قازاقتا «توعىز قابات تورقادان توقتىشاقتىڭ تەرىسى ارتىق» دەگەن ءسوز بار. تالداۋ جاساساڭىز، وسى ءسوزدىڭ راس ەكەندىگىنە كوز جەتكىزەسىز. ماسەلەن، تەرى وتكىزىپ جۇرگەن ادامداردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، سيىردىڭ تەرىسىنىڭ ءبىر كيلوسى شامامەن 300 تەڭگە تۇراتىن كورىنەدى. ال سيىر تەرىسىنىڭ سالماعى 20 كيلوداي تارتادى. سوندا ءبىر سيىر تەرىسىن ساتقاندا 6 مىڭ تەڭگە پايدا كورەسىز.

بۇل، ارينە، وڭدەلمەگەن تەرىنىڭ بەرەتىن پايداسى. ال تەرىنى دۇرىس وڭدەپ، ونى ىسكە جاراتا بىلەتىن ەلدەر ودان 250-300 مىڭ تەڭگەنىڭ زاتىن شىعارادى ەكەن. دەمەك، دۇرىس وڭدەپ، ءىس قىلا بىلگەن جاعدايدا سيىردىڭ تەرىسىنىڭ بەرەتىن پايداسى ونىڭ ءوز قۇنىنان دا اسىپ تۇسپەك.
قوي ءجۇنى تۋرالى دا وسىلاي دەۋگە بولادى. كەڭەس وداعى كەزىندە قازاقستاننىڭ اۆستراليالىق مەرينوس قويلارىن مولىنان وسىرگەنى بەلگىلى. تاڭداۋ نەگە ءوزىمىزدىڭ قىلشىق ءجۇندى قويلارعا ەمەس، حالىق اراسىندا «اق قوي» اتالىپ كەتكەن بيازى ءجۇندى مەرينوس قويلارىنا ءتۇسىرىلدى؟ سەبەبى تۇپكىلىكتى ونىمگە (ماسەلەن، ەرلەردىڭ كوستيۋم-شالبارلارى مەن ءساندى ايەلدەر كيىمىنە، تسيگەيكا توندارعا، باعالى اياق كيىمدەرگە) قول جەتكىزگەن كەزدە قويدىڭ ءجۇنى ونىڭ ءوز باعاسىنان بىرنەشە ەسە قىمبات بولىپ شىقتى.
وكىنىشكە قاراي، ءبىز قازىر «جىبەكتى تۇتە الماعان ءجۇن قىلادى» دەگەندەي، مال ءجۇنى مەن تەرىسىن بوسقا ءراسۋا ەتىپ، دالاعا تاستاپ جاتىرمىز. بۇعان كىم كىنالى؟
ءىس باسىنداعى كەيبىر شەنەۋنىكتەردىڭ سوزىنە سەنسەك، بۇعان حالىقتىڭ ءوزى كىنالى سەكىلدى. ء«وزىڭىز بىلەسىز، قازىر مالدىڭ كوبى جەكەمەنشىكتىڭ قولىندا عوي. ال جەكەمەنشىكتەگىلەر سويعان كەزدە مال تەرىسىن دۇرىس سىپىرمايدى. وعان پىشاق تيگىزەدى، قان ارالاستىرادى. تەرىنى سىپىرعاننان كەيىن ونى دۇرىستاپ تۇزداپ، كەرىپ كەپتىرۋدى دە بىلمەيدى. وسىدان تەرى قۇرىسىپ قاتىپ قالادى. ال مۇنداي تەرىنى زاۋىت، فابريكالار الا قويمايدى»، دەيدى ولار.
