ۇلتتىق تولەم جۇيەلەرى ارقىلى مينۋت سايىن 5،4 ملرد تەڭگە اقشا وتەدى

ەكونوميكا • 02 قاراشا، 2019

ۇلتتىق تولەم جۇيەلەرى ارقىلى مينۋت سايىن 5،4 ملرد تەڭگە اقشا وتەدى

2019 جىلعى 9 ايدا قازاقستان ۇلتتىق بانكىنىڭ تولەم جۇيەلەرى ارقىلى 597،2 ترلن تەڭگە سوماعا 30،6 ملن ترانزاكتسيا جۇرگىزىلدى. بۇل رەتتە كۇن سايىن ۇلتتىق تولەم جۇيەلەرى ارقىلى جالپى سوماسى 3،3 ترلن تەڭگەگە 167،7 مىڭ تولەم جۇرگىزىلەدى، ياعني مينۋت سايىن وپەراتسيالىق كۇندەرى 5،4 ملرد تەڭگەدەن استام اقشا وتەدى.

گۇلبارشىن ايتجانبايقىزى

«تۇتاستاي العاندا، 2019 جىلى ۇلتتىق بانكتىڭ تولەم جۇيەلەرىنىڭ (بانكارالىق اقشا اۋدارۋ جۇيەسى جانە بانكارالىق كليرينگ جۇيەسى) جۇمىس ىستەۋ كوەففيتسيەنتى 99،99%-دى قۇرادى. بۇل بەلگىلەنگەن نىسانالى كورسەتكىشتەردەن اسادى جانە تولەم جۇيەلەرى جۇمىس ىستەۋىنىڭ جوعارى تيىمدىلىگىن سيپاتتايدى»،– دەپ حابارلادى ۇلتتىق بانكتىڭ تولەم جۇيەلەرى دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ەرلان اشىقبەكوۆ.

2019 جىلعى 1 قازانداعى جاعداي بويىنشا قازاقستاننىڭ تولەم نارىعىندا بارلىعى 17 تولەم جۇيەسى جۇمىس ىستەيدى، ونىڭ ىشىندە وپەراتورى ۇلتتىق بانك بولىپ تابىلاتىن ۇلتتىق تولەم جۇيەلەرى جانە اقشا اۋدارىمدارى جۇيەلەرى جانە تولەم كارتوچكالارى جۇيەلەرى جاتاتىن جەكە تولەم جۇيەلەرى.

بۇگىندە الەمدە مىڭداعان بانكتەر مەن قارجى ۇيىمدارى امەريكالىق تولەم جۇيەسىنە تاۋەلدى.

تۇرعىنداردىڭ قولىنداعى بانكومات كارتوچكاسىنا جالاقى، وسى تانىمال جۇيە ارقىلى اۋدارىلادى. ماماندار قازاقستاندا كۇنىنە 1 تريلليوننان استام تەڭگە اينالىمدا جۇرگەنىن، قولما-قول اقشاسىز ەسەپ ايىرىسۋ جۇيەسى كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ ۇلتتىق ەكونوميكاسىن نىعايتاتىنىن ايتادى.

Moody's حالىقارالىق رەيتينگ اگەنتتىگىنىڭ ساراپشىلارى تولەمدەردىڭ ترانزاكتسياسىن دەبەتتىك جانە نەسيەلىك تولەم كارتالارىمەن جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى قازاقستاننىڭ ىشكى جالپى ءونىمىنىڭ كورسەتكىشىن 210 ملن دوللارعا جەتكىزۋگە بولاتىنىن ايتىپ ءجۇر. تولەم جاساۋدىڭ ءدال وسى ءتۇرى ۇلتتىق ەكونوميكانى تەك العا جەتەلەيدى.

