ۇكاشا اتا كەسەنەسى جانىنان مۋزەي اشىلدى

– تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز –ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «مۋزەي ەكسپوناتتارى داۋىرلەردىڭ قانداي دا ءبىر كەزەڭىندەگى ءارتۇرلى شارۋاشىلىق سالالارىنىڭ دامۋ ۇدەرىسىن كورسەتەدى» دەگەن بولاتىن. ۇكاشا اتا مۋزەيى دە ەلىمىزدە يسلام ءدىنىنىڭ تارالۋ كەزەڭىنەن ءۇن قاتادى. «ازىرەت سۇلتان» قو­رىق-مۋزەيىنىڭ العا قويعان ماق­ساتىنىڭ ءبىرى – كەسەنەدە مۋزەي اشىپ، ءتول جادىگەرلەر مەن تاريحتى تەرەڭىنەن ناسيحاتتاۋ ەدى. بۇگىن مىنە سول نيەت ورىندالىپ وتىر، – دەدى اشىلۋ سالتاناتىندا «ازىرەت سۇلتان» قورىق-مۋزەيى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى مۇرات تاستانبەكوۆ.

شارا بارىسىندا كەسەنە­ شى­­راقشىسى ءشامشيددين زا­كي­روۆ ۇكاشا اتانىڭ سوڭعى پاي­عامبارىمىز مۇحاممەدتىڭ (س.ع.س.) ساحابالارىنىڭ ءبىرى بولعانىن جانە اللا ەلشىسىنىڭ ارقاسىنداعى ءمورىن كورگەن جالعىز ساحابا ەكەنىن ايتىپ، وزگە دە اڭىزدار جايىنان سىر شەرتتى. تاريحي-مادەني ەسكەرتكىش رەتىندە مەملەكەت قاراۋىنا الىنعان كەرەمەتكە تولى قۇدىق پەن ساحابانىڭ قابىرى جاتقان كەسەنە جايلى اڭىز-ءافسانا، جىر-داستاندار كوپ. ەل اراسىندا اڭىز تۇلعا رەتىندە تانىمال اتا جونىندە ارنايى جازىلعان تاريحي زەرتتەۋ ەڭبەگى جوق. اڭىز بو­يىنشا مۇحاممەد پايعامباردىڭ (س.ع.س) ساحاباسى ۇكاشا اتانى جاۋ جەڭە الماعان، ەشبىر پەندەنىڭ وعى وتپەيدى، قى­لىشى كەسپەيدى. تەك تاڭ نامازىن وقىعان كەزدە قورعانسىز بولادى ەكەن. ونى بىل­گەن ءدىن دۇشپاندارى ۇكاشا اتا تاڭ نامازىن وقىپ وتىرعان كەزدە كەلىپ، باسىن قىلىشپەن شاۋىپتى. جانسىز باستى پەرىشتەلەر دوما­لاتىپ قىردىڭ ەتەگىنە جەت­كىزىپتى. سول جەر قاق ايىرىلىپ قۇدىق بولىپ ۇكاشا اتا باسى وعان ءتۇسىپ جەراستى وزەن ارقىلى مۇ­حاممەد پايعامبارعا (س.ع.س) جەتىپتى. ساحابانىڭ قانى تامعان جەردىڭ بەتىنە سازدان ۇزىندىعى 21 مەتر بەلگى سوعىلعان. زيارات­قا بارعاندارعا اۋليەنىڭ شىراق­شىلارى ۇكاشا اتانىڭ باسى دومالاپ تۇسكەن قۇدىقتى، اتا­نىڭ تۇيەسىنىڭ ءىزى قالعان تاستى كور­سەتەدى. زياراتشىلار قۇدىققا كەزەك­پەن شەلەك سالىپ سۋ الۋعا ارە­كەت ەتەدى.

تۇركىستان ءوڭىرىنىڭ تاريحىن­ جانە مۋزەي ءىسىن كەڭىنەن ناسيحات­تاۋ ماق­ساتىندا اشىلعان مۋزەي­دى شاراعا قاتىسۋشىلاردان بولەك، اقتاۋ، الماتى، قوستاناي وڭى­رى­نەن كەلگەن زياراتشىلار دا تا­ماشالادى. مۋزەيگە كەسە­نە­نى قالپىنا كەلتىرىپ، اينالاسىن اباتتاندىرعان العاشقى شى­راقشى كامىل قارى مەن ونىڭ جاردەمشىسى اتاجاننىڭ سۋرەت­تەرى، ولكەنىڭ تاريحىنان سىر شەرتەتىن ارحەولوگيالىق جا­دىگەر­لەر مەن مۋزەي جاناشىر­لارىنىڭ سىيعا تارتقان كونە اشەكەي بۇيىمدارى، تاريحي كىتاپتار دا قويىلعان. «كامىل قارى مەن اتاجان اتامىز وسى جەرگە تۇنەپ، مولانىڭ ۇستىنە اسارمەن ۇلكەن كەسەنە تۇرعىزعان. ول 1947 جىلدىڭ باسى بولاتىن. ءبىز دە كومەك بەرىپ، اتالارىمىزعا قولعابىس جاساعانىمىز ەسىمدە. جاردەمگە كوپ ادامدار كەلدى. اتتىلى-جاياۋ ادامدار قونا جاتىپ، كومەكتەسىپ ءارى زيارات جاسايتىن»،  دەيدى كامىل قارىنىڭ ۇرپاعى تولقىن قۇدايبەرگەن ۇلى.

ايتا كەتەلىك، سوڭعى جىلدارى تۇركىستان قالاسىنان 40-50 شاقىرىمدىق جەردە ورنالاسقان ۇكاشا اتا كەسەنەسىنە كەلۋشىلەر سانى دا ەسەلەپ ارتقان. ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن ارنايى كەلىپ، زيارات ەتىپ كەتەتىندەردەن بولەك وزبەكستان، قىرعىزستان، رەسەي سىندى كورشىلەس ەلدەردەن ارنايى كەلەتىندەر دە كوپ.

تۇركىستان وبلىسى