سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمدەرىنىڭ ءبىرى تاپسىرعان شارۋاسىن شالا اتقارعان ءىس باسقارۋشىسىنا ءوز ورىنباسارىنىڭ كوزىنشە قاتتى زەكىپ ۇرسىپ، كابينەتىنەن قۋىپ شىعىپتى. سوندا ورىنباسارى: «بالەنشەگە، جۇيكەڭىزدى جۇقارتاتىن مۇنداي قىزمەتكەردى نەگە ۇستايسىز؟ پىسىقتاۋ بىرەۋدى المايسىز با؟»، دەيدى. ءبىر ستاقان سۋ قۇيىپ ءىشىپ، اشۋىن باسقان اكىم: «اقىلىڭ وزىڭە. ويتكەنى كوماندا دەگەن ۇعىم بار. ءيا، ول – وڭباعان، بىراق وزىمدىكى»، دەپتى. وسى ءسوز ىلە جەرگىلىكتى شەنەۋنىكتەر اراسىندا تارالىپ، ولار اۋىزدارىنان تاستاماي ايتىپ جۇرەتىن ناقىلعا اينالىپ كەتكەن.

ال اكىم ايتسا، ايتقانداي ەكەن: ونىڭ ءىس باسقارۋشىسى بولعان شەنەۋنىك كەيىن تالاي جاۋاپتى قىزمەتتىڭ باسىن قايىرىپ، اۋدان اكىمىنە دەيىن كوتەرىلىپتى دە اقىرى پارامەن ۇستالىپ، سوتتالىپ تىنىپتى.
ويلاپ قاراساق، «ول – وڭباعان، بىراق وزىمدىكى» دەگەن استامشىلىق ۇستانىم مەملەكەتتىك قىزمەت سالاسىندا ءالى تولىق تىيىلماي تۇرعان كوماندالىق اۋىس-ءتۇيىستىڭ تۇپكى ءمانىن بىلدىرەتىن ۇعىمعا اينالعانداي ما، قالاي؟ جاڭادان تاعايىندالعان اكىمدەر مەن مەملەكەتتىك ورگاندار باسشىلارىنىڭ اراسىندا «بۇرىنعى باستىعىمەن ىم-جىمى ءبىر بولعان شىعار» دەگەن كۇدىكپەن ءوز قاراماعىنا وتكەن ورتا بۋىن شەنەۋنىكتەرگە سەنبەي، وزدەرىنىڭ «سىر شاشپايتىن، سەنىمدى» سەرىكتەرىن ماڭايىنا جينايتىندار بارىن قازىر دە ارا-تۇرا بايقاپ، باس شايقاپ ءجۇرمىز.
ولاردىڭ ىشىندەگى «سەنگەنىنەن گورى سۇيەنگەنى كۇشتى» جاڭا اكىمدەر كوماندالىق اۋىس-ءتۇيىستى تاعايىندالا سالىسىمەن ەش قىمسىنباستان باستاپ جاتسا، كەيبىرەۋلەرى قول استىنداعى باسقارمالاردىڭ نەمەسە بولىمدەردىڭ باسشىلارىن كابينەتىنە ءبىر-بىرلەپ شاقىرىپ، ارقايسىسىنا: «قىزمەتىڭنەن ءوز ەركىڭمەن كەتۋ تۋرالى ءوتىنىش جاز. ورنىڭا ءوز ادامىمدى اكەلۋىم مۇمكىن...»، دەپ الدىن الا ءوتىنىش جازعىزىپ الىپ، بىرتىندەپ اۋىستىرادى ەكەن. ال وسىنداي كەلەڭسىزدىكتەر جونىندە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى اگەنتتىگىنىڭ جەرگىلىكتى دەپارتامەنتتەرىنىڭ باسشىلارىنا سۇراق قويعاندا ولار: «قىزمەتىنەن كەتكەن ورتا بۋىن باسشى لاۋازىمىنداعى مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ ءبارى ءوز ەرىكتەرىمەن قىزمەتىنەن بوساتۋ تۋرالى ءوتىنىش بەرگەن. ەشقايسىسى بىزگە شاعىم ايتقان جوق. ءبارى زاڭدى»، دەپ تۇك بىلمەگەنسىپ وتىرادى. ال ويلاماعان جەردەن اتقارىپ جۇرگەن باسشىلىق قىزمەتىنەن ايىرىلىپ، جۇمىسسىز قالعان شەنەۋنىكتەردىڭ جاعدايىن، ولاردىڭ دا اسىراپ وتىرعان بالا-شاعالارى بارىن ويلايتىن ەشكىم جوق. سەبەبى ولاردىڭ ءوز ماماندىقتارى مەن بىلىكتىلىكتەرىنە ساي باسقا بالامالى لاۋازىم بويىنشا جۇمىسقا ورنالاسۋىنا ەشقانداي كەپىلدىك بەرىلمەيدى. وسىنى كورگەن جاس مامانداردىڭ جۇمىسقا قۇلشىنىسى مەن ءوز كەلەشەگىنە سەنىمى ازايىپ، مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ بەدەلى تۇسەتىنى انىق.
سوندىقتان مەملەكەتتىك قىزمەت سالاسىندا مەريتوكراتيا قاعيداتتارىنىڭ ىسكە اسىرىلۋىنا مۇددەلى مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى اگەنتتىگى كوماندالىق اۋىس-ءتۇيىس سىندى تەرىس تە جانى ءسىرى قۇبىلىستى تۇپكىلىكتى جويۋ جولدارىن ىزدەستىرسە، قۇبا-قۇپ. بۇل رەتتە اكىمدەر مەن مەملەكەتتىك ورگاندار باسشىلارى اۋىستىرىلعان سايىن ء«وز ەركىمەن قىزمەتىنەن كەتۋ تۋرالى» ءوتىنىش بەرىپ جاتاتىن ورتا بۋىن اكىمشىلىك مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردى الەۋمەتتىك-قۇقىقتىق قورعاۋدىڭ قوسىمشا شارالارىن قاراستىرۋ قاجەت بولار.
