مۇرات سيقىمباەۆ: «قازاق ءستيلىنىڭ» جارقىن جەڭىستەرى ءالى الدا

– مۇرات ءسالىمجان ۇلى، جانىبەكتىڭ جارقىن جەڭىسى قۇتتى بولسىن! جانكۇيەر­لەردىڭ دەنى «ۋاقىتشا» الەم چەمپيونى اتاعى ءۇشىن ايقاس وسىلايشا تەز اياق­تا­لادى دەپ ەش ويلاعان جوق ەدى. ال ءسىز شا­كىر­تىڭىزگە سەنىمدى بولدىڭىز با؟

– وعان ەش كۇمانىم بولعان جوق. نەگىزى قارسىلاسى دا وسال ەمەس ەدى. ديگنۋم – وسىعان دەيىن ەشكىمنەن جەڭىلمەگەن ساقا سپورتشى. دەسەك تە جانىبەكتىڭ شەبەرلىك دەڭگەيى دەننيدەن ءبىر باس جوعارى ەكەنىن جەكپە-جەك بارىسىندا انىق بايقادىق.

– ءسىز الماتىنىڭ ىرگەسىندەگى قارا­سۋ اۋىلىندا دۇنيەگە كەلدىڭىز. ال ءالىم­حان ۇلى – قازىرگى جەتىسۋ وبلىسىنا قا­راس­تى الا­كول اۋدانىنىڭ تۋماسى. سىز­دەردىڭ جول­دا­رىڭىز قالاي توعىسىپ ءجۇر؟

– 2002 جىلى بەلگىلى كاسىپكەر باۋىرجان وسپانوۆ ءوزىنىڭ كىندىك قانى تامعان جەرىندە بوكس ۇيىرمەسىن اشىپ، ول كىسى ماعان سول جاقتا باپكەر بولۋ جونىندە ۇسىنىس ايتتى. مەن كەلىستىم. سودان كيىم-كەشەگىمدى ارقالاپ، الماتى وبلىسىنداعى الاكول اۋدانىنىڭ جىلاندى اۋىلىنا اتتاندىم. ول جاقتا باۋىرجان اعا ەش الاڭسىز دايارلانۋ ءۇشىن قاجەتتى جاعدايدىڭ بارلىعىن جاسادى. مەن دە، جاستار دا ەشتەڭەدەن تارلىق كورگەن جوقپىز. ۋاقىت وزا تىنىمسىز ەڭبەك ءوز جەمىسىن بەردى.

– اۋىلدا جۇرگەن كەزىنەن جانىبەكتىڭ بويىندا بۇلا كۇشتىڭ بۇعىپ جاتقانىن بايقادىڭىز با؟

– جانىبەكتى جەتى جاسىندا ماعان انا­سىنىڭ ءوزى اكەلىپ تابىستادى. ونىڭ سپورت­تىڭ قاي تۇرىنە دە بەيىم ەكەنىن بىر­دەن بايقادىم. فۋتبولدى جاقسى وينايدى، جۇدىرىقتاسۋدان دا تارتىنبايدى. جىلدام ويلاپ، شۇعىل شەشىم قابىلداي بىلەدى. ەڭبەكقورلىعى مەن نامىسقويلىعى تاعى بار. ال ەڭ باستىسى، كورسەتىلگەن ءادىس-تاسىلدەردى لەزدە-اق مەڭ­گەرەدى ەكەن. جانىبەكتىڭ بويىنان وسى قاسيەتتەردى كورگەن سوڭ بۇل بالادان كەلەشەكتە مىقتى بوكسشى شىعاتىنىن ءىشىم سەزدى. بۇل ءسوزىمنىڭ راستىعىنا باۋىرجان وسپانوۆ مىرزا كۋا. اۋىلعا كەلگەن ساپارلارىنىڭ بىرىندە ول كىسى: «قالاي، جۇمىسىڭ وڭدى ما؟ جى­لاندىدا مىقتى جىگىتتەر بار ما ەكەن؟» دەپ ءتىل قاتتى. سول مەزەتتە مەن: «اعا، ءبىر ءۇيىر جىلقىنىڭ ىشىنەن ءتورت تۇياعىن تەڭ باساتىن تۇلپاردى تانىدىم. كوزى جانىپ تۇر، بويىن­داعى بۇلا كۇشى بۇلقىنىپ جاتىر. كەلەشەكتە وسى بالا الەم چەمپيونى اتانىپ، قازاقتىڭ ماقتان تۇتار ۇلىنا اينالادى»، دەپ جانىمدا تۇرعان جانىبەكتى كورسەتتىم. قازىر ويلاپ وتىرسام، سول ءسوزدى اللا تاعالا اۋزىما سالعان ەكەن. ارادا بىرەر جىل وتكەننەن كەيىن سول كەزدەگى اۋىل بالاسى الەمدىك دەڭگەيدە مويىندالعان بوكسشىعا اينالدى.

