قارۋ تاپسىرعاندار سىياقى الادى

وسىلايشا سوڭعى 11 جىل ىشىندە 54 مىڭنان استام اتىس قارۋى جانە 2 ميلليوننان استام وق-ءدارى ەرىكتى تۇردە تاپسىرىلعان. بۇل جۇمىستار لايىقتى تۇردە جالعاسىن تاۋىپ تا كەلەدى. ناتي­جە­سىندە، سوڭعى بەس جىلدىڭ ىشىندە قارۋ-جاراقپەن جاسالعان قىل­مىس­تار سانى ەلۋ پايىزعا جۋىق ازايعان.

«زاڭسىز ساقتالعان قارۋ-جا­راق­تاردى ەرىكتى تۇردە تاپ­سى­رۋ­عا نيەت بىلدىرگەن ازاماتتار ەگەر ولاردىڭ ءىس-ارەكەتiندە وزگە قۇ­قىق بۇزۋشىلىق قۇرامى بولماسا، قىلمىستىق جانە اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىكتەن بوساتىلادى. بۇل اكتسيا بيىل 25 ساۋىردەن باس­تالدى. اكتسيانى وتكىزۋ ءۇشىن رەس­پۋب­ليكالىق بيۋدجەتتەن 88 ميل­ليون تەڭگەدەن استام قاراجات ءبولىندى»، دەدى ءىىم اكىمشىلىك پوليتسيا كوميتەتى قارۋ اينالىمىن باقىلاۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسى اسىلبەك ىدىرىسوۆ ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا.

مينيسترلىك وكىلىنىڭ ايتۋىنشا، قارۋدى ەرىكتى تۇردە تاپسىرعان ازا­ماتتار 306 مىڭ تەڭگەگە دە­يىن سىياقى الا الادى ەكەن. «وتەم­اقى ماسەلەلەرىنە كەلەتىن بول­­ساق، قارۋدى تاپسىرعانى ءۇشىن تو­لەمدەر مولشەرى ولاردىڭ تۇ­رى­نە، تەحنيكالىق جاي-كۇيىنە بايلانىستى ءار بىرلىگى ءۇشىن (10 اەك-تەن 100 اەك-كە دەيىن) 30 مىڭنان 306 مىڭعا دەيىنگى سومانى قۇرايدى. سىياقى كولەمىن وبلىس­تىق، قالالىق جانە اۋدان­دىق پوليتسيا ورگاندارىندا قۇرىلعان ارنايى كوميسسيالار بەلگىلەيدى. مىسالى، ءجۇز ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە دەيىن نەمەسە 306 مىڭ تەڭگەنى اۆتوماتتى ويىق قارۋدى تاپسىرعان ازامات الا الادى. مۇنداي سومانىڭ جارتىسى ويىق ۇڭعىلى مىلتىقتار مەن كارا­­بيندەر ءۇشىن تولەنۋى مۇمكىن. تاپانشالار مەن رەۆولۆەرلەر ءۇشىن 122 مىڭ تەڭگەگە دەيىنگى مول­شەر­دە تولەنەدى. ال تەگىس ۇڭ­عىلى مىلتىقتاردىڭ ءاربىر بىرلىگى 91 مىڭ تەڭگەگە باعالانۋى مۇم­كىن»، دەدى ءبولىم باسشىسى.

وتەماقى تولەۋ مەرزىمى – 1 اي. قارۋدىڭ تەحني­كا­لىق جاي-كۇيىن ەسكەرگەن كوميسسيالار سىياقى مولشەرىن ايقىنداۋ كەزىندە قارۋ-جاراقتى 3 ساناتقا بولەدى. 1-ساناتتاعى قارۋ ءۇشىن تولەم ۇسىنىلاتىن قۇنىنىڭ – 100، 2-ساناتقا – 70، 3-ساناتقا 30 پايىزىن قۇرايدى.

