ۇستاز • 29 ناۋرىز، 2023

شامشىراق

105 رەت كورسەتىلدى

شاكىرت ساناسىنا ءبىلىم ءنارىن سەۋىپ، ەلدىڭ ەرتەڭى بولار ورەندەردى تاربيەلەۋ ەكىنىڭ ءبىرىنىڭ قولىنان كەلمەيدى. ويت­كەنى ۇستازدىق اركىمنىڭ پەشەنەسىنە جازىلماعان. ۇستاز بولۋ – بالانىڭ بويىنا جۇرەك جىلۋىن، مەيىرىم شۋاعىن، ادامگەرشىلىك ۇلىلىعىن دارىتۋ.

وتىز ءۇش جىلدان بەرى شاكىرت تاربيەلەپ كەلە جاتقان باعدار ناعىموۆا تۋرالى ايتقاندا ەرىك­سىز ويعا وسىنداي سوزدەر ورالادى. جوعارى ساناتتى پەداگوگ زەرتتەۋشى ەڭبەگىنىڭ ءوتىلى – سان ءتۇرلى سايىس پەن بايگەدە وزا شاۋىپ، ۇزدىك ناتيجە كورسەتىپ جۇرگەن وقۋشىلارى. بۇل رەتتە باتىس قازاقستان وبلىسىنا قاراستى تەرەكتى اۋدانىنىڭ پودستەپنىي №1 جالپى ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەبىنىڭ قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ مۇعالىمى باعدار جانۇزاققىزىنىڭ شاكىرتتەرى اۋداندىق، وبلىستىق جارىستاردان جۇلدەسىز ورالعان ەمەس. ماسەلەن، ءمادينا يسليامعاليەۆا، ايجان قاناتوۆا، كيريلل سۆەچنيكوۆ، ۆالەنتين كوزلوۆ، نۇرداۋلەت مۋتيەۆ سىندى شاكىرتتەرى وبلىس­تىق، رەسپۋبليكالىق دودالاردان جۇلدەسىز قايتقان ەمەس.

ءبىلىم جۇيەسىندەگى پەداگو­گي­كالىق شەبەرلىگى مەن شىعارما­شىلىق ىزدەنىسى مۇعالىمنىڭ ءوزىن دە ماراپاتسىز قالدىرعان جوق. وسكەلەڭ ۇرپاقتى وقىتۋ مەن تار­بيە­لەۋ جولىنداعى باعدار جان­ۇزاق­قىزىنىڭ جەتىستىكتەرى دە از ەمەس. وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسى قۇرمەت گراموتاسىمەن ماراپاتتالعان ۇستاز ء«تىل جاناشىرى» اتالىمىنىڭ يەگە­رى. «ۇلاعاتتى ۇستاز» X رەسپۋب­ليكالىق وقىتۋشىلار سايىسىندا 1-ورىندى يەلەنگەن ارىپتەسىمىز بيىلعى «شىعارماشىل پەداگوگ» رەسپۋبليكالىق وليمپيادا دا توپ جاردى.

وقىتۋ ورىس تىلىندە جۇرگى­زىلەتىن مەكتەپ وقۋشىلارىنا ارنالعان قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پانىنەن وليمپيادا ماتەريالدارىن دايىنداپ، اۆتورلىق باعدارلاما جازىپ شىققان پەداگوگ وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم ناتيجەسى ەڭ الدىمەن مۇعالىمنىڭ جەتىستىگىن كورسەتەدى دەپ ەسەپتەيدى. «اسىرەسە، اۋداندىق سايىستار مەن پاندىك وليمپيادا قورىتىندىسى كەز كەلگەن وقۋشىنىڭ ءبىلىمىن شىڭداپ قانا قويمايدى، ءپان مۇعالىمىنىڭ بىلىكتىلىگىن جەتىلدىرۋگە جاڭاشا باعىت-باعدار سىلتەيدى، جول اشادى، ىزدەنىسكە بەت بۇرعىزادى. ماسەلەن، «ولەڭ جازدىم توعىز تاراۋ، جەتى ءورىم، سەزدىم سونىڭ جۇرەك­تەرگە جەتەرىن...» تاقىرى­بىنداعى قادىر مىرزا ءالي شىعارماشىلىعىنا ارنالعان III ادەبي كونفەرەنتسيا ماتەريالدارىن دايىنداۋ كەزىندە ءوزىم دە ءار وقۋشىنىڭ قارىم-قابىلەتىن، ءبىلىم دەڭگەيى مەن شىعارماشىلىعىن ساراپتاۋعا باسىمدىق بەردىم. سەبەبى وقۋشى مەن مۇعالىم ارا­سىن­داعى قارىم-قاتىناس ماسەلە­سى وسىنداي قاراپايىم تۇسىنىستىككە قۇرىلۋدان باستالادى»، دەيدى ول.

«ۇرپاق بولاشاعى، حالقىمىز­دىڭ كەلەشەگى قازىرگى ۇستازداردىڭ قولىندا. تاۋەلسىز ەل اتانىپ، توبەمىزگە تۋ تىگىپ، ءتىلىمىزدىڭ مار­تەبەسى ارتىپ، الەمگە اتىمىزدى تانىتىپ جاتقان كەزەڭدە ەلدىڭ بولاشاعى جاس ۇرپاق تاربيەسىنە دە مىقتى كوڭىل بولىنۋگە ءتيىس. ال وركەنيەتكە باستار جولدىڭ باستاۋى مەكتەپ دەسەك، مەكتەپتىڭ باستى تۇلعاسى، جۇرەگى – مۇعالىم. جاھاندانۋ زامانىندا ۇلتتىق باسەكەگە قابىلەتتى بولۋدىڭ كورسەت­­كىشى ءبىلىم دەڭگەيىمەن ولشە­­نەدى. سوندىقتان الەمدىك ءبىلىم كەڭىستىگىنە كىرىگىپ، ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن حالىقارالىق بيىككە كوتەرۋ – كەزەك كۇتتىرمەيتىن وزەكتى ماسەلە. بۇل ماسەلەنى شەشۋدىڭ كىلتى – ۇستازداردىڭ قولىندا»، دەيدى باعدار ناعىموۆا.

«ۇستاز بولۋ – ءوز ۋاقىتىڭدى اياماۋ، وزگەنىڭ ۋاقىتىن ايالاۋ» دەپ فرانتسۋز ويشىلى جان جاك رۋسسو ايتپاقشى، ۇستازداردىڭ ەڭبەگى ەرەن ەكەنى داۋسىز. دۇنيە­دەگى ماماندىق اتاۋلىنىڭ تورەسى – ۇستازدىق. ءاسىلى، مۇعالىم بارلىق ماماندىق يەسىن تاربيەلەيتىن، وقىتىپ ۇيرەتەتىن جان. «مۇعا­لىم ماماندىعى – بارلىق مامان­دىقتىڭ اناسى» دەمەكشى، ۇستاز الدىنان تاربيە المايتىن جان جوق. ۇستاز بەرگەن تاربيە ءاربىر جاننىڭ ومىرىنە جول سىلتەر شام­شىراق سەكىلدى.

 

گۇلسايرا مۇقانوۆا،

پەداگوگ-زەرتتەۋشى

 

باتىس قازاقستان وبلىسى 

سوڭعى جاڭالىقتار

ۇقساس جاڭالىقتار