«ورالىم مەنىڭ، ورالىم»

قاسىم امانجولوۆ – 100   قاسىم اقىن 1931-1936 جىل­داردى، ياعني اتتاي بەس جىلدى كونە، تاريحى تەرەڭ ورال شاھا­رىندا وتكىزدى. ءبىز، باتىس­قازاق­ستاندىقتار ارقالى اقىندى ماحامبەت، عۇمار قاراش، شاڭگەرەي بوكەەۆ، كەشەگى جۇبان، قادىر سياق­تى وسى ءوڭىردىڭ ءبىر پەرزەنتى دەپ ەسەپتەيمىز. اقىن قاسىم امانجولوۆ ورال­عا قالاي، قايدان تاپ بولدى؟ باتىس قازاقستان وبلىستىق تە­لە­راديوكومپانياسىندا قىزمەت ات­قا­راتىن جۋرناليست مۇنايدار بال­­مولدين داۋىلپاز اقىننىڭ ورال­داعى ءومىرىن ءبىرشاما زەرتتەپ-زەردەلەپ، ءباسپاسوز بەتىندە ماقالالار جاريالاپ، تەلەحابارلار ءتۇسىردى. وب­لىستىق مۇراعات­تا­عى قۇجاتتار مەن گازەت تىگىندىلەرىنە ءۇڭىلدى. قا­سىم اقىنعا قاتىس­تى دەرەك وتە از ەكەن. وبلىستىق «ەكپىندى قۇرى­لىس» گازەتىندە ولەڭ­دەرى جاريا­لا­نىپتى، ادەبيەت بەتتەرىن ۇيىم­داس­تىرعانى كورسە­تى­لىپتى. ال اقىن ءجو­نىندە اۋىزشا اڭگىمەلەر بارشى­لىق. وسى جول­دار­دىڭ اۆتورى وتكەن عاسىردىڭ الپىسىنشى جىلدارى «ورال ءوڭىرى» (بۇرىنعى «ەكپىندى قۇرى­لىس») گازەتىنە جۇمىسقا كەلدى. قىز­مەتكەرلەر جانە قالا تۇر­عىن­دارى اراسىندا قاسىم امان­جولوۆپەن جۇمىستاس، بىرگە ىستەمەسە دە، تانىس-ءبىلىس بولعان قارت جۋرناليستەر بار ەدى. ولار – عۇباش ءجۇن­دىباەۆ، ءماجيت ۇمبەتوۆ، سا­دىق عايسين، يسلام حايرۋشەۆ جانە تاعى باسقالارى. سونداي-اق وبلىسقا اقىن رەتىندە تانىلعان، قاسىممەن دوستىق قارىم-قاتى­ناس­تا بولعان قۋان تاستايبەكوۆ پەن باتىر قىدىرنيازوۆ دەگەن اعالار اۋدانداردا تۇراتىن. بۇل اقساقال­دار وتىزىنشى جىلدار تۋرالى كوپ ايتا بەرمەيتىن. سۇ­را­پىل قۋعىن-سۇرگىننىڭ سالدارى­نان شوشىنىپ قالعاندىقتان بولار، ءسىرا. دەسەك تە، الدەبىر جاي­دىڭ شەتىن شىعا­رىپ قوياتىن كەيدە. قاسىم اقىنعا قاتىستى ەستىگەندەرىمنەن ەسىمدە قالعاندارىن ايتايىن. جيىرما جاسار قاسىم ورالعا اسكەري بورىشىن اتقارۋعا كەلىپتى. ول كەزدە ۇلتتىق رەسپۋبليكا جاستارى اسكەري قىزمەتىن ءوز ەلى­نىڭ اۋماعىندا وتكەرەدى ەكەن. قا­سىم جاۋىنگەرلىك ىستەرگە ماشىق­تا­نا ءجۇرىپ، قولى قالت ەتىپ بوساي قالعاندا، «ەكپىندى قۇرىلىس» گا­زەتىنىڭ رەداكتسياسىنا كەلىپ تۇ­رىپ­تى. بۇگىندە ءبىز ورال قالاسى بولاشاق ارقالى اقىننىڭ پوە­زيا­داعى تۇساۋىن كەستى دەپ سەنىممەن ايتا الامىز. ياعني، ونىڭ ەڭ تۇڭعىش ولەڭى «ەكپىندى قۇرى­لىستا» جاريالانعانىن اقىن شى­عارماشىلىعىن زەرتتەۋشىلەر و باستان تاپ باسىپ كورسەتىپ كەلەدى. قاسىم جيىرما عانا جاستا. بۇل – ادامنىڭ ارمانشىل، قيال­شىل، عالامشاردى قۇشاعىنا الۋ­عا تالپىنار كەزى عوي. ەگەر ول مۇنىڭ ۇستىنە بولاشاق اقىن بولسا! ءيا، ورال ءوڭىرى، شاعان، جا­يىق وزەندەرى قاسىم اقىننىڭ ءىش­تە بۇعىپ جاتقان اقىندىق دا­رى­نىن وياتىپ، ءتول پوەزيامىزعا تۇعىرلى تالانتتىڭ كەلۋىنە جول اشتى. ورالعا كەلگەنگە دەيىن جەتىم بالا سەمەي بالالار ۇيىندە ءتار­بيەلەنىپ، مەكتەپ ەسىگىن اشىپ، ءتىپتى مالدارىگەرلىك تەحنيكۋمدى ءتا­مامدايدى. لەنينگرادتاعى ور­مان شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىنا تۇسە­دى. دەنساۋلىعىنا بايلانىس­تى تاس­تاپ كەتەدى. ارينە، كوڭىلىنە پوە­زيا ساۋلەسى قوناقتاي باستا­عان بالاۋسا اقىن، مال-ورمان شا­رۋا­شى­لىقتارىنىڭ مامانى بول­عى­سى كەلمەگەن شىعار. تاڭداۋ جوق قوي جەتىمگە. ايتەۋىر، كۇنىن كورسىن دەپ تىزىمگە تىركەي سالادى عوي ول كەزدە. اسكەري قىزمەتىنىڭ مەرزىمى بىتسە دە، ول ورالدان كەتپەگەنى قالاي؟ بۇل ورايدا اقىننىڭ بولاشاق جارى ساقىپجامال اپكەمىزدەن اي­نا­لىپ وتە المايمىز. ساقىپجامال دا ورالدا. ەكەۋى بۇرىننان جاقسى تانىس-ءبىلىس بولعان سياقتى. جاس قاسىم ساقىپجامالدى قۇلاي ءسۇي­گەن سىڭايلى. وسى جولداردىڭ اۆ­تورى وتكەن عاسىردىڭ الپىسىنشى جىلدارىنىڭ اياق شەنىندە ءماريا ەسىمدى تاتار كەمپىردىڭ ۇيىندە ءپا­تەر­دە تۇردى. رەداكتسيادا جۇمىس ىستەيمىن. ق.امانجولوۆتىڭ ءۇش توم­دىعى قولىمنان تۇسپەيدى. وتى­زىن­شى جىلدارى وبلىستى ۇزاق­باي ق ۇلىمبەتوۆ دەگەن ازامات باسقا­رىپ­تى. سول جىلدارداعى ويران­نىڭ قۇربانى بولىپ كەتكەن سول ەسىمى ەلگە بەلگىلى قايراتكەر كەيىننەن اقتالعان ەكەن. جوعارىدا اتالعان مەن ۇيىندە پاتەردە تۇرعان ءماريا ءاني ا.ن.وستروۆسكي اتىنداعى ورىس دراما تەاترىندا وتىزىنشى جىل­دارى ەدەن سىپىرۋشى بولىپ ىستەپتى. كۇنكورىس قامىمەن ق ۇلىم­بەتوۆ­تىڭ ءۇيىنىڭ شارۋاسىنا دا ارا­لا­سىپتى. ءانيدىڭ ايتۋىنشا، سا­قىپ­جامال اپكەمىز ق ۇلىمبەتوۆتىڭ زايىبىنا ءسىڭلى بولىپ كەلەدى ەكەن. ءماريا كەيۋانا قولىمداعى كىتاپتاردان ء(بىرىنشى توم) قاسىم اقىن­نىڭ جاس كەزىندەگى سۋرەتىن كورىپ قا­لىپ، «مىناۋ ساقىپجامالعا كەلىپ جۇرەتىن اقىن مالاي عوي» دەگەنى بار. ساقىپجامال دا اتا-اناسىنان ەرتە ايىرىلدى ما، ول جاعى اۆتورعا بەلگىسىز، ورالعا كەلىپ، اپا-جەزدەسىنىڭ تاربيەسىندە بولعان سى­ڭايلى. قاسەكەڭ ساقىپ­جامالمەن قايتا تابىسىپ، عاشىقتىق وتىنا شار­پىلسا كەرەك. ساقىپجامال – دابىلىنان ات ۇركەتىن ازاماتتىڭ بالدىزى. ال قاسىم بولسا، قاسىن­دا اناسى جوق، باسىندا پاناسى جوق، سالت باستى، ساباۋ قامشىلى جالقى جىگىت. ساقىپجامال كەت ءارى بولماعانمەن، اپا-جەزدەسى قاسىم­دى قومسىنعان سىڭايلى. قالاي بولعاندا دا، قاسىم اسكەردەن بوساپ، ورالدا قالىپ قويادى. ساقىپ­جامالعا 1946 جىلى الماتىدا ءۇي­لەنگەنى ءمالىم. وعان ولەڭ ارناعان. ساقىپجامال! ءبىر وزىڭدە ەكى ايەلدىڭ اتى بار. كۇن بوپ كوزىڭ كۇلگەنىڭدە، قاباعىڭنان اي تۋار.   سول كەز ساعان قاراي بەرەم كورمەگەندەي مەن بۇرىن. جاننىڭ سىرىن جاتقان تەرەڭ وقي بەرەم جاسىرىن.   ساقىپجامال! اتىڭ قانداي! «ساپەن» دەيمىز قىسقارتىپ. جار بولا گور ايتىلعانداي، سەنەن قايسى قىز ارتىق؟!   ماحابباتتان تالاي جاستىڭ، جۇرەكتەرى كۇيۋلى. مۇمكىن، جوندەپ سۇيە الماسپىن ءوزىڭ ۇيرەت ءسۇيۋدى.   سەنەن ارتىق جار تابام دەپ، ويلايتىن جان مەن ەمەس. قاتە باسسام، كەتسەم جەلدەپ، ءوزىڭ سوتتا، ءوزىڭ كەش. اقىرى ءتۇبى قايىرلى بولىپ، قاسىم مەن ساقىپجامال قوسىلا­دى. ىلگەرىرەك كەتىپ قالدىم بىلەم. ءيا، قاسىم اقىن ورالدان كەتپەدى. الايدا، نان تاۋىپ جەۋ كەرەك قوي. ونىڭ مۋزىكالىق قابىلەتى كۇشتى بولىپتى. سكريپكادا، گارموندا وتە شەبەر وينايدى ەكەن. ارتىستىك قا­بى­لەتتەن دە قۇرالاقان بولماسا كەرەك. ول كەزدە ورالدا ورىس پەن تاتاردىڭ، قازاقتىڭ قىز-جىگىتتەرى اراسىندا مۋزى­كانت­تار وتە كوپ بول­عان سياقتى. سو­لاردىڭ قاي-قاي­سىcى دا قا­سىم­دى مويىنداعان سى­ڭايلى. وتى­زىنشى جىلدارى ورال­دا قازاق دراما تەاترى جۇمىس جاساپ تۇرعان. ول قازىرگى جۇبان اقىنعا ەسكەرتكىش قويىلعان گۇل­زار­دا، اعاشتان قيىپ سالىنعان عي­ماراتتا ورنالاسىپتى. قاسىم امان­جولوۆ وسى تەاتردا ىستەپتى. اقىنمەن تەاتردا جۇمىستاس بول­عان ادامدار وتكەن عاسىردىڭ ال­پىسىنشى-جەتپىسىنشى جىلدارىن­دا كەزدەسىپ قالاتىن. تەاتر كەيىنىرەكتە ورتەنىپ كەتىپ، نەگىزگى ترۋپپا اتىراۋ قالاسىنا قونىس اۋدارادى. قاسەكەڭ ورالدىقتار اراسىندا ءوز ادامىنداي بولىپ كەتەدى. بولاشاق اكادەميك قاجىم جۇما­ليەۆ الماتىداعى قازپي-ءدى ءبىتىرىپ كەلىپ، ورال پەدينستيتۋتىندا ساباق بەرگەنى بەلگىلى. ونىڭ دا اقىندىق اتى شىعىڭقىراعان كەز ەدى ول. قاسىم امانجولوۆ وزىنەن بەس جاستاي ۇلكەندىگى بار قاجە­كەڭ­دى اعا، ۇستاز تۇتقان سىڭايلى. ال قاجىم جۇماليەۆ قاسىمنىڭ پەدينستيتۋتقا تۇسكەنىن قالاسا كەرەك. بۇل كەزدە اقىن تۇڭعىش كىتابى «ءومىر سىرىن» باسپاعا دايىنداپ جۇرگەن عوي، سودان دا الماتى ويىنا ءجيى ورالا بەرسە كەرەك. قاسىم امانجولوۆ پەدينستيتۋتتا جۇرگەنىندە جاس اقىن، كەيىننەن مايداندا ەرلىكپەن قازا تاپتى. ابدوللا جۇماعاليەۆپەن تانىسىپ، دوستاسادى. كەيىنىرەكتە الماتىدا قايتا كەزدەسىپ، سوعىس­قا اتتانعانعا دەيىن جۇبى جازىل­ماي بىرگە جۇرەدى. قاسىم اقىن اب­دوللانىڭ قازا بولعانىن ەستىپ-بىلگەننەن كەيىن، ادەبيەتتىڭ شوق­تى­عى بيىك تۋىندىسى «ابدوللا» («اقىن ءولىمى تۋرالى اڭىز») پوەماسىن جازعانى بارشاعا ايان. «قۇدىرەت كۇشى جەر-جاھاننىڭ! قاناتىن بەر قىران قۇستىڭ. اشۋىن بەر ارىستاننىڭ، جۇرەگىن بەر جولبارىستىڭ! كۇللى الەمنىڭ اشۋ-كەگى، ورنا مەنىڭ كەۋدەمە كەپ! جاۋ جولىنا اتام سەنى بومبا بول دا، جارىل جۇرەك!» قاسىم امانجولوۆ وبلىستىق «ەك­پىندى قۇرىلىس» گازەتىندە مادە­نيەت ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولىپ تا ىستەپتى. وبلىستىق گازەتتە جەكە-دارا ادەبيەت ءبولىمى بولمايدى. باس­قا سالالارمەن قوسا، ادەبيەت ماسە­لەلەرى دە مادەنيەت ءبولىمىنىڭ قۇزى­رەتىنە جاتادى. وسىلايشا جاس اقىن قاسىم امانجولوۆ وبلىستاعى قا­لام­گەرلەردىڭ تۋىندىلارىن گازەت بەتىندە جاريالاپ، وقىرمان ءىلتي­پاتىنا بولەنگەن ەكەن. وتكەن عاسىردىڭ وتىزىنشى جىل­دارىندا «ەكپىندى قۇرىلىس» گازەتىنىڭ رەداكتسياسى قازىرگى دوس­تىق-درۋجبا داڭعىلىنداعى 157 ءنومىرلى كونە عيماراتتا ورنالا­سىپ­تى. بۇل كوشە العاشقىدا سوۆەت كوشەسى، كەيىنىرەك لەنين داڭعىلى اتالدى. اقىن عابدوللا توقاي اتىنداعى باسپاحانا رەداكتسيا ور­نالاسقان عيماراتتان قىرىق قا­دام­داي-اق جەردە بولعان. ءجۇز جىل­دان استام ۋاقىت باسپاحانا بولعان ءبىر قاباتتى ۇزىنشا ءۇي ابدەن توزعاندىقتان، كەيىنىرەك، باسپاحانا جاڭا ورىنعا كوشىرىلدى. قاسىم اقىن 1932-1933 جىل­دارى قازىرگى ا.كارەۆ كوشەسىندەگى ءنومىرى 69-ءۇيدىڭ ءبىر بولمەسىن جال­داپ تۇرىپتى. بۇل كوشە سول تۇستا موستوۆايا، كەيىنىرەكتە، س.كيروۆ كو­شەسى اتالعان. قاسىم تۇرعان ءۇيدىڭ يەسى ابدۋللا پاتەەۆ دەگەن تاتار ازاماتى رەداكتسيادا ەسەپشى بولىپ ىستەگەن كورىنەدى. ول ۇلى وتان سوعىسىنان ورالماپتى. ءۇي ابدۋللانىڭ قارىنداسى مۇحليسا يانبوريسوۆانىڭ (دۇرىسى جان­بارىسوۆا بولسا كەرەك) مەنشىگىنە كوشەدى. يانبوريسوۆتەر – وسكەن ءاۋ­لەت. قاسىم اقىن سول يانبوريسوۆتەرمەن وتە تاتۋ قارىم-قاتىناستا بولىپتى. وسى وتباسى ارقىلى ورال­داعى تاتاردىڭ تالاي قىز-جىگىتتەرىمەن دوستاسىپ، ەستەن كەتپەس ساۋىق-سايران قۇرىپتى... اقىن پاتەردە تۇرعان ءۇي جاق­سى ساقتالعان. جاڭا قوجا­يىندار جوندەۋدەن وتكىزىپتى. ءۇيدى يانبوريسوۆتەردەن كەيىن قونىستانعان تاتار ازاماتىنان 1990 جىلى ۇلى  وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرى سۇندەت يمانوۆ دەگەن اقساقال ساتىپ الىپ­تى. قازىر بۇل ۇيدە س.يمانوۆ­تىڭ كۇيەۋ بالاسى تالعات قيزاتوۆ پەن قىزى راۋزا يمانوۆا تۇرىپ جاتىر. ولار وسى ۇيدە كەزىندە قاسىم اقىن تۇرعانىنان جاقسى حاباردار. «ول كىسى ءبىرتۋار دارىن عوي» دەپ سۇيسىنە ايتادى. ءبىر ەرەكشە اتاپ وتۋگە تۇرا­تىن ءجايت بار. قاسىم اقىن قىز­مەت ىستەگەن عيمارات، تۇرعان ءۇي، اتى بەرىلگەن كوشە ورال قالا­سى­نىڭ مەموريالدىق اۋدانىنا، ياع­ني، ورتالىققا وتە جاقىن. قا­سىم امانجولوۆ كوشەسى دوستىق-درۋج­با داڭعىلىمەن (سوۆەت كو­شەسى) كۇنشىعىس جاقتا قاتارلاس سوزىلىپ جاتىر. ارادا كوشە جوق. اقىن اتىنداعى كوشە ونىڭ تۇر­عان ءۇيى مەن قىزمەت ىستەگەن عي­ما­راتىنا تاياۋ جەردەن وتەدى. كوشە جۇبان مولداعاليەۆ، دينا نۇر­پەيىسوۆا، عۇمار قاراش، عابدوللا توقاي كوشەلەرىمەن قيىلىسادى. قاسىم امانجولوۆ كوشەسىنەن قا­را­عاندا، وبلىستىق جانە قالالىق اكىمدىكتەر عيماراتتارى الدىن­داعى اباي ەسكەرتكىشى، سونداي-اق جۇبان مولداعاليەۆ، عابدوللا توقايعا ورناتىلعان ەسكەرتكىشتەر كورىنىپ تۇرادى. ۇزىندىعى ال­تى شاقىرىمعا سوزىلعان قاسىم امان­جولوۆ كوشەسى ا.پۋشكيننىڭ ەسكەرتكىشىنە جەتىپ تۇيىقتالادى. وسى كەلتىرىلگەن دەرەكتەردىڭ سيمۆولدىق ءمانى بار سياقتى. جوعارىدان قاراعاندا، ورال­دى ءۇش وزەن اينالىپ-تولعانىپ، ايمالاپ جاتقانداي. وسى جايىق، شاعان، دەركول (تورتكول) وزەن­دەرى­نىڭ قاسىم اقىننىڭ ساۋلى­عى­نا دەم، قيالىنا جەل بەرگەنى انىق. ول ورالعا 1931 جىلى كەۋدەسىنەن ولەڭ وتى ۇشقىن اتا باستاعان كەزىندە كەلىپ، 1936 جى­لى ابدەن قالىپتاسقان اقىن رەتىندە الماتىعا اتتانادى. قاسىم امانجولوۆتا جاۋھار جىرلار وتە كوپ. سولاردىڭ ىشىنەن «ورال» ولەڭىنىڭ ورنى بولەك دەر ەدىك. نەگە؟ «تۋعان ەلى ولەڭ­نەن قۇيا سالعان» قاسىم اقىننىڭ ماحاببات، قىزىق مول جىلدارى وسى ورالدا ءوتتى. ول عاشىقتىق وتى­نا ورالدا شارپىلدى. پوە­زيا­نىڭ ىشتەگى بۇلا كۇشى وسى شا­ھاردا سىرتقا جارىپ شىقتى. اقىن ءوزىن ورالعا پارىزدار ساناسا، ال ءبىز ورالدىقتار قاسىم اقىننىڭ ارۋاعى الدىندا وسى كلاسسيكالىق ولەڭى ءۇشىن قارىز­دارمىز دەپ پايىمداۋعا ءتيىستىمىز. ءيا، قاسىم اقىننىڭ دۇنيە ەسىگىن اشقانىنا ءجۇز جىل تولىپ وتىر. ورالدان ولەڭ بۋىپ، ارمان قۋىپ الماتىنى «باعىندىرۋعا» اتتانعانىنا جەتپىس بەس جىل بولىپتى. ورال قالاسى مىقتاپ ءوستى، ءوز­گەر­دى. قاسىم اقىننىڭ تابانى­نىڭ تابى قالعان كوشەلەر قالا­نىڭ ورتالىعىندا، ياعني مەمو­ريال­­دىق بولىگىندە ساقتالعان. كونە عي­ما­راتتار مەملەكەت تارا­پىنان قور­عاۋ­عا الىنعان. ەندى وسى ءجۇز جىل­دىعى تۇسىندا ونىڭ تۇرعان ۇيىنە، نە بولماسا قىزمەت ىستەگەن عيما­راتىنا ەسكەرتكىش تاقتا ورناتۋ كە­رەك-اق! بۇل ماسە­لەنى زيالى قاۋىم وكىلدەرى، ءاسى­رەسە، قالامگەرلەر كوپ­تەن كوتەرىپ كەلەدى. انا ءبىر جىلدارى ورالدا ادەمى ادەبيەت مۇراجايى بولعان ەدى. وندا قاسىم اقىنعا ارنالعان ارنايى ءبولىم كوزگە وتتاي باسى­لاتىن. سولاقاي ساياسات ءورىس العان تۇستا ادەبيەت مۇراجايى جابى­لىپ قالدى. قازىر بۇل ماسەلە قاي­تا كوتەرىلىپ جاتىر. بەلگىلى اقىن اقۇشتاپ باقتىگەرەەۆا باسقارىپ وتىرعان جازۋشىلار وداعىنىڭ وبلىستىق فيليالى مەن وعان قا­راستى «قالامداستار» قوعامدىق قاۋىمداستىعى باسشى ورىندارعا حات جولداپ، ماسەلەنىڭ وڭ شەشىلۋىن قاۋزاۋ قامىندا. قاسىم اقىن تەبىرەنە جىر­لا­عان جايىق، شاعان وزەندەرى دە قالپىندا. اق ايدىندارى جارقى­راپ جاتىر. بيىلعى ءساۋىر ايىندا باتىس قازاقستاندا جويقىن سۋ تاسقىنى بولدى. شاعان، دەركول وزەندەرى توسىن مىنەز كورسەتتى. كەلتىرىلگەن زارداپ كولەمى قوماق­تى بولىپ وتىر. جۇمىلا كوتەر­گەن جۇك جەڭىل دەگەندەي، ءبارى بىرتە-بىرتە قالىپقا ءتۇسىپ كەلەدى. اقىن جىرلاپ وتكەن شاعاننىڭ جاعالاۋلارى بۇرىنعىدان دا بيىك دارەجەدە اباتتاناتىن بولادى. قاسىم امانجولوۆتىڭ ەسىمى ورالدىقتار، جالپى، باتىسقا­زاق­ستان­دىقتار ءۇشىن وتە-موتە ىس­تىق. ونىڭ ءجۇز جىلدىق مەرەي­تويى بيىل تاۋەلسىزدىك العانىنا جيىرما جىل تولىپ وتىرعان قازاق ەلىندە جوعارى دارەجەدە اتالىپ وتۋگە ءتيىس. ءبىزدىڭ وبلىستا دا اقىنعا قاتىستى الۋان شارالار وزدىرىلارى كۇمانسىز. قاسىم اقىن ءومىرىنىڭ ءساندى، ءماندى بەس جىلى وتكەن ورالدى ءجۇ­رەك تۇكپىرىندە ولە-ولگەنشە ساق­تادى. قابات-قاتپارى مول تىرشىلىك قامى ورالعا تاعى ءبىر كەلىپ قا­يتۋى­نا مۇمكىندىك بەرمەدى. ايىق­پاس اۋرۋ دا يەكتەپ الدى. الايدا، ول از جىلدا ىرگەلى ىستەر تىن­دىردى. قايتىس بولعاننان كەيىن كوپ ۇزاماي، وتكەن عاسىردىڭ ەلۋىنشى جىلدارىنىڭ اياق شەنىنە تامان كولەمدى ءۇش تومدىعى شىق­تى. ءبىزدىڭ بۋىننىڭ قولىنان تاستاماي وقىعان كىتاپتارى قاتا­رىن­دا قاسىم اقىننىڭ وسى ءۇش توم­دى­عى بولعانىن ارنايى ايتىپ وتكەن ورىندى سياقتى. وعان ەلىكتەپ ولەڭ جازعاندار قانشاما! ولاردىڭ ءبارى بىردەي اقىن بولىپ كەتكەن جوق، ارينە. بىراق پوەزيا دەسە ىشكەن اسىن جەرگە قوياتىن اقىنجاندى وقىر­مان بولىپ قالىپ­تاستى. انە، ولەڭ قۇدىرەتى دەگەن وسى! ورال قاسىمىن ۇزدىگە ساعىنا­دى. اقىن رۋحى ونىڭ ءوزى جازعان­داي: «سىركىرەپ جاڭبىر جاۋعاندا، بايقارسىڭ ءوزىڭ انىقتاپ. جانىم ءبىر جۇزەر اۋاڭدا، اۋاڭدا سەنىڭ قالىقتاپ» دەپ تۇرعانداي. ءيا، ول ورالىنا ەكىنشى قاي­تارا ورالمادى. ەسەسىنە، ونىڭ ولەڭ­دەرى جەتىپ، جان سەرىگىمىزگە اينالىپ وتىر. ەڭ باستىسى، وسى بولسا كەرەك! ايتقالي نارىكوۆ، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى. ورال.