اڭگىمە ارقاۋى – الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ

سەنات توراعاسى ساپار بارى­سىندا وبلىستىڭ جانە الما­تى قالاسىنىڭ الەۋمەتتىك كاسىپ­كەر­لەرىمەن كەزدەستى. سونداي-اق اگروونەركاسىپ كەشەنىن دامى­تۋعا ارنالعان مەملەكەتتىك باع­دارلامانىڭ وڭىردە ىسكە اسىرىلۋ بارىسىمەن تانىستى.

الەۋمەتتىك كاسىپكەرلەرمەن كەزدەسۋگە قاتىسۋشىلار وسى سالانى وركەندەتۋ پەرسپەكتيۆالارىن تالقىلاپ، ءوز ۇسىنىستارىن جەتكىزدى.

سەنات سپيكەرى سوڭعى جىلدار­دا الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىكتىڭ ەكو­نوميكالىق دامۋداعى ءرولى ارتقا­نىن، سوندىقتان مەملەكەت تاراپىنان بۇل سالانى جەتىلدىرۋگە ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ كەلە جات­قانىن ايتتى.

«الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىك – جاڭا باعىت­تار­دىڭ ءبىرى. ونىڭ بولاشاعى زور. بۇل سالا تابىس تابۋمەن قاتار، ازاماتتاردىڭ وزەكتى الەۋ­مەتتىك ماسەلەلەرىن شەشۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سوندىقتان پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقاەۆ كاسىپكەرلىكتىڭ بۇل تۇرىنە باسا ءمان بەرىپ وتىر»، دەدى ماۋلەن اشىمباەۆ.

سونداي-اق ول مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بو­يىنشا الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىكتى دامىتۋدى كوزدەيتىن زاڭ ازىرلەنىپ، قابىلدانعانىن تىلگە تيەك ەتتى. اتالعان قۇجات سەناتورلاردىڭ باستاماشىلىعىمەن دايارلان­عانىن ايتا كەتكەن ءجون.

«بۇل زاڭدا العاش رەت الەۋ­مەت­تىك كاسىپكەرلىككە زاڭنامالىق تۇرعىدان تۇسىنىك بەرىلگەن. وسى زاڭ ارقىلى الەۋمەتتىك كاسىپ­كەر­لەردى قولداۋعا ارنالعان ناقتى شارالار دا انىقتالدى. اتاپ ايتقاندا، سالىقتىق جەڭىلدىكتەر مەن نەسيەنىڭ ۇستەمە اقىسىن سۋبسيديالاۋ جانە جالداۋ قۇنىن تولەۋ سياقتى قارجىلاي قولداۋ قاراستىرىلعان. مەملەكەت مەنشى­گىندەگى عيماراتتاردى جەڭىل­دىكپەن جالعا بەرۋ مۇمكىن­دىگى دە نازارعا الىندى. ودان بو­لەك، مەملەكەت تاراپىنان الەۋ­مەتتىك ماڭىزى بار جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن گرانتتار بو­لى­نەدى»، دەدى سەنات توراعاسى.

ماۋلەن اشىمباەۆ ەلىمىزدە الەۋمەتتىك كاسىپكەرلىكتى جۇيەلى تۇردە قولداۋ ءۇشىن اسا ماڭىزدى قادام جاسالعانىن ايتتى. ول ءوز سوزىندە الداعى ۋاقىتتا سەناتورلار بۇل سالانى ودان ءارى قولداۋعا ارنالعان جاڭا تەتىكتەردى ۇسىنۋعا جانە ولاردى تالقىلاۋعا دايىن ەكەنىن جەتكىزدى.

سونىمەن قاتار سەنات سپي­كەرى ساپار اياسىندا اگرار­لىق باعىتتا تابىستى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان كوپ سالا­لى «باي­سەر­كە-اگرو» كومپانيا­سىنىڭ جۇمى­سىمەن تانىستى.

شارۋاشىلىققا ارنايى كەل­گەن ماۋلەن اشىمباەۆ كومپا­نيانىڭ عىلىمي-وندىرىستىك وقى­تۋ ورتالىعىنا ات باسىن بۇرىپ، زەرتتەۋ جۇمىستارىنا نازار
اۋداردى. اگروحولدينگتىڭ دەمونستر­اتسيالىق القابى مەن اۋىل­­شا­رۋاشىلىق تەحنيكا­لارىنىڭ جۇمى­سىنا كوڭىل ءبولدى. ودان بولەك، سەنات توراعاسى اگروونەر­كاسىپ كەشەنىنىڭ عىلىمي جا­نە تەحنيكالىق جەتىستىكتەر كور­مە­سىمەن، سەلەكتسيالىق جولمەن اسىل تۇقىمدى مال الۋ جۇمىس­تارىمەن جانە ءسۇت، جىلقى ونىمدەرىن الۋ­دىڭ روبوتتان­دى­رىلعان تاسىلىمەن تانىستى.

