م.وماروۆ اتىنداعى اۋىلداعى مەكتەپتىڭ تەحنولوگيا ءپانىنىڭ مۇعالىمى جيەنحان قاماناي ۇلى قولونەر ۇيىرمەسىن اشىپ، وندا وقۋشى ەر بالالارعا قامشى ءورۋدى، ساپتاۋدى ۇيرەتۋدە.

ساباقتان تىس ۋاقىتتا وقۋشىلار قامشىنىڭ 18 ءتۇرىن ءورۋدى مەڭگەرىپتى. ول ءۇشىن ارنايى شەبەرلىك ساباقتارى وتەدى. بىزگە نۇربول بەرىكبول، حاقاباي اڭسات، مۇراتبەك اقجول، قابدىعالىم الديار، وسەرحان اقجول ەسىمدى جەتكىنشەكتەر قامشىنىڭ قايىسىن دايىنداۋ ءتاسىلىن، ءورۋدى، ساپتاۋدى قالاي ۇيرەنگەندەرىن تاجىريبە جۇزىندە كورسەتتى.
جيەنحان قامانايدىڭ ايتۋىنشا، قازاق قامشىنىڭ ءورىمىن ءتورت، التى، سەگىز، ون ەكى، ون ءتورت، ون التى تاسپادان ءورىپ جاسايدى. مىسالى، قامشىنىڭ اساۋ، قىزقۋار، كوكپار، دىراۋ، دودا قامشى، باقسى قامشى، بوزبالا، بايگە، دۇرە قامشى،سارىالا، جىلان باۋىر، بالا قامشى، اق قامشى، قانجار قامشى، كيەلى قامشى دەگەن سياقتى جيىرمادان اسا ءتۇرى بار ەكەن. ارقايسىسى ءارتۇرلى ورىلگەن، قولدانىلۋ ماقساتى، ەرەجەسى، جەكە ءتارتىبى بار.
– مىناۋ سابى جۋان، قولعا ۇستاۋعا ىڭعايلى اساۋ قامشى. قىزقۋار قامشىنى قىز قۋ كەزىندە پايدالانادى. كوكپار قامشى – بۇلدىرگەسى ۇزىن، سابى جىڭىشكە، اۋىزعا تىستەي سالۋعا ىڭعايلى ساپتالعان. دۇرە قامشى قازىر كەرەك-اق، دەپ ازىلدەپ تە قويدى ول بىزگە جىميىپ.
شاكىرتتەرىنىڭ ءبىرى قامشىنى قاي كەزدە قالاي ۇستاپ، قالاي قولداناتىنىن كورسەتىپ تە بەردى. بۇرىندارى داۋلى ورتادا تورەلىك ايتار كەزدە قامشىسىن ەكى بۇكتەپ ۇستاپ، جوعارى كوتەرگەن.
– سالت-داستۇرىمىزدە قامشىنى ۇستاۋ مەن قولدانۋدىڭ ەرەجەلەرى، ءتارتىبى بار جانە ونىڭ تاربيەلىك ءمانى جوعارى. قامشىنى وڭ قولعا ەكى بۇكتەپ ۇستاۋ كەرەك. ويتكەنى ونىڭ ءورىمىن سالبىراتىپ ۇستاۋ –ادەپسىزدىكتىڭ بەلگىسى دەلىنەدى. بۇرىنعى قازاق بىرەۋگە جول كورسەتكەندە باعىتتى قولمەن ەمەس، قامشىنىڭ ۇشىمەن نۇسقاعان. قامشىنى سىيعا بەرەردە، قولىنا ۇستاتپاي جەرگە تاستاۋدىڭ دا ءمانى ءۇيدىڭ قۇت-بەرەكەسى كەتپەسىن، ۇشىعى جەردە قالسىن، دەگەندى بىلدىرەدى، – دەيدى كەيىپكەرىمىز.
قازىر وقۋشىلار «بالا قامشى»، «اسكەر قامشى»، «نەكە قامشى»، «باقسى قامشى»، «سۇندەت قامشى» سياقتى قامشىنىڭ تۇرلەرىن ءورىپ، ساپتاپ ۇيرەنۋدە.
قامشىنىڭ سابىن توبىلعىدان، ىرعايدان، قامىستان جاساۋعا، ەلىكتىڭ، كيىكتىڭ سيراعى مەن مۇيىزىنەن، تاۋتەكەنىڭ ءمۇيىزىنەن ساپتاۋعا دا بولادى ەكەن.
