وتكىر سىناق ءوڭىر مەديتسيناسىنا وڭ ىقپال ەتتى مە؟

اسىرەسە ايماقتارداعى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن دامىتۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنۋدە. ياعني ەل ىشىندەگى ەمدەۋ جۇمىسىنا تالاپ كۇشەيىپ ءارى بۇرىن-سوڭدى بولماعان قولداۋ كورسەتىلۋدە. وسىنداي يگى ءىس الماتى وبلىسىندا دا اتقارىلىپ وتىر. ونى وتكەن مەرزىمدە وڭىردەگى مەديتسينا سالاسىنا بولىنگەن قارجى كولەمىنەن اڭعارۋعا بولادى. ماسەلەن، 2020 جىلى وبلىستىڭ مەديتسينا مەكەمەلەرىنىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىن نىعايتۋعا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 8،7 ملرد تەڭگە ءبولىندى. ناتيجەسىندە، اۋرۋحانالاردى مەديتسينالىق جابدىقتارمەن قامتاماسىز ەتۋ دەڭگەيى 89 پايىزعا جەتىپ، سانيتارلىق اۆتوكولىكپەن جاب­دىقتاۋ دەڭگەيى 90 پايىزدى قۇراعان. ال وب­لىستىق، اۋداندىق جانە قالالىق اۋرۋحانالاردى ينتەرنەت جەلىسىنە قوسۋ 100 پايىزعا ورىندالسا، شالعايداعى ەلدى مەكەندەردىڭ عالامتورعا قولجەتىمدىلىگى 96 پايىزدى قۇراپتى. دەمەك ەمدەۋ مەكەمەلەرى اراسىنداعى بايلانىس تولىقتاي ورتالىقتانىپ، كومپيۋتەرلىك جۇيەگە كوشتى. بۇل ءوز كەزەگىندە دارىگەرلەردى قاعازباستىلىقتان قۇتقارىپ وتىر. دەرەك بويىنشا قاعازسىز قۇجات اينالىمى 53 مەديتسينالىق ۇيىمعا ەنگىزىلدى. ەمحانالارعا تىركەلگەن 1 993،2 مىڭ ادامعا ەلەكتروندى دەنساۋلىق پاسپورتى بەرىلدى. ياعني وبلىس تۇرعىندارىنىڭ 96 پايىزىندا وسىنداي دەنساۋلىق قۇجاتى بار دەگەن ءسوز.

جالپى، پاندەميا جاعدايى وبلىستىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنا دەگەن كوزقاراسىن تۇبەگەيلى وزگەرتتى دەۋگە بولادى. ىندەتپەن كۇ­رەسكە جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 13،8 ملرد تەڭگە بولىنسە، ونىڭ ءبىر بولىگى 8،8 ملرد تەڭگە كورو­ناۆيرۋستىڭ ەكىنشى تولقىنىنا دايىندىققا باعىتتالعان. بۇل قارجى وبلىستاعى مەديتسينا مەكەمەلەرىن ءتيىستى جابدىقپەن قامتۋعا مۇمكىندىك بەردى. وسى كەزەڭدە 3 توموگراف، 18 رەنتگەن اپپاراتى، 219 وكپەنى جاساندى تىنىس­تاندىرۋ اپپاراتى، 180 جەدەل جاردەم ماشيناسى، 12 جىلجىمالى مەديتسينالىق كەشەن ساتىپ الىنىپ، اۋداندارعا بەرىلگەن ەكەن. ال وبلىس بويىنشا ينفەكتسيالىق توسەكتىك ورىندار سانى 1 300 ورىننان 5 280 ورىنعا دەيىن كوبەيگەن. اۋماقتاعى كوپ بەيىندى اۋرۋحانالار بازاسىندا 4 احۋالدىق ورتالىق قۇرىلىپ، قازىر ول جەردە بىلىكتى ماماندار اۋىر ناۋقاستار مەن بالالارعا جەدەل كومەك كورسەتۋدە.

