ىزگىلىكتىڭ ءۇنى، ماڭگىلىكتىڭ جىرى

ولار سوعىسقا جىرلاپ كەتتى، جىرعاپ كەلگەن جوق، جىرلاپ كەلدى. ءولىمدى ەمەس، ءومىردى، ءومىر بولعاندا دا ىڭكار ءومىردى، ىزگىلىكتى جىرلاپ كەلدى. مۇمكىن سوندىعىنان شىعار، ماعان سىربايدى وقىپ بارىپ قاسىمعا وتكەن وڭايىراق كورىنەدى. قاسىمنىڭ ءوز قۇپياسىن سوندا اشاتىن سەكىلدى كورىنىپ ءجۇر كەيىندە. ءبىر مىسقال كەم سوقپاسا دا، سىرباي – قاسىمنىڭ ءىنىسى، جاس جاعىنان دا، ولەڭ تۇرعىسىنان دا. الايدا ولەڭگە قۇمار جاستىقتىڭ كوزىمەن قاراسا، مۇمكىن ءبىرىنشى سىربايدى وقىپ كەتەر ەدى جاستار. سىراعاڭ قاسىمدار سالعان قاسقا جولدى جالعاستىرىپ قانا قويماعان، دامىتقان، ءبىر بەلەسكە كوتەرىپ تاستاعان دەر ەدىك. تۇلا بويى ىڭكارلىك پەن ىزگىلىك، تۇلا بويى تەمىر مەن بولاتتان تۇراتىن جاراتىلىستى كورىپ پە ەدىڭىز بۇرىن؟ ەگەر سىربايدى وقىساڭىز، ونداي قۇبىلىستى كورگەن كۇندە شىمىرىكپەيسىز. سەبەبى سەزىنىپ العان بولاسىز ونداي الاپات پەن نازىكتىكتىڭ ارپالىسىن. اقىلدان، ويدان، جۇرەكتەن وتكەرىپ العان جان سەلت ەتپەي – تىك قاراپ بيىك تە، تومەن دە تۇرا بەرۋگە قاۋقارلى. ويتكەنى ول ونداي سەزىم قۋاتىن وتكەرگەن باسىنان. بويىندا، قان تامىرىندا جۇزگەن الگىندەي سەزىمدەر. «جەل سوقسا، ىستىق سوقسا – ءبىر قالىپتا» تۇراتىن تابيعاتتىڭ وزىندەي جاراتىلىس. جانە سول تابيعاتتىڭ وزىندەي اياۋلى دا نازىك، الىپ تا بەرىكتىكتى سىرباي ماۋلەنوۆ پوەزياسىنان عانا وقي الاسىز. جىرلاسا سىرباي جىرلاسىن دەگىڭىز كەلەدى. دۇنيەنى الدىنا الىپ جاپىرىپ، اياۋلى ءبىر سەزىمدەرگە باتىرىپ، ءبارىن قوسا ساپىرىپ، تاڭداي اتىرىپ، كۇندەي باتىرىپ جىرلايدى اقىن. وعان دا ءبىر كۇش نەمەسە تىلسىم كەرەك. ءىشى-باۋىرىڭدى اقتارىپ، ءتىپتى قوپارىپ تاس­تاپ قايتا ءتىرىلتىپ الارعا. اباي ايتاتىن ء«بىر كۇيگىزىپ، سۇيگىزىپ، ەسكى ءومىردى سۇرگىزەر. ءومىر تونىن كيگىزىپ، جوقتى بار عىپ جۇرگىزەرى» دە وسى جەردەن شىعادى. ولەڭ دەگەن الگىندەي ىشكى قۋاتىمەن، دارمەنىمەن، ءحالى مەن مۋزىكاسى قوسا تۋاتىن وسىنداي قۇبىلىس.

«شارشاعان جول باتىپ،

ۆولحوۆتىڭ باتپاعىندا،

جاتىر بيە تولعاتىپ

زەڭبىرەكتىڭ ارت جاعىندا –

فۋگاس بومباسى

جەردى ورتەگەن قيىن كۇندە،

تىرشىلىك جولداسى

بۇلكىلدەيدى بيەنىڭ بۇيىرىندە.

ادامداي جاپا شەگىپ قۇسا-مۇڭنان

ءسابي ءبىر ءۇن ساعىنعان.

