ەلوردانىڭ تۇرعىن ءۇي قورى باعدارلامانىڭ شارتتارى تۋرالى ءجيى قويىلاتىن سۇراقتارعا جاۋاپ دايىندادى.

1. ەرلى-زايىپتىلاردىڭ ەكەۋى دە 29 جاسقا تولماعان بولۋى ءتيىس پە نەمەسە تەك ءوتىنىش بەرۋشى مە؟
- تەك ءوتىنىش بەرۋشىگە.

2. دەكرەتتىك دەمالىستا جۇرگەن ۇمىتكەرلەر قاتىسا الا ما؟
- ءيا، سوڭعى 6 ايدا 40 اەك ارتىق تابىس بولعان جاعدايدا.

3. جۇمىسقا ورنالاسۋ رەسمي بولۋى كەرەك پە؟
- باعدارلاماعا رەسمي تۇردە جۇمىسقا ورنالاسقان جاستار نەمەسە جەكە كاسىپكەرلىك قىزمەتىن جۇزەگە اسىراتىن جاستار قاتىسا الادى.

4. جوعارى نەمەسە ورتا ارناۋلى ءبىلىمنىڭ بولۋى مىندەتتى مە؟
- جوق، 11 جىلدىق مەكتەپ اتتەستاتىمەن دە بولادى.

5. ايىنا 111 120 تەڭگە (40 اەك) تابىس قولىنا بولۋى كەرەك پە نەمەسە جالاقى ما؟
- جالاقى. مىسالى، ەگەر سىزدە جالاقى 112 000 تەڭگە بولسا، ال قولىڭىزعا 90 000 تەڭگە الساڭىز، وندا ءسىز وتەسىز.

6. زەينەتاقى اۋدارىمدارى مىندەتتى مە؟
- ءيا. ءىىم قىزمەتكەرلەرى مەن اسكەري قىزمەتشىلەردەن باسقا، بىراق ولار قاتىسۋ ءۇشىن تۇرعىن ءۇي تولەمدەرىن المايتىندىعى تۋرالى انىقتامانى قوسا تىركەۋلەرى ءتيىس.

7. 111 120 ەرلى-زايىپتىلاردىڭ ەكەۋىنىڭ دە جيىنتىق تابىسىنان شىعۋى مۇمكىن بە؟
- جوق. قۇجاتتاردى بەرەتىن ۇمىتكەردە اي سايىنعى تابىس كەمىندە 40 (قىرىق) ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش مولشەرىندە بولۋى ءتيىس.

8. ەرلى-زايىپتىلار قاتىسۋعا قۇجاتتارىن جەكە-جەكە تاپسىرا الا ما؟
- ءيا. سونداي-اق، قاتىسۋشىلاردى ءبىر وتباسىنان ىرىكتەۋ كەزىندە ەكى ۇمىتكەرگە تۇرعىن ءۇي بەرىلمەيتىندىگىن ەسكەرۋ قاجەت.

9. ااك، مۇگەدەكتىگى بويىنشا، اسىراۋشىسىنان ايىرىلۋ بويىنشا جاردەماقى جانە ت.ب. تابىسى ءۇشىن ەسەپتەلە مە؟
- مەملەكەتتىك جاردەماقىلار، سونداي-اق ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ تابىسى بولىپ تابىلادى جانە تولەم قابىلەتتىلىگىن باعالاۋ كەزىندە ەسكەرىلۋى مۇمكىن.

10. وسى باعدارلاما بويىنشا تۇرعىن ءۇي العاننان كەيىن قتقجب ارقىلى «نۇرلى جەر»، «باسپانا حيت» جانە «7-20-25» سياقتى باسقا دا باعدارلامالارعا قاتىسا الامىن با؟
- ساتىپ الۋ قۇقىعىنسىز جالعا بەرىلەتىن تۇرعىن ءۇي 5 (بەس) جىل مەرزىمگە بەرىلەدى. وسىدان كەيىن ءسىز كەز-كەلگەن تۇرعىن ءۇي باعدارلامالارىنا قاتىسۋعا قۇقىعىڭىز بار.