جوعارى پالاتا سپيكەرى مەم­لەكەت باسشىسى اۋىل شارۋا­شىلىعىن دامىتۋعا ەرەكشە كوڭىل ءبولىپ وتىرعانىن ايتىپ، اگروونەركاسىپ كەشەنىن قولداۋ سەنات جۇمىسىنىڭ دا نەگىزگى باسىمدىقتارىنىڭ ءبىرى ەكەنىن تىلگە تيەك ەتتى.

«پرەزيدەنتىمىزدىڭ باستا­ما­شىلىعىمەن جەر قاتىناستارىنا قاتىستى ارنايى زاڭ جوباسى ازىر­لەنىپ، قابىلداندى. سوعان سايكەس اۋىل شارۋاشىلىعى ماقسا­تىنداعى جەرلەردى شەتەلدىك­تەرگە ساتۋعا جانە جالعا بەرۋ ماسەلەسىنە ءبىرجولا نۇكتە قويىل­دى. سونداي-اق مەملەكەت باسشى­سىنىڭ تاپسىرماسىمەن جەر رەفورماسى جونىندەگى كوميسسيا قۇرىلىپ، تابىستى جۇمىس ىستەدى. كوميسسيانىڭ ۇسىنىستارى ناتي­جەسىندە اۋىلشارۋاشىلىق جەرلەرىن جەكەمەنشىككە بەرۋگە موراتوري ۇزارتىلدى. اۋىل شارۋا­شىلىعى ماقساتىنداعى جەر­لەردى جالعا الۋ قۇقىعىن ساتۋعا مۇمكىندىك بەرىلدى. بۇل نورما اۋىلشارۋاشىلىق جەرلە­رىن نارىقتىق اينالىمعا ەنگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى»، دەدى ماۋلەن اشىمباەۆ.

پالاتا توراعاسى سەناتور­لار اۋىلدىق جەرلەردىڭ ينفرا­قۇ­رىلىمىن دامىتۋ، ۆەتەريناريا جانە ازىق-ت ۇلىك قاۋىپسىزدىگى ماسەلەلەرىن دە ءجيى كوتەرىپ كەلە جات­قانىن اتاپ ءوتتى.  ول بىل­تىرعى بيۋد­جەتتىڭ ورىندالۋى تۋرالى ۇكى­مەتتىڭ ەسە­بىن قاراۋ كەزىندە سەنات دەپۋ­تات­تارى اگرارلىق سا­لا­نى قارجى­لان­دىرۋداعى ولقى­لىق­تارعا نازار اۋدارعانىن ايتتى.

«اۋىل شارۋاشىلىعىندا­عى نەگىزگى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى – سالا­نىڭ تولىق قارجىلاندىرىلماۋى بولىپ وتىر. مىسالى، 2020 جىلى اگرارلىق سەكتورعا جوسپارلانعان قاراجاتتىڭ جارتىسىنان استامى عانا بولىنگەن»، دەدى سەنات توراعاسى.

سونىمەن بىرگە ماۋلەن اشىم­باەۆ ەلدى الاڭداتىپ وتىر­عان قۋاڭشىلىق ماسەلەسىنە جانە سوعان بايلانىستى كەيبىر وڭىر­لەردەگى مال شىعىنىنا نازار اۋدارىپ، بۇل تۇيتكىلدى شەشۋ ءۇشىن اۋىل شارۋاشىلىعى مينيس­تر­لىگى ءتيىستى شارالار قابىلداۋى كە­رەكتىگىن ايتى.

«مەملەكەت باسشىسى رەفور­مالار جونىندەگى جوعارى كەڭەس­تىڭ كەيىنگى وتىرىسىندا مال شارۋا­شىلىعىنا ايتارلىقتاي سالدارىن تيگىزىپ وتىرعان قۋاڭشىلىق ماسەلەسىنە نازار اۋداردى. قازىر­گى تاڭدا بۇل – بۇكىل ەلدى الاڭ­داتىپ وتىرعان پروبلەما. سون­دىقتان ءتيىستى مينيسترلىك وسى ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن بار كۇش-جىگەرىن جۇمساۋى كەرەك. بۇل جولدا جۇيەلى قادامدار قاجەت. اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى جە­دەل تۇردە احۋالدىڭ سالدارىن تالداپ، جاعدايدى جان-جاق­تى ساراپتاپ، ماسەلەنى شەشۋ جول­دارىن ۇسىنۋى ءتيىس»، دەگەن سەنات سپيكەرى كەزدەسۋگە قاتىس­قان اۋىل شارۋاشىلىعى ۆيتسە-مي­نيسترىنە بۇل باعىتتا بەلسەندىلىك تانىتۋ كەرەكتىگىن ايتتى.