قوعام • 02 ءساۋىر، 2021

ۆاكتسينا ورازانى بۇزا ما؟

قازاقستان مۇسىلماندارىنىڭ ءدىني باسقارماسى ەكپەنىڭ ورازانى بۇزبايتىنىن ءتۇسىندىردى، دەپ حابارلايدى Egemen.kz muftyat.kz سايتىنا سىلتەمە جاساپ.

Marzhan Tileubekova

كەز كەلگەن نارسە تابيعي جولدار (اۋىز، مۇرىن، تىك ىشەك) ارقىلى ىشكە كىرسە، ورازانى بۇزادى. ال دەنە ارقىلى كىرسە، ورازانى بۇزبايدى. بۇل تۋرالى ء«فاتاۋا ھينديا» كىتابىندا «تەرىدەگى ۇساق تەسىكتەر ارقىلى ماي سەكىلدى زاتتىڭ ىشكە كىرۋى ورازانى بۇزبايدى» دەلىنگەن (1 توم، 266-بەت).

يمام ءابۋ يۋسۋف پەن يمام مۇحاممەد (اللا ولاردى راقىم ەتسىن) بۇل جايىندا: «قارىنداعى جانە باستاعى تەرەڭ جارانى ەمدەۋ ورازانى بۇزبايدى. ويتكەنى (ورازا بۇزىلۋ ءۇشىن وعان قولدانىلاتىن) ءدارى ىشكە نەگىزگى (تابيعي) جولدارمەن بارۋى شارت. ال ىشكە باراتىن جولدىڭ تىعىزدىعىنان جانە ەمدەلۋ بارىسىندا ونىڭ بىتەلىپ قالۋىنان جارا ارقىلى ءدارىنىڭ ىشكە جەتۋى ەكىتالاي»، – دەپ تۇجىرىم جاسايدى ء(«ال-فيقھ ءال-حانافي ءۋا ءاديللاتۋھۋ»، 1/392).

يمام ءابۋ حانيفا (اللا ونى راقىم ەتسىن): «قارىنداعى نەمەسە باستاعى تەرەڭ جارانى ەمدەگەندە ءدارى ىشكە نەمەسە باس ميعا جەتەدى جانە ول ورازانى بۇزادى»، – دەپ ەسكەرتكەن ء(«ال-ھيدايا شارحۋ بيدايات ءال-مۋبتادي»، 1/557).

قازىرگى زامان عالىمدارى ەكپە ارقىلى سالىناتىن دارىلەردى اس-سۋ سياقتى دەنەگە ازىق، قۋات بولاتىن جانە ەمدەلۋ ءۇشىن (دەنەگە قۋات، ازىق بولمايتىن) ەتىپ، ەكىگە ءبولىپ قاراستىرادى. ولار: «تەرى استىنا جانە بۇلشىق ەتكە ەمدەلۋ ءۇشىن (دەنەگە قۋات، ازىق بولمايتىن) ينە سالسا، اۋىز اشىلمايدى»، – دەپ ايتادى. بىراق كوك تامىرعا ەكپە سالۋ (قان قۇيۋدان باسقا) ماسەلەسىندە عالىمداردىڭ كوزقاراسى ءارتۇرلى. عالىمداردىڭ كوبى «تامىرعا سالىناتىن ينە دەنەگە قۋات، ازىق بولماسا، ورازا بۇزىلمايدى» دەيدى ء(«ال-مۋفاسسال في ءال-فيقھ ءال-حانافي»، 276-بەت).

ەكپە – باكتەريا، ۆيرۋس سەكىلدى ميكروورگانيزمدەردەن الىنىپ، ادام ورگانيزمىنە جۇقپالى اۋرۋلاردان الدىن الا ساقتانۋ جانە ولاردىڭ يممۋندىق قاسيەتىن ارتتىرۋ ءۇشىن ەگىلەتىن پرەپارات. ول قاجەتتى ازىق نەمەسە ورگانيزمگە قۋات بەرەتىن دارۋمەن ەمەس. سوندىقتان ادام دەنەسىنە (تەرى استىنا، بۇلشىق ەتكە، جامباسقا، كوك تامىرعا) ينەمەن ەكپە ەگۋ ورازانى بۇزبايدى.

كۇننىڭ ماڭىزدى جانە وزەكتى جاڭالىقتارىن «ەگەمەن قازاقستان» تەلەگرام كانالىنان وقىڭىز