شابانباي بيگە قۇرمەت

شابانباي ءبيدى ناسيحاتتاۋعا بايلانىستى قۇرىلعان ۇيىمداستىرۋ القاسىنىڭ توراعاسى اقىن قۋانىش ماقسۇتوۆ اقتوعاي اۋدانى قاراتال ورتا مەكتەبىن 1982 جىلى بىتىرگەن تۇلەكتەر بىلتىر قاراشا ايىندا وسى يدەيانى ۇسىنعانىن ايتادى.

– تۇلەكتەر اۋىلعا شابانباي قالقامان ۇلىنىڭ ءبيۋستىن قويۋ تۋرالى اۋداندىق اكىمدىككە حات جازىپ، باستاما كوتەردى. باستاما اۋدان، وبلىس باسشىلىعى تاراپىنان قولداۋسىز قالمادى. مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ ەسكەرتكىشتەر قويۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسياسىندا ارنايى قارالىپ، بۇگىن ونىڭ ناتيجەسىن كورىپ وتىرمىز. يگى ءىس بارىسىندا شابانباي بي اتىنداعى قاۋىمداستىق تا قارجىلاي دا، جۇمىس كۇشىمەن دە كوپ كومەك كورسەتتى، – دەيدى قۋانىش ماقسۇتوۆ.

ءبيۋستىڭ ءتوستابانى – 2 مەتر 70 سم، ىرگەتاسى – 3 مەتر 60 سم، ءمۇسىننىڭ بيىكتىگى 1 مەتر، 70 سم قۇرايدى. جالپى ەسكەرتكىشتىڭ بيىكتىگى 4 مەتر 40 سم شاماسىندا. ءبيۋستى جاساعان ءمۇسىنشى بەيبىت مۇستافين، ساۋلەتشىسى يسلام كەنەجانوۆ. ءبيۋستىڭ قاسىنا جيدەباي باتىردىڭ بەرگەن باعاسى مەن جاقسى جانعۇتتى ءبيدىڭ باتاسى قوسا جازىلعان.

شابانباي بي ۇرپاقتارى قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى عابيدەن ەسەمبەكوۆ بيۋست ماڭايىنا كە­لەشەكتە ساياباق ورناتۋعا مۇمكىندىك بولاتىنداي اۋىل­دىڭ كورنەكتى جەرى تاڭدالىپ الىنعانىن جەتكىزدى.

– ءبيۋستى ورناتۋ ءۇشىن اقسوراڭ تاۋىنىڭ اسەم كورىنىسى ايقىن كورىنەتىن اۋىلىمىزدىڭ بيىك جەرى تاڭدالدى. اۋىلدىڭ باس جوسپارىنا سايكەس شابانباي بي ءمۇسىنى ماڭايىندا اۋماعى كەڭ دەمالىس ورنى بولادى، – دەيدى عابيدەن ەسەمبەكوۆ.

ءار جىلدارى مەكتەپ بىتىرگەن تۇلەكتەردىڭ ­اۋىلدارىنا تارتۋ-تارالعى جاسايتىن ادەت بۇل اۋىلدا جاقسى قالىپتاسقان. بۇعان دەيىن ءبىر توپ ازاماتتار ءاليحان بوكەيحان ءبيۋستىن ورناتىپ بەرگەن بولاتىن. ساياباقتى اباتتاندىرعان دا سونداي ازاماتتار ەدى.

– بيىل مەكتەپ بىتىرگەنىمىزگە 40 جىل تولدى. ءبىزدىڭ اۋىلدا جازىلماعان زاڭ بار. ءار جىلدارى مەكتەپتەن ۇشقان تۇلەكتەر اۋىلدىڭ دامۋىنا ات سالىسۋعا ءتيىس. ءبىز دە سىنىپتاستارىمىزبەن اقىلداسا كەلە، شابانباي بي اۋىلىندا باباعا ەسكەرتكىش قويۋدى ۇيعاردىق. بار قۇربى-قۇرداس بۇل شەشىمدى ءبىر اۋىزدان قابىل الدى. سونىمەن قاتار وسى اۋىلداعى جاڭا مەكتەپتى ءبىز ءبىرىنشى تۇلەك رەتىندە بىتىرگەن ەكەنبىز. سوعان ورتا مەكتەپكە ەلەكتروندى تابلوسى بار قاقپا دا قويىپ بەردىك. بۇل – مەكتەپكە تارتقان سىيىمىز، – دەيدى سەرىكحان قۇلاتاەۆ.

شابانباي قالقامان ۇلى – زامانىندا زەردەلى، كوكىرەگى قازىنا، اقىلعا باي، ويى تەرەڭ، تولعاۋى كەڭ، توپشىلاۋى جۇيرىك، العىر دا تاپقىر ءادىل بي اتانعان. زيراتى قازىرگى شەت اۋدانىندا، اقتوعاي-قاراعاندى تاس جولىنىڭ 103-ءىنشى شاقىرىمى تۇسىندا، وزەن جاعاسىندا ورنالاسقان. شابانباي بي سارىارقانىڭ قارامەندە، سەڭكىباي، جيدەباي، بورانباي، جانعۇتتى سياقتى اتاقتى بي-شەشەندەرىمەن زامانداس دەگەن دەرەك بار.

ەل ىشىندە جيدەباي باتىردىڭ «شاپپاي جۇيرىك بولعان شابانىم، سويلەمەي شەشەن بولعان شابانىم»، جاقسى جانعۇتتىنىڭ شابانباي بيگە بەرگەن «اللاعا جاعامىن دەسەڭ، ازاندى بول، حالىققا جاعام دەسەڭ، قازاندى بول، سۋداي تازا بول، جەردەي كوتەرىمدى بول!» دەگەن باتاسى ساقتالعان.

قاراعاندى وبلىسى،

اقتوعاي اۋدانى،

شابانباي بي اۋىلى