ءالىمحان ۇلى اندرادەنى جەڭە الا ما؟

قازىرگى كەزدە امەريكالىق دەمەتريۋس اندرادە WBO نۇس­قاسى بويىنشا ورتا سالماقتا الەم چەمپيونى اتانىپ وتىر. ءدال وسى بوكسشىمەن جانىبەك ءالىمحان ۇلى ايقاسۋعا ءتيىس. قا­زىرگى كەزدە قوس تاراپ كەلىس­سوزدەر جۇرگىزۋدە. ەگەر ولار ور­تاق مامىلەگە كەلسە، اتالعان جەكپە-جەك بيىلعى جىلدىڭ العاشقى توقسانىندا وتەدى. ياعني قانداسىمىز ءۇشىن تاماشا مۇمكىندىك تۋىپ وتىر. جانىبەك وسى باسەكەدە جەڭىسكە جەتسە، التىن بەلبەۋدىڭ يەگەرى اتانادى. ال قانداسىمىزدىڭ سول قارسىلاسى جايىندا ءبىز نە بىلەمىز؟

دەمەتريۋس 1988 جىلدىڭ 26 اق­پانىندا اقش-تىڭ رود-ايلەند شتاتىنىڭ ورتالىعى – پروۆيدەنس قالاسىندا دۇ­نيەگە كەلدى. بوزبالا شا­عى­نان بوكس­قا مىقتاپ دەن قوي­عان ول اۋەلى اۋەسقوي رينگتە ار­مان­سىز شايقاستى. 17 جاسىندا ەرە­سەكتەر اراسىندا ەل چەمپيو­نى اتانىپ، ودان كەيىن دە ەشكىمگە ەسە جىبەرگەن جوق. 2007 جىلى ريو-دە-جا­نەيرودا وتكەن پانامەريكا ويىندارىندا كۇمىس مەدالدى يەلەندى. ودان كەيىن چيكاگودا ۇيىمداستىرىلعان الەم چەم­پيو­ناتىندا 69 كيلو سال­ماق دارەجەسىندە كۇش سىنا­سىپ، باس جۇلدەنى ولجالا­دى. وسى جارىستا ول گرۋزيا­لىق كاحابەر جۆانيا، لات­ۆيالىق دميتريۋس سوستاكس، بەلو­رۋسسيالىق ماگومەد نۋر­تيدينوۆ، گەرمانيالىق دجەك كۋلكاي، تۇركيالىق ادەم قى­لىچچي جانە تايلاندتىق نون مۋنجيمونگتى جولىنان ىعىستىردى.

امەريكالىق بوكسشىنىڭ باستى ارمانى – 2018 جىلى بەي­جىڭدە الاۋى تۇتانعان وليم­پيادا ويىندارىندا اتوي سالۋ ەدى. بىراق ونىڭ بۇل جوسپارى جۇزەگە اسپادى. باستاپقى باسەكەلەردە گرۋزيالىق كاحابەر جۆانيا مەن رەسەيلىك اندرەي بالانوۆتان باسىم تۇسكەنىمەن، شيرەك فينالدا ويدا-جوقتا وڭتۇستىك كورەيانىڭ وكىلى كيم چون دجۋعا ەسە جىبەردى. ءدال وسى بەيجىڭ وليمپياداسىندا ءدال وسى سالماقتا الاشتىڭ قوس ازاماتىنىڭ اتوي سالعانى ەستەرىڭىزدە بولار. قازاق ەلىنىڭ نا­مىسىن قورعاعان باقىت سار­سەكباەۆ باس جۇلدەنى ولجالاسا، قىتايدىڭ تۋى استىندا ونەر كورسەتكەن قانات يسلام كۇمىس مەدالدى موينىنا ءىلدى. وسىلايشا، قوس قانداسىمىز جەڭىس تۇعىرىندا مارقايىپ قاتار تۇردى. ارادا 14 جىل وتسە دە سول ءبىر جانتەبىرەنتەرلىك ءسات كۇنى كەشەگىدەي كوز الدىمىزدا.

چيكاگوداعى ساتسىزدىكتەن كەيىن دەمەتريۋس اندرا­دە كاسىپقوي رينگتە جۇدىرىق­تاسۋعا بەل بۋدى. 2008-2021 جىل­دار ارالىعىندا 30 كەزدەسۋ وتكىزگەن ول بارلىعىندا جە­ڭىسكە جەتتى. 18 قارسىلاسىن ەسىنەن تاندىردى. 2013 جى­لى امەريكالىق ۆانەس مارتي­روسيان­دى ۇپاي سانىمەن ۇتىپ، WBO نۇسقاسى بويىنشا ءبىرىن­شى ورتا سالماقتا الەم چەمپيونى اتاندى. 2017 جىلى گەر­مانيالىق دجەك كۋلكايدى قاپى قالدىرىپ، WBا-نىڭ التىن بەلبەۋىن يەلەندى. كەلەسى جىلى ورتا سالماق دارەجەسىندە كۇش سىناسۋدى قۇپ كوردى. 20 قازاندا ناميبيالىق ۋولتەر كاۋ­توندوكۆانى جەڭىپ، تاعى دا چەمپيوندىق تۇعىرعا كوتەرىلدى. ءدال سول كاۋتوندوكۆا وسىدان ەكى جىل بۇرىن الماتىدا ءبىز­دىڭ قانات يسلاممەن ايقا­سىپ، بۇل جەكپە-جەك قازاق بوكس­شىسىنىڭ پايداسىنا شەشىل­گەن ەدى.

اندرادەنىڭ سوڭعى ءتورت جەكپە-جەگىنە توقتالار بولساق، ول رەسەيلىك ارتۋر اكاۆوۆ پەن يرلانديالىق ليۋك كيلەردى تەحنيكالىق نوكاۋتپەن جەڭىپ، پولشالىق ماتسەي سۋلەتسكي مەن ۇلىبريتانيالىق لياس ۋيليامستەن ۇپاي سانىمەن باسىم ءتۇستى. ءوزىنىڭ سوڭعى كەز­دەسۋىن اقش بوكسشىسى بىل­تىرعى جىلدىڭ كوكتەمىندە وتكىزدى.

دەمەتريۋستىڭ بويى 183 سان­تيمەتر. قولدارى ۇزىن. سولا­قاي. ول قارسىلاستارىن دجەب سوققىلارىمەن جاقىن­داتپاي، الىس قاشىقتىقتا ۇرىس سالعاندى جاقسى كورە­دى. اياعىمەن وتە جاقسى قيمىل­دايدى. قورعانىسى دا مىعىم. قاجەت كەزدە اشىق ايقاسقا بارۋدان تارتىنبايدى. جىلدام قيمىلداپ، بىرنەشە وڭتايلى سوققىلارىن دارىتادى دا لەز­دە كەرى شەگىنەدى. بۇل تاك­تي­كاسىنىڭ كەرەمەتتىگىن اڭعار­تادى. جەكپە-جەك بارىسىندا ان­درادە ءدال وسى ۇتىمدى كومبي­ناتسيالارىن ۇزدىكسىز قاي­تا­لاپ وتىرادى. ونىڭ فۋنك­تسيونالدىق دايارلىعى دا ادام قىزىعارلىقتاي.

مىنە، جانىبەك ءالىمحان­ ۇلى­نا وسىنداي مىقتىمەن كۇش سىناسۋعا تۋرا كەلەدى. بىر­اق ءبىزدىڭ جىگىت تە وسال ەمەس. بوز­­بالا شاعىنان مۇرات سي­قىم­باەۆتاي بىلىكتى باپكەردەن ءتالىم-تاربيە العان قان­داسىمىز اۋەسقوي رينگتە تولا­عاي تابىسقا قول جەتكىزدى. 75 كيلو سالماق دارەجەسىندە جۇدى­رىقتاسقان ءالىمحان ۇلى 2013 جىلى الەم جانە ازيا چەمپيونى، 2014 جىلى ازيا ويىندارىنىڭ جەڭىمپازى اتان­دى. ەلىشىلىك جارىستاردا قارسىلاس شىدات­پادى. 2016 جىلى ريو وليمپياداسىنىڭ شيرەك فينالىنا دەيىن جەتتى. ودان كەيىن كاسىپقوي رينگتە باق سىناۋعا بەل بۋدى. سول ارالىقتا 11 رەت شارشى الاڭعا شىعىپ، بارلىعىندا جەڭىس تويى­ن تويلادى. جەتى قارسىلاسىن نوكاۋتقا جىبەردى.

ءوزىنىڭ سوڭعى جەكپە-جەگىن جانىبەك بىلتىرعى جىلدىڭ قارا­شا ايىنىڭ سوڭىندا حاس­سان ن’جيكامعا قارسى وت­كىزدى. فرانتسيانىڭ وكىلى كەزىن­دە WBO نۇسقاسىنىڭ التىن بەلبەۋىن يەلەنگەن. دەسەك تە الەمنىڭ ەكس-چەمپيونى قازاقتىڭ قايسار ۇلىنىڭ قارقىنىنا شىداي المادى. كاسىپقوي رينگتە 40-تان اسا كەزدەسۋ وتكىزگەن ساقا سپورتشىنى ءالىمحان ۇلى سەگىزىنشى راۋندتا سۇلاتىپ سالدى. باسەكە اياقتالعان بەتتە ن’جيكام ءالىم­­­­حان­ ۇلىنىڭ مىقتىلىعىن مويىن­داپ: «ونىڭ سوققىسى وتە جويقىن ەكەن. تەحنيكاسى دا كەرەمەت. الداعى ۋاقىتتا قازاق بوكسشىسىنىڭ الەم چەمپيونى اتاناتىنىنا قىلاۋداي دا كۇمانىم جوق»، دەپ اقتارىلا سوي­لەدى. سول كۇندى كورۋگە جازسىن، ارداقتى اعايىن!