مونيكا گوسسمان: فينچەرگە «وسكاردىڭ» بەرىلمەۋى – ادىلەتسىزدىك

– مونيكا، تۋعان قالا­ڭىزدا وزىڭىزبەن قاۋى­شىپ وتىر­ع­انى­مىزعا قۋانىش­تى­مىز! قا­لادان وتە جاس كەزىڭىزدە كەت­تىڭىز، قازىر ءسىزدى الماتىمەن نە بايلانىستىرادى؟

– وكىنىشكە قاراي، تۋعان قالام الماتىدا ءوزىم قالاعانداي ءجيى بولا المايمىن، وعان سەبەپ – جۇمىس­باستىلىق. دەگەنمەن، الما­تىعا بەس جىلدا ءبىر رەت كەلىپ-كەتۋگە تىرىسامىن. مۇندا اكە-شەشەمنىڭ دوستارى بار، بالالارى بار. بارلىعىمەن جاقسى ارالاسىپ تۇرامىز. جولداسىم انتون پامپۋشنىي دا اكتەر، استانادا تۋىپ-وسكەن. مەن الماتىعا بۇل جولى «شامان» كارتيناسىنداعى رولىمە بايلانىستى كەلدىم. فيلم­دە باقسىنىڭ ءرولىن سومدايمىن. بۇل – سەگىز سەريالى رەسەيلىك جو­با. ال الماتىدا كۇن رايى كەرەمەت ەكەن، اينالا گۇلدەنگەن، كوڭىل كۇيىم بىردەن كوتەرىلدى.

– اكتريسا رەتىندە اۋقىمدى فيلموگرافياڭىز، جاقسى رە­جيسسەرلىك تاجىريبەڭىز بار. وعان قاراماستان، ءسىز پرو­ديۋسەرسىز، وقى­تۋ­شى­سىز، ياعني تەاتر جانە كينو سالاسىندا جۇمىس ىس­تەيتىن امبەباپ ادام دەپ ايتۋعا ابدەن بولادى. جانىڭىزعا جاقىنى قايسىسى؟

– بۇل تۇرعىدا مەنىڭ ويىم امە­ري­كا­لىق­تاردىڭ پى­كىرىمەن ۇندەس. ەۋروپا مەن رەسەيدە ادام تەك ءبىر ما­ماندىقتى تاڭداپ، سول سالادا جۇمىس ىستەۋى كەرەك دەگەن ۇعىم قالىپتاسقان. امەريكادا كەرىسىنشە، ەگەر سەن ءارتىس بولساڭ، باسقا دا باعىتتاردا ءوزىڭدى سىناپ كورۋ قاجەت دەگەن تۇسىنىك بار. بۇل كەز كەلگەن ىستە دارىندىسىڭ دەگەندى بىلدىرمەيدى، بىراق وزىڭە شەكتەۋ قويۋدىڭ دا قاجەتى جوق. مەن ءۇشىن مۇلدە جاڭا سالا بولسا دا ستسەناري جازامىن، ويتكەنى قولىمنان كەلىپ تۇر. جازۋ ارقىلى دراماتۋرگيانىڭ قالاي جۇمىس ىستەيتىنىن ءبىلىپ وتىرامىن، ويتكەنى ءوزىم دە ەڭبەك جولىن اكتريسا رەتىندە باستادىم. رەجيسسۋرا دا ءدال سولاي، اكتەرلىك جانە رەجيسسەرلىك ءتىلدى ءتۇسىنىپ وتىرامىن. ەكەۋى ءبىر-بىرىنە قايشى كەلمەيدى. شىنىمدى ايتسام، ەسەيگەن سايىن قىزىعۋشىلىعىم زورايىپ كەلەدى. مىسالى، مەن وقىتۋشى رەتىندە جاستارمەن ارالاسا ءجۇرىپ ارقاشان سوڭعى جاڭالىقتان قالمايمىن. امەريكالىق ەرەك­شەلىك وسى، جاستاردى تىڭداي بىلەدى. جاستاردىڭ بىزگە تيگىزەتىن اسەرى مول.

– وقىتۋ تۋرالى تاقىرىپتى قوزعاعان ەكەنبىز، وندا كوۋچ، جات­تىقتىرۋشى رەتىن­دەگى مونيكا تۋرالى اي­تى­­­ڭىزشى. LucidBody جو­باسىنىڭ ماقساتى نە؟ ءسىز ۋا­دە ەتكەندەي، ءۇش كۇندە كا­سىبي اك­­تەردى دايىنداپ شى­عارۋعا بولا ما؟

– ءيا، قولىمنان كەلەدى. ارينە، بۇل اكتەردىڭ وزىنە دە بايلانىستى، دەسە دە رولگە قىسقا ۋاقىت ىشىندە دايىندالۋعا بولادى. بۇل جاعىنان ءساتتى جاساعان جۇمىستارىم بار. ماسەلەن، پاۋلا بەر ەسىمدى اكتريسا سوڭ­عى ءرولى ءۇشىن بەر­لي­نالەدا ۇزدىك اكتريسا رەتىندە سىيلىق الدى. وسى رولگە ونى مەن دايىن­دادىم، ءوزى­نىڭ دە تالپىنىسى مىق­تى بولدى. ال كوۋچ نە ءۇشىن قاجەت؟ رولگە جاقسىلاپ دايىندالىپ، كەيىن كەز كەل­گەن جاعدايدا رەجيسسەردىڭ قا­لاعانىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن. بۇل ءوزىڭىز كورە المايتىن نار­سەلەردى سىزگە جەتكىزەتىن سىرت كوز دەسە دە بولادى. تمد مەن رە­­سەي­دە مۇنداي كوۋچتارعا سە­نىم­­سىزدىكپەن قارايدى، وزگەلەر «رولگە ءوزىڭ دايىندالا الماي­سىڭ با؟» دەگەن سۇراقتاردى قويا­دى. بۇل تۇرعىدا امەريكا مەن گەر­مانياداعى كوزقاراس وزگەشە. وقى­تۋ جايلى ايتساق، مەن فلو­ريدا ۋنيۆەريستەتىنىڭ پروفەسسورىمىن، وعان دەيىن نيۋ-يورك ۋنيۆەر­سيتەتىندە ىستەدىم، بىراق فلو­ريدا مەنى جاۋلاپ الدى دەۋگە بولادى.

