ۇستازدىڭ العاۋسىز ەڭبەگى

جوعارى وقۋ ورنىن بىتىرگەننەن كەيىن گۇلنار نۇرمۇحامەدقىزىنىڭ الدىندا وزگە قۇربىلارى سياقتى مەك­تەپتە مۇعالىم بولۋ نەمەسە عىلىم جولىنا ءتۇسۋ تاڭداۋى تۇرعان. تىلسىم تابيعاتتىڭ قۇپيالارىن اشسام، ادامزات پەن قورشاعان ورتانىڭ ۇيلەسىمدى دامۋىنا ءوز ۇلەسىمدى قوسسام دەگەن ارمان ونىڭ ەكىنشى جولعا تۇسۋىنە ىقپال ەتەدى. وسىلايشا، جاس تۇلەك عىلىم اكادەمياسىنا قاراستى گەوگرافيا ينستيتۋتىنا جۇمىسقا تۇرىپ، الدىمەن ينجەنەر، كەيىننەن عىلىمي قىزمەتكەر مىندەتتەرىن ابىرويلى اتقارادى. وسى جەردە ەڭبەك ەتە ءجۇرىپ عىلىمي جۇمىستارمەن اينالىسىپ، گەوگرافيا ينستيتۋتىنىڭ اسپيرانتۋراسىندا ءبىلىمىن جالعاستىردى.

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك گەوگرافيا كافەدراسىندا مامان بولىپ قىزمەت جاساعان جىلدار دا ول ءۇشىن تابىستى بولعانى بەلگىلى. ۇزاق جىلعى زەرتتەۋلەرىنىڭ ناتيجەسىندە، 2000 جىلى «وبلىس حالقىنىڭ ومىرشەڭدىگىن باعالاۋدىڭ ەكونوميكالىق-گەوگرافيالىق اسپەكتىلەرى (قىزىلوردا وبلىسىنىڭ مىسالىندا)» تاقىرىبىندا عىلىم كانديداتى دارەجەسىن ءساتتى قورعاپ شىعادى. وسىدان كەيىن گۇلنار نۇرمۇحامەدقىزى ءۇشىن عىلىممەن بىرگە شاكىرت تاربيەلەۋ جۇمىسى باستالعان ەدى. ۋنيۆەرسيتەتتە اعا وقىتۋشى بولا ءجۇرىپ، شاكىرتتەرىنە ورتا مەكتەپتەردە گەوگرافيا ءپانىن ۇيرەتۋدىڭ، بالالاردىڭ وسى سالاعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋدىڭ جولدارى مەن تاسىلدەرىن ۇيرەتكەنى ءوز الدىنا – ءبىر توبە. ءوزى قىزمەت جاسايتىن كافەدرانىڭ باعىتى جانە زەرتتەپ جۇرگەن سالاسى ەكونوميكاعا تىكەلەي قاتىسى بولعاندىقتان جانە زامان ۇدەرىسى جاس عالىمنان جان-جاقتى ساۋاتتى بولۋدى تالاپ ەتكەندىكتەن، جۇمىستان قول ۇزبەي ءجۇرىپ ت.رىسقۇلوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ەكونوميكا ينستيتۋتىندا ءبىلىم الىپ، قارجى جانە نەسيە ماماندىعىن مەڭگەرىپ شىققانى عىلىمي جۇمىسى مەن ۇستازدىق قىزمەتىندە كوپ سەپتىگىن تيگىزدى.

عىلىمدا قول جەتكەن ناتيجەگە توقمەيىلسىپ، توقتاپ قالۋعا بولمايدى. ويتسەڭ عىلىم دا، ءوزىڭ دە توقىراۋعا ۇشىرارىڭ انىق. سوندىقتان ءوزىڭ زەرتتەگەن نىساننىڭ تىلسىمىنا تەرەڭدەي بەرۋىڭ كەرەك. ىزدەنە بەرۋىڭ شارت. وسىلايشا، گۇلنار نۇرمۇحامەدقىزى 2003-2006 جىلدار ارالىعىندا ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ دوكتوران­تۋراسىنا ءتۇسىپ، ءبىلىمىن جالعاستىرادى. ونى تابىستى بىتىرگەننەن كەيىن وسى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك گەوگرافيا كافەدراداسىندا دوتسەنت، ەكونوميكالىق، الەۋمەتتىك جانە ساياسي گەوگرافيا كافەد­راسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى قىزمەتتەرىن اتقارادى. ال 2010 جىلى ۇزاق مەرزىمدى عىلىمي جۇمىسىنىڭ قورىتىندىسى رەتىندە «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ادام دامۋى دەڭگەيىن باعالاۋدىڭ الەۋمەتتىك-دەموگرافيالىق نەگىز­دەرى» اتتى تاقىرىپتا دوكتورلىق ديسسەرتاتسيا قور­عاي­دى. وسى كەزەڭنەن بەرى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ گەوگرافيا، جەرگە ورنالاستىرۋ مەن كاداستر كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى قىزمەتىندە ۇستازدىق جولىن جالعاستىرىپ كەلەدى. جاي عانا وقىتۋشى ەمەس، وسى سالانىڭ ماگيسترانتتارى مەن PhD تاربيەلەۋدە ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتىپ جاتىر. كە­يىنگى جىلدارى عانا ونىڭ جەتەكشىلىگىمەن ءۇش شاكىرتى PhD عىلىمي دارەجەسىن قورعادى.

