟ قالاي تارتسا سولاي بۇ­رى­­لا­تىن اربانىڭ تەرتەسى مە؟ ءبىرىنشى ينستانتسيانىڭ قورى­تىندىسى دۇرىس بولسا، ول نەگە ا.حابيبۋللينگە 153 150 تەڭگە ايىپپۇل سالعان؟

ك.ماسيموۆانىڭ شەشى­مىن وزگەرتكەن ءبىرىنشى انىق­تا­ماسىندا ول: «وسنوۆانيەم دليا وتمەنى وپرەدەلەنيا سۋدا پەرۆوي ينستانتسي ياۆلياەتسيا، سوگلاسنو پودپۋنكتۋ 3 چاستي 1 ست. 427 گپك، نەسووتۆەتستۆيە ۆىۆودوۆ سۋدا پەرۆوي ينستانتسي يزلوجەننىح ۆ وپرەدەلەني وبستوياتەلستۆا دەلا. تاكيە نارۋشەنيا ۆ داننوم دەلە ۋستانوۆلەنى» دەپ جازعانى قايدا؟ ەندى سونىڭ ءبارى دۇرىس بولىپ شىققانى ما؟ الدە سول ەكى ورتادا اپك وزگەرىپ كەتتى مە؟ الدە... باسقا ءبىر قۇپيا، ەشكىم بىلمەيتىن جاسىرىن سىر بار ما؟

ايتا كەتەتىن جايت، ن.شالاە­ۆا­نىڭ العاشقى انىقتاماسىنان كەيىن، 2022 جىلدىڭ 18 ناۋرىزىندا كوميسسيانىڭ كەزەكتى وتى­­­رىسى بولعان. بۇل وتىرىس وبلىستىق سوتتىڭ سۋدياسى ن.شا­لاەۆانىڭ شەشىمىن تو­لىق ورىن­داۋعا ءتيىستى بولاتىن. بىراق... وسى وتىرىس ادامدى باسىنۋ مەن ءاجۋالاۋدىڭ، ار-نا­مىسىن اياققا تاپتاۋدىڭ اشىق كورى­نىسى سياقتى. كوميسسيانىڭ بەينە­جازباسىندا مۇشەلەر ما­سەلەگە قاتىسسىز سۇراقتار بە­رىپ، تالاپ­كەر مەن ونىڭ ادۆو­كا­تىنىڭ جۇيكە­لەرىن جۇقارتۋعا تىرىسقان. مىسا­لى، «مەرزىمسىز» دەپ بەرىلسە دە مۇگە­دەك­تىگى بار تۋرالى انىقتاما­نىڭ ۋاقى­تىنا ءشۇيىلىپ، ونىڭ زاڭدىلىعىنا ءشۇبا كەلتىرگەن. ك.مۇقىشەۆ دەگەن كوميسسيانىڭ ءبىر مۇشە­سى ماسەلەنى باسقا ارناعا بۇر­عى­سى كەلىپ، قالادا قانداي تۇرعىن ءۇي باعدارلامالارى ورىندالىپ جاتقانىن سۇراپ، اڭگىمەنى قارالىپ جاتقان ماسە­لەدەن اۋىتقىتۋعا تىرىس­قان. ي.كونوۆالوۆ دەگەن بىرەۋ «الەۋ­مەتتىك ءالسىز توپتارعا كىمدەر جاتادى» دەگەن سياقتى قاتىسسىز ساۋالدى ورتاعا تاستاپ، ماسەلەنى ءتىپتى الىستاتىپ جىبەرەدى. ءتىپتى قۋعىن-سۇرگىنگە دەيىن دالادا تۇرعانداي: «شەشەڭىزدىڭ قۋعىن-سۇرگىننىڭ كەزىندە ۇيىنەن ايى­رىلىپ قالعانىن راستايتىن انىقتاماڭىز بار ما؟» دەگەن سياقتى ورىنسىز سۇراقتارعا دەيىن قويىلادى. وسىلاي اينالدىرۋمەن ۋاقىت سوزعان كوميسسيا اقىرى بىرەۋىنىڭ ۇسىنىسىمەن ءۇي بەرمەۋ كەرەك، بۇرىنعى بەرىلگەن ءبىر بولمەلى پاتەردى قايتارۋ كەرەك»، دەگەن ۇسىنىس ايتىپ، ول كوپشىلىك داۋىسپەن قابىلدانادى...

وسىنداي سۇمدىققا قارسى نە ىستەۋگە بولادى؟ بىلىكتىلىگى تومەن، ادىلەتتىكتى جاقتامايتىن ادامداردى الەۋمەتتىك ماڭىزى زور كوميسسيانىڭ قۇرامىنا كىمدەر سايلاعان؟ ولار وزدەرىنىڭ سوت انىقتاماسىن ورىنداماعانى ءۇشىن زاڭ الدىندا جاۋاپ بەرۋگە ءتيىستى ەكەنىن بىلە مە؟ الدە ءبىزدىڭ سوت كاسىبي بىلىكتىلىكتى ۇمىتىپ، ويلارىنا كەلگەنىن ىستەي بەرە مە؟

«جازعان قۇلدا شارشاۋ بار ما؟»، وسىدان كەيىن دە مۇ­­قاش قابدىروۆ سولتۇستىك قا­­زاق­­ستان وبلىستىق سوتىنا ءوزى­نىڭ زاڭدى قۇقىن ورىنداتۋ­دى ايتىپ، بىرنەشە رەت ارىز بەرەدى. سۋديالار گ.ەدىرەسوۆا، ر.ورازىمبەتوۆا، ت.ب. قاراعان ىستەر دە زاڭدى تالاپتى ورىن­داتا الماي، اياقسىز قال­عان. كەي­بىرەۋلەر ءبىرىنشى ينستان­تسيا­داعى سۋديانىڭ شەشىمىنەن قاتە ىزدەيدى، كەيبىرى ونى تالاپ­كەردىڭ قاتە تۇسىنگەنىن ايتادى... ايتەۋىر سىنىققا سىلتاۋ كوپ.

بۇل جەردەگى بۇلتارتپاس فاكت: جاپ­پاي ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇر­باندارى مارتەبەسىندەگى ادامنىڭ زاڭ بويىنشا تۇرعىن-ۇيمەن قام­تاماسىز ەتىلەتىندىگى جانە تۇر­عىن ءۇي زارداپ شەگۋشىنىڭ وتباسى قۇرامىن، مۇگەدەكتىگىن ەس­كەرىپ جەكەشەلەندىرۋ قۇقىمەن بەرىلۋى كەرەك­تىگى ايدان انىق تالاپكەردىڭ قۇقى بولسا دا سونى اتقارۋشى بيلىككە سولتۇستىك قازاقستان سوتى ورىنداتا الماي وتىر. سونىڭ كەسىرىنەن ادام قۇقى اياققا باسىلعان. زاڭنىڭ ورىندالۋىندا تابانسىزدىق تانىتقان سۋديالار ماسەلەنىڭ ءمانىسىن بىرجاقتى تۇسىنەتىن اكىمدىك ماماندارىنىڭ ىقپا­لىندا كەتىپ قالعانى دا كورى­نىپ تۇر. «سوت جۇيەسى جانە سۋديالاردىڭ مارتەبەسى تۋرالى» زاڭدا سۋديالار سوت تورەلiگiن iسكە اسىرۋ كەزiندە تاۋەلسiز جانە تەك كونستيتۋتسيا مەن زاڭعا عانا باعىنادى»، دەپ جازىلعانىن دا ەسكەرە بەرمەيتىن سەكىلدى.

سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى