Brexit بريتانيانىڭ باس اۋرۋىنا اينالدى
ۇلىبريتانيانىڭ ەۋروپا وداعىنان شىعۋىنىڭ جىرى ءالى بىتەر ەمەس. قارت قۇرلىقتاعى بەلدى ۇيىمنىڭ قۇرامىنان شىعۋ پروتسەسىنىڭ تۇيتكىلدى ماسەلەلەرى اعىلشىندارعا وڭاي ءتيىپ تۇرعان جوق. كۇن تارتىبىندە تۇرعان بۇل جولعى ماسەلە – بريتانيا مەن ەۋرووداق اراسىنداعى ساۋدا-ساتتىق جانە تاۋار اينالىمى جونىندەگى زاڭ جوباسى.
بيىلعى جازدا ۇلىبريتانيانىڭ ەۋروپا وداعىنان شىعۋ جونىندەگى ءمينيسترى دەۆيد دەۆيس جوعارىدا اتالعان قۇجاتتى پارلامەنتتىڭ نازارىنا ۇسىنعان بولاتىن. زاڭ جوباسى 1972 جىلى قابىلدانعان ەۋروپا قوعامداستىعى اكتىسىنىڭ كۇشىن جويىپ, ەۋرووداقتىڭ بۇكىل زاڭىن ۇلىبريتانيا جارعىلىق قۇجاتتارى قاتارىنا ەنگىزىپ, قاجەتسىز زاڭداردى وزگەرتۋگە نەمەسە كۇشىن جويۋعا مينيسترلەرگە قۇقىق بەرەدى. ءبىرىنشى وقىلىمدا زاڭ جوباسىنداعى كەمشىلىكتەر ايتىلىپ, وزگەرتۋلەر مەن تۇزەتۋلەر ەنگىزۋ ءۇشىن كەرى قايتارىلعان بولاتىن. سودان بەرى ەلدەگى حالىق قالاۋلىلارى بىرنەشە مارتە قۇجاتتى تالقىلاپ ۇلگەردى. BBC ارناسى «برەكسيت» باستالعانعا دەيىن پارلامەنت ناقتى ءبىر شەشىمگە كەلۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيدى.
«برەكسيت ءمينيسترى دەۆيد دەۆيس شىعۋ پروتسەسى بارىسىندا اقشا, ازاماتتار قۇقىعى جانە باسقا بىرقاتار ماسەلەلەر پارلامەنتتىڭ جاڭا اكتىسى ارقىلى زاڭعا اينالۋى كەرەكتىگىن ايتقان بولاتىن. لەيبوريستىك پارتيا مۇنداي «باس تارتۋدى» قولداپ وتىر, الايدا پارلامەنتتىڭ باسقا مۇشەلەرى زاڭ جوباسى قايتا تالقىلانباسا, قارسىلىق تانىتۋى مۇمكىن», دەپ مالىمدەيدى BBC.
The Guardian باسىلىمىنىڭ اقپاراتىنا سۇيەنسەك, ۇلىبريتانيا ەل پارلامەنتىنىڭ قانداي شەشىمگە كەلگەنىنە قاراماستان, 2019 جىلى ەۋرووداق قۇرامىنان تولىق شىعادى.
«برەكسيتتى قولداۋشىلاردىڭ ءبىرى وۋەن پاتەرسون سەنىمدىلىك ماقساتىندا د.دەۆيستەن «پارلامەنت ۇسىنىلعان زاڭ جوباسىن قابىلداماسا, ۇلىبريتانيا 2019 جىلعى 29 ناۋرىزدا ەۋروپا وداعىنان شىعا ما؟» دەپ سۇرادى. برەكسيت ءمينيسترى ء«يا» دەپ جاۋاپ بەردى. سونداي-اق دەۆيس دەپۋتاتتار زاڭ جوباسىن وزگەرتۋ ارقىلى برەكسيت پروتسەسىن باياۋلاتۋعا, نە ودان باس تارتۋعا مۇمكىندىگى جوق ەكەنىن جەتكىزدى», – دەپ حابارلادى The Guardian گازەتى.
ترامپتىڭ ازياداعى تابىسى
CNN اگەنتتىگى جازعانداي, اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ ازياعا ساپارى امەريكالىقتاردىڭ نازارىنان تىس قالعان. اق ءۇي باسشىسىنىڭ جۇمىسى ءوز ەلىنە قاراعاندا, ازيادا كەڭ تالقىلانعان.