11. ەگەر مەن اسكەري قىزمەتشى رەتىندە تۇرعىن ءۇي تولەمدەرىن الاتىن بولسام، قاتىسا الامىن با؟
- جوق.

12. نۇر-سۇلتان قالاسىندا ەكى جىلدان استام تۇراقتى تىركەلۋ بار، بىراق ناقتى ءۇزىلىسسىز تىركەلۋ مە نەمەسە مەنى مەكەنجايدان شىعارىپ جەرگەن بولار، بىلمەيمىن، نە ىستەۋ كەرەك؟
-109 ءنومىرى بويىنشا كولل-ورتالىققا جۇگىنىپ، ءوزىڭىزدىڭ جسن ايتساڭىز، وپەراتور كوشى-قون پوليتسياسى بازاسىنان ءسىزدىڭ تىركەلۋىڭىز بويىنشا دەرەكتەردى قاراپ بەرەدى.

13. جىلجىمايتىن م ۇلىك ساتىلعاننان بەرى ءوتۋى ءتيىس 5 جىل ما نەمەسە 2 جىل ما؟
- 2 جىل.

14. 2 جىلدىق تۇراقتى تىركەۋ تەك ءوتىنىش بەرۋشىدە بولۋى كەرەك پە نەمەسە وتباسى مۇشەلەرىنىڭ بارلىعىندا ما؟
- تەك ءوتىنىش بەرۋشىدە.

15. ەگەر ۇمىتكەر بارلىق تالاپتار بويىنشا ساي كەلسە، بىراق رەسمي تۇردە باسقا قالادا جۇمىس ىستەگەن جاعدايدا، ول قۇجاتتاردى تاپسىرا الادى ما؟ (مىسالى، باسقا قالادا ۆاحتالىق ادىسپەن جۇمىس ىستەۋ)
- ءيا، مۇمكىن. ەگەر نۇر-سۇلتان قالاسىندا كەمىندە 2 جىل تۇراقتى تىركەلۋى بار بولسا.

16. م ۇلىكتىڭ جوقتىعى تۋرالى انىقتاما نۇر-سۇلتان قالاسى بويىنشا نەمەسە قر بويىنشا بولۋى ءتيىس پە؟
- قر بويىنشا.

17. ەگەر ءوتىنىم بەرۋشى ءوتىنىمدى 28 جاسىندا تاپسىرسا، ال 2 كۇننەن كەيىن ول 29 جاسقا تولاتىن بولسا، ونىڭ ءوتىنىشى قاراستىرىلادى ما؟
- قۇجاتتاردى تاپسىرۋ ساتىندە جانە كونكۋرستىق راسىمنەن ءوتۋ سوڭىنا دەيىن ءوتىنىش بەرۋشىگە 29 جاس بولماۋى ءتيىس.

18. ۇمىتكەردىڭ جاسى 29 جاسقا دەيىن قوسا العاندا ما؟
- جوق، قۇجاتتاردى تاپسىرۋ ساتىندە سىزگە 29 جاس بولماۋى ءتيىس.

19. ەگەر مەن تۇرمىسقا شىقپاعان بولسام (ۇيلەنبەگەن بولسام) جانە بالالارىم بولماسا، قاتىسا الامىن با؟
- ءيا، قاتىسا الاسىز.

20. مەملەكەتتىك قىزمەتتە جۇمىس ىستەۋ مىندەتتى مە؟

- جوق، بارلىق رەسمي جۇمىسقا ورنالاسقان تۇلعالار قاتىسا الادى.

21. دەپوزيت تەك قتقجب-دە بولۋى كەرەك پە نەمەسە كەز كەلگەن بانكتە بولادى ما؟
- كەز كەلگەن ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتە.