– ساتتىلىك ارقاشان شابىت سىيلايدى ەمەس پە. ءومىر جو­لى­ڭىزداعى جە­تىس­تىكتەر جولى­ڭىز بولعىش­تىق­تان با، الدە ەرەكشە ەڭبەكتىڭ ناتيجەسى مە؟

– مەنىڭ جاعدايىمدا، جەتكەن جەتىستىكتەرىم تاباندى ەڭ­بەگىمنىڭ ناتيجەسى دەر ەدىم. ويت­كەنى، مەنى كوپ جەردە ءىش تارتىپ قابىلدامايتىن. قازىر ويلاسام، ەڭ ۇلكەن ارتىقشىلىعىم وسىندا ەكەن. بۇرىن قوعامنىڭ مەنى جاقىن تارتپاعانىنا رەنجيتىنمىن. ال­ماتىدا تۋدىم، گەرمانيادا ءوستىم، كەيىن رەسەيدە ءبىلىم الدىم. مونيكاعا جەڭىل بولاتىنداي ەشكىم قولداۋ كورسەتپەدى، اتا-انام دا ونەر ادامدارى ەمەس. ءۇمىتىمدى ۇزبەدىم، توقتامادىم. كە­رىسىنشە، بۇدان ۇلكەن كۇش تاپ­تىم. ءوزىمنىڭ جالعىز ەمەس ەكە­نىمدى ءتۇسىندىم. قازىر الەم جاھاندانا باس­تادى. مىسالى، اكە-شەشەمنىڭ قا­زاقستانعا العىسى شەكسىز، ويت­كەنى كەڭەس وداعى كەزىندە نەمىستەر ءدال وسى جەردە جاقسى ءومىر سۇرە باستادى. بۇگىندە اقش-تا. ال قازىر ەۋروپادا ءبارى ارالاسىپ كەتكەن، ەندى مەن از­شىلىق قاتارىندا ەمەسپىن. مەنى ورنىمنان تۇرعىزعان دا وسى دۇنيە بولاتىن.

– سول كۇش سالۋىڭىزدىڭ بەكەر بولماعانىن بۇگىن دا­لەل­دەدىڭىز. كۇنى كەشە «وسكار» سىي­­لىعىنىڭ ناتيجەلەرى بەل­گىلى بولدى. ايگىلى رەجيسسەر دە­ۆيد فينچەردىڭ «مانك» كار­تي­نا­سىنىڭ قورجىنىندا ەكى سىي­لىق بار. ءسىز وندا مەيىربيكە فري­­دانىڭ ءرولىن سومدادىڭىز. اسەرىڭىز قانداي؟

– ارينە، قۋانىشىمىزدا شەك جوق. كارتينا «وسكاردىڭ» ەكى جۇلدەسىنە يە بولدى. اسىرەسە وپەراتورىمىز ءۇشىن وتە قۋاندىم. بىراق فينچەر رەجيسسەر رەتىندە سىيلىق الماعانىنا كوڭىلىم ورتايىپ قالدى. مەنىڭشە، امەريكا كينوسىنا قانشاما ۇلەس قوسقان ادامعا ءالى كۇنگە دەيىن «وسكار» بەرىلمەۋى – ادىلەتسىزدىك. بالكىم، ۋاقىتى كەلمەگەن بولار. كەلەسى جولى ءساتى تۇسەر دەپ ۇمىتتەنەمىن. سونداي-اق، «بورات» كارتيناسىنا سىيلىقتىڭ بەرىلمەگەنىنە قۋانىشتىمىن. سەبەبى، قازاق­ستانمەن بايلانىستى ساياسي ەرەك­شەلىكتەر اياسىندا بۇل كارتيناعا قاتىستى ساۋال كوپ.

– قازاقستاندىق كينەماتوگرافتى باقىلايسىز با؟ ءبىزدىڭ كينويندۋسترياعا قانداي باعا بەرە الاسىز؟

– بارلىعىن بىردەي قامتي الماسپىن، بىراق مەن بىلەتىن جاق­سى ساتتەر كوپ. ەۋروپادا قا­زاقستاندىق كارتينالار فەستيۆالدەردەن ءساتتى ءوتىپ جاتقانىنان حابارىم بار. بۇعان تەك قانا قۋانامىن.

– قازاقستاندىق ارىپتەس­تە­رى­ڭىزبەن جۇمىس ىستەۋ جوس­پا­رىڭىزدا بار ما؟

– جاڭا ورتامەن، جاڭا جوبالارمەن جۇمىس ىستەۋگە ءاردايىم دايارمىن. قازاقستانمەن ديالوگ جۇرگىزۋ مەن ءۇشىن وتە ماڭىزدى، قۇداي قالاسا، بىرلەسە جۇمىس ىس­تەيمىز دەگەن ويدامىن. بۇل كەز­دەسۋدىڭ جەمىسىن كورەيىك، بۇدان ەشكىم ۇتىلمايدى، تەك جەڭەمىز.

– اڭگىمەڭىزگە راحمەت.

اڭگىمەلەسكەن

ايا ءومىرتاي،

«Egemen Qazaqstan»