جالىن تاراپ، كوزىنە ءۇنسىز قاراپ،

سولدات ونىڭ سيپايدى قۇرساعىنان.

شاشىراعان كوك جالىن بۇركىپ تەمىر،

ورماننىڭ ءىشى ۇرەيلى.

ال وتتىڭ ورتاسىندا – شىركىن، ءومىر،

ق ۇلىن بوپ كىسىنەيدى».

سىرباي وسىلاي جىرلايدى، وسىلاي تۇرشىكتىرىپ تۇرىپ تەربەيدى جاندى. مۇنداي ولەڭ سول كەزدە دە، ودان كەيىن دە جازىلعان جوق. سىراعاڭنىڭ ق ۇلىنى تىم بولەك، باسقا ق ۇلىن بولىپ شىقتى. تاپ وسىنداي ق ۇلىن قۋاندىق شاڭعىتباەۆتا دا، ساعي جيەنباەۆتا دا بار. بىراق ەكەۋىن دە سىراعاڭنىڭ ق ۇلىنى يەكتەپ كەتەدى. جەردى ورتەگەن فۋگاس بومباسىنىڭ استىندا بيە تولعاتىپ جاتىر. قۇرساقتا، ءالى دۇنيەگە كەلمەگەن ق ۇلىننىڭ قاسىرەتى... اقىن ءوزى سوعىستىڭ بالاسى ەكەندىگىن جوعارىدا ايتتىق ەمەس پە؟ ەندى مۇندا سول دۇنيەگە كەلمەگەن اياۋلى بەينەنىڭ قۇرساعىن سيپاعان سولدات ونى ايالاپ قانا قويمايدى، ءۇنىن ەستىرتەدى. شاشىراعان جالىنىنان تەمىر بۇرىككەن زامانادان ق ۇلىن ءومىردىڭ داۋىسىن شىعارىپ قويادى. ول جانە ونى كورمەسە جازا الماس تا ەدى.

ولەڭنىڭ تەحنيكاسى مەن فورماسى دا وزىنە دەيىنگى جىرلاردان وزگەشە قالىپتا تۇسكەنى كوزگە ۇرادى. بۇل ىزدەنىستەن گورى ىركەس-تىركەس، رەتسىز تۇسە سالعان شۋماقتارعا كەلىڭكىرەيدى. نە دەسەك تە اقىننىڭ قولتاڭباسىن ايقىنداپ تۇرعان وسى جىردى وقىپ ءومىر سۇرگىڭ كەلەدى. مۇنداعى وقيعا، مازمۇن ءۇشىن دە ەمەس، ىزگىلىكتىڭ ءۇنى، ماڭگىلىكتىڭ جىرى ءۇشىن جانىپ تۇسكىڭ كەلەدى.

«سول ۇرپاقتىڭ ۇلكەن رۋحاني كوسەمى رەتىندە ءبىز قاسىم امانجولوۆتى الاتىن بولساق، وسى قاسىمدار باستاعان رۋحاني ساردارلاردىڭ ىشىندە الدىمەن كوزگە تۇسەتىن كىسى سىرباي ماۋلەنوۆ دەپ بىلەمىن. سىرباي ماۋلەنوۆ وسى جىلداردان باستاپ قازاق پوەزياسىندا ادامدى ناعىز سىرشىل سەزىمىمەن دە، ويىمەن دە، كوركەمدىك بەينەسىمەن دە بىردەن باۋراپ الاتىن، شىنايى پوەزيانىڭ ورنىعۋىنا ەڭ ءبىر ىقپال ەتە بىلگەن اقىن.

ونىڭ شىن جىبەكتەي مايسا اۋەزدى، تۇنىق بۇلاقتاي ءموپ-ءمولدىر، كاۋسار كولدىڭ جاعاسىندا وسكەن بال بۇلاقتاي سىلدىرلى دا سىڭعىرلى، سىپايى دا سۇلۋ ليريكاسى توتاليتاريزم توڭى مۇزداتىپ تاستاعان وقىرمان قاۋىم كوڭىلىن ساعىنا كۇتكەن كوكتەمدەي بىردەن ءجىبىتتى. سودان باستاپ-اق قازاق پوەزياسىنىڭ ليريكالىق سارىنى كۇشەيىپ، تەرەڭدەي ءتۇستى»، دەگەن ءابىش كەكىلباەۆتىڭ سوزىنە الىپ-قوسار جوق.