«سانالى ۇرپاق» جۇمىسقا كىرىستى

جۋىردا دەپارتامەنتتىڭ ۇيىم­­­داستىرۋىمەن وتكەن، وسكە­لەڭ جاس ۇرپاقتىڭ ءون بويىنا ادالدىق، پاراساتتىلىق، ادىلدىك، سەنىم قۇندىلىقتارىن سىڭىرۋگە جانە جاس بۋىننىڭ رۋحاني بولمىسىن بەكىتىپ، سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ ماقساتىنداعى «ادالدىق ساعاتى» وڭىردەگى 903 مەكتەپ، 68 كوللەدج، 2 جوعا­رى وقۋ ورنىن قامتىدى.                

وڭىر­دەگى جالپى سانى 50 مىڭعا جۋىق ءبىلىم الۋشىنى قامتىعان شارا­دا قازاقتىڭ بويىندا باعزى­دان قالىپتاسقان ادالدىق قۇندى­لىقتارى، تاعىلىمعا تولى تاريح بەتتەرىندەگى ادىلدىكتى تۋ ەت­كەن كەمەڭگەرلەردىڭ تۋرالىعى كەڭىنەن اڭگىمەلەندى. ارنايى ازىرلەنگەن بەينەروليك ارقىلى ادالدىق – پاراساتتىلىقتىڭ ەڭ بيىك شىڭى، ءارى ادام بويىنداعى ەڭ اسىل قاسيەت ەكەندىگى ءجىتى ءتۇ­سىندىرىلدى. ق.ا.ياساۋي اتىن­­داعى حالىقارالىق قا­زاق-تۇرىك ۋني­ۆەرسيتەتىنىڭ ستۋ­دەنت­تەرىنە ءدارىس وقىعان اگەنت­تىكتىڭ تۇركىستان وبلىسى بويىنشا دەپارتامەنتى باسشىسى ح.كوشقاليەۆ سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قارقىندى كۇرەسۋ ەل ساياساتىنىڭ نەگىزگى با­سىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى ەكەن­دىگىن اتاپ ءوتتى. «جالپى، ەلى­مىز­دەگى سىبايلاس جەمقورلىق دەڭ­گەيىن تومەندەتۋ باعىتىندا جا­سالىپ جاتقان پارمەندى شارالاردى حالىقارالىق ۇيىمدار جوعارى باعالاپ وتىر. ماسەلەن، «ترانسپارەنسي ينتەرنەشنل» رەيتينگىندە قازاقستان 31 ۇپاي جيناپ، جەمقورلىقتىڭ تو­مەنگى دەڭگەيى ايماعىنا كىردى. بۇل قازاقستاننىڭ رەيتينگتە بولعان بارلىق ۋاقىتىنداعى ەڭ جوعارى كورسەتكىش. ءبىز وسى ارقىلى كورشىلەس رەسەي، ۋكراينا، تۇرىكمەنستان، وزبەكستان جانە قىرعىزستاننان جوعارى بولىپ وتىرمىز. ءوز كەزەگىندە، اگەنتتىك باستاماسىمەن بۇگىنگى كۇنى ءبىلىم وشاقتارىندا جەم­قورلىققا قارسى مادەنيەتتى قالىپ­تاستىرۋعا باعىتتالعان بىرقاتار جۇيەلى جۇمىستار جاسالۋدا. ەلىمىزدەگى بارلىق مەكتەپتەردە «ادال ۇر­پاق» ەرىكتى مەكتەپ كلۋبتارى قۇ­رىلعان»، دەدى ح.كوشقاليەۆ.

جالپى ادامگەرشىلىك جانە ۇلتتىق قۇندىلىقتار اياسىندا وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ بويىنا سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى مادەنيەتتى قالىپتاستىرۋ جانە وعان قارسى تۇرۋعا دايىن تۇل­عالاردى تاربيەلەۋ نەگىزگى ماق­ساتى سانالاتىن «ادال ۇر­پاق» كلۋبى 903 مەكتەپتە بار. بۇعان قوسا، بارلىق جوعارى جانە كاسىپتىك-تەحنيكالىق ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا سىبايلاس جەم­قورلىق جاعدايلارىن انىق­تاۋ ماقساتىندا ستۋدەنتتەر ارا­سىندا ساۋالناما جۇرگىزۋ باعى­تىنداعى «سانالى ۇرپاق» جو­بالىق كەڭ­سەلەرى اشىلعان. ناقتىراق ايتساق، وبلىستا 28 ءبىلىم وشاعىندا «سا­نالى ۇرپاق» كەڭسەلەرى جۇمىس ىستەۋدە.

كۇنى كەشە دەپارتامەنتتىڭ ۇيىم­داستىرۋىمەن تۇركىستان قالاسىندا العاش رەت وتكى­زىل­گەن «كۇزگى مارافون» قايى­رىم­­دىلىق شاراسى دا جاس ۇر­پاقتى ىزگىلىككە، ادالدىققا، مە­يىرىمدىلىككە ۇندەيدى. «مەيى­رىم­دىلىك ۇلگىسى» اكتسياسى شەڭ­بەرىندە وتكەن مارافونعا قاتىسۋشىلار ەرىكتى تۇردە 1000 تەڭگە جانە ودان جوعارى قا­تىسۋ جارناسىن تولەي وتىرىپ، قايىرىمدىلىق شاراعا ءوز ۇلەس­تەرىن قوستى. وبلىستىق پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى، گەنەرال ق.دالبەكوۆ، وب­لىستىق سوتتىڭ ازاماتتىق ىستەر جونىندەگى سوت القاسىنىڭ توراعاسى ت.بەكىمبەتوۆ جانە باسقا دا باسشىلار قاتىسقان مارافون «پرەزيدەنتتىك ميل» ءداستۇرلى جەڭىلاتلەتيكالىق جۇگىرىسى رەتىندە 2400 مەتر قا­شىقتىقتا وتكىزىلىپ، جارىس جە­ڭىم­پازدارى كۋبوكپەن جانە ارنايى جۇلدەلەرمەن ماراپاتتالدى.

ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ما­لىم­دەۋىنشە، مارافوننان تۇس­كەن 500 مىڭ تەڭگەگە جۋىق قاراجات «تۇركىستان جوعارى مە­­ديتسينا» كوللەدجىندە ءبىلىم الىپ جاتقان، الەۋمەتتىك جاع­دايى تومەن وتباسىلاردان شىق­­قان جاستاردىڭ ءبىرىنشى جار­تىجىلدىق وقۋ اقىسىن تولەۋگە جۇمسالادى. وسىنداي يگى ىستەر ارقىلى سىبايلاس جەم­قورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگى تۇر­كىستان وبلىسى بويىن­شا دە­پارتامەنتى جاستاردى ادال­دىق­قا، قاراپايىمدىلىققا، جامان ادەتتەردەن اۋلاق بولۋعا، ءبىلىم مەن ەڭبەككە ۇمتىلۋعا ۇن­دەي وتىرىپ، قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىن ۇعىندىرۋدى، جەمقورلىققا بايلانىستى قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋدى ماقسات ەتىپ وتىر.

تۇركىستان وبلىسى