«ەگەر ترامپتىڭ جاپونياعا, وڭتۇستىك كورەياعا, قىتايعا, ۆەتنامعا جانە فيليپپين ارالدارىنا ساپارىن اتالعان مەملەكەتتەر جانە ولاردىڭ باسشىلارىمەن قارىم-قاتىناستى نىعايتۋ ماقساتىندا قاراستىرساق, ونىڭ تابىسقا تولى بولعانى انىق. پرەزيدەنتتىڭ ازيادا وتكىزگەن ۋاقىتى شەتەلدە ونىڭ وڭ ءيميدجىن قالىپتاستىردى», دەپ ەسەپتەيدى CNN.
BBC ارناسى ازياداعى ساپارى بارىسىندا ترامپتىڭ ۇرانداتقان مالىمدەمەلەرىنە قاراماستان, ونىڭ سوزدەرىن امەريكالىقتاردىڭ ەستە ساقتاپ قالۋى نەعايبىل ەكەنىن جازادى.
«ول ايماقتى سولتۇستىك كورەيانىڭ بالليستيكالىق راكەتاعا جانە يادرولىق قارۋ باعدارلاماسىنا قاتىستى ارەكەتىنە لايىق جاۋاپ بەرۋگە ۇگىتتەدى. ول وزىنەن بۇرىنعى باسشىلاردى ايىپتاي وتىرىپ, ساۋدا-ساتتىق ماسەلەلەرى مەن امەريكالىق جۇمىس جونىندە تالقىلادى. ول ءۇندىستاننىڭ اقش ءۇشىن ايماقتاعى ستراتەگيالىق ماڭىزىن ءبىلدىرۋ ماقساتىندا ء«ۇندى-تىنىق مۇحيتى» تەرمينىن بىرنەشە قايتارا ايتتى. ايتسە دە اقش-تاعى جاڭالىقتار اعىمى ونىڭ بۇل ارەكەتىنە قاراماستان, ءوز ارناسىمەن كەتتى», دەيدى BBC.
BBC-ءدىڭ حابارلاۋىنشا, د.ترامپ ساپارىنىڭ العاشقى اپتاسىنا تەحاستاعى اتىس كولەڭكە تۇسىرگەن. ال ۆيردجينيا شتاتىنداعى رەسپۋبليكاشىلاردىڭ جەڭىلىسى ونىڭ ساپارى جونىندەگى اپتا ورتاسىنداعى اقپاراتتاردان باسىم شىقتى.
قىتاي – سۋپەر-كومپيۋتەر جاساۋ شەبەرى
قىتايداعى كومپيۋتەر جاسايتىن كومپانيالار ءوز ونىمدەرىنىڭ مىقتىلىعىن تاعى دا دالەلدەدى. جاپونيادا جاسالعان سۋپەركومپيۋتەرلەر دە بيىل امەريكالىق ونىمدەرگە قاراعاندا, ۇزدىك شىققان.
«ەكى جىل سايىن جۇرگىزىلەتىن الەمنىڭ ەڭ ۇزدىك 500 سۋپەركومپيۋتەرىن انىقتايتىن رەيتينگتە قىتايدىڭ Sunway TaihuLight كومپيۋتەرى ءتورتىنشى مارتە №1 جۇيە اتانىپ, دەڭگەيى 93,01 پەتافلوپقا جەتتى», دەپ جازادى Xinhua اگەنتتىگى.
فلوپ – جىلجىمالى نۇكتەلى سانداردى قوسۋ وپەراتسيالارىنىڭ ءبىر سەكۋندتاعى سانىمەن انىقتالاتىن كومپيۋتەر ونىمدىلىگىنىڭ ولشەم بىرلىگى. ياعني, Sunway TaihuLight كومپانياسىنىڭ قۋاتى 93,01 كۆادريلليون فلوپقا جەتىپ وتىر.
Xinhua اگەنتتىگىنىڭ اقپاراتىنا ساي, تاعى ءبىر قىتايلىق ءونىم Tianhe-2 الەمنىڭ تەڭدەسسىز ەكىنشى سۋپەركومپيۋتەرى اتانعان. ۇزدىك ۇشتىكتى شۆەيتساريادا جاسالعان Piz Daint كومپيۋتەرى قورىتىندىلاپ تۇر. جاپونيالىق Gyoukou كومپيۋتەرى ءتورتىنشى ساتىعا جايعاسسا, امەريكالىق Titan كومپيۋتەرى ونىمدىلىگى تۇرعىسىنان بەسىنشى ورىندى مىسە تۇتتى. دەگەنمەن اقش اقپاراتتىق جۇيە جاساۋ تۇرعىسىنان ەشكىمگە دەس بەرەتىن ەمەس. امەريكالىق HP كومپانياسى سۋپەركومپيۋتەرگە جۇيە ورناتۋ جونىندە ءبىرىنشى ورىندا تۇر.
