سەنات توراعاسى ماۋلەن اشىمباەۆ ءوز سوزىندە وتاندىق بيزنەستىڭ ماڭىزدى ماسەلەلەرىنە توقتالدى. ونىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى جىلدارى شاعىن جانە ورتا بيزنەستە بەلسەندى سۋبەكتىلەردىڭ سانى ارتىپ كەلەدى. بىراق وعان قاراماستان قازاقستاندىق شاعىن كاسىپورىندار قىزمەتىنىڭ نەگىزگى سالاسى ساۋدا بولىپ قالىپ وتىر، كوپتەگەن بيزنەس سۋبەكتىلەرى كولەڭكەدە جۇمىس ىستەۋگە بەت بۇرعان. ورتا بيزنەس سۋبەكتىلەرىنىڭ سانى قىسقارۋدا. 2015 جىلدان باستاپ مۇنداي كاسىپورىنداردىڭ سانى 13%-دان ازايىپ كەتتى.

سەنات توراعاسى بانكتەردىڭ شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە نەسيە بەرۋىنىڭ ازايۋىن، مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى جونىندەگى اقپاراتتىق-ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى دەڭگەيىنىڭ تومەندىگىن جانە ۇلتتىق كومپانيالارداعى ساتىپ الۋعا كاسىپكەرلەر ءۇشىن قولجەتىمدى بولماي وتىرعانىن جانە باسقا دا پروبلەمالار تۋرالى ايتتى.

ماۋلەن اشىمباەۆ سونىمەن قاتار پاندەميا كەزىندە ەلىمىزدە بيزنەستى قولداۋ جونىندە قوسىمشا شارالار قابىلدانعانىن اتاپ ءوتتى.

"مەملەكەت باسشىسى ءوزىنىڭ جولداۋىندا شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە قوسىمشا كومەك رەتىندە كەشەندى قولداۋ شارالارىن ۇسىندى. جەڭىلدىكپەن بەرىلەتىن نەسيە كولەمى ايتارلىقتاي ۇلعايدى. نەسيەلەردى 6 پايىزعا دەيىن تومەندەتۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك سۋبسيديا بەرىلۋدە. مەملەكەتتىك ورگاندار مەن كۆازيمەملەكەتتىك سەكتورعا تيەسىلى جىلجىمايتىن م ۇلىك نىساندارىن جالعا العانى ءۇشىن تولەنەتىن جالداۋ اقىسى توقتاتىلدى. ەڭبەكاقى قورىنا تۇسەتىن اۋىرتپالىق جەڭىلدەتىلدى. سالىق كودەسىنە بىرقاتار ماڭىزدى تۇزەتۋلەر ەنگىزىلۋدە. شاعىن جانە ورتا بيزنەستى ەكى جىلعا قوسىلعان قۇن سالىعىنان جانە الەۋمەتتىك سالىقتان بوساتۋ ۇسىنىلدى. پرەزيدەنت تاپسىرماسى بويىنشا تابىستىڭ 3 پايىزى كولەمىندە بولشەك سالىق ەنگىزىلەتىن بولدى. وسى جانە باسقا شارالار شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىكتى دامىتۋعا ءوز ۇلەسىن قوساتىنى ءسوزسىز"، دەدى پالاتا توراعاسى.

سەناتورلار تىڭداۋلارعا دايىندىق بارىسىندا ۇكىمەتكە شاعىن جانە ورتا بيزنەس ماسەلەلەرىن شەشۋگە ىقپال ەتۋگە ارنالعان بىرقاتار ۇسىنىستار ازىرلەدى.

پالاتا دەپۋتاتتارى كاسىپكەرلەردىڭ قىزمەتىنە ارالاسقانى ءۇشىن لاۋازىمدى تۇلعالارعا جانە رەيدەرلىككە جاۋاپكەرشىلىكتى كۇشەيتۋگە باعىتتالعان ناقتى شارالاردى ۇسىندى.

"سەناتورلار لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ كاسىپكەرلەردىڭ قىزمەتىنە ارالاسقانى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتى كۇشەيتۋگە باعىتتالعان شارالاردى قولدايدى. ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتى اتاپ وتكەندەي، كاسىپكەرلىك قىزمەتكە زاڭسىز كەدەرگى جاساۋ مەملەكەتكە قارسى اۋىر قىلمىس رەتىندە قاراستىرىلۋى كەرەك. مەملەكەت باسشىسىنىڭ بۇل نۇسقاۋىن زاڭناماعا بىرقاتار وزگەرىستەر ەنگىزۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرۋعا بولادى. اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى جانە قىلمىستىق كودەكستەرگە وزگەرىستەر ەنگىزۋ كوزدەلۋدە"، دەدى ماۋلەن اشىمباەۆ.

