كيىك اتقاندارعا – 2 ملن تەڭگە ايىپپۇل

ەكولوگيا • 13 قاڭتار، 2021

كيىك اتقاندارعا – 2 ملن تەڭگە ايىپپۇل

16 رەت كورسەتىلدى

پاۆلودار وبلىستىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جانۋارلار الەمىن قورعاۋ مەكەمەسىنىڭ حابارلاۋىنشا، بۇرناعى جىلدارى كيىكتەر وڭىردە 10-15-تەن عانا توپتانىپ جۇرسە، قازىر ءتۇز ەركەسىنىڭ سانى 8 مىڭعا جەتكەن. بۇل – كيىكتەردى ساقتاۋ جولىنداعى قاتاڭ جاۋاپكەرشىلىكتىڭ ناتيجەسى.

فاريدا بىقاي

ەلىمىزدىڭ ورمان شارۋاشىلىعى جانە جانۋارلار دۇنيەسى كوميتەتى عىلىمي ماقساتتاردان باسقا، 2023 جىلعا دەيىن كيىكتەردى اتۋعا تىيىم سالۋ تۋرالى موراتوري ەنگىزگەنى بەلگىلى. ماقسات – براكونەرلىكپەن كۇرەستى كۇشەيتۋ، سونداي-اق تابيعاتتى قورعاۋ زاڭناماسىن بۇزۋدىڭ جولىن كەسۋ. جانۋارلاردىڭ سيرەك كەزدەسەتىن جانە جويىلىپ بارا جاتقان تۇرلەرىن قورعاۋدى وڭىردەگى «ورمان جانە جانۋارلار دۇنيەسىن قورعاۋ ايماقتىق مەملەكەتتىك ينسپەكتسياسى» مەن «باياناۋىل مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پاركى» جۇزەگە اسىرۋدا. سونىمەن قاتار وبلىس اۋماعىندا «اڭشىلىق» شارۋاشىلىعىنىڭ ارنايى مەكەمەسىنىڭ تىرەك بەكەتتەرى ورنالاسقان. مەكەمە 123 ملن گەكتاردان استام ورمان اۋماعىن تاۋلىك بويى باقىلايدى. قازىر ءتىپتى قاسقىردى اتۋ ءۇشىن دە ارنايى رۇقسات قاعازى تالاپ ەتىلەدى.

جانۋارلار دۇنيەسى اۋماقتىق ينسپەكتسياسىنىڭ باسشىسى رۋسلان تولەنباەۆتىڭ ايتۋىنشا، بىلتىر ەلىكتى زاڭسىز اۋلاۋدىڭ ەكى وقيعاسى تىركەلىپتى. ورمانشىلار اققۋلى اۋدانى، بەسقاراعاي ورمان شارۋاشىلىعىندا پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىمەن بىرگە ەلىك اتقان ءۇش براكونەردى ۇستاعان. «بۇل قۇقىقبۇزۋشىلىق ءۇشىن ايىپپۇل مولشەرى 350 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتى قۇرايدى. كيىكتەر ەرەكشە قورعالاتىن ورمان اۋماعىندا اتىلعاندىقتان، تابيعات بايلىعىنا قول تيگىزگەندەر 2 ملن تەڭگەدەن استام قاراجات تولەيدى»، دەيدى ينسپەكتسيا باسشىسى.

كيىكتەردى زاڭسىز اتۋ نەمەسە زيان كەلتىرگەنى ءۇشىن، جانۋاردىڭ ەركەگىن اتقاندار ءۇشىن 500 اەك، ال انالىق كيىك پەن ءتولىن اتقاندارعا 350 اەك كولەمىندە ايىپپۇل سالىنادى. جىل سايىن جەلتوقساننىڭ 1-ىنەن 31-ىنە دەيىن «كيىكتى قورعاۋ» شاراسىنىڭ قىسقى كەزەڭى وتەدى. جۇمىس تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن بيىل كيىك ساناعىنا مي-2 ۇشاعى تارتىلدى.

ورمانشى قاجميدەن اعامىزدىڭ ايتۋىنشا، جەلتوقسان ايىندا ەركەك كيىكتەر ەداۋىر السىرەيدى، بۇل براكونەرلەر مەن جىرتقىشتار ءۇشىن وڭاي ولجا. ال كيىكتەردىڭ جاپپاي قىرىلۋ ۋاقىتى كوبىنەسە مامىر ايىندا، ياعني تولدەۋ كەزىندە بولادى.

«كيىك دەيمىز، ەلىك تە دەيمىز، قازىر قاسيەتتى جانۋارلاردى قورعاۋ شارالارى جۇرگىزىلۋدە. بۇل جانۋاردىڭ تولدەۋى دە قىزىق. العاشقى تولدەۋىندە ءبىر لاق، ال ەكىنشى تولدەۋىندە ەكى-ءۇش لاققا دەيىن تۋا بەرەدى. قۇرالايدىڭ سالقىنى تۇسكەندە، مامىر ايىنىڭ 10-15-ءى كۇندەرى تولدەۋى باستالادى»، دەيدى ورمانشى.

بۇل كۇندەرى باسقارما ماماندارى وڭىردەگى ورمان جانە جانۋارلار دۇنيەسىن قورعاۋ ايماقتىق مەملەكەتتىك ينسپەكتسياسى، باياناۋىل مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پاركىنىڭ ورمانشىلارىمەن بىرلەسىپ، ماي جانە باياناۋىل، اققۋلى اۋداندارىنىڭ اۋماعىنداعى ورمانداردا كيىكتەردى قورعاۋ شارالارىن تۇراقتى جۇرگىزۋدە.

پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ مالىمەتىنشە، «قىزىل كىتاپقا» ەنگەن جانۋارلاردى قورعاۋ جەرگىلىكتى پوليتسيا دەپارتامەنتى باسشىلىعىنىڭ ەرەكشە باقىلاۋىندا. مىسالى، «براكونەر» جەدەل الدىن الۋ ءىس-شاراسى بارىسىندا بىلتىر پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى تابيعاتتى قورعاۋ زاڭناماسىنداعى 760 قۇقىق بۇزۋشىلىقتى انىقتادى، ونىڭ ىشىندە 324 ادام بالىق اۋلاۋ ەرەجەسىن جانە 365 ادام اڭ اۋلاۋ ەرەجەسىن بۇزعان. جالپى سوماسى 5،2 ملن تەڭگەدەن استام اكىمشىلىك ايىپپۇل سالىنىپتى. ينسپەكتسيا قىزمەتكەرلەرى «اتىلعان كيىكتەردى ساتىپ الۋ جانە ساتۋ بويىنشا» الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى حابارلاندىرۋلاردىڭ تارالۋىنا تۇراقتى تۇردە مونيتورينگ جاساپ، باقىلاۋعا العان. كيىك ءمۇيىزىنىڭ زاڭسىز اينالىمىنا قارسى كۇرەس كۇشەيتىلىپ، ونى ەلدەن تىس جەرلەرگە اكەتۋگە توسقاۋىل قويىلعان.

پاۆلودار وبلىسى