22. مەن نۇر-سۇلتان قالاسىندا تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە تۇرمىن، ەگەر وسى باعدارلاما بويىنشا ءوتىپ جانە ۋاقىتشا پاتەر السام، مەنى كەزەكتەن شىعارىپ تاستايدى ما؟
- ءيا، تۇرعىن ءۇي كەزەگىنەن شىعارادى.

23. قاجەتتى قۇجاتتار تىزبەسىنە سايكەس ءوتىنىش بەرۋشى بانكتىك شوت بويىنشا اقشانىڭ قالدىعى جانە قوزعالىسى تۋرالى ءۇزىندى كوشىرمەنى ۇسىنۋى ءتيىس. بانكتەگى شوت قانداي بولۋى كەرەك؟ (اعىمداعى، ەسەپتىك، كرەديتتىك، دەپوزيتتىك، قىسقا مەرزىمدى، ۆاليۋتالىق، كارتوچكالىق، بانكارالىق، ارنايى)
- اتالعان شوتتاردىڭ كەز كەلگەنى، بىراق بالدار تەك دەپوزيتتىك شوت بويىنشا ەسەپتەلەتىن بولادى..

24. قانداي ناقتى قۇجاتتار ءارتۇرلى سالالارداعى جەكە جەتىستىكتەر بولىپ سانالادى؟ (گراموتا، سەرتيفيكات، العىس حات، مەدال، كۋبوك)
- بۇل باعدارلاما «جۇمىس ىستەيتىن جاستار» ارنالعان بولعاندىقتان ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ ءارتۇرلى قىزمەت سالالارىنداعى جەكە جەتىستىكتەرىن راستايتىن قۇجاتتار بويىنشا كاسىبي سالاداعى جەتىستىكتەردى ەسكەرۋ قاجەت.مىسالى، جۇمىس بەرۋشىدەن گراموتالار، ماراپاتتار مەن العىس حاتتار.

25. ءتۇرلى سالالار دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟ مىسالى، ەگەر ءوتىنىش بەرۋشى ۆەتەرينار بولىپ جۇمىس ىستەسە جانە ونىڭ كونديتەرلىك ونىمدەردى دايىنداۋ بويىنشا جەڭىپ شىققان كونكۋرس تۋرالى گراموتاسى بار بولسا، بۇل ءار ءتۇرلى سالالاردا جەتىستىك دەپ سانالا ما نەمەسە ءوز ماماندىعى شەڭبەرىندە عانا بولۋى ءتيىس پە؟
- ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ ماماندىعى شەڭبەرىندە العىس حاتتار نەمەسە گراموتالار تۇرىندەگى جەتىستىكتەردى ەسكەرۋ قاجەت. ەگەر گراموتانى الۋ كەزىندە ۇمىتكەر كونديتەر بولىپ جۇمىس ىستەسە، وندا باللدى ەسەپتەۋ قاجەت.

26. مىسالى، ەگەر ءوتىنىش بەرۋشىدە ءبىر جىل ىشىندە 3-4 گراموتا بار بولسا، 2 بالدان ەسەپتەلىنەدى مە نەمەسە شەكتەۋلەر بار ما؟
- جوق. گراموتالاردىڭ سانىنا قاراماستان 2 بالل ەسەپتەلەدى.

27. ەگەر ءوتىنىش بەرۋشى قازىرگى ۋاقىتتا مەملەكەتتىك قىزمەتشى بولىپ تابىلماسا، مەملەكەتتىك مەكەمەلەر مەن كاسىپورىندارداعى ەڭبەك ءوتىلى ەسەپكە الىنادى ما؟
- ءيا، ەسەپكە الىنادى. سونىمەن قاتار، كونكۋرسقا قاتىسۋ كەزىندە ءوتىنىش بەرۋشى قاعيدالاردا كورسەتىلگەن تالاپتارعا ساي كەلۋى قاجەت.

28. ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ جوعارى ءبىلىم بەرۋ ماماندىعى بويىنشا «قولدانبالى گەولوگيا»، ونىڭ ماماندىعى 100 سۇرانىسقا يە ماماندىق تىزىمىنە كىرەدى، بىراق بۇل ماماندىق بويىنشا ەڭبەك قىزمەتىن جۇزەگە اسىرمايتىن بولسا، وعان 10 بالل ەسەپتەلدى مە؟
- جوق. ءوتىنىش بەرۋشىگە قاجەتتى 100 ماماندىق تىزىمىنە كىرەتىن ماماندىقتىڭ كاسىبي قىزمەتىن جۇزەگە اسىرۋ كەزىندە بالل بەرىلەدى.

29. وسى باعدارلاما بويىنشا پاتەرلەر قايدا ورنالاسقان؟
- باعدارلاما بويىنشا وتىنىمدەردى قابىلداۋ تۋرالى حابارلاندىرۋ كەزىندە پاتەرلەردىڭ ورنالاسقان جەرى تۋرالى قوسىمشا حابارلاناتىن بولادى.

30. سىزدەر نەسيە تاريحىنا قارايسىز با، مەندە نەسيە بويىنشا كەشىكتىرۋلەر بار ما؟
- جوق، نەسيە تاريحىن قاراستىرمايمىز.

31. جازدا ەڭبەك دەمالىسىندا بولدىم، سودان ءبىر ايدا تابىس 40 اەك-تەن از، نە ىستەۋ كەرەك؟
- ءسىزدىڭ تابىسىڭىز ازايتىلعان ايعا سەبەبىن كورسەتۋ بويىنشا ەڭبەك دەمالىسى نەمەسە ەڭبەككە ۋاقىتشا جارامسىزدىق تۋرالى بۇيرىقتى قوسىمشا تىركەۋ قاجەت

32. تج كەزىندە تابىسىنان ايىرىلىپ، جالاقىسى ساقتالمايتىن دەمالىسقا جىبەرىلدىم جانە ت.ب.، مەنىڭ ءوتىنىشىمدى قاراستىرادى ما؟
- ەگەر ءسىز نۇر-سۇلتان قالاسىندا تج كەزىندە 42500 تەڭگە العان بولساڭىز جانە ول اياقتالعاننان كەيىن قاشىقتان جۇمىس نىسانىندا بولساڭىز، سونىڭ سالدارىنان ءسىزدىڭ كىرىستەرىڭىز تومەندەگەن بولسا، بۇل وزگەرىستەر ءسىزدىڭ ءوتىنىشىڭىزدى قاراستىرۋ كەزىندە ەسكەرىلەتىن بولادى. ءسىز جۇمىس ورنىنان كەزەڭدى كورسەتە وتىرىپ، قاشىقتىقتان جۇمىس نىسانىندا بولعانىڭىز تۋرالى انىقتامانى قوسىمشا قوسا بەرۋىڭىز قاجەت.

33. ەگەر مەن وسى باعدارلاما بويىنشا پاتەر السام، ونى جالعا الۋشىلارعا جالعا بەرە الامىن با؟
- جوق. وسى باعدارلاما بويىنشا پاتەر بەرگەن كەزدە، ءبىز سىزبەن جالداۋ شارتىن جاساسامىز، وندا كەلىسىم-شارت بۇزىلاتىن جاعدايدا كورسەتىلەدى:

1. تۇرعىن ءۇيدى جالداۋ شارتىندا كورسەتىلمەگەن ادامداردىڭ تۇرۋى، پاتەردى ءۇشىنشى تۇلعالارعا جالعا بەرۋ;
2. دالەلدى سەبەپسىز 6 ايدان ارتىق جالداۋ اقىسىن تولەمەۋ;
3. مەنشىك قۇقىعىمەن م ۇلىكتى ساتىپ الۋ;