اۋرۋدىڭ الدىن الايىق!

اۋىل تۇرعىندارىنا پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋلەر جۇرگىزۋ ءۇشىن 18 جاستان باستاپ جاڭا نىسانالى توپتاردى ايقىنداۋ ەسەبىنەن تۇرعىنداردى قامتۋدى ۇلعايتۋ كوزدەلىپ وتىر. بۇعان دەيىن سكرينينگتىك زەرتتەۋلەرمەن 30-دان 70 جاسقا دەيىنگى تۇرعىندار عانا قامتىلىپ، جاس­تار ودان شەت قالعان ەدى. ەندى كاسىبي  تەكسەرۋلەر جۇرگىزۋ ءۇشىن 4 نىسانالى توپ – 18 جاستان 29 جاسقا دەيىنگى جاستار، 30 جاستان 44 جاسقا دەيىنگى «ەڭبەك – 1»، 45 جاستان 65 جاسقا دەيىنگى «ەڭبەك – 2» جانە 66 جاستان اسقان «زەينەتكەر» ساناتتارى بەلگىلەندى.

پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋ جۇرگىزۋ ءۇشىن كلينيكالىق-دياگنوستيكالىق قىزمەتتەر تىزبەسى كەڭەيتىلىپ وتىر. مىسالى، قان مەن ءزاردى جالپى كلينيكالىق زەرتتەۋلەر ەنگىزىلدى، گلاۋكومانى ەرتە باستان انىقتاۋ ءۇشىن «ەڭبەك – 1» نىسانالى توبىندا كوزىشىلىك قىسىمدى زەرتتەۋدى 30 جاستان باستاۋ كوزدەلدى. جىنىستىق جولمەن بەرىلەتىن ينفەكتسيالاردى، قۋىق استى بەزىنىڭ، اسقازان-ىشەك جولدارىنىڭ جانە بۇيرەك اۋرۋلارىن ەرتە انىقتاۋ ماقساتىندا جاڭا زەرتتەۋلەر ەنگىزىلدى. بۇدان باسقا، قولعا الىنىپ وتىرعان وزگەرىستەر مەكتەپكە دەيىنگى، مەكتەپ جاسىنداعى بالالاردى، سونداي-اق تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك، ورتا بىلىمنەن كەيىنگى جانە جوعارى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ وقۋشىلارىن قوسا العاندا، حالىقتىڭ نىسانالى توپتارىنا پروفيلاكتيكالىق مەديتسينالىق قاراپ-تەكسەرۋ جۇرگىزۋ قاعيدالارىنا، كولەمىنە جانە كەزەڭدىلىگىنە قاتىستى بولادى. قابىلدانعان ءتيىستى بۇيرىققا پروفيلاكتيكالىق زەرتتەۋلەرگە جاتاتىن اۋىل تۇرعىندارى قاتارىنداعى ادامداردىڭ نىسانالى توبى كەڭەيتىلىپ، مىناداي تولىقتىرۋلار ەنگىزىلدى:

• 18 بەن 29 جاس ارالىعىنداعى ەرلەر مەن ايەلدەر (كەيبىر ساناتتاعى ادامدار) سكرينينگتىك تەكسەرۋدەن وتەدى;
• ارتەريالىق گيپەرتەنزيا، جۇرەكتىڭ يشە­ميا­لىق اۋرۋى جانە قانت ديابەتى، گلاۋكوما بويىنشا ديناميكالىق باقىلاۋدا تۇرمايتىن 18 بەن 39 جاس ارالىعىنداعى ەرلەر مەن ايەلدەر (ادامداردىڭ كەيبىر ساناتتارى);
• اسقازان-ىشەك جولدارىنىڭ اۋرۋلارىمەن جانە سوزىلمالى بۇيرەك اۋرۋلارى بويىن­شا ديناميكالىق باقىلاۋدا تۇرماعان 18 بەن 70 جاس ارالىعىنداعى ەرلەر مەن ايەلدەر (ادامداردىڭ كەيبىر ساناتتارى);
• تىنىس الۋ ورگاندارىنىڭ تۋبەركۋلەزى بويىنشا ديناميكالىق باقىلاۋدا تۇرمايتىن 50-70 جاس ارالىعىنداعى ەرلەر مەن ايەلدەر (ادامداردىڭ كەيبىر ساناتتارى);
• قۋىق استى بەزى وبىرى بويىنشا دينامي­كالىق باقىلاۋدا تۇرمايتىن 55 پەن 70 جاس ارالىعىنداعى جانە ودان جوعارى جاستاعى ەر ادامدار (ادامداردىڭ كەيبىر ساناتتارى) سكرينينگتىك زەرتتەۋلەردەن وتەدى.

پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋلەر ۋچاسكەلىك قىزمەتتىڭ شاقىرۋى بويىنشا جۇرگى­زىلەدى. پاتسيەنتتەر تىركەۋگە جۇگىنبەي، الەۋمەتتىك-پسيحولوگيالىق كومەكتىڭ الدىن الۋ بولىمشەسىنە جىبەرىلەدى، وندا قالعان سكرينينگتىك زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلەدى. سكرينينگ كولەمىنە مىنالار كىرەدى: انتروپومەتريالىق ولشەۋلەر (بوي، دەنە سالماعى، بەل شەڭبەرى، قان قىسىمىن ولشەۋ، ماقساتتى توپقا بايلانىستى زەرتحانالىق جانە اسپاپتىق زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ (ادامداردىڭ كەيبىر ساناتتارى).

بۇگىنگى تاڭدا قورداي اۋدانى بويىنشا 7 066 ادام كاسىپتىك تەكسەرۋدەن ءوتتى، ونىڭ ىشىندە 18-29 جاس ارالىعىنداعىلار – 3 306 ادام،
30-44 جاستاعىلار – 3 503، 45-65 جاستاعىلار – 53، 66-70 جاستاعىلار – 204. بۇل 78،8%-دى قۇرادى. 2022 جىلدىڭ 18 قاراشاسىنا دەيىن ناۋقاسقا شالدىققان 148 ادام انىقتالدى، ونىڭ ىشىندە 18-29 جاس ارالىعىنداعى 42 ادام  (اسقازان-ىشەك جولدارى بويىنشا)، 30-44 جاستاعى 64 ادام (اسقازان-ىشەك جولدارى بويىنشا – 34، بۇيرەك اۋرۋى بويىنشا – 26، ءسۇت بەزىنىڭ قاتەرلى ىسىگى بويىنشا – 4 ادام)، 45-65 جاستاعى 18 ادام  ء(سۇت بەزى قاتەرلى ىسىگى بويىنشا –15، پسا بويىن­شا – 3 ادام)، 66-70 جاستاعى 24 ادام (تىنىس الۋ ورگاندارى بويىنشا – 16، پسا بويىنشا – 8 ادام) بار. قازىرگى ۋاقىتتا دەرتى بار ەكەنى بەلگىلى بولعان ادامدار ساۋىقتىرىلۋ ۇستىندە.

قورداي اۋىلىنىڭ تۇرعىندارى – اۋدان­دىق ورتالىق ەمحانادا، ال باسقا ەلدى مەكەن­دەردىڭ تۇرعىندارى ءوز اۋىلدارىنداعى ەمدەۋ-پروفيلاكتيكالىق مەكەمەلەرىندە پروفي­لاكتيكالىق تەكسەرۋدەن وتە الادى. پروفيلاك­تيكالىق تەكسەرۋ تۇرعىندار تىركەلگەن مەديتسينا­لىق ۇيىمدا تەگىن جۇرگىزىلەدى. ولارعا «ەگەر ءسىزدى سكرينينگكە شاقىرسا، ۋاقتىلى كەلىڭىز!» دەيمىز.

زاۋرەش قادىربەكوۆا،

قورداي اۋداندىق ورتالىق اۋرۋحاناسىنىڭ باس دارىگەرى

جامبىل وبلىسى