ەڭبەك ادامى قورعاۋسىز قالمايدى

كونفەرەنتسيا جۇمىسىنا حەۇ/ACTRAV ەڭبەككەرلەر قىزمەتى بيۋرو­سى­نىڭ ديرەكتورى ماريا حەلەنا اندرە, حەۇ/ACTRAV ەۋروپا جانە ورتالىق ازيا ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى سەر­گيۋس گلوۆاتسكاس, ەڭبەككەرلەرمەن جۇ­مىس بويىنشا اعا مامان گوچا الەك­ساندريا, سونداي-اق قازاقستان, وزبەك­ستان, تا­جىك­ستان جانە قىرعىزستان كاسىپو­داق­تارى فەدەراتسيالارىنىڭ وكىلدەرى قاتىستى.

– جاھاندى جايلاعان پاندەميا كە­زىندە الەمدەگى بارلىق كاسىپوداق قيىن الەۋ­مەتتىك-ەكونوميكالىق جاع­داي­دا قىز­مەت ەتتى. قازاقستاندا كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنا بايلانىستى جاريالانعان توتەنشە جاعداي مەن ودان كەيىنگى پاندەميا كەزىندە كاسىپوداقتار فەدەراتسياسى ازاماتتارىمىزدى قولداۋدىڭ بارلىق شاراسىن قابىلدادى. كاسىپوداقتار فەدەرا­تسياسىنىڭ بارلىق وڭىرلىك ورتا­لىعىندا جۇمىسشىلاردىڭ قۇقىعى بۇزىل­ماۋىن قاداعالايتىن جەدەل جەلى ۇيىم­داستىرىلىپ, جەدەل شتاب قۇرىلدى. جۇمىسشىلاردان 14 مىڭنان استام ءوتى­نىش كەلىپ ءتۇستى. سونىڭ 85%-دان استامى وڭ شەشىمىن تاپتى. كاسىپوداقتار فەدەراتسياسى كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسۋشىلەرگە, دارىگەرلەرگە, پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنە, ۆاحتا جۇمىسشىلارىنا 3 قوناقۇي مەن 3 ساناتوري ۇسىندى. پاندەميا باستالعان كەزدە كاسىپوداقتار فەدەراتسياسى مەن وعان مۇشە ۇيىمدار ازاماتتارعا 500 ملن تەڭگەدەن استام سوماعا ماتەريالدىق كومەك كورسەتتى. كاسىپوداقتار فەدەراتسيا­سى الەۋمەتتىك سەرىكتەستەرىنە ادامداردى جاپپاي جۇمىستان بوساتپاۋ, جالاقى بەرەشەگىن بولدىرماۋ, الەۋمەتتىك اۋدارىمداردى دوعارماۋ, جۇمىس جاعدايىن نەگىزسىز ۋشىقتىرماۋ ماسەلەسىنە قاتىستى بىرنەشە ۇندەۋ جولدادى. كاسىپوداقتار فەدەراتسياسىنىڭ بىرقاتار ۇندەۋى ءبىلىم بەرۋ, دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەلەرىندەگى جەكەلەگەن جۇمىسشىلار كاتەگورياسىنا ۇستەمە جالاقى تولەۋ جانە وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردى مەملەكەتتىك قولداۋ جۇيەسىن رەتتەۋگە قاتىستى بولدى. كاسىپوداقتار فەدەراتسياسىنىڭ باستاماسى ۇكىمەت تاراپىنان قولداۋ تاپتى, – دەدى ەلىمىزدەگى كاسىپوداقتار فەدە­را­­تسيا­سى­نىڭ توراعاسى ساتىبالدى داۋلەتالين.

كونفەرەنتسيا بارىسىندا جاھاندىق ەڭبەك نارىعى قارقىنىنىڭ قالپىنا كەلۋى, ىندەتتىڭ ەڭبەك سالاسىنداعى كەرى سالدارى – جۇمىسسىزدىق, ءىشىنارا جۇ­مىس­پەن قامتىلۋ, ەڭبەك قۇقىقتارىن قام­­تاماسىز ەتۋ جانە تۇرعىنداردى الەۋ­مەت­تىك قورعاۋ شارالارى سىندى ماڭىزدى ماسە­لەلەر تالقىلاندى.