سونداي-اق كاسىپكەرلەردىڭ جەر ۋچاسكەلەرىنە قول جەتكىزۋ شارتتارىن جاقسارتۋ ۇسىنىلدى. سەنات توراعاسى اتاپ وتكەندەي، ۇسىنىلىپ وتىرعان شارالاردىڭ ءبىرى – بوس جەر ۋچاسكەلەرى مەن ساۋداعا شىعارۋ جوسپارى تۋرالى اقپاراتتى جۇيەلەۋ جانە ينتەرنەت-رەسۋرستار مەن باسقا دا الاڭداردا ورنالاستىرۋ ارقىلى مەيلىنشە اشىقتىعىن جانە قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ بولىپ وتىر.

"سونداي-اق، ەلدى مەكەندەردەگى جەرلەردىڭ نىسانالى ماقساتىن وزگەرتۋ ءراسىمىن، ونىڭ ىشىندە ارتىق كەلىسۋ راسىمدەرىن الىپ تاستاۋ ارقىلى وڭتايلاندىرۋ ۇسىنىلادى، دەدى ول.

ماۋلەن اشىمباەۆ ميكروكاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىن جەكە ساناتقا ءبولۋ تۋرالى باستامانى جاريا ەتتى.

"ونداي ەرەجەنى كاسىپكەرلىك كودەكسىندە بەكىتۋ ۇسىنىلادى. ول ءتيىستى باعدارلامالار اياسىندا ميكروبيزنەستى ءتيىمدى جانە ناقتى قولداۋعا، ونىڭ ىشىندە جەڭىلدەتىلگەن جانە وڭايلاتىلعان نەسيە بەرۋ ارقىلى ىقپال ەتۋگە ءتيىس"، دەدى ماۋلەن اشىمباەۆ.

سەنات توراعاسى سونداي-اق "بيزنەسكە ارنالعان ۇكىمەت" بىرىڭعاي سەرۆيسى مەن مەملەكەتتىك قولداۋ اقپاراتتىق پورتالىنىڭ جۇمىسىن ءتيىمدى قۇرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.

"ادامدارعا ارنالعان ىڭعايلى ءارى تۇسىنىكتى اقپاراتتىق سەرۆيستەردى جان-جاقتى دامىتۋ قاجەت. ونداي ونىمدەر بيزنەسكە مەملەكەتتىك قولداۋ قۇرالدارىن جاقسى باعدارلاۋعا، جەتكىزۋشىلەر مەن ارىپتەستەردى ىزدەستىرۋگە جانە ءونىمدى شەتەلدىك نارىقتارعا ىلگەرىلەتۋگە كومەكتەسۋى ءتيىس"، دەدى ول.

ماۋلەن اشىمباەۆ ءسوزىنىڭ سوڭىندا شاعىن جانە ورتا بيزنەس سالاسىنداعى زاڭنامانى تولىق رەۆيزيالاۋ مەن جۇيەلەۋ قاجەتتىگىنە باسا نازار اۋداردى.

"مەملەكەت باسشىسىنىڭ ۇكىمەتكە بەرگەن تاپسىرماسىن ورىنداۋ اياسىندا شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە قاتىستى زاڭناماعا تولىق رەۆيزيا جاساپ، جۇيەلەندىرگەن ءجون. سالىقتىق اكىمشىلەندىرۋدى جەتىلدىرۋدى جالعاستىرۋ قاجەت. كاسىپكەرلەردىڭ ەسەپتىلىگىن وڭتايلاندىرۋ ءۇشىن مۇمكىندىكتەردى قاراستىرعان ءجون. شەكتەن تىس بيۋروكراتتانۋدى، قايتالانۋدى، قاراما-قايشىلىقتاردى بولدىرماۋ، بيزنەستى نەگىزگى قىزمەتتەن الاڭداتپاۋ كەرەك"، دەدى سەنات توراعاسى.

شاراعا پارلامەنت دەپۋتاتتارى، ورتالىق مەملەكەتتىك جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ باسشىلارى، "اتامەكەن" ۇكپ، بيزنەس جانە حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى، ەلىمىزدەگى كاسىپكەرلەر قۇقىقتارىن قورعاۋ جونىندەگى ۋاكىل، سونداي-اق سەنات جانىنداعى جاس ساراپشىلار كلۋبىنىڭ مۇشەلەرى قاتىستى. پارلامەنتتىك تىڭداۋدى سەناتتىڭ ەكونوميكالىق ساياسات، يننوۆاتسيالىق دامۋ جانە كاسىپكەرلىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى داۋرەن ادىلبەكوۆ جۇرگىزدى. پارلامەنتتىك تىڭداۋدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ازىرلەنگەن ۇسىنىمدار ۇكىمەتكە جىبەرىلەتىن بولدى.