اقش رەسەيگە ەسە جىبەردى
«ريا نوۆوستي» رەسەيلىك استىق وندىرۋشىلەر الەمدىك نارىقتا امەريكالىق فەرمەرلەردىڭ ورنىن الماستىرىپ جاتقانىن مالىمدەدى. رەسەيلىك اگەنتتىكتىڭ بۇلاي كوسىلۋىنە The Wall Street Journal-عا شىققان «رەسەيلىك بيداي فەرمەرلەرىنىڭ قايتا جاندانۋى اقش-تىڭ تىنىسىن تارىلتتى» اتتى ماقالا سەبەپ بولىپ وتىر.
كەيىنگى ۋاقىتتا الەمدەگى استىق نارىعى بىرقاتار وزگەرىستەرگە ۇشىرادى. ماسەلەن ۆاشينگتون بيلىگى «استىق قاۋىمداستىعىنىڭ» ەگيپەتتەگى وكىلدىگىن جاۋىپ تىنعان. بۇل – ۇيىم ءۇشىن ۇلكەن سوققى. ويتكەنى مىسىر بيدايدى ەڭ كوپ يمپورتتايتىن مەملەكەتتەر قاتارىندا.
«كەيىنگى جىلدارى رەسەيلىكتەردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىندا تابىستى بولۋى داستۇرگە اينالدى. الايدا بولىپ جاتقان ۇدەرىستەردىڭ بارىسىن ءتۇسىنىپ, وعان وي جۇگىرتۋ ءۇشىن سىرتقى جانە پەيىلى تار باقىلاۋشىلاردىڭ باعاسىن وقىپ كورگەن ابزال. جالپى, The Wall Street Journal-دا شىققان ماقالا ايتارلىقتاي دەرەكتەرگە سۇيەنە وتىرىپ جازىلعان رياسىز ساراپتاما», دەيدى «ريا نوۆوستي».
ماسەلەن اگەنتتىك امەريكالىق جۋرنالدا ايتىلعان مىنا ءبىر اقپاراتتى نەگىزسىز دەپ ەسەپتەيدى. The Wall Street Journal-دىڭ پايىمداۋىنشا, رەسەيدەگى رەكوردتىق مولشەردەگى استىق ءتۇسىمى الەمدىك نارىقتاعى باعانىڭ 4 ەسە قۇلدىراۋىنا اكەلىپ سوققان. The Wall Street Journal كەيىنگى بەس جىلدا سولتۇستىكتەگى كورشىمىزدىڭ استىق ءتۇسىمى 70 پايىزعا ۇلعايىپ, اقش-تا ونىڭ كولەمى 4 ەسەگە ازايعانىن حابارلاعان. «ريا نوۆوستي» امەريكالىق باسىلىمدا جاريالانعان وسى اقپاراتتى دا سىن ساداعىنا تۇيرەپ ۇلگەرىپتى.
«WSJ شىققان ساراپتاما سەكىلدى ماقالالار باتىستى شارپىعان يرراتسيونالدىق ەسىرۋدى, ياعني الەمنىڭ كەز كەلگەن نۇكتەسىندە بولعان وقيعادان «ورىس قولتاڭباسىن» ىزدەۋدى تۇسىنۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل – تىلسىمنىڭ رۋحى انىق بايقالاتىن فەنومەنمەن كەزدەسكەندە پايدا بولاتىن, تۇسىنۋگە تۇرارلىق جانە ادامي رەاكتسيا», دەپ جازادى «ريا نوۆوستي».
اگەنتتىك رەسەيدەگى استىق ءتۇسىمىنىڭ مولشىلىعىن ەلدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنا دەن قويۋىنان بولەك, تابيعات-انانىڭ رەسەي تاراپىنا جىلى قاباق تانىتقانىمەن تۇسىندىرەدى.
اباي اسانكەلدى ۇلى,
«ەگەمەن قازاقستان»