بيىل قولما-قول اقشاسىز ەسەپتەسۋدىڭ كورسەتكىشى 71%-عا ءوسىپ، ءبىر ترلن تەڭگەگە جەتكەنىن جوعارىدا ايتتىق. بۇل فاكتور ەل ەكونوميكاسىندا 1،2 ترلن تەڭگەنى اينالىمعا جىبەرۋگە مۇمكىندىك بەردى. پايدالانىلدى. مۇنى از دەسەڭىز قازىر ەلەكتروندى ساۋداعا باسىمدىق بەرىلىپ، قولما-قول اقشاسىز ەسەپ ايىرىسۋ جۇيەسىنە QR-كود ەنگىزىلىپ جاتىر. وسىنىڭ بارلىعى ءداستۇرلى تولەم جاساۋ جۇيەسىن بىرتە-بىرتە ىعىستىرىپ كەلەدى.

«QR-كودتى كەز كەلگەن تاسىمالداۋشىعا – جەيدەگە، قاعازعا جانە وزگە زاتتارعا تۇسىرۋگە، سول ارقىلى ءموبيلدى تەلەفون نە كارتانىڭ كومەگىمەن وپەراتسيالاردى ىسكە اسىرۋعا بولادى»، دەيدى ساراپشىلار.

قازاقستاندىقتارىڭ باسىم كوپشىلىگى امەريكانىڭ «Visa» نەمەسە «Mastercard» ترانسۇلتتىق تولەم جۇيەلەرىنىڭ كارتوچكالارىن پايدالانادى. بۇل كارتوچكالار قولما-قول اقشاسىز ەسەپ ايىرىسۋدىڭ ىڭعايلى ءارى ءتيىمدى قۇرالى. جىل باسىنان بەرى «Visa» جانە «MasterCard» تولەم قۇرالدارى ارقىلى قازاقستاندىقتار 5،5 ترلن تەڭگە جۇمساعان. مۇنىڭ 4،2 ترلن تەڭگەسى «Visa»، 1،3 ترلن تەڭگەسى «MasterCard» ارقىلى اينالعان.

جازدىڭ ەكىنشى ايىندا قولدانىستاعى بەلسەندى كارتوچكالاردىڭ سانى 9،0%-عا كوبەيگەن. «شىلدە –تامىز ايىندا «Visa» كارتوچكاسىنان 622،1 ملرد، ال «MasterCard» تولەم قۇرالىنان 226،7 ملرد تەڭگە قاعاز اقشاعا اينالدىرىلعان» دەيدى رەسمي ستاتيستيكا.

بۇل حالىق ترانسۇلتتىق تولەم جۇيەلەرىنىڭ قىزىعىن كورىپ، ونى كادەسىنە جاراتىپ جاتىر دەگەن ءسوز.

ساراپشى ءىلياس يساەۆ بىزبەن اڭگىمەسىندە «قازاقستان ارنايى زاڭ قابىلداپ «MasterCard» پەن «Visa» كارتوچكالارىن ۇلتتىق بانككە تىركەيتىن بولسا، كوميسسيالىق الىمدار وزىمىزدە قالاتىنىن ايتادى. سەبەبى الداعى 10 جىلدا قازاقستاندىقتاردىڭ 90%-ى ءداستۇرلى تولەمسىز ەسەپ ايىرىسۋعا كوشەتىنى قازىر بەلگىلى بولىپ قالدى. قازىردىڭ وزىندە 10 ادامنىڭ 9-ى بانك كارتاسى بار نەمەسە سمارتفون ارقىلى تولەم جاسايتىن بولعان.

«قازىرگى قولدانىستاعى تولەم جۇيەسى ۇلتتىق ەكونوميكاعا ەشقانداي پايدا اكەلمەيدى ەكەن. سەبەبى قاعاز اقشامەن ەسەپتەسۋگە كەتەتىن شىعىن جالپى ىشكى ءونىمنىڭ 1%-ىن قۇرايدى. شىعىنداردى قىسقارتۋ ءۇشىن تولەم ترانزاكتسيالارىن ينتەرنەت-بانكينگ نەمەسە كارتوچكا ارقىلى جۇرگىزگەن دۇرىس. حالىقارالىق تولەم جۇيەلەرىنە تولەم ترانزاكتسياسىنان تۇسەتىن تابىستىڭ ءبىر بولىگىن بەرمەس ءۇشىن ۇلتتىق تولەم جۇيەسىن قالىپتاستىرۋ كەرەك»،– دەيدى ءىلياس يساەۆ.

الماتى