وسى جەردە جەتىسۋلىق اق جەلەڭدى ابزال جاندارعا كورسەتىلگەن كومەك پەن قولداۋ تۋرالى ايتقان ورىندى بولار. ىندەتپەن كۇرەستە ىركىلمەي قىزمەت ەتكەن 6 971 مەديتسينا قىزمەتكەرىنە جالپى سوماسى 6،6 ملرد تەڭگە بولاتىن ۇستەمەاقى تولەنىپتى. بۇعان قوسىمشا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 137 ملن تەڭگە تاعى ءبولىنىپ، 1 123 دارىگەرگە سىياقى بەرىلگەن. ونىڭ ىشىندە قاۋپى جوعارى ەمدەۋ ورىندارىندا جۇمىس ىستەگەن 501 مەديتسينا قىزمەتكەرى 2 ملن تەڭگە كولەمىندە تولەم الدى. ال كوروناۆيرۋس­تان قايتىس بولعان 9 مەديتسينا قىزمەتكەرىنىڭ وتباسى مۇشەلەرىنە 90 ملن تەڭگە كولەمىندە وتەماقى تولەنگەن. بىلتىر دارىگەرلەردىڭ الەۋمەتتىك ماسەلەسىن وڭتايلى شەشۋ دە نازاردان تىس قالماپتى.

– وتكەن جىلى مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە 127 پاتەر بەرىلدى. بۇل ءۇردىس بيىل دا جالعاسىپ، تاعى 47 ماماندى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتپەكپىز. بۇگىندە وبلىستا 804 دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى بار. ونىڭ ىشىندە 641 مەكەمە مەملەكەتتىك جانە 163 مەكەمە جەكەمەنشىك نىساندا قىزمەت كورسەتەدى. بۇعان دەيىن بىلىكتى مامانداردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى بولعان، قازىر بۇل ماسەلە شەشىلدى دەۋگە بولادى. اسىرەسە جوعارى وقۋ ورنىن بىتىرگەن جاس مامانداردىڭ وڭىردەگى ەمدەۋ مەكەمەلەرىنە كەلۋى كوبەيدى. بۇعان مەملەكەت تاراپىنان جاسالىپ وتىرعان قولداۋ مەن كومەك وڭ ىقپال ەتتى، – دەيدى وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ومىرزاق نيازبەكوۆ.

جاقىندا وبلىستا العاش رەت سوزىلمالى لور پاتولوگياسى بار ناۋقاستار ءۇشىن جاعىمدى جاڭالىق بولدى. بۇعان دەيىن قۇلاق، كومەي-جۇتقىنشاق جانە مۇرىن قۋىسىندا كىناراتى بار ادامداردى وبلىس كولەمىندە ەمدەۋ مۇمكىن بولماي كەلگەن ەدى. دارىگەرلەر مۇنداي دياگنوزى بار اۋرۋلارعا قاجەتتى كۇر­دەلى ەم-شارا مەن وپەراتسيا جاساۋ ءۇشىن ال­ماتى قالاسىنداعى كلينيكالارعا جىبەرىپ وتىر­عان-دى. ەندى تالدىقورعان قالاسىنداعى كوپ­سالالى اۋرۋحانادا ارنايى دياگنوستيكالىق ورتالىق اشىلدى. قازىر بۇل ورتالىقتا جوعارى ساناتتى وتولارينگولوگ-دارىگەر ماقسات ەرۋباي باستاعان دارىگەرلەر قابىلداۋ جۇرگىزۋگە كىرىستى. مۇندا ولار سوزىلمالى لور پاتولوگياسى بار ەرەسەكتەرگە ەمدەۋ جۇرگىزىپ، قۇلاق، كومەي-جۇتقىنشاق جانە مۇرىن قۋىسى اۋرۋلارىنىڭ دياگنوستيكاسىن جۇزەگە اسىرادى. ياعني بۇعان دەيىن باسقا قالاداعى ەمحانالارعا پورتال ار­قىلى تىركەلىپ، كەزەك كۇتىپ كەلگەن ناۋقاستار ەندى تۇرعىلىقتى جەرىنەن جولداما الىپ، لور حيرۋرگياسى مەن امبۋلاتورلىق ەم-دومدى تەگىن الاتىن بولدى.

الماتى وبلىسى