– COVID-19 پاندەمياسى ادامزات بالاسىنا تۇتقيىلدان تاپ بەردى دەسە دە بولادى. بىردە-ءبىر مەملەكەت بۇعان دايىن ەمەس ەدى. مەن ول كەزدە تاجىكستانداعى نۋرەك قالاسىنىڭ باسشىسى ەدىم. سول كەزدە شاھار دارىگەرلەرى كوروناۆيرۋسپەن جانقيارلىق ەرلىكپەن, قاھارماندىقپەن كۇرەسكەنىن كوردىم. الەمدى ابىگەرگە سالعان پاندەميانى ادامزاتتىڭ اقىل-ويىمەن جەڭىپ كەلەمىز. الايدا كوروناۆيرۋس جايلاعان قيىن-قىستاۋ كەزەڭنىڭ وزىندە حات-حابار الىسىپ, حال سۇراسىپ, ونلاين رەجىمدە ءجيى جۇزدەسىپ تۇردىق. مەملەكەتتەرىمىزدە ورىن الىپ جاتقان جاعدايلاردان حاباردار بولىپ وتىردىق. ال ەندى بۇگىن نۇر-سۇلتان قالاسىندا بەتپە-بەت كەزدەسىپ, پىكىر الماسىپ, تا­جىريبە الماسۋدىڭ ءساتى ءتۇستى, – دەدى تاجىكستاننىڭ تاۋەلسىز كاسىپوداقتار فە­دە­راتسياسىنىڭ توراعاسى ماليكشو نەماتزودا.

كونفەرەنتسيا جۇمىسىنا قاتىسۋ­شىلار پاندەميادان كەيىنگى كەزەڭدە الەۋمەتتىك-ەڭبەك سالاسىن تۇراقتاندىرۋ ءىس-شارالارىن تالقىلاپ, ACTRAV/حەۇ-مەن ىنتىماقتاستىق بويىنشا بىرلەسكەن ۇسىنىستار ازىرلەدى. ورتالىق ازيا ەلدە­رىن­دەگى كاسىپوداق ورتالىقتارىنىڭ پان­دەميا كەزىندە ەڭبەككەرلەردىڭ قۇقىق­تارى مەن مۇددەلەرىن قورعاۋ بويىنشا قىز­مەتتەرى تۋرالى مالىمەتتەرىمەن ءبو­لىستى.

– بيىل 6 ساۋىردە قىرعىز رەسپۋبليكاسى كاسىپوداقتار فەدەراتسياسىنىڭ ەسەپ بەرۋ-سايلاۋ جونىندەگى XXV سەزى ءوتتى. سول سەزدە كاسىپوداقتار فەدەراتسياسىنىڭ بۇعان دەيىنگى جىلدارداعى قىزمەتى قو­رى­تىندىلاندى. سونىمەن قاتار جۇمىس­شىلاردىڭ قۇقىعى مەن مۇددە­سىن قورعاۋدىڭ باسىم باعىتتارى ايقىندال­دى. قوعامداعى الەۋمەتتىك ديالوگتىڭ ءرولىن ارتتىرۋدىڭ ماڭىزى ءسوز بولدى. كاسىپوداقتار فەدەراتسياسىنىڭ جاڭا توراعاسى رەتىندە ەميل كىزاەۆ سايلاندى. جۋىردا مينيسترلەر كابينەتى تورا­عاسىنىڭ ورىنباسارى ەديل بايسا­لوۆ كاسىپوداقتار فەدەراتسياسىنىڭ جاڭا توراعاسىمەن جۇزدەستى. كەزدەسۋ كەزىندە ە.بايسالوۆ كاسىپوداقتار جۇيەسى ەلىمىزدەگى وڭ وزگەرىستەردىڭ دامۋىندا ماڭىزدى ءرول اتقاراتىنىن جەتكىزىپ, كا­سىپوداق ءتيىمدى الەۋمەتتىك سەرىكتەس بولا­تىنىنا سەنىم ءبىلدىردى, – دەدى قىرعىز رەسپۋبليكاسى كاسىپوداقتار فەدەراتسيا­سى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى رىسگۇل باباەۆا.