ال قۇرىلىمى ءورىم، ساپ، باس، ءدۇم، الاقان، بۇلدىرگە، ورام، كەجەگە، شەجەمەي، ايدار، مويناق، بۇركەنشىك، بۋناق، باۋىر، شاشاق، وزەك، ءتۇيىن، شىعىرشىق، توپشى، تۇينەك دەگەن بولىكتەرگە بولىنەتىنى كورىنەدى.
– بۇرىنعىلار سيىر مەن جىلقىنىڭ تەرىسىنەن يلەگەن قايىستان ورگەن ەكەن. قايىستى ءيىن قاندىرىپ يلەپ، تاسپانى سىمداي جىڭىشكە ەتىپ تىلەسىز. تاسپا بىركەلكى تۇسپەسە، ءورىمى دۇرىس شىقپايدى، – دەيدى مۇنداعى مۇعالىمدەر.
ءبىز اڭگىمەلەپ وتىرعان جيەنحان قاماناي ۇلى 1991 جىلدارى اتامەكەنگە العاشقى لەكپەن ورالعان قانداستارىمىزدىڭ ءبىرى. بۇل كۇندەرى اقسۋ قالاسىنا قاراستى اۋىلدىق اۋماقتاردا نەگىزىنەن موڭعوليادان ورالىپ، اتامەكەنگە ورنىققان بالالى-شاعالى كوپ بالالى وتباسىلار تۇرادى. مەكتەپتەرگە بالا تولدى.
تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسىندا ۇمىتىلىپ بارا جاتقان بۇرىنعى سالت-ءداستۇر، ۇلتتىق ويىندار،قامشى سەكىلدى قاسيەتتى زاتتارىمىز ورتامىزعا قايتا ورالدى.
جيەنحان اعامىزدىڭ ايتۋىنشا، حان سارايىنا جيىنعا كەلسە باتىرلار مەن بيلەر باكى، قامشى الىپ جۇرگەن ەكەن. ۋازىرلەر قامشىسىن الىپ قالسا، بيلەر دە، باتىرلار دا جيىندا ءسوز سويلەي المايدى. قامشىنىڭ سابى سىنسا ءبىزدىڭ حالىق جاماندىققا بالاعان. اتا-بابامىز ونى قارۋ رەتىندە دە، ءساندى دە ءماندى قۇرال رەتىندە دە پايدالانعان. قامشىمەن بالالاردى، بالا كوتەرە الماي جۇرگەن ايەلدەردى ەمدەگەن ەكەن. الىس جولعا شىققان ادام زيراتتاردىڭ ىشىنە تۇنەپ قالسا ەر-توقىمىن باسىنا جاستاپ، قامشىنى قاسىنا قوياتىنىن دا اڭگىمەلەپ بەردى.
جيەنحان مۇعالىمنىڭ اۋىل مەكتەبىندە اشىلعان ءۇيىرمەسىنىڭ بولىمدەرى قازىر اقسۋ قالاسىنداعى №1، №4، №8 ليتسەي مەكتەپتەرىندە جۇمىس ىستەيدى.
– اسىق جيناۋ، قامشى ورۋگە ارنالعان قولونەرشىلەر ءۇيىرمەسى 2004 جىلدان باستاپ جۇمىس جاساپ كەلدى. مەكتەپ ديرەكتورى بيجامال اقتاەۆا قولداۋ كورسەتۋدە. مەنىڭ ۇققانىم، ۇلتىمىزدىڭ بويىنداعى سالت-داستۇرگە، قولونەرگە دەگەن جاقىندىق قانىمىزدا بار نارسە بولعان سوڭ ۇرپاعى دا الىس كەتە المايدى ەكەن، – دەيدى جيەنحان اعا.