ءبىر قاراساڭىز، مىقتى ءۋاج. ء«اي، قازاعىم-اي!» دەپ تاعى دا سان سوعۋعا تۋرا كەلەدى. بىراق وسىدان ءجۇز جىلداي ۋاقىت بۇرىن ءوز ەلىنەن باۋىرلاس تۇركيا مەملەكەتىنە بوسىپ بارعان قازاقتار نەگە اتالعان مەملەكەتتە تەرى-بىلعارى ءوندىرىسىنىڭ جولعا قويىلۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوسا الدى. كوپتەگەن تۇرىكتەر وسى كاسىپتى قازاقتاردان ۇيرەنگەن جوق پا ەدى؟! ال ەندى قازىر تەرى-بىلعارى وڭدەپ، ودان كيىم تىگۋدەن تۇركيا قاي دەڭگەيدە، ءبىز قاي دەڭگەيدەمىز؟!
مال تەرىسىنىڭ دۇرىس پايدالانىلمايتىندىعىنا مەملەكەتتى دە كىنالاي المايمىز. ويتكەنى مەملەكەت اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا قارجىنى اياماي توگىپ-اق جاتىر. ءماجىلىستىڭ ۆيتسە-سپيكەرى ۆلاديمير بوجكونىڭ دەرەگى بويىنشا سوڭعى 3 جىلدا اۋىل شارۋاشىلىعىن سۋبسيديالاۋعا بيۋدجەتتەن 498،6 ميلليارد تەڭگە بولىنگەن. وكىنىشكە قاراي، ول قارجىدان دۇرىس قايتارىم بولماي وتىر.
دەمەك، ءىستى ىلگەرى جىلجىتۋعا شەنەۋنىكتەردە دۇرىس نيەت جوق. ايتپەسە، حالىق – ءالى دە سول حالىق. كوبىمىز اتاكاسىپتەن قول ءۇزىپ كەتە قويعامىز جوق. تەك قولدا بار تەرىنى دۇرىس باعالاتىپ، وتكىزە الماي دال بولامىز دا، قازاق ەلىنىڭ ىشىنە كەلىپ، اينا مەن ينە، سابىن مەن ءشاي تاراتىپ، سولارعا تەرى ايىرباستاپ الاتىن باياعىنىڭ تاتار ساۋداگەرلەرىندەي الەكەدەي جالانعان دەلدالدارعا بىرەر مىڭ تەڭگەگە ارزانعا بەرىپ قۇتىلامىز.
ەندى وسىدان تۋىندايتىن بۇگىنگى كۇننىڭ كارتيناسىنا قاراڭىز. جۋىقتا پارلامەنت ماجىلىسىندە وتكەن ۇكىمەت ساعاتىندا ەلىمىزدە جىلما-جىل 7،8 ميلليون دانا مال تەرىسى وندىرىلسە، ونىڭ تەك 2 پايىزى عانا وڭدەلەتىندىگى تۋرالى مالىمەت بەرىلدى. مىنە، سوندىقتان دا مال تەرىلەرىن وڭدەيتىن 5 زاۋىتتىڭ وندىرىستىك قۋاتتارىنىڭ 5،5 پايىزى عانا پايدالانىلادى ەكەن. تاعى دا سول ۆلاديمير بوجكونىڭ ايتۋى بويىنشا، بىزدەگى مال تەرىلەرىن وڭدەيتىن زاۋىتتاردىڭ بارلىعى «قيۋ» تەحنولوگياسىمەن جۇمىس ىستەيدى. ءجۇندى ىرىكتەپ وڭدەۋ ءىسى دە جولعا قويىلماعان. ءبىر قىزىعى، وزىمىزدەگى زاۋىتتار شيكىزاتقا ءزارۋ بولىپ وتىرعاندا، حالىق قولىنداعى ءجۇن مەن تەرىنى دەلدالدار ارزان باعاعا جيناپ الىپ، قىتايعا جونەلتەتىن كورىنەدى. اينالامىزداعى ەلدەردىڭ بارلىعى ءجۇن مەن تەرىنى شيكىزات كۇيىندە شەتكە شىعارۋعا تىيىم سالسا، بىزدە بۇل جۇمىس كوكتەپ تۇر. مىنە، ماسەلە قايدا جاتىر...
وسى پروبلەمانى ەپتەپ تە بولسىن ەڭسەرۋ ءۇشىن ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى الداعى ۋاقىتتا ءجۇن جيناۋمەن اينالىساتىن – 30، تەرى جيناۋمەن اينالىساتىن 135 دايىنداۋ پۋنكتىن اشۋدى كوزدەپ وتىرعانى ايتىلدى. سونداي-اق ءجۇننىڭ بارلىق تۇرلەرىن كەشەندى وڭدەۋدەن وتكىزە الاتىن 1 زاۋىت سالىپ، قازىرگى جۇمىس ىستەپ تۇرعان ەكى كاسىپورىندى قايتا جاڭعىرتپاق.
بۇل جوسپاردى دۇرىس دەيىك، بىراق ولار جوسپار كۇيىندە قالىپ كەتپەسە جارادى. ويتكەنى 2011 جىلدىڭ سوڭىندا ىسكە قوسىلدى دەپ ەسەپتەلگەن سەمەيدەگى تەرى-بىلعارى ونىمدەرى كومبيناتى بىرەسە قارجىنىڭ تاپشىلىعىنان، بىرەسە شيكىزاتتىڭ جوقتىعىنان ءالى دە دۇرىس جۇمىس ىرعاعىنا تۇسە الماي كەلە جاتقاندىعى ءجيى ءسوز بولۋدا.
سۇڭعات ءالىپباي،
«ەگەمەن قازاقستان»
پرەزيدەنت بايزاق اۋدانىندا جاڭادان اشىلعان مەكتەپكە باردى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 17:00
ميحايل ميشۋستين «ەاەو-داعى جۇمىس» جوباسىن قولدادى
قازاقستان • بۇگىن، 16:55
پرەمەر-مينيستر ترانسشەكارالىق ەلەكتروندى قۇجات اينالىمىن دامىتۋدى ۇسىندى
قازاقستان • بۇگىن، 16:53
ارميان سەگمەنتىندە «ەاەو-داعى جۇمىس» قوسىمشاسى ىسكە قوسىلدى
قازاقستان • بۇگىن، 16:48
اقمولادا قارجى جىمقىرعان پوليتسەيلەر سوتتالدى
قوعام • بۇگىن، 16:19
استانا تۇرعىندارىن تەگىن دارىمەن قامتۋ ءۇشىن قانشا قاراجات بولىنگەن؟
مەديتسينا • بۇگىن، 16:17
مەملەكەت باسشىسى تارازداعى ستۋدەنتتەر ۇيىنە باردى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 16:05
وڭىرلەردە كوكتايعاقپەن كۇرەس جۇمىستارى كۇشەيتىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 16:00
وتاندىق وندىرۋشىلەر «جايلى مەكتەپ» جوباسىنا قاتىسادى
قازاقستان • بۇگىن، 15:53
Respublica پارتياسىنىڭ كەزەكتەن تىس I سەزى وتەدى
ساياسات • بۇگىن، 15:48
پاكىستاندا جول اپاتىنان 18 ادام قايتىس بولدى
الەم • بۇگىن، 15:30
جاركەنت ماڭىندا جول اپاتىنان ءبىر ادام قايتىس بولدى
وقيعا • بۇگىن، 15:15
پرەزيدەنت جامبىل وبلىسىنىڭ زيالى قاۋىم وكىلدەرىمەن اڭگىمەلەستى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 15:09
پرەزيدەنت شەرحان مۇرتازا ەسكەرتكىشىنە گۇل شوعىن قويدى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 15:07
فرانتسيا بيلىگى ميگراتسيالىق زاڭداردى قايتا قارايدى
الەم • بۇگىن، 15:06
