كيىك اتقاندارعا – 2 ملن تەڭگە ايىپپۇل

ەلىمىزدىڭ ورمان شارۋاشىلىعى ­جا­نە جانۋارلار دۇنيەسى كوميتەتى عىلىمي ماق­ساتتاردان باسقا، 2023 جىلعا دەيىن كيىك­تەردى اتۋعا تىيىم سالۋ تۋرالى مو­راتوري ەنگىزگەنى بەلگىلى. ماقسات – برا­كونەرلىكپەن كۇرەستى كۇشەيتۋ، سون­داي-اق تابيعاتتى قورعاۋ زاڭناماسىن بۇزۋ­دىڭ جولىن كەسۋ. جانۋارلاردىڭ سي­رەك كەزدەسەتىن جانە جويىلىپ بارا جات­قان تۇرلەرىن قورعاۋدى وڭىردەگى «ور­مان جانە جانۋارلار دۇنيەسىن قور­عاۋ ايماقتىق مەملەكەتتىك ينسپەكتسيا­سى» مەن «باياناۋىل مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پاركى» جۇزەگە اسىرۋدا. سونىمەن قا­تار وبلىس اۋماعىندا «اڭشىلىق» شارۋا­شى­لىعىنىڭ ارنايى مەكەمەسىنىڭ تىرەك بە­كەتتەرى ورنالاسقان. مەكەمە 123 ملن گەك­تاردان استام ورمان اۋماعىن تاۋلىك بويى باقىلايدى. قازىر ءتىپتى قاسقىردى اتۋ ءۇشىن دە ارنايى رۇقسات قاعازى تالاپ ەتىلەدى.

جانۋارلار دۇنيەسى اۋماقتىق ينس­پەك­تسياسىنىڭ باسشىسى رۋسلان تولەن­باەۆ­تىڭ ايتۋىنشا، بىلتىر ەلىكتى زاڭ­سىز اۋلاۋدىڭ ەكى وقيعاسى تىركەلىپتى. ور­مان­شىلار اققۋلى اۋدانى، بەسقاراعاي ورمان شارۋاشىلىعىندا پوليتسيا قىز­مەت­كەرلەرىمەن بىرگە ەلىك اتقان ءۇش برا­كو­نەردى ۇستاعان. «بۇل قۇقىقبۇزۋشىلىق ءۇشىن ايىپپۇل مولشەرى 350 ايلىق ەسەپ­تىك كورسەتكىشتى قۇرايدى. كيىكتەر ەرەك­­شە قورعالاتىن ورمان اۋماعىندا اتىل­عان­دىقتان، تابيعات بايلىعىنا قول تيگىز­گەن­دەر 2 ملن تەڭگەدەن استام قاراجات تو­لەيدى»، دەيدى ينسپەكتسيا باسشىسى.

كيىكتەردى زاڭسىز اتۋ نەمەسە زيان كەل­تىرگەنى ءۇشىن، جانۋاردىڭ ەركەگىن اتقاندار ءۇشىن 500 اەك، ال انالىق كيىك پەن ءتولىن اتقاندارعا 350 اەك كولەمىندە ايىپپۇل سالىنادى. جىل سايىن جەلتوقساننىڭ 1-ىنەن 31-ىنە دەيىن «كيىكتى قورعاۋ» شارا­سى­نىڭ قىسقى كەزەڭى وتەدى. جۇمىس تيىم­دىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن بيىل كيىك ساناعىنا مي-2 ۇشاعى تارتىلدى.

ورمانشى قاجميدەن اعامىزدىڭ اي­تۋىنشا، جەلتوقسان ايىندا ەركەك كيىكتەر ەداۋىر السىرەيدى، بۇل براكونەرلەر مەن جىرتقىشتار ءۇشىن وڭاي ولجا. ال كيىكتەردىڭ جاپپاي قىرىلۋ ۋاقىتى كوبىنەسە مامىر ايىندا، ياعني تولدەۋ كەزىندە بولادى.

«كيىك دەيمىز، ەلىك تە دەيمىز، قازىر قاسيەتتى جانۋارلاردى قورعاۋ شارالارى جۇرگىزىلۋدە. بۇل جانۋاردىڭ تولدەۋى دە قىزىق. العاشقى تولدەۋىندە ءبىر لاق، ال ەكىنشى تولدەۋىندە ەكى-ءۇش لاققا دەيىن تۋا بەرەدى. قۇرالايدىڭ سالقىنى تۇسكەندە، مامىر ايىنىڭ 10-15-ءى كۇندەرى تولدەۋى باستالادى»، دەيدى ورمانشى.

بۇل كۇندەرى باسقارما ماماندارى وڭىردەگى ورمان جانە جانۋارلار دۇنيەسىن قورعاۋ ايماقتىق مەملەكەتتىك ينسپەكتسياسى، باياناۋىل مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پاركىنىڭ ور­مان­شىلارىمەن بىرلەسىپ، ماي جانە بايان­اۋىل، اققۋلى اۋداندارىنىڭ اۋما­عىنداعى ورمانداردا كيىكتەردى قورعاۋ شارالارىن تۇراقتى جۇرگىزۋدە.

پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ مالىمە­تىن­شە، «قىزىل كىتاپقا» ەنگەن جانۋارلاردى قورعاۋ جەرگىلىكتى پوليتسيا دەپارتامەنتى باسشىلىعىنىڭ ەرەكشە باقىلاۋىندا. مىسالى، «براكونەر» جەدەل الدىن الۋ ءىس-شاراسى بارىسىندا بىلتىر پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى تابيعاتتى قورعاۋ زاڭناماسىنداعى 760 قۇقىق بۇزۋشىلىقتى انىقتادى، ونىڭ ىشىندە 324 ادام بالىق اۋلاۋ ەرەجەسىن جانە 365 ادام اڭ اۋلاۋ ەرەجەسىن بۇزعان. جالپى سوماسى 5،2 ملن تەڭگەدەن استام اكىمشىلىك ايىپپۇل سالىنىپتى. ينسپەكتسيا قىزمەتكەرلەرى «اتىلعان كيىكتەردى ساتىپ الۋ جانە ساتۋ بويىنشا» الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى حابارلاندىرۋلاردىڭ تارالۋىنا تۇراقتى تۇردە مونيتورينگ جاساپ، باقىلاۋعا العان. كيىك ءمۇيىزىنىڭ زاڭسىز اينالىمىنا قارسى كۇرەس كۇشەيتىلىپ، ونى ەلدەن تىس جەرلەرگە اكەتۋگە توسقاۋىل قويىلعان.

پاۆلودار وبلىسى