ال ايماقتىق كاسىپوداقتار فورۋ­مى­نىڭ قورىتىندى كۇنىندە ACTRAV/حەۇ ەۋروپا جانە ورتالىق ازيا ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى سەرگەيۋس گلوۆاتسكاس قاتىسۋشىلارعا حەۇ-نىڭ جۇمىسكەرلەر ۇيىمدارىنا ارنالعان «قاقتىعىستار مەن تابيعي اپاتتاردان تۋىندايتىن داعدارىستارمەن كۇرەسۋ» وقۋ-ادىستەمەلىك قۇرالىن تانىستىردى. ول ورتالىق ازيا ايماعى تۇرعىندارىنىڭ الدىندا تۇرعان سىن-تەگەۋرىندەر تۋرالى ايتا كەلە, كۇردەلى گەوساياسي جاعدايدى, ءماجبۇرلى كوشى-قوندى عانا ەمەس, سونىمەن قاتار ورتالىق ازيا ايماعىنداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق پروتسەستەرگە ىقپال ەتەتىن تابيعي اپاتتاردى دا اتاپ ءوتتى. «ماسەلەن, تاجىكستانعا اۋعانس­تان­نان كەلگەن 15 مىڭنان استام بوسقىن قونىستاندى. ءبىر ايتا كەتەرلىگى, ەلدەگى كاسىپوداق ۇيىمدارى العاشقى كومەك كورسەتۋ داعدىلارىن كورسەتىپ, ۇيرەتكەن. بۇل – جاقسى تاجىريبە», دەدى سەرگەيۋس گلوۆاتسكاس.

ال حەۇ-نىڭ شىعىس ەۋروپا جانە ورتالىق ازيا بويىنشا بيۋروسىنىڭ ەڭبەككەرلەر جونىندەگى اعا مامانى گوچا الەكساندريا مۇنداي جاعدايلاردا الەۋمەتتىك ارىپتەستەردى دە قاتىستىرۋ ماڭىزدى دەگەن پىكىرىمەن ءبولىستى.

– كاسىپوداقتاردىڭ ءوز رەسۋرستارىن پايدالانۋ ارقىلى بوسقىندارعا قول­داۋ كورسەتۋ ماسەلەسىمەن اينالىساتىنى قۇپتارلىق. حەۇ وقۋ قۇرالىنىڭ ۇسى­نىستارىنا سايكەس (مۇنداي ماسەلە­لەر­دە) الەۋمەتتىك ديالوگ ماڭىزدى ءرول اتقارۋى كەرەك. كاسىپوداقتار ۇكىمەت پەن جۇمىس بەرۋشىلەردى قاتىستىرۋعا ءتيىس. بۇل كوپ جاعدايدا بولا بەرمەيدى. كاسىپوداقتار كومەكتەسۋگە اسىعادى, پروتسەسكە الەۋمەتتىك ارىپتەستەردى تارتپاي-اق ءوز رەسۋرستارىن سارقىپ جۇمسايدى. بۇل باعىتتا دا الەۋمەتتىك ارىپتەستىك ين­ستي­تۋتىن جۇزەگە اسىرۋ قاجەت, – دەدى گ.الەكساندريا وكىلى.

ايماقتىق كونفەرەنتسيا اياسىندا ۇلتتىق كاسىپوداق ورتالىقتارى ACTRAV/حەۇ-مەن ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى دامىتۋ بويىنشا ءوز ۇسىنىستارىن ورتاعا سالدى. ونى ەلىمىزدەگى كاسىپوداقتار فەدەراتسياسىنىڭ توراعاسى ساتىبالدى داۋلەتالين مالىمدەدى. اتاپ ايتقاندا, ايماقتىق دەڭگەيدە ACTRAV-نىڭ قا­تى­سۋىمەن ميگرانتتاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ جونىندە حالىقارالىق, ايماقتىق كونفەرەنتسيا وتكىزۋ, سونداي-اق ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ كاسىپوداق كوشباسشىلارى ءۇشىن قاقتىعىستاردى شەشۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وقىتۋ سەمينارلارىن بىرلەسىپ ۇيىمداستىرۋ (ACTRAV ارقىلى) باس­­تاماسى ازىرلەندى. سونىمەن قاتار ەلى­مىز­دىڭ كاسىپوداقتار فەدەراتسياسى ACTRAV قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ قاتى­سۋى­­مەن پلاتفورمالى جۇمىسپەن قامتۋ بو­يىنشا (Glovo, Yandex, Wolt) دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزۋدى جانە وزىق حالىقارالىق تا­جىري­بە­لەردى ەسكەرە وتىرىپ, حەۇ-مەن بىر­لەسىپ ەلىمىزدەگى ەڭبەك كودەكسىنە ۇسى­نىس­تار پاكەتىن ازىرلەۋدى ۇسىندى.