اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى مال شارۋاشىلىعى شيكىزاتىن ءوندىرۋ مەن قايتا وڭدەۋدىڭ كولەمى تۋرالى بيىلعى 7 ايدىڭ دەرەكتەرىن جاريالادى.
قاڭتار مەن شىلدە ايلارىندا مال مەن قۇستىڭ بارلىق تۇرلەرىنىڭ ەتى وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 4%-عا ارتىق (سويىس سالماعىندا 590 مىڭ توننا), سيىر ءسۇتى-3%-عا (3,6 ملن توننا) ءوندىرىلدى. ال تاۋىق جۇمىرتقاسىنىڭ ءوندىرىسى 4,9%-عا, ياعني, 3,1 ملن داناعا دەيىن ازايدى.
شۇجىق ونىمدەرىن ءوندىرۋ 21,5%-عا (27 358 توننادان 33 234 تونناعا دەيىن), قىشقىل ءسۇت ونىمدەرى 4,7%-عا (123 300 توننادان 129 106 تونناعا دەيىن), سارى ماي 8%-عا (11 158 توننادان 12 051 تونناعا دەيىن), ىرىمشىك پەن سۇزبە 1,9%-عا (17 778 توننادان 18 120 تونناعا دەيىن), بالمۇزداق 1,6%-عا (21 118 توننادان 21 455 تونناعا دەيىن), وڭدەلگەن ءسۇت 0,2%-عا (332 040-تان 332 576 تونناعا دەيىن), ەت كونسەرۆىلەرى 4,3%-عا (4 298-دەن 4 481 تونناعا دەيىن) ۇلعايدى.
قازىرگى ۋاقىتتا قۇس ەتىنىڭ يمپورتىنا تاۋەلدىلىكتى قىسقارتۋ اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىندەگى ەڭ ماڭىزدى مىندەتتەردىڭ ءبىرى. بايقالىپ وتىرعانداي, ءونىم ءوندىرىسى ارتىپ كەلەدى جانە يمپورتقا تاۋەلدىلىك جىل سايىن تومەندەۋدە. اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى يمپورتقا تاۋەلدىلىك ماسەلەسىن جاقىن ۋاقىتتا تۇبەگەيلى شەشۋدى جوسپارلاپ وتىر. سوندىقتان ەت باعىتىنداعى قۇس شارۋاشىلىعى سالاسىنا مەملەكەتتىك قولداۋدى ارتتىرۋعا, ونىڭ ىشىندە جۇمىس ىستەپ تۇرعان قۇس فابريكالارىنىڭ قۋاتىن كەڭەيتۋگە جانە جاڭالارىن سالۋعا باسا نازار اۋدارىلادى.
ەتتى قۇس شارۋاشىلىعى ەرەكشە باسىمدىققا يە بولعانىنا قاراماستان, مەملەكەت جۇمىرتقا ءوندىرىسىن قولداۋدى جالعاستىرادى. بۇعان دەيىن حابارلانعانداي, كوروناۆيرۋستىق پاندەمياعا بايلانىستى اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى جۇمىرتقاعا بەرىلەتىن تاۋارلىق-ەرەكشە سۋبسيديالاردى ساقتاپ قالدى. نەگىزى ونى قۇس وسىرۋشىلەرمەن كەلىسىلىپ قابىلدانعان اوك دامىتۋ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنا سايكەس بيىل 1 قاڭتاردان باستاپ الىپ تاستاۋ كەرەك ەدى.
جۇمىرتقا الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ءونىم. ونىڭ قۇنى كوپتەگەن تاماق ونىمدەرى مەن وندىرىستىك تاۋارلاردىڭ وزىندىك قۇنىنا اسەر ەتەدى. اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى جۇمىرتقا وندىرۋشىلەردى قولداۋدى جانە ءبىر جۇمىرتقانى سۋبسيديالاۋ ءنورماتيۆىن 3 تەڭگەدەن 1,5 تەڭگەگە دەيىن ازايتا وتىرىپ, "تاعامدىق جۇمىرتقا ءوندىرىسىن سۋبسيديالاۋ" باعىتىن ساقتاۋدى ۇسىندى. قۇس وسىرۋشىلەردى قولداۋعا جانە سايكەسىنشە جۇمىرتقانىڭ وزىندىك قۇنىن ارزانداتۋعا ۇكىمەت 5 ملرد تەڭگەدەن استام قارجى بولەدى. سونداي-اق جۇمىرتقا وندىرۋشىلەرگە "قاراپايىم زاتتار ەكونوميكاسى" باعدارلاماسى ارقىلى اينالىم كاپيتالىن تولىقتىرۋ ءۇشىن قارجىلاندىرۋدىڭ جەڭىلدەتىلگەن ءتۇرىن الۋ مۇمكىندىكتەرى بەرىلدى. دەگەنمەن, بيىل جۇمىرتقا ءوسىمى قۇس ەتى ءوندىرىسىنىڭ وسىمىمەن الماستىرىلدى. وسىعان بايلانىستى قازاقستانداعى قۇس فابريكالارىنىڭ بارلىعى دەرلىك جۇمىرتقا جانە ەت باعىتتارىمەن قاتار اينالىساتىنىن ايتا كەتۋ كەرەك. ءبىر باعىتتا عانا اينالىساتىندار – قۇس شارۋاشىلىعىندا سيرەك كەزدەسەتىن جاعداي.
جىل باسىندا ەنگىزىلگەن ءتىرى مال ەكسپورتىنا تىيىم سالۋ ساۋداگەرلەردىڭ قارسىلىعىن بىلدىرگەنمەن, جوسپارلانعان ناتيجەگە قول جەتكىزىلدى. ناقتى دالەل مىناداي: ەلىمىزدە مال باسى ساقتالدى, ءوستى, ەت جانە ەت ونىمدەرىنىڭ باعاسى تۇراقتاندى, وتاندىق ەت وڭدەۋ كاسىپورىندارىنىڭ جۇكتەمەسى ارتتى, ءسۇت ونىمدەرى, ەت, ەت كونسەرۆىلەرى مەن شۇجىق ءوندىرىسى ارتتى.
ءوندىرىستىڭ وسۋىنە مال شارۋاشىلىعىنا جاسالىپ جاتقان مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ ارتۋى دا ىقپال ەتتى.
ءسۇت ونىمدەرى يمپورتىن الماستىرۋ مىندەتتەرى اياسىندا 2020 جىلدىڭ 1-جارتىجىلدىعىندا قازاقستاندا جالپى 3 810 باس ءىرى قارا مال باسى بار 6 ءىرى تاۋارلى ءسۇت فەرماسى پايدالانۋعا بەرىلدى. جىل سوڭىنا دەيىن تاعى وسىنداي 16 فەرمانى ىسكە قوسۋ جوسپارلانىپ وتىر.
جالپى, اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى قازاقستاندا جىل سايىن 25 ونەركاسىپتىك تاۋارلى ءسۇت فەرماسىن پايدالانۋعا بەرۋدى جوسپارلاپ وتىر. 2019 جىلى قۋاتتىلىعى 40 مىڭ توننا سۇتكە جەتەتىن 8 ونەركاسىپتىك جانە 14 وتباسىلىق فەرما ىسكە قوسىلدى. الدىڭعى جىلدارى تەك 3 تاۋارلى ءسۇت فەرماسى عانا ىسكە قوسىلعان ەدى.
