كۇيزەلگەن ايەلدەر دەمەۋ كۇتەدى

ايەلدەر قاۋىمىنىڭ مەشىتكە ءجيى كەلۋى قۋانتارلىق جاعداي بولسا دا، ونىڭ ويلاندىرارلىق ەكىنشى تۇسى بار كورىنەدى. ءبىرىنشى جاعدايدا مەشىت رۋحاني، ءدىني ءبىلىمىڭىزدى ارتتىرىپ، كوكىرەك كوزىڭىزدى اشادى. ياعني اعارتۋشى قىزمەتىن اتقارادى. وسى تۇرعىدان العاندا قىز-كەلىنشەكتەردىڭ مەشىتكە كەلىپ ءبىلىم العانى ابزالىراق ءارى قاۋىپسىز كورىنەدى. نەگە دەسەڭىز، مەشىتتەگى ۇستازداردان ساباق العان قىز-كەلىنشەكتەر جات اعىمنىڭ ارباۋىنان ساقتانادى، ولارعا مەشىت ءداستۇرلى يسلامدى ۇيرەتكەن سوڭ ولاردا بەلگىلى ءبىر يممۋنيتەت قالىپتاسادى. ەگەر ءسىز ادامنىڭ ءدىندى وقۋى مەن مەڭگەرۋىنە تىيىم سالساڭىز، ول ءبارىبىر ونى باسقا جاقتان، ەڭ قولجەتىمدىسى ينتەرنەتتەن ىزدەپ تابۋى ابدەن مۇمكىن. قازىر ارام پيعىلدى كوزدەيتىن جات اعىمدار جۇمىسىن وسى ينتەرنەت ارقىلى جۇر­گى­زىپ وتىرعانىن ەسەپكە الساق، وندا قاۋىپ قايدان كەلەر دەيسىڭ دەپ نەمقۇرايدىلىق تا­نىتۋعا بولماس. سەبەبى ءبىزدىڭ ءبىر كۇن­دىك ۋاقىتىمىزدىڭ باسىم بولىگى قازىر ونلايندا وتەدى. وسى تۇرعىدان ال­عان­دا قالاداعى مەشىتتەردىڭ جانىنان ءبىلىم الۋ سەنىمدى. مەشىتتە رۋحاني ءبىلىم بەرۋمەن قاتار انالار جانە اجەلەر مەكتەبى جۇمىس ىستەيدى.

«ماسەلەنىڭ ەكىنشى ءبىر تۇسى ءار اۋدانداعى مەشىتتەر اي سايىن وزدەرىندە تىركەلگەن مۇقتاج وتباسىلارعا ازىق-تۇ­لىك ۇلەستىرىپ كومەكتەسەدى. كيىم-كە­شەك تە بەرەدى. سودان بولار، بالكىم، جۇرت مەشىتتى تەك قايىرىمدىلىقپەن عانا اينالىساتىن جەر دەپ قابىل­داي­دى. كەرىسىنشە، مەشىتتىڭ ءوزى قايىرىمدىلىققا مۇقتاج. ويتكەنى مۇلدە قارجىلاندىرىلمايدى. بۇعان قوسا كەيىنگى كەزدە جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنبەيتىن جاستاردىڭ قاتارى ارتىپ كەلەدى. ولارعا وتباسىن اسىراپ، باعۋ جۇكتەلگەن مىندەت ەكەنىن بىلمەيدى. قۇمار ويىنعا كىرىپ كەتۋ، ىشكىلىككە سالىنۋدىڭ كەسىرىنەن پاتەراقى تولەۋ تۇرماق، بالا-شاعاسىنىڭ كيەر كيىمى، ىشەر اسى جوق. ايەلگە قول كوتەرۋ، سوق­قىعا جىعۋ سياقتى جاعدايلار دا كوبەيگەن. سونىڭ كەسىرىنەن كۇيزەلىسكە تۇسكەن ايەلدەر مەشىتكە كومەك سۇراپ، ءجيى كەلەتىن بولدى. بۇل ءبىزدىڭ وتباسى­لار­دىڭ الەۋمەتتىك ماسەلەسى شەشىلمەي جاتقانىن كورسەتسە كەرەك»، دەيدى قمدب جانىنداعى ايەل-قىزدار ءبولىمىنىڭ الماتى قالاسى بويىنشا جاۋاپتى ۇستازى گۇلميرا ىلەسبايقىزى.

بۇگىندە الماتى قالاسىندا 52-گە جۋىق مەشىت بولسا، وندا ايەل-قىزدار سەكتورى جۇمىس ىستەيدى. وندا 25-كە جۋىق ايەل ۇستاز بار. بۇل سەكتور ءدىني ساۋات اشۋعا، قايىرىمدىلىق جاساۋعا دەن قويادى. ۇگىت-ناسيحات، يحسان ءىلىمى، ياعني كوركەم مىنەز، قوعامدىق، مادەني ءىس-شارالار، ءدىني وڭالتۋ ءبولىمى، ءدىن مەن ءداستۇر بولىمدەرى جۇمىس ىستەيدى. ءدىني ساۋات اشۋ كۋرسى ءۇش اي جۇرەدى. سول ۋاقىت ىشىندە شاكىرتتەر قالاي دارەت الۋ، عۇسىل الۋ، ناماز وقۋدى ۇيرەنەدى، ءتاجۋيد ەرەجەلەرىن مەڭگەرەدى، ورازا ۇستاۋ جايلى دا ءبىلىم بەرىلەدى. فيكح، يمان نەگىزدەرى ساباقتارى بولادى.

