– پلاستيك قالدىقتاردىڭ زيانى تۋرالى سوڭعى 5 جىلدان بەرى تۇراقتى زەرتتەي كەلە, نارىققا ەكونوميكالىق ءتيىمدى بالاما ۇسىنۋدى جون كوردىم. ستاقاندى 3 جاستاعى بالا دا قيىندىقسىز قولدانا الادى, – دەيدى اتالعان كومپانيانىڭ ديرەكتورى ساپارگۇل راباەۆا.
ءيا, ستاقانداردى قولداناتىن ءوز ورنى بار. مىسالى, جۇزدەگەن ادام قاتىساتىن جيىنداردا, ۋنيۆەرسيتەت, ساۋدا الاڭدارى, ەمحانالار, مەكتەپ سىندى كەز كەلگەن قوعامدىق ورىنداردا كادەگە جاراتۋعا بولادى. 100 پايىز تابيعي اعاش تالشىقتارىنان d2w تەحنولوگياسىمەن جاسالعان قاعاز ىدىس تابيعاتتا سىرتقى فاكتورلاردىڭ اسەرىمەن ەڭ كوبى 18 ايدا تۇك قالماي ىدىراپ كەتەدى. ول بۇل يدەيانى ىسكە اسىرۋىنا مىنا ءبىر جاعدايدىڭ سەبەپ بولعانىن ايتادى.
– ءبىر كۇنى بالاممەن مەشىتكە باردىم. بالام سۋ ىشكىسى كەلىپ مازامدى الدى, ال سۋ تولتىرىلعان ديسپەنسەردىڭ قاسىندا ىدىس بولمادى. جاقىن ماڭايدا دۇكەن دە جوق ەدى. ءاسىرەسە اياعىم اۋىر كەزدە ۇزاقتى كۇن ەمحانادا جۇرگەنىمدە كەيدە سۋ ىشەتىن ىدىس تابا الماي قالعان كەزدەرىم بولدى. اقىرى ويلانا كەلە وسى جوبانى قولدانىسقا ەنگىزۋ قاجەت دەپ تاپتىم, – دەيدى ول. ول ستاقانداردىڭ بەلگىلى ءبىر كولەمىن قىتايداعى ءوندىرۋشى كومپانياعا تاپسىرىس بەرۋ ارقىلى جاساتقان. ەندىگى ارمانى نۇر-سۇلتان قالاسىندا ءبىر رەتتىك قاعاز ستاقاندار ءوندىرۋ بويىنشا كاسىپورىننىڭ قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋدى كوزدەيدى.
ونىڭ ايتۋىنشا, پلاستيك قالدىقتاردى قابىلداۋ پۋنكتتەرىن قۇرۋ, تۇرمىستىق جانە ونەركاسىپتىك قوقىستاردى سۇرىپتاۋ جانە كادەگە جاراتۋ بويىنشا ينفراقۇرىلىمدى ەداۋىر جاقسارتۋ قاجەت. سونداي-اق قازاقستان ازاماتتارىن ەكولوگيالىق ساۋاتتى ەتۋ دەڭگەيىن قامتاماسىز ەتەتىن نورمالاردى ىسكە اسىرۋ كەزەك كۇتتىرمەيتىن ماسەلە دەپ سانايدى.
– كۇن سايىن سان مىڭداعان پلاستيك ىدىستاردى ءبىر رەت قولدانىپ, لاقتىرىپ جاتىرمىز. بۇل تەڭىزدەگى قوقىستىڭ 70 پايىزىن قۇرايدى. ال زارداپ شەگەتىن جانۋارلار عانا ەمەس, سۋ ايدىندارى ارقىلى ىدىراعان پلاستيك بولىكتەرى توپىراق, سۋ, اۋا ارقىلى ادام اعزاسىنا دا ءتۇسۋى ىقتيمال. پلاستيك ىدىستار ارزان شىعار, بىراق ەكولوگيالىق رەسۋرستاردى ساقتاپ, قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن سونشالىقتى ۇلكەن قاراجات ءبولىنىپ جاتىر, – دەگەن ساپارگۇل جاستاردى قورشاعان ورتاعا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋعا شاقىرادى. سايىن دالامىزعا ساپارعا شىقساڭىز, كوزىڭىز جەتەر ەدى: دالا تولعان پلاستيك بوتەلكەلەر, ستاقاندار, ءار جەردە جەلبىرەگەن تسەللوفاندار اق جوڭقا بولىپ شاشىلىپ جاتىر. پلاستيك ونىمدەرىنىڭ زيانى تۋرالى قانشا مارتە ايتىلسا دا, بۇدان باس تارتا قويعاندار ءبىرلى-جارىم. اسىرەسە ءبىز سياقتى ەكولوگيالىق مادەنيەتى تولىق قالىپتاسا قويماعان ەلدەر ءۇشىن بۇل ناعىز اپاتقا اپارار جول ەكەنىن ۇعىنۋىمىز ءتيىس, – دەيدى كاسىپكەر.
