الەم چەمپيوناتى: دەرەك پەن دايەك

كريشتيانۋدىڭ دارا جەتىستىگىن تارقاتىپ ايتار بولساق، ول الەم بىرىنشىلىگىنىڭ توپتىق كەزەڭىندە گانا قاقپاسىنا پەنالتيدەن گول سوعىپ، قاتارىنان بەسىنشى دۇنيە­جۇزىلىك دوپ دوداسىندا مەرگەندىك تانىتقان جالعىز فۋتبولشى اتاندى. رونالدۋ 2006، 2010، 2014، 2018 جانە 2022 جىلدارداعى الەم بىرىن­شىلىگىنە قاتىسىپ وتىر. سونداي-اق ول پورتۋگاليا قۇراماسى ساپىندا الەم چەمپيوناتىندا گول سوققان ەڭ جاس (2006 جىلى 21 جاس 132 كۇن­دە) جانە ەڭ قارت (37 جاس 292 كۇندە) فۋتبولشى. سونىمەن قاتار رونالدۋ ليونەل مەسسي، لوتار ماتتەۋس، انتونيو كارباحال جانە رافاەل ماركەستەن كەيىنگى بەس الەم بىرىنشىلىگىنە قاتىسقان بە­سىنشى ويىنشى بولدى.

ال ليونەل مەسسي ارگەنتينا قۇراماسى ساپىندا ءتورت الەم بىرىن­شىلىگىندە گول سوققان العاشقى فۋت­بول­شى (2006، 2014، 2018 جانە 2022 جىلدارى). وسى ناتيجەسىنىڭ ار­قاسىندا ول داڭقتى وتانداسى ديەگو مارادونا (1982، 1986 جانە 1994 جىلدار گول سوققان) مەن گابريەل باتيستۋتانى (1994، 1998 جانە 2002 جىلدارى گول سوققان) باسىپ وزدى. سونىمەن قاتار مەسسي قاتارداعى الەم بىرىنشىلىگىندە قۇرلىق دوداسىنداعى ماتچتار جانە گولدار سانى بويىنشا مارا­دونانىڭ الدىنا شىعىپ الدى. ديەگو الەم بىرىنشىلىكتەرىندە ار­گەن­تينا جەيدەسىندە 21 ماتچ وتكى­زىپ، 8 گول سوققان بولسا، مەسسي اۋس­تراليامەن بولعان ماتچتا 23 مارتە الاڭعا شىعىپ، 9 گولىن تويلادى.

يسپانيا قۇراماسىنىڭ ويىن­شىسى گاۆي 2004 جىلى تۋعان فۋتبولشىلار اراسىندا الەمدىك مۋنديالدا مەرگەندىك تانىتقان العاشقى ويىنشى. گاۆي (18 جاس 110 كۇن) كوستا-ريكامەن بولعان ماتچتا (7:0) دالدىك تانىتقان-دى. ال يسپانيا قۇراماسى الەم چەمپيوناتتارى تاريحىندا ءبىرىنشى رەت قارسىلاستارىنىڭ قاقپاسىنا جەتى گول سوقتى.

گانا قۇراماسىنىڭ ويىنشىسى ينياكي ۋيليامس پەن يسپانيالىق نيكو ۋيليامس الەم چەمپيوناتتارى تاريحىندا ءارتۇرلى قۇرامادا ويناعان العاشقى اعايىندى فۋتبولشىلار.

ۋەين حەننەسسي – بيىلعى الەم بىرىنشىلىگىندە قىزىل قاعاز كور­سەتىلگەن ءبىرىنشى، چەمپيوناتتار تاريحىندا الاڭنان قۋىلعان ءۇشىنشى قاقپاشى.

بيىلعى الەم چەمپيوناتىنىڭ توپتىق كەزەڭىندەگى بەس ماتچتا قاق­پاعا گول سوعىلعان جوق. ياعني انگليا – اقش (0:0)، مەكسيكا – پولشا (0:0)، دانيا – تۋنيس (0:0)، حورۆاتيا – ماروككو (0:0) جانە كورەيا – ۋرۋگۆاي (0:0) كەزدەسۋىندە ەسەپ اشىلمادى. مۇنداي ناتيجە الەم چەمپيوناتتارى تاريحىندا بۇرىن-سوڭدى تىركەلمەگەن.

پولشا قۇراماسىنىڭ سۇرمەر­گەندەرىنىڭ ءبىرى روبەرت لەۆاندوۆسكي الەم چەمپيوناتىنداعى ال­عاش­قى گولىن ساۋد ارابياسى قۇرا­ماسىنىڭ قاقپاسىنا سوقتى. «بار­سەلونا» شابۋىلشىسى بۇعان دەيىن الەم بىرىنشىلىكتەرىنە قا­تىسسا دا، بىردە-ءبىر ويىندا گول سوعا ال­ماعان بولاتىن. ول بۇل گولىنىڭ ارقاسىندا ۇلتتىق قۇراما ساپىندا گول سوعۋ بويىنشا پەلەمەن تەڭەسىپ الدى – 77 گول.

فرانتسيالىق ستەفاني فراپپار الەم چەمپيوناتتارىنىڭ ماتچىندا قازىلىق جاساعان العاشقى ايەل تورەشى. ول باس تورەشى رەتىندە ە توبىنداعى گەرمانيا – كوستا-ريكا (4:2) ماتچىندا جۇمىس ىستەدى. 38 جاستاعى اربيتر بۇعان دەيىن س توبىنداعى مەكسيكا – پولشا ماتچىندا ءتورتىنشى تورەشىنىڭ قىزمەتىن اتقارعان ەدى.