ورتالىق مەشىتتە قازىر 150-دەي شاكىرت ءبىلىم الىپ ءجۇر. رامازان ايىندا ولاردىڭ سانى 200-گە جەتەتىن كورىنەدى. سەبەبى قاسيەتتى ايدا ايەلدەردىڭ كوبىسى ناماز وقىپ ۇيرەنگىسى كەلەدى. سوندىقتان مەشىت تاراپىنان وسىنداي كۋرستار سانى كوبەيتىلەدى ەكەن. ءورىستىلدى توپتار دا جۇمىس ىستەيدى. وندا ءورىستىلدى قازاقتارمەن قوسا، وزگە ۇلت وكىلدەرى بار. دۇنگەن، ۇيعىر، تۇرىك، يسلام قابىلداعان كورەي قىز-كەلىنشەكتەرى دە ءدارىس الادى.

مەشىتتەگى دارىستەرگە تۇراقتى ءارى بەلسەندى تۇردە كەلەتىن اجەلەر دە بار. ولار ءبىراز جىلدان بەرى ساباق الىپ، قۇران ۇيرەنگەن. بيىل رامازان ايىندا قالا بويىنشا بىرنەشە بەلسەندى اجەلەر توبى قۇران حاتىم جاساعان. كۇندە قۇران اۋدارىپ، سارەسى ۋاقىتىنان بۇ­رىن تاحادجۋد نامازىندا قۇران حا­تىم­نىڭ دۇعاسىن جاساپ، ەلىمىز بەن جەرى­مىزدىڭ، ۇرپاعىمىزدىڭ اماندىعىن سۇراعان. گ.ىلەسبايقىزىنىڭ ايتۋىنشا، رامازان ايىندا عانا وقىلاتىن تاراۋيح نامازىنا سەكسەن جەتى جاستاعى اپالارىمىز دا ۇزبەي قاتىسقان كورىنەدى.

«وتكەن ايدا سەگىز اۋدانداعى مەشىت­تەر­دىڭ شاكىرتتەرى، جاماعاتىمەن بىرگە 300 ادامعا ناۋرىز مەيرامىن وتكىزدىك. وندا «اجەلەر مەكتەبى» قويدىڭ ەتىن قالاي مۇشەلەپ ءبولۋ كەرەك، ونىڭ ءاربىر مۇشەسىن بەلگىلى ءبىر ادامدارعا تارتۋ جولى مەن ءمانىسىن ءتۇسىندىردى. «انالار مەكتەبى» جاس كەلىندەرمەن تاجىريبەسىن ءبولىسۋ، اقىلدارىن ايتۋ ءۇشىن كورىنىس قويدى. قۇراق كورپەنىڭ، ويۋ ويۋدىڭ تۇرلەرى، كيمەشەك تىگۋدەن، ناۋرىز كوجە، باۋىرساقتى دۇرىس پىسىرۋدەن شەبەرلىك ساباقتارى ءوتتى. ءارتۇرلى جاستاعى قىز-كەلىن­شەك ءار وڭىردە جاسىنا قاراي قان­داي كيمەشەك، قىز بالانىڭ قانداي تاقيا كيگەنى كورسەتىلدى. مىنە، وسىلاي ۇلتتىق سالت-ءداستۇردى دارىپتەۋ ارقىلى ءبىز قىزدارىمىزعا تاربيە بەرىپ كەلەمىز. ادام نە نارسەنى دە كوزبەن كورىپ، قول­مەن ىستەپ كورگەندە عانا ونى ومىرلىك داعدىسىنا ەنگىزىپ، قولداناتىنى انىق. سول كەزدە ول ۇلتتىق ءداستۇردىڭ قادى­رى­نە جەتىپ، باعالايدى. سول ءۇشىن ءبىز قىزدارىمىزدىڭ انالار مەن اجەلەر مەكتەبىن كورىپ، سولاردان ۇيرەنۋىنە كۇش سالىپ كەلەمىز»، دەدى گ.ىلەسبايقىزى.

مەشىت قوعاممەن جۇمىس ىستەيتىن كوپشىلىكتىڭ ورتاسى بولعاندىقتان مۇندا نەشە ءتۇرلى تاعدىردى، نەبىر قيىن جاعدايدا وتىرعان وتباسىلاردى دا كورەسىز. ماماننىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى كەزدەرى سال اۋرۋىمەن اۋىراتىن بالالار سانى ارتقان. وعان قوسا بالالاردىڭ اراسىندا اۋتيزم كەڭ تارالۋدا. بۇل رەتتە اۋرۋشاڭ بالالارعا كورسەتىلەتىن كومەك ءالى دە بولسا جەتكىلىكسىز.

جالپى، بۇكىل قيىندىقپەن جالعىز ءوزى قالعان، جوقشىلىق پەن تارشىلىقتان قينالىپ، بالاسىن ۋايىمداعان، كۇيزەلىس جانىن جەگىدەي جەگەن ايەلدەر مەشىتكە كوپ كەلۋدە. بۇل ءبىزدى ويلانتۋى كەرەك.

اسەل داعجان