گۇلنار نۇرمۇحامەدقىزى رەسپۋبليكالىق جانە حا­لىق­ارا­لىق دەگەيدە 7 عىلىمي جوباعا قاتىسىپ، ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ «جوعارى وقۋ ورنىنىڭ ۇزدىك وقىتۋشىسى» گرانتىنىڭ يەگەرى اتانعانىن ايتا كەتۋ كەرەك. 2014-2020 جىلدارى ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ جانىنداعى گەوگرافيا ماماندىقتار توبى بويىنشا ديسسەرتاتسيالىق كەڭەستىڭ ءتورايىمى، 2015 جىلدان باستاپ پولشادا شىعاتىن «Bulletin of Geography» حالىقارالىق جۋرنالى رەداكتسيالىق القاسىنىڭ مۇشەسى، «گەوگرافيا» ماماندىعى بويىنشا باكالاۆريات، ماگيستراتۋرا جانە دوكتورانتۋراعا ارنالعان ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ ۇيلەستىرۋشىسى لاۋازىمدارى دا اركىمگە باعىنا بەرمەيتىن بيىكتەر بولسا كەرەك.

2008 جىلدان بەرى مينيسترلىكتىڭ «دارىن» تاراپىنان رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدەگى مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ عىلىمي جوبالار بايقاۋى مەن پاندىك وليمپياداسىنىڭ ءتورايىمى قىزمەتىن تابىستى اتقارىپ كەلەدى. قازاق­ستاننىڭ گەوگرافيا ءپانى بويىنشا ۇلتتىق قۇراماسىن دايىندايتىن وقۋ-جاتتىعۋ الاڭىنىنىڭ باسشىسى رەتىندە 2013 جىلى ەلىمىزدىڭ وقۋشىلارىن العاش رەت كيوتو قالاسىندا وتكەن حالىقارالىق وليمپياداعا اپارعانى ۇلكەن ەڭبەكتىڭ ناتيجەسى دەپ ءتۇسىنۋ كەرەك. سودان بەرى ۇلتتىق قۇرامانىڭ مۇشەلەرى الەمدىك دودالاردا جەڭىس تۇعىرىنان سان رەت كورىنىپ، ەلىمىزدىڭ قورجىنىنا التىن، كۇمىس، قولا جۇلدەلەردى ۇزدىكسىز سالىپ كەلەدى.

گۇلنار نۇرمۇحامەدقىزى ۇنەمى ىزدەنۋدەن، زەرتتەۋ­دەن جالىققان ەمەس. وسى كەزەڭگە دەيىن 230-دان اسا عىلىمي جانە ادىستەمەلىك باسىلىمداردىڭ، سونىڭ ىشىندە مينيسترلىك ۇسىنعان «حالىقتار گەوگرافياسى» وقۋلىعىنىڭ، كوپتەگەن مونوگرافيانىڭ، وقۋ قۇرال­دارىنىڭ، شەتەلدىك بەدەلدى باسىلىمداردا جاريا­لانعان عىلىمي ماقالالاردىڭ اۆتورى اتانۋى – وسى­نىڭ دالەلى. ءار جىلدارى اۋستريا، جاپونيا، كانادا،تۇركيا، ماجارستان، پولشا، سەربيا، قىتاي، رەسەي، وزبەكستان، قىرعىزستان سياقتى ەلدەردە شەتەلدىك عىلىمي تاعىلىمداردان ءوتىپ، حالىقارالىق كونفەرەنتسيالاردا بايان­داما جاسادى.

گاۋحار قايرانباەۆا،

PhD دوكتورى