رومان گولوۆچەنكو ەاەو ءۇشىن جابدىقتالعان قاۋىپسىز جەلى قۇرۋدى ۇسىندى
قازاقستان • بۇگىن، 14:51
بەيرۋتتا سۋدا ءجۇزىپ جۇرەتىن كىتاپ جارمەڭكەسى ءوتتى
الەم • بۇگىن، 14:49
مۇحتار تىلەۋبەردى رەسمي ساپارمەن باحرەين كورولدىگىنە باردى
قازاقستان • بۇگىن، 14:35
سەيسميكاعا ءتوزىمدى قۇرىلىس باعىتىندا بىرىڭعاي نورمالار ازىرلەنەدى
قازاقستان • بۇگىن، 14:23
ماڭعىستاۋ وبلىسى اكىمىنىڭ ەكى ورىنباسارى تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • بۇگىن، 14:00
ەاەو اياسىندا كولىك قۇجاتتارىن ەلەكتروندى فورماتقا كوشىرۋ ۇسىنىلدى
قازاقستان • بۇگىن، 13:54
ءاموز-دەگى اقاۋ: زاۋىت باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىنەن كەتتى
ايماقتار • بۇگىن، 13:38
100 مىڭ ستۋدەنت Coursera پلاتفورماسىنا قول جەتكىزەدى
قازاقستان • بۇگىن، 13:15
ءاليحان سمايىلوۆ راديوجيىلىك سپەكترىن سينحرونداۋدى ۇسىندى
قازاقستان • بۇگىن، 13:00
قحل: «بارىس» «دينامومەن» ماتچ وتكىزەدى
حوككەي • بۇگىن، 12:51
ەاەو ەلدەرىنىڭ پرەمەر–مينيسترلەرى فورۋمعا كەلدى
قازاقستان • بۇگىن، 12:47
دەمالىس كۇندەرى اۋا رايى قانداي بولادى؟
اۋا رايى • بۇگىن، 12:12
اقتوبەدە شەنەۋنىكتەردەن تاركىلەنگەن قارجىعا مەكتەپ سالىندى
ايماقتار • بۇگىن، 12:08
كوكشەتاۋ تۇرعىنىنان زاڭسىز ساقتالعان قارۋ تاركىلەندى
ايماقتار • بۇگىن، 11:58
پرەزيدەنت جامبىل وبلىسىنا باردى
قازاقستان • بۇگىن، 11:43
بەلگىلى جازۋشى كامەل جۇنىستەگى دۇنيەدەن ءوتتى
قوعام • بۇگىن، 11:31
ساربازدار تۇركىستانداعى سۋ تاسقىنىنا قارسى شارالارعا جۇمىلدىرىلدى
وقيعا • بۇگىن، 11:21
ءاليحان سمايىلوۆ ميحايل ميشۋستينمەن كەزدەستى
قازاقستان • بۇگىن، 11:11
ەكىباستۇزدا العاشقى كولىكتەر زاڭداستىرىلدى
قوعام • بۇگىن، 11:02
ۇستەل تەننيسىنەن جاتتىقتىرۋشىلار شاكىرتاقى الادى
قارجى • بۇگىن، 10:57
استانا شەتەلدەن ينۆەستيتسيا تارتۋ بويىنشا كوش باستاپ تۇر
قازاقستان • بۇگىن، 10:32
الماتى وبلىسىندا بىرقاتار جول ۋاقىتشا جابىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 10:15
تۇركىستان وبلىسىنداعى احۋال: 204 ادام قاۋىپسىز جەرگە كوشىرىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 10:03
مەملەكەت 4.0 يندۋسترياسىنا اۋىساتىن كاسىپورىنداردى قولداۋعا دايىن
قازاقستان • بۇگىن، 09:42
رەسەي پرەمەر-ءمينيسترى قازاقستانعا العىس ايتتى
ساياسات • بۇگىن، 09:31
ۇقساس جاڭالىقتار