قوعام • 11 قاراشا، 2022

اتاتۇرىك ەل جادىندا

استانا تورىندە ورنالاسقان قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرى مەملەكەتتىك اسكەري-تاريحي مۋزەيىندە قازىرگى تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى مۇستافا كەمال اتاتۇرىكتى ەسكە الۋ ماقساتىندا ەلورداداعى يۋنۋس ەمرە تۇرىك مادەنيەت ورتالىعىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن «اتاتۇرىك جادىمىزدا» اتتى فوتو كورمە ءوتتى.

بەكەن قايرات ۇلى

سۋرەتتەردى تۇسىرگەن ەرلان ومار، «EQ»

اتالعان ءىس-شاراعا تۇركيانىڭ قازاقستانداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى ۋفۋك ەكيدجي، يۋنۋس ەمرە ينستيتۋتى باقىلاۋ كەڭەسىنىڭ مۇشەسى ءالي وزگۇندۇز جانە قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ وكىلدەرى قاتىسىپ، كورمە ەكسپوزيتسياسىنا ۇلى قايراتكەردىڭ ءومىر-تاريحىنان اقپار بەرەتىن 40-تان استام فوتو قويىلدى.

مارتەبەلى جيىندى اشىپ ءسوز سويلەگەن ەلشى ۋفۋك ەكيدجي مىرزا، بۇگىنگى ءىس-شارانىڭ باستى كەيىپكەرى بولىپ وتىرعان مۇستافا كەمال اتاتۇرىك وسىدان 84 جىل بۇرىن ءدال بۇگىنگى 10 قاراشا كۇنى ساعات تاعى 09:05-تە ومىردەن وتكەن بولاتىن. بۇل ءسات تۇركيالىقتار ءۇشىن اتاتۇرىكتى ەسكە الۋ، ياعني ۇلتتىق ازا تۇتۋ ءراسىمى رەتىندە بەلگىلى. بۇل كۇنى ەل كولەمىندە 2 مينۋتتىق ۇنسىزدىك جاريالانادى. ودان كەيىن قايراتكەر جۇزەگە اسىرعان رەفورمالار جايلى حالىققا ءتۇسىندىرىلىپ، ونىڭ سويلەگەن سوزدەرى راديو، تەلەديدار ارقىلى ءوز داۋسىمەن كوپشىلىككە تىڭداتىلادى، سونىمەن قاتار تۇلعا جايلى دەرەكتى فيلمدەر كورسەتىلەدى. وسى ءىس بۇگىنگى تاڭدا قازاقستان ەلىنىنىڭ استاناسىندا جالعاسىن تاۋىپ وتىرعانى قۋانتادى، دەدى.

راسىن ايتساق، قازىرگى تۋىسقان تۇرىك مەملەكەتى اتاتۇرىكتىڭ تۋىندىسى. ول كