مەديتسينا • 24 مامىر, 2023

حيرۋرگيانىڭ كەلەشەگى بايىپتالعان كونفەرەنتسيا

179 رەت كورسەتىلدى

استانا مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ۇجىمى عالىم, حيرۋرگ, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن دارىگەرى, ەلدەگى حيرۋرگيا جانە تراۆماتولوگيا مەكتەبىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى, پروفەسسور گيلەن تسويدىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويى قارساڭىندا حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا ۇيىمداستىردى. مەديتسيناداعى, سونىڭ ىشىندە حيرۋرگياداعى جەتىستىكتەر قاۋزالعان كونفەرەنتسيادا سالا ماماندارىن دايارلاۋعا قاتىستى ماسەلە قامتىلدى.

حيرۋرگيانىڭ كەلەشەگى بايىپتالعان كونفەرەنتسيا

گيلەن تسوي «استانا» مەديتسينا ۋني­ۆەرسيتەتى اشىلعان تۇستان بەرىگە دەيىن 42 جىل سول شاڭىراقتا جۇمىس ىستەگەن. وبلىستىڭ باس حيرۋرگى بولعان تۇستا دا پروفەسسور گيلەن ۆاسيلەۆيچ دوتسەنت, كەيىن كافەدرا مەڭگەرۋشىسى بولىپ, ەڭبەك جولىن پەداگوگيكامەن ۇشتاستىرعان. گ.تسويدىڭ تاربيەسىن كورگەن شاكىرتتەرى قازىر ەلدە جانە شەتەلدە تابىستى ەڭبەك ەتىپ ءجۇر. ما­مان­دىعىنا جاناشىر ۇستاز جولىن جالعاعان كەيىنگى تولقىن, سالانىڭ شىن شەبەرى بولۋعا تالپىنۋدان تانبايدى. مۇنى ءبىز كونفەرەنتسياعا كەلگەن قاۋىمنىڭ قاراسىنا قاراپ بىلە بەرسەك بولاتىنداي.

وسى كۇنى قوناقتار حيرۋرگ گ.تسويعا ارنالعان ەسكەرتكىش تاقتانىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قاتىستى. كوپشىلىكتىڭ ورتاسىندا گيلەن تسويدىڭ تۋىستارى, دوستارى مەن شاكىرتتەرى, اكادەميك, عالىمدار, قوعام قايراتكەرلەرى بولدى. سونىمەن قاتار گەرمانيا, ازەرباي­جان, قىرعىزستان, وزبەكستان جانە باس­قا دا الىس-جاقىن شەتەلدەردىڭ حيرۋرگ عالىمدارى توبە كورسەتتى. كەيىن كون­فەرەنتسيا زالىندا كوپشىلىكتىڭ الدىندا ءبىرىنشى بولىپ ءسوز سويلەگەن «استانا» مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى كامالجان نادىروۆ كونفەرەنتسيا­­­نىڭ ماقسات-مىندەتى جايىندا تارقا­تىپ ­ايتىپ بەردى.

«ۋنيۆەرسيتەتتە شە­تەلدىك ارىپ­تەس­تەرىمىزبەن تاجىريبە الما­سۋ, حيرۋرگيا سالاسىنىڭ دامۋىن تالقىلاۋ – ءبىز ءۇشىن مارتەبە. گ.تسوي وسى وقۋ ورنىندا 40 جىلدان اسا ۋاقىت ەڭبەك ەتتى. بىلىكتى دارى­گەر­­لەر توبىن تاربيەلەدى. كونفە­رەن­تسيا قورىتىندىسى بۇدان كەيىنگى عى­لىمي جۇمىستارعا نەگىز بولاتىنى­نا, حيرۋرگيالىق قىزمەتتى ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن تۇجىرىمداما ايقىن­داي­تىنىنا جانە سالادا ءبىلىم بەرۋ ۇدە­رىسىن جەتىلدىرۋگە ىقپال ەتەتىنىنە سەنىم­دىمىن», دەدى ول.

كونفەرەنتسيادا دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ حيرۋرگيالىق كومەك كورسەتۋ سالاسىن دامىتۋعا ەرەكشە دەن قويىپ وتىرعانىن اڭعاردىق. مى­سالى, بيىل ساۋىردە دەنساۋلىق ساق­تاۋ مينيسترلىگىنىڭ بۇيرىعىمەن حيرۋر­گيالىق كومەك كورسەتۋدى ۇيىم­داستىرۋدىڭ جاڭارتىلعان ستاندارتى بەكىتىلدى. بۇل جونىندە مينيسترلىك­تىڭ مەديتسينالىق كومەكتى ۇيىمداس­تىرۋ دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ازامات دۇيسەنوۆ حابارلادى.

«گ.تسوي ۋنيۆەرسيتەتتە 40 جىلدان اسا تابان اۋدارماي ەڭبەك ەتىپ, بى­لىك­تى حيرۋرگتەردىڭ شوعىرىن قالىپ­تاس­تىردى. عىلىم ءبىر ورنىندا تۇرمايدى. كونفەرەنتسيا زاماناۋي مەدي­تسينانىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنە ارنالىپ وتىر. بۇگىن سالاعا ەنگىزىلەتىن جاڭا تەحنولوگيالارمەن قوسا مەدي­تسينادا ءبىلىم-عىلىمدى دامىتۋ جايى كەڭى­نەن ايتىلادى. وزدەرىڭىز بىلەتىندەي, كەيىن­گى 10 جىلدىڭ شەڭ­بەرىندە دەن­ساۋ­لىق ساقتاۋ جۇيەسىن­دە حيرۋرگيا­­­­لىق كومەكتى دامىتۋعا با­سىمدىق بەرىل­­دى. ونىڭ ىشىندە كار­ديوحيرۋرگيا مەن نەيروحيرۋرگيانى ىلگەرىلەتۋگە ەرەك­شە كوڭىل ءبو­­لىندى. وسى كول-كوسىر قولداۋ­لار ناتيجەسىن بەرىپ, قازىر ەلىمىز كار­ديو­حيرۋرگيا مەن نەيروحيرۋرگيا­لىق كومەك كورسەتۋ بويىنشا جەتەكشى 30 ەلدىڭ قاتارىنا كىرىپ وتىر. ەلدە حي­رۋر­گيالىق كومەكتىڭ باسقا دا با­عىت­تارى قاتار دامىپ جاتىر. ارينە, وسىنىڭ بارلىعى حيرۋرگياعا ەسەلى ۇلەس قوسقان پروفەسسور-عالىمدار­دىڭ ەڭبەگىنىڭ جەمىسى دەپ ايتامىز. ەندى بۇگىنگى كونفەرەنتسيادا دا مەديتسينا­لىق كومەكتىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ ماق­ساتىندا تاجىريبە الماسقالى وتىرمىز», دەپ ا.دۇيسەنوۆ كونفەرەنتسيا­عا كەلگەن قاۋىمعا تابىس تىلەدى.

گيلەن تسويدىڭ ەڭبەك جولى اقمولا وبلىسىنىڭ تاريحىمەن دە تىعىز بايلانىستى. تىڭ يگەرۋ جىلدارى ول باس حيرۋرگ رەتىندە اقمولا وبلىسى مەن سولتۇستىك قازاقستاننىڭ حيرۋرگيا­لىق جانە تراۆماتولوگيالىق قىزمە­تىن ۇيىمداستىرۋعا سەپتەسكەن. وتكەن عاسىردىڭ 60-جىلدارىنا دەيىن ورتوپەديا, حيرۋرگيا جانە تراۆماتولو­گيا مەديتسينادا ءبىر ماماندىق رەتىن­دە قاراستىرىلدى. ياعني گ.تسوي – تەك حيرۋرگيانىڭ ەمەس, سونىمەن قاتار تىڭ يگەرۋ ايماعىنداعى ورتوپەديا-تراۆماتولوگيالىق قىزمەتتىڭ نەگىزىن قالاۋشى. ول تسەلينوگراد مەملەكەت­تىك مەديتسينا ينستيتۋتى قۇرىلعان كۇننەن باستاپ وبلىستىڭ باس حيرۋرگى قىزمە­تىن پەداگوگيكالىق قىزمەتپەن قا­تار الىپ جۇرگەن. قولى التىن حيرۋرگ ەڭبەك ەتۋدەن جالىقپاي, 77 جاس­قا دەيىن وپەراتسيا جاساعان. راسىندا, حيرۋرگ, پروفەسسوردىڭ ماماندىققا ادال­دى­­عى كەيىنگى جاس بۋىن دارىگەرلەرگە ۇلگى بولارلىق. كونفەرەنتسياعا الىس-جاقىن شەتەلدەن كەلگەن قوناقتار دا گ.تسويدىڭ ەڭبەگىن بىرىنەن سوڭ ءبىرى تىزبەكتەپ بەردى. ءار ەلدىڭ پروفەسسور عالىمدارى, ۇسىنىستارىن ورتاعا سالدى. مىسالى, تاشكەنت مەديتسينا اكادەمياسى ۇرگەنىش فيليالىنىڭ ديرەكتورى راشيد رۋزيباەۆ مەديتسينا ماماندارىن دايارلاۋ ىسىندە استانا مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتىمەن بەرىك بايلانىس ورناتۋ ءۇشىن ەكىجاقتى مەموراندۋم جاساۋدى ۇسىندى. ءىزىن الا قوس تاراپ مەموراندۋمعا قول قويىپ, بەرىك بايلانىس ورناتۋعا ۋاعدالاستى.