تاريح • 27 شىلدە، 2021

سەگىزساي جاۋھارلارى

74 رەت كورسەتىلدى

باتىس قازاقستان وبلىسىنداعى سەگىزساي كونە وبالار كەشەنىندە كوپجىلدىق ارحەولوگيالىق زەرتتەۋلەر كەزىندە تابىلعان جادىگەرلەر جەكە جيناق بولىپ شىعادى.

قازبەك قۇتتىمۇرات ۇلى

سەگىزساي كەشەنى باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ شىڭعىرلاۋ، قاراتوبە اۋداندارى اۋماعىندا ورنالاسقان. ساق-سارمات زامانىنا تيەسىلى 400-دەي كونە قورعان ورنالاسقان بۇل جەر بۇگىندە ەلىمىزدىڭ جالپىۇلتتىق كيەلى نىساندارى تىزىمىنە ەنگەن. كەڭەس وكىمەتى تۇسىندا، 1960 جىلداردان باستاپ قازبا جۇمىسى جۇرگىزىلگەن بۇل وبالاردان تابىلعان بۇيىمداردى كەزىندە ماسكەۋ مەن لەنينگرادقا، الماتى مەن ورىنبورعا الىپ كەتكەن. جەرگىلىكتى حالىق پەن ولكەتانۋشىلار ءوز جەرىندە قانداي قازىنا جاتقانىن بىلمەي دە كەلگەن بولاتىن.

– سەگىزساي (لەبەدەۆكا) كەشەنىندە ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارى 1967 جىلدان بەرى جۇرگىزىلىپ كەلگەن. ءبىز تەك 2019 جىلى عانا القاپتىڭ توپوگرافيالىق جوسپارىن جاساتتىق. ءسويتىپ، مۇندا 348 ەسكەرتكىش نىسان بار ەكەنى انىقتالدى، ونىڭ 218-ءى بۇعان دەيىن قازىلعانى بەلگىلى بولدى. مۇندا 25 عۇرىپتىق ورىن، 323 وبا بار. ءبىزدىڭ ەندىگى جوسپارىمىز – وسى قازبادان تابىلعان جادىگەرلەردىڭ تولىق تىزبەسىن جاساۋ. ول بۇيىمداردىڭ قايدا ساقتالعانىن انىقتاپ، سۋرەتكە ءتۇسىرىپ، بولاشاقتا ارنايى كاتالوگ شىعارۋدى كوزدەپ وتىرمىز، – دەيدى باتىس قازاقستان وبلىستىق تاريحي ولكەتانۋ مۋزەيىنىڭ عىلىمي حاتشىسى جانتاس سافۋللين.

جوعارىدا ايتىلعانداي، بۇل جادىگەرلەر ورال، الماتى، نۇر-سۇلتان، ماسكەۋ، پەتەربور ت.ب. قالالارداعى مۋزەيلەردە ساقتالعان. جاقىندا ورالدىقتار نۇر-سۇلتان قالاسىنداعى ۇلتتىق مۋزەيگە حات جولداپ، سەگىزساي كەشەنى بويىنشا كورمە مەن قورلارداعى ساقتالعان جادىگەرلەردىڭ تىزبەسىن بەرۋىن، سۋرەتكە ءتۇسىرۋدى سۇراعان ەكەن. بۇل تىلەك ورىندالعان. مىنا سۋرەتتە ۇلتتىق مۋزەيدە ساقتالعان سەگىزساي بۇيىمدارى بەينەلەنگەن.

سەگىزساي قازىناسىن تۇگەندەۋ، جەرگىلىكتى حالىقتىڭ يگىلىگىنە اينالدىرۋ ماسەلەسىن ءجيى كوتەرىپ جۇرگەن جاناشىردىڭ ءبىرى – شىڭعىرلاۋ اۋداندىق تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيىنىڭ مەڭگەرۋشىسى تىلەگەن قاليەۆ بولاتىن. جاقىندا تىلەگەن كەنجەتاي ۇلىنىڭ باستاماسىمەن، اۋدان باسشىلىعىنىڭ قولداۋىمەن سامارا-شىمكەنت حالىقارالىق جولىنىڭ بويىندا بيىكتىگى 5 مەترلىك ەسكەرتكىش-بەلگى ورناتىلاتىن بولدى. ولكەنىڭ ون مىڭ جىلدىق تاريحىنان سىر شەرتەتىن، اڭ ستيلىندەگى ەسكەرتكىش كوپشىلىكتىڭ كوزايىمىنا اينالاتىن ۋاقىت الىس ەمەس.

باتىس قازاقستان وبلىسى