«1-ساناتتاعى قارۋعا – پاي­دا­لانىلماعان جانە تەحني­كالىق اقاۋى جوق قارۋ نە بۇرىن پايدالانۋدا بولعان، بىراق اقاۋى جوق، تاۋارلىق تۇرىنە نۇقسان كەلمەگەن قارۋ جاتادى. 2-ساناتتا – ودان ءارى پايدالانۋعا كەدەرگى بولمايتىن، جەكەلەگەن تەحنيكالىق اقاۋى بار نەمەسە تاۋارلىق تۇرىنە نۇقسان كەلگەن قارۋ بار. جوندەۋگە جارامدى قارۋلار دا ەكىنشى ساناتقا جاتادى. 3-ساناتقا – تەحنيكالىق اقاۋ سالدارىنان پاي­دالانۋعا جارامسىز نەمەسە قاۋىپتى، جوندەۋگە، قال­پىنا كەلتىرۋگە نەمەسە اۋىس­تىرۋعا جارامسىز قارۋلار جىبە­رى­لەدى»، دەيدى ءىىم وكىلى.

ۆەدومستۆو وكىلىنىڭ مالىم­دە­ۋىنشە، «قارۋ» اكتسيا­سى جۇر­گى­زىل­گەن بىرنەشە جىل ىشىندە ازاماتتار ءوز ەرىكتەرىمەن ەسكى قارۋلاردى دا تابىستاعان كورىنەدى.

«2012 جىلى شىعىس قازاق­ستان وبلىسىندا ەرىكتى تۇردە تاپ­سى­رىلعان ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىنەن قالعان كاليبرى 12،7 مم «نيكونوۆ-سەمەنوۆ-ۆلا­ديميروۆسكي-تانكوۆىي» مار­كالى تانك پۋلەمەتى، 2013 جىلى سەمەي قالاسىندا 1882 جىلى يتاليادا شىعارىلعان 32-كاليبرلى «ۆەتتەرلي-ۆيتالي» ۆين­توۆكاسى جانە «لەفوشە» جۇيە­سىنىڭ رەۆولۆەرى تاپسىرىلدى. سونداي-اق اگەنتتىك جۇ­مىستارعا ارنالعان 1936 جىلى شىعارىلعان كاليبرى 6،5 مم «توز» ويىق ۇڭعىلى تاپان­شا­سى وتكىزىلگەن بولاتىن. سول­تۇس­تىك قازاقستان وبلىسىنىڭ تۇر­عىن­دارى «پيستولەت-پۋلەمەت شپا­گينا» قارۋىن تابىستاعان. سونىمەن قاتار پاۆلودار وبلىسىندا 1891 جىلى شىعارىلعان «فرولوۆ» كونسترۋكتسياسىنىڭ تەگىس ۇڭعىلى اتىس قارۋىنىڭ كەسىندىسىن يەسى ءوز ەركىمەن تاپسىردى. كوميسسيا شەشىمدەرىنە سايكەس بۇل قارۋ ەكسپونات رەتىندە پوليتسيا دەپارتامەنتتەرىنىڭ مۋ­زەي­­لەرىنە بەرىلگەن»، دەدى مي­نيس­تر­لىك وكىلى.

ا.ىدىرىسوۆتىڭ سوزىنە سەنسەك، تۇراقتى تۇردە وتەتىن «قارۋ»، «قۇقىقتىق ءتارتىپ» جانە وزگە وڭىرلىك جانە رەسپۋبليكالىق جەدەل الدىن الۋ ءىس-شارا­لا­رىنىڭ ارقا­سىندا قارۋمەن جاسالاتىن قىلمىس تۇرلەرىن ازايتۋ مۇم­كىن بولعان. سونداي ءىس-شارا­لار­­دىڭ نەگىزىندە وسى جىلى 1 مىڭ بىرلىكتەن استام اتىس، ونىڭ ىشىن­دە 158 ويىق ۇڭعىلى قارۋ تار­كى­لەن­گەن.