الەم • 28 ماۋسىم، 2019

قابىلدانعان قاراردى مويىندار ەمەس

235 رەت كورسەتىلدى

وتكەن عاسىردىڭ ورتا شەنىندە، دالىرەگى 1949 جىلى قۇرىلعان، 50-گە جۋىق ەل مۇشە بو­لىپ كىرگەن، شتاب-پاتەرى ستراسبۋرگتە (فرانتسيا) ورنالاسقان، كەڭەسشى ورگان ءمار­تە­بەسىنە يە ەۋروپا كەڭەسى پارلامەنتتىك اسسامبلەياسىنىڭ (ەكپا) رەسەي­دى قايتا قابىلداۋ تۋرالى شەشىمى بىرقاتار مەملەكەتتىڭ قارسىلىعىن تۋدىرىپ وتىر.

ەكپا-نىڭ 26 ماۋسىم كۇنگى اتالعان شەشىمىنە ءبىرىنشى كەزەكتە ۋكراينا تاراپى كەلىسپەيتىندىكتەرىن ءبىلدىردى. اسسامبلەيا سەسسياسىنان كيەۆ وكىلدەرىنىڭ شىعىپ كەتۋى ارقىلى جاسالعان بۇل قارسىلىق ارەكەتىنە ەرتەسىنە التى مەملەكەت – ەستونيا، گرۋزيا، لاتۆيا، ليتۆا، پولشا جانە سلوۆاكيا قوسىلدى. بۇل ەلدەردىڭ دەلەگاتتارى دا وسى كۇندەرى وتكەن ەكپا سەسسياسىن تاستاپ شىققان.

تارقاتا ايتار بولساق، 2014 جىلى قىرىم وككۋپاتسياسىنان كەيىن رەسەي دەلەگاتسياسى ەكپا سەسسيالارىندا داۋىس بەرۋ قۇقىعىنان ايىرىلعان ەدى. سودان كەيىن رەسەي وكىلدەرىنە ەكپا-داعى باسشىلىق لاۋازىمدارعا يە بولۋعا جانە مونيتورينگ ميسسيالارىنا قاتىسۋدان تىيىم سالىنعان-دى. رەسەي دەلەگاتسياسى بۇعان جاۋاپ رەتىندە ەكپا سەسسيالارىنا قاتىسۋدان باس تارتسا، وسىدان ەكى جىل بۇرىن ماسكەۋ ەۋروپا كەڭەسى بيۋدجەتىنە جارنا تولەۋدى توقتاتقان.

جالپى، 2015 جىلى اسسامبلەيا رەسەي دەلەگاتسياسىنىڭ وكىلەتتىگىن قالپى­نا كەلتىرۋ ماسەلەسىن ەكى رەت قاراعان. بىراق تالقىلاۋلار ناتيجەسى ماسكەۋدىڭ پايداسىنا شەشىلمەدى. ال 2018 جىلدىڭ اياعىندا رەسەي دەلەگاتسياسى ەكپا-نىڭ وتىرىستارىندا داۋىس بەرۋ قۇقىعىنان ايى­رۋعا تىيىم سالاتىن ەرەجەلەرگە تۇزەتۋ­لەر ەنگىزىلگەننەن كەيىن قايتا ورا­لۋ­عا مۇمكىندىك بەرەتىن جاعدايدى ۇسىن­­دى. 2019 جىلى ەكپا-نىڭ رەگلا­مەنت­تىك كو­مي­تەتى رەسەيگە ماۋسىم سەسسياسى­نا قا­تى­سۋ­عا وكىلەتتىك بەرەتىن شەشىم شىعارعان.

مىنە، ەندى ەكپا بەس جىلدىق ءۇزىلىس­تەن كەيىن رەسەي دەلەگاتسياسىنىڭ وكىلەت­تى­گىن تولىق قالپىنا كەلتىرەتىن قارار قا­بىل­داپ وتىر (قۇجاتتىڭ قابىلدانۋىن دەلە­گات­تاردىڭ 116-سى جاقتاسا، 62-ءسى قار­سىلىق بىلدىرگەن، ال 15-ءى قالىس قالعان).

قابىلدانعان قۇجاتتا ەكپا ءماس­ك­ەۋدى 2014 جانە 2015 جىلدارعا ار­نال­­عان شەشىمدەرگە ەنگىزىلگەن بار­­لىق ۇسىنىستاردى ورىنداۋعا ءۇن­دەگەن. قا­راردا رەسەي دەلەگا­تسياسىنىڭ  اسسام­ب­لەياعا قاراستى مونيتورينگ جانە باسقا دا بارلىق كوميتەتتەرىمەن ىن­­تى­ماقتاستىققا كەدەرگىسىز قايتا ورالۋى جانە ءوز مىندەتتەمەلەرىن ورىن­داۋ ماق­ساتىندا سىندارلى ديالوگ ءجۇر­گىزۋى قا­جەتتىگى دە ايتىلعان. بۇدان باسقا، اسسامب­لەيا رەسەي بيلىگىن وتكەن جىلدىڭ قاراشا ايىندا شەكارانى بۇزدى دەگەن ايىپپەن ۇستالعان  ۋكراينالىق 24 ماتروستى بوساتۋعا جانە ەۋروپا كەڭەسىنىڭ بيۋد­جەتىنە ءتيىستى بارلىق جارنالاردى تەز ارادا تولەۋگە شاقىردى.

ەكپا-نىڭ ماسكەۋمەن تۇسىنىستىك تاۋىپ، رەسەي دەلەگاتسياسىنىڭ اتالعان ورگانداعى بارلىق قۇقىعىن تولىق قال­پىنا كەلتىرۋ تۇرعىسىنداعى قادامىنا العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ ۋكراينا دەلەگاتسياسى ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسى بولىپ وتىر. جوعارىدا ايتقانىمىز­داي، الگى قارار قابىلدانعاننان كەيىن بىردەن ۋكراينالىق دەلەگاتسيا سەسسيا ءوتىپ جاتقان جايدى تاستاپ كەتتى. ۋكراينا وكىلى الەكسەي گونچارەنكونىڭ ايتۋىنشا،  كيەۆ دەلەگاتسياسى ەكپا-نىڭ ماۋسىم ايىنداعى سەسسياسىنا قاتىسۋدان باس تارتادى.

ۋكراينا دەلەگاتسياسىنىڭ باسشىسى ۆلاديمير ارەۆ ەكپا-نىڭ رەسەيلىك دەلەگاتسيا جونىندەگى قارارى حالىقتىڭ ەۋروپا كەڭەسىنە دەگەن سەنىمىن السىرەتەتىنىن مەڭزەي كەلىپ: «ءبىز اسسامبلەيانىڭ كەلەسى سەسسياسىنداعى بىرلەسكەن ءىس-قيمىلىمىز جونىندە پارلامەنت جانە ۇكىمەتپەن كەڭەسۋ ءۇشىن ۇيىمىزگە ورالامىز»، دەپ مالىمدەدى.

سوڭعى اقپاراتتارعا قاراعاندا، جوعا­رى­دا اتالعان جەتى ەلدىڭ وكىلدەرى ءوز پار­لا­­مەنت­تەرىنە ەكپا-داعى ۇلتتىق دەلەگا­تسيالارىنىڭ اسسامبلەيادان جىل سوڭىنا دەيىن كەتۋى جونىندە ۇسىنىس جاساماق.

قورىتا ايتقاندا، اتالعان تۇيتكىلدى شەشۋ ەكپا-نىڭ جاڭادان سايلانعان باسشىلىعىنا ءبىرشاما سىن بولىپ تۇر.

ۇقساس جاڭالىقتار