ماركۋس راشفورد ان­گليا قۇراماسىنىڭ الەم چەمپيونات­تارىنداعى 100-گولىن سوقتى. 25 جاستاعى فۋتبولشى ۋەلسپەن وتكەن ماتچتا ەكى مارتە مەرگەندىگىمەن كوز­گە تۇسكەن بولاتىن. الەم بى­رىن­شىلىگىندەگى اعىلشىنداردىڭ العاشقى گولىن 1950 جىلعى دوپ دوداسىندا ستەن مورتەنسەن سال­عان. سونداي-اق الەمدىك مۋنديالدا برازيليا، گەرمانيا، ارگەنتينا، يتاليا، فرانتسيا جانە يسپانيا قۇرامالارى 100 گولدان كوپ سوققان.

برازيليا الەم چەمپيونا­تىن­داعى كەيىنگى 17 ماتچتا جەڭىل­مەي كەلە جاتقان جالعىز قۇراما. بۇل – رەكورد. كانادا الەم چەمپيوناتتارىندا گول سوققان 76-قۇراما بولدى.

قانادا قۇراماسىنىڭ شابۋىل­شى الفونسو دەيۆيس بيىلعى الەم چەمپيوناتىنداعى ەڭ جىلدام گولدىڭ (70 سەكۋند) اۆتورى اتانسا، ەڭ كەش گولدى يران قۇراماسىنىڭ ويىنشىسى مەحدي تارەمي سوقتى. ول انگليامەن وتكەن ماتچتىڭ 102 مينۋتىندا پەنالتيدى ءساتتى ورىن­دادى.

ءدال وسى انگليا مەن يران ارا­­سىنداعى ماتچ ەڭ ۇزاق وتكەن كەزدەسۋ رەتىندە رەكورد ورناتتى. فۋتبولشىلار جاسىل الاڭدا 117 مينۋت وينادى. بۇعان دەيىنگى ەڭ ۇزاق ماتچ 1994 جىلعى الەم بىرىن­شىلىگىندە تىركەلگەن بولاتىن (103 مينۋت).

36 جاستاعى گەرمانيا قۇراما­سىنىڭ قاقپاشىسى مانۋەل نويەر – باعانا كۇزەتشىلەرى اراسىندا 19 ماتچ وتكىزگەن العاشقى ويىنشى. ول بۇل ناتيجەسىمەن كلاۋ­ديو تاففارەل (برازيليا، 18 ماتچ)، زەپپ مايەر (گەرمانيا، 18)، پي­تەر شيلتون (انگليا، 17)، يكەر كا­سيلياس (يسپانيا، 17)، دينو دزوفف (يتاليا، 17) جانە فابەن بارتەزدى (فرانتسيا، 17) ارتقا تاستادى.

قاتارداعى دوپ دوداسىنىڭ توپتىق كەزەڭىندەگى 48 ماتچتا تورە­شىلەر كەزدەسۋدىڭ نەگىزگى ۋاقىتىنا قوسىمشا 511 مينۋت قوستى. بۇل – تولىق بەس كەزدەسۋدىڭ ۋاقىتى. ءبىرىنشى تۋردا – 178 مينۋت، ەكىنشى تۋردا – 166، ءۇشىنشى تۋردا – 167 مينۋت قوسىلعان ەكەن.

بيىلعى بىرىنشىلىكتە 48 ماتچ­تا فۋتبولشىلار 120 گول سوقتى. سۇرمەرگەندەر كوشىن ءۇش گولدان سوققان كيليان مباپپە (فرانتسيا)، الۆارو موراتا (يسپانيا)، مار­كۋس راشفورد (انگليا)، كودي گاك­­پو (نيدەرلاند) جانە ەننەر ۆا­لەن­سيا (ەكۆادور) باستاپ تۇر. ۆا­­لەنسيادان باسقالارىندا ناتي­جەلەرىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىكتەرى بار. مالىمەت ءۇشىن ايتا كە­تەيىك، 2018 جىلعى رەسەيدەگى چەم­پيو­ناتتىڭ توپتىق كەزەڭىندە – 122، برازيلياداعى دودادا 136 گول سو­عىلعان بولاتىن.

قاتارداعى الەم چەمپيونا­تىنىڭ ءار ماتچىن ستاديوننان ورت­ا ەسەپپەن 51 188 كورەرمەن تا­ما­شالاعان. بۇل – چەمپيونات­تار تاريحىنداعى ازىرشە ەكىنشى ناتيجە. بۇعان دەيىن ەڭ كوپ جانكۇيەر 2006 جىلعى گەرمانياداعى ماتچتارعا كەلگەن (51 759).

WhoScored باسىلىمىنىڭ نۇس­قاسى بويىنشا قاقپاشى ۆويتسەح ششەنسنىي (پولشا)، قورعاۋشىلار اشراف حاكيمي (ماروككو)، جان-شارل كاستەللەتتو (كامەرۋن)، گار­ري ماگۋاير (انگليا)، تەو ەر­­ناندەس (فرانتسيا)، جارتىلاي قور­­عاۋشىلار برۋنۋ فەرناندەش (پور­­تۋ­گاليا)، فرەنكي دە يونگ (ني­دەر­لاند)، كازەميرو (برا­زيليا)، كيل­ليان مباپپە (فران­تسيا)، شابۋىلشىلار لەو مەسسي (ارگەنتينا) مەن انتۋان گريزمانن (فرانتسيا) توپتىق كەزەڭنىڭ شارتتى قۇراماسىنا ەندى.