مىسالى، جاڭادان تاعايىندالعان وڭىرلەر اكىمدەرى مەن ورتالىق مەملەكەتتىك ورگاندار باسشىلارىنىڭ وزدەرىنە تىكەلەي باعىنىشتى ساياسي مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردى، ياعني ءوز ورىنباسارلارى مەن وبلىستىق باعىنىستاعى قالالار مەن اۋداندار اكىمدەرىن عانا (ولاردى سايلاۋ ەنگىزىلگەنشە) بىردەن اۋىستىرۋىنا رۇقسات بەرىپ، باسقا اكىمشىلىك مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرگە، سونىڭ ىشىندە، كوميتەت توراعاسى، دەپارتامەنت ديرەكتورى، باسقارما جانە ءبولىم باسشىسى سياقتى لاۋازىم يەلەرىنە بەلگىلى مەرزىمگە دەيىن ورىنسىز تيىسپەۋىن نەگە زاڭداستىرماسقا؟ بۇعان قوسا، اكىمشىلىك مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ جاڭا باسشىلاردىڭ قىسىمىمەن ء«وز ەركىمەن قىزمەتىنەن بوساتۋ تۋرالى» ءوتىنىش بەرۋىن بولدىرماۋ ماقساتىندا وسىنداي ءاربىر فاكتىنىڭ شىن سەبەبىن انىقتاپ، «كومانداشىل» شەنەۋنىكتەردى تارتىپكە شاقىرۋ مىندەتىن وڭىرلەردەگى ادەپ جونىندەگى كەڭەستەرگە نەگە جۇكتەمەسكە؟ ەگەر وسىنداي مىقتى قورعاۋشى تابىلىپ جاتسا، وندا زاڭسىز قۋدالاۋعا ۇشىراعان اكىمشىلىك مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ ءبارى بولماعانىمەن، ءبىرسىپىراسى وعان شىنىن ايتىپ، مۇڭىن شاعىپ، ادىلدىك تابۋى مۇمكىن عوي. مۇنىڭ ءوزى شەنەۋنىكتەردىڭ جوعارى تۇرعان باسشىلاردىڭ وزبىرلىعىنا ءۇنسىز كونە بەرمەي، ءوز قۇقىقتارىن قورعاپ ۇيرەنۋىنە دە ىقپال ەتەر ەدى.
قارىمتا كەزدەسۋدە قاۋقار كورسەتە الار ما ەكەن؟
سپورت • كەشە
جۇرت كوڭىلىن اۋلاعان مەكتەپ جارمەڭكەسى
قوعام • كەشە
الەم • كەشە
ەلەكتروندى شىلىمعا شىرمالعاندار
قوعام • كەشە
الەم • كەشە
رۋحانيات • كەشە
تۇركيا-رەسەي: گاز ماسەلەسىندە كەلىسىمگە كەلدى
الەم • كەشە
قوعام • كەشە
رۋحانيات • كەشە
رۋحانيات • كەشە
رۋحانيات • كەشە
سپورت • كەشە
قوعام • كەشە
رۋحانيات • كەشە
قازاقستان • كەشە
قازاقستان • كەشە
«استانا وپەرا»: تاڭعالدىراتىن دۇكەندەر اشادى
ەلوردا • كەشە
تانىم • كەشە
بىرنەشە وڭىردە اۋا رايىنا بايلانىستى ەسكەرتۋ جاريالاندى
قازاقستان • كەشە
وسكەمەن تۇرعىنىنان ەسىرتكى تاركىلەندى
وقيعا • كەشە
ريناتا سۇلتانوۆا تۇركيادا تاعى ءبىر التىن يەلەندى
سپورت • كەشە
يزرايل ارمياسى گازانى اتقىلاپ جاتىر
الەم • كەشە
اقتاۋلىق بالا جاعالاۋداعى شۇڭقىرعا قۇلاپ كەتتى
وقيعا • كەشە
قازاقستاندىق كاسىپقوي بوكسشىلاردىڭ رەيتينگىسى جاڭاردى
كاسىپقوي بوكس • كەشە
جالعان قۇجاتپەن قوعامدىق كولىكتى باسقارعان جۇرگىزۋشى ۇستالدى
ايماقتار • كەشە
شىمكەنتتە 9 جاستاعى بالا توققا ءتۇسىپ قالدى
وقيعا • كەشە
كۋبانىڭ مۇناي ساقتاۋ قويماسىندا جويقىن جارىلىس بولدى
وقيعا • كەشە
ەلوردادا بەس اۆتوبۋستىڭ باعىتى وزگەردى
ەلوردا • كەشە
ىستىقكولدە جوعالىپ كەتكەن سپورتشى تابىلدى
وقيعا • كەشە
7 تامىزعا ارنالعان ۆاليۋتا باعامى
قارجى • كەشە
2652 ادام كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنان جازىلىپ شىقتى
مەديتسينا • كەشە
كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان 9 پاتسيەنتتىڭ جاعدايى ناشار
كوروناۆيرۋس • كەشە
پاۆلوداردا ساموكات تەپكەن بالانى كولىك قاعىپ كەتتى
وقيعا • كەشە
ورالدا ستاديوننان ادامنىڭ دەنەسى تابىلدى
وقيعا • كەشە
ۇقساس جاڭالىقتار