پاۆلودار وبلىسى
مۇگەدەكتىكتى انىقتاۋعا قاتىستى 32 مىڭعا جۋىق ءوتىنىم سىرتتاي قارالدى
قوعام • بۇگىن، 11:27
نۇر-سۇلتاندا جاڭا وقۋ جىلىندا 11 مەكتەپ اشىلادى
ەلوردا • بۇگىن، 11:18
«جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسى ازىرلەنىپ جاتىر
ۇكىمەت • بۇگىن، 11:10
وسكەمەندە جاڭا شاعىناۋداننىڭ قۇرىلىسى باستالدى
ايماقتار • بۇگىن، 11:03
جىل سوڭىنا دەيىن ەلىمىزدە 322 بالاباقشا اشىلادى
ءبىلىم • بۇگىن، 10:54
جاسوسپىرىمدەردىڭ ەكولوگيالىق مادەنيەتىن قالىپتاستىراتىن وقۋلىق ازىرلەندى
قوعام • بۇگىن، 10:44
ميحايل ليتۆين 400 مەترگە جۇگىرۋدەن رەكورد ورناتتى
جەڭىل اتلەتيكا • بۇگىن، 10:35
پۋتين مەن پاشينيان قاراباقتاعى جاعدايدى تالقىلادى
الەم • بۇگىن، 10:28
پاۆلوداردا مۇنايدى زاڭسىز ساتقاندار جازالاندى
قوعام • بۇگىن، 10:20
قازاقستاندا كۇنباعىس مايى قىمباتتادى
قوعام • بۇگىن، 10:11
45 جاستاعى ەر ادام جايىق وزەنىنە باتىپ كەتتى
وقيعا • بۇگىن، 10:00
قازاقستاننىڭ ەكسپورت كولەمى ارتتى
ەكونوميكا • بۇگىن، 09:52
ۆاكتسينا سالدىرعاندار سانى 9،5 ميلليوننان استى
كوروناۆيرۋس • بۇگىن، 09:40
يۋليا پۋتينتسەۆا تورونتو تۋرنيرىندە ءساتتى ونەر كورسەتتى
تەننيس • بۇگىن، 09:32
1691 قازاقستاندىق كوروناۆيرۋستان ساۋىعىپ شىقتى
كوروناۆيرۋس • بۇگىن، 09:23
9 تامىزعا ارنالعان ۆاليۋتا باعامى
قارجى • بۇگىن، 09:15
پرەزيدەنتتىڭ قىسقا مەرزىمدى ەڭبەك دەمالىسى اياقتالدى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 09:07
وتكەن تاۋلىكتە 1128 ادام كوروناۆيرۋس جۇقتىردى
كوروناۆيرۋس • بۇگىن، 09:00
فۋتبول • بۇگىن، 08:43
سپورت • بۇگىن، 08:40
تەننيس • بۇگىن، 08:39
كاسىپكەرلەرگە push-حابارلاما جىبەرەدى
تەحنولوگيا • بۇگىن، 08:37
الاياققا اربالعان تالاي جۇرتتىڭ بالاسى
قوعام • بۇگىن، 08:35
ايماقتار • بۇگىن، 08:34
ءموبيلدى بريگادالاردىڭ جۇمىسى شيراي ءتۇستى
مەديتسينا • بۇگىن، 08:32
اۋرۋحانانىڭ جاڭا كورپۋسى اشىلادى
مەديتسينا • بۇگىن، 08:30
مۇگەدەك جانداردىڭ الەۋمەتتەنۋىن قامتاماسىز ەتەدى
قوعام • بۇگىن، 08:28
قوعام • بۇگىن، 08:25
نەسيە شارتىن وزگەرتۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
قارجى • بۇگىن، 08:23
«اۋىل اماناتى» ءۇمىتتى اقتاسا يگى
ايماقتار • بۇگىن، 08:20
اۋماقتىق ورگاندارعا ارنالعان سەمينار-كەڭەس
قازاقستان • بۇگىن، 08:18
تسيفرلاندىرۋ جۇمىسىمەن تانىستى
ايماقتار • بۇگىن، 08:15
قازاقستان • كەشە
ازىق-ت ۇلىك بەلدەۋىنىڭ الەۋەتى نىعايىپ كەلەدى
قوعام • كەشە
سپورت • كەشە
ەكونوميكانى نەسيەلەۋ وسە باستادى
ەكونوميكا • كەشە
ونلاين-پەتيتسيا: قوعامنىڭ بارومەترىنە اينالا الا ما؟
قازاقستان • كەشە
گاز ماسەلەسىنىڭ ءتۇيىنى تارقاتىلادى
ەكونوميكا • كەشە
كونسورتسيۋم مۇمكىندىگى تاعى تومەندەدى
ەكونوميكا • كەشە
قارجى • كەشە
ۇقساس جاڭالىقتار