قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىن رەفورمالاۋ جونىندەگى كەڭەس

كەڭەس بارىسىندا قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ حاتشىسى مەملەكەت باسشىسىنىڭ قازاقستان حال­قى­نا جولداۋىندا قويىلعان قۇ­قىق قورعاۋ سالاسىنداعى مىن­دەت­تەردىڭ ىسكە اسىرىلۋ بارىسى­مەن تانىستى. ول قىلمىستىق پرو­تسەستى جاڭعىرتۋ جونىندەگى قانات­قاقتى جوبانىڭ بۇكىل ەلگە ماس­شتاب­تالعانىن اتاپ ءوتتى. بۇل سون­داي-اق قىلمىستىق ءىس جۇرگىزۋ زاڭ­نا­ماسىنا ەنگىزىلگەن ءتيىستى تۇزە­تۋ­لەر ارقىلى بەكىتىلگەن. وسى وراي­دا بۇل جۇمىستىڭ جەرگىلىكتى جەر­لەردە قانشالىقتى دۇرىس ۇيىم­داستىرىلعانىن ءتۇسىنۋ ماڭىزدى.

الماتىدا قىلمىستىق پرو­تسەس­تىڭ ءۇش بۋىندى مودەلىن ەنگىزۋ قالاي ءوتىپ جاتقانى تۋرالى قالا پروكۋرورىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى نازارباي يبرايمولداەۆ ايتىپ بەردى.

«2021 جىلى الماتى پوليتسيا­سى قىلمىستىق ىستەر بويىنشا 30 225 پروتسەستىك شەشىم قابىل­دادى، ونىڭ 24 708-ءى پروكۋرور­مەن كەلىسىلىپ، بەكىتىلدى. ياعني «پرو­كۋ­رور­لىق سۇزگى» ازاماتتاردىڭ قۇقىق­تارىن بۇزۋ 38%-عا ازايتۋعا مۇمكىندىك بەردى»، دەدى ن.يب­رايمولداەۆ.

كەڭەس اياسىندا اسەت يسەكە­شەۆ­كە قىلمىستىق ىستەردى جۇرگىزۋدىڭ جاڭا فورماتى، قىزمەتكەرلەردىڭ جۇمىس ورىندارىن جابدىقتاۋ جانە وڭدەلەتىن دەرەكتەردىڭ قاۋىپ­سىز­دىگىن قامتاماسىز ەتۋ ادىستەرى كور­سەتىلدى.

«قازىر پوليتسيا دە­پار­تامەن­­تىندە قىلمىستىق ىستەر­دى ەلەك­­تروندى فورماتتا جۇر­گىزۋ ءۇشىن 375 جۇمىس ورنى جاب­دىق­تالعان. ە-فورماتتى قولدانۋ پوليتسەيلەردىڭ جۇمىسىن اشىق ەتەدى، ال دەرەكتەردى قورعاۋ بويىنشا پايدالانىلاتىن تەحنولوگيالار قىلمىستىق ىستە قۇجاتتاردىڭ بۇرمالانۋىنا جانە اۋىستىرىلۋىنا جول بەرمەيدى»، دەدى الماتى قالالىق پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى قانات تايمەردەنوۆ.

ەلەكتروندى فورمات قابىل­دا­ناتىن شەشىمدەردى كەلىسۋ پرو­تسەسىن جەڭىلدەتۋگە جانە جىل­دامداتۋعا، سىبايلاس جەمقورلىق تاۋە­كەلدەرىن تومەندەتۋگە جانە تەرگەۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەردى.

سونداي-اق قاۋىپسىزدىك كەڭە­سىنىڭ حاتشىسى الماتىنىڭ جول قاۋىپ­سىزدىگىن باقىلاۋ جۇيەسىنىڭ جۇ­­مىسىمەن تانىستى. جۇيە ال­ما­تى پد جەدەل باسقارۋ ورتا­ل­ى­عىنا شوعىرلاندىرىلعان
2 مىڭ­­نان استام بەينەكامەرادان تۇ­را­دى.

ماسەلەنى تالقىلاۋ بارىسىندا اسەت يسەكەشەۆ پوليتسيانىڭ سەرۆيستىك مودەلىن قاناتقاقتى رەجىمدە ەنگىزۋ پروتسەسى ەلىمىزدىڭ ءۇش وڭىرىندە جۇزەگە اسىرىلىپ جات­قانىن ايتتى. ونىڭ ايتۋىن­شا، الماتى ەلىمىزدىڭ ەڭ ءىرى قالاسى بولعاندىقتان، مۇندا قا­ناتقاقتى جوبانى ىسكە اسىرۋعا جاۋاپ­كەر­شىلىكپەن قاراۋ ماڭىزدى.

«قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋدىڭ قازىرگى زامانعى جۇيەسىن قۇرۋ تاسىلدەرى مەن پوليتسيانىڭ سەرۆيستىك مودەلىن ەل پرەزيدەنتى جانىنداعى قۇقىق قورعاۋ جانە سوت جۇيەلەرىن رەفورمالاۋ جو­نىندەگى كوميسسيا ماقۇلدادى.

سوندىقتان سىزدەر پوليتسيانىڭ سەرۆيستىك ۇلگىسى جۇمىسىنىڭ نەگىزگى قاعيداتتارىن، ونداعى اكىمدىكتىڭ، باسقا دا مەملەكەتتىك ورگاندار مەن جۇرتشىلىقتىڭ ءرولىن تۇسىنۋلەرىڭىز قاجەت.

سىزدەر قاناتقاقتى اۋماقتىڭ، كەيىن مەملەكەت پەن قوعامنىڭ ارىپتەستىگىنە نەگىزدەلگەن قالا­نىڭ قاۋىپسىزدىك جۇيەسىنىڭ ۆيزيت كارتوچكاسى بولىپ تابىلاتىن الماتى قالاسىنىڭ بۇكىل
اۋ­ماعىندا جيناقتالعان تاجى­ريبەنى تاراتۋ ءۇشىن بازالىق اۋدان بولاتىنىن تۇسىنۋلەرىڭىز قاجەت.

بۇل رەتتە قازىردىڭ وزىندە ەڭ كريمينوگەندى اۋداندارداعى قىل­مىستىڭ ناقتى كورىنىسىن قالىپ­تاستىرۋ جانە بۇكىل قالا بويىنشا شارالار كەشەنىن انىقتاۋ ءۇشىن ساراپشىلارمەن، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ ارداگەرلەرىمەن، جوبالىق كەڭسە اياسىندا ساراپشىلارمەن جۇمىستى كۇشەيتۋ كەرەك. قاجەت بولعان جەرلەردە بەينەكامەرالار قويۋ، ۋچاسكەلىك پۋنكتتەر سانىن ارتتىرۋ، پاترۋلدەۋدى كۇشەيتۋ، جارىقتاندىرۋدى جاقسارتۋ شارالارىن قولدانعان ءجون»، دەپ اتاپ ءوتتى ءا.يسەكەشەۆ. قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ حاتشىسى قۇقىقتىق ءتارتىپ دەڭگەيىن ودان ءارى ارتتىرۋ بويىنشا ساپالى جۇمىس جۇرگىزۋ قاجەتتىگىن اتاپ ءوتىپ، بىرقاتار ناقتى تاپسىرما بەردى.

كەڭەسكە باس پروكۋرور عيزات نۇرداۋلەتوۆ، ىشكى ىستەر ءمينيسترى ەرلان تۇرعىمباەۆ، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ قاۋىپسىزدىك جانە قۇقىق ءتارتىبى ءبولىمىنىڭ مەڭ­گە­رۋشىسى الەكسەي كالايچيدي جانە الماتى قالاسىنىڭ قۇقىق قور­عاۋ ورگاندارىنىڭ باسشىلارى قا­تىستى.