– شاكىرتىڭىز العاش رەت قاي كەزدە جارق ەتىپ كورىندى؟

– اۋەلى اۋدان مەن وبلىس كولەمىندە دارا­لاندىق. ودان رەسپۋبليكالىق جارىس­تارعا جولىمىز ءتۇستى. سودان حالىقارالىق دودالارعا قاتىسا باستادىق. بىردە ۇتىلدىق، بىردە ۇتتىق دەگەندەي. ال مەن ءۇشىن جادىمدا ەرەكشە ساقتالعان جارىس – 2012 جىلى استانادا وتكەن ەرەسەكتەر اراسىنداعى ەل چەمپيوناتى. اتالعان جارىستا 75 كيلو سالماقتا سىنعا تۇسكەن 19 جاستاعى شاكىرتىم رۋستام سىباەۆ پەن ەرىك ءالجانوۆ سىندى ساقا سپورتشىلاردى سان سوقتىرىپ، باس جۇلدەنى ولجالادى.

– ءالىمحان ۇلىنىڭ ودان كەيىنگى ءجۇرىپ وتكەن جولى جانكۇيەرلەردىڭ كوز الدىندا. ول الەم جانە قۇرلىق چەمپيونى اتاندى، ازيا ويىندارىندا باس جۇلدەنى ولجالادى. سول كەزدە دە جانىبەكتى ءوزىڭىز جاتتىقتىرعان بولارسىز...

– ارينە، ءتول شاكىرتىم بولعاندىقتان، بارلىق جارىسقا ونى ءوزىم باپتادىم. اراسىندا باپكەرلىكتىڭ قامىتىن كيگەن تۋعان باۋىرىم قانات سيقىمباەۆ پەن قازاقتىڭ سپورت جانە تۋريزم اكادەمياسىندا ۇستازدىق ەتىپ جۇرگەن داستان سادۋاقاسوۆ كومەكتەستى. ولاردىڭ ەكەۋى دە ەلىمىزدىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن جاتتىقتىرۋشىلارى.

– ريو وليمپياداسىنداعى ساتسىزدىكتەن كەيىن شاكىرتىڭىز كاسىپقويلار اراسىندا باق سىناۋعا بەل بۋدى. ونىڭ بۇل شە­شى­مى­نە قارسى بولماعان شىعارسىز؟

– اۋەلدە ونىڭ اۋەسقويلار اراسىندا ءبىراز جۇرە تۇرعانىن قالادىم. بىراق جانىبەكتىڭ تاڭداۋى سولاي بولعان سوڭ قارسى ءۋاج ايتپادىم. وتكەن عاسىردىڭ توقسانىنشى جىلدارى باۋىرىم قاناتپەن بىرگە مەن دە كاسىپقوي رينگتە ءبىراز جۇدىرىقتاسىپ، ءتۇرلى ءدۇبىرلى دوداعا قا­تىسقانىمدى جانكۇيەرلەر جاقسى بىلەدى. جانىبەكتى جاتتىقتىرعان كەزدە وعان كا­سىپقوي بوكس­تىڭ دا قىر-سىرىن ۇيرەتتىم. سول سەبەپتى دە جاڭا ورتاعا بەيىمدەلۋ ءالىم­حان ۇلى ءۇشىن ايتارلىقتاي قيىندىق تۋعىز­عان جوق.

– قازىرگى كەزدە شەتەلدىك مامانداردىڭ وزدەرى Qazaq style دەگەن بۇركەنشىك ەسىم­مەن تانىلعان قانداسىمىزدىڭ «بولا­شا­عى جارقىن» دەگەن سىڭايدا اڭگىمەلەر اي­تىپ ءجۇر. ال ءسىزدىڭ ويىڭىز قالاي؟

– ءالىمحان ۇلىنىڭ كاسىپقوي رينگتە ءوزىن تۇبەگەيلى مويىنداتۋعا كۇش-قابىلەتى جەتەتىنىنە سەنىمدىمىن. نەگىزى ورتا سالماقتا كىل مىقتىلار شوعىرلانعانى بەلگىلى. امە­ريكالىق دەمەتريۋس اندرادە مەن دجەرمالل چارلو جانە مەكسيكالىق حايمە مۋنگيانىڭ قاي-قايسىن الساڭىزدار دا، «ناعىز سەن تۇر، مەن اتايىندار». بىراق قازاقتىڭ قايسار ۇلى ولاردىڭ ەشقايسىنان قايمىعاتىن ەمەس. كەرىسىنشە، بارلىعىمەن جەكپە-جەككە شىعۋعا دايار. بۇيىرتسا، سول جەكپە-جەك­تەردىڭ دە كۋاسى بولارمىز. جالپى، ءوز باسىم جانىبەكتىڭ جارقىن جەڭىستەرى ءالى الدا دەپ ەسەپتەيمىن.

– اڭگىمەڭىزگە راحمەت.

اڭگىمەلەسكەن

عالىم سۇلەيمەن،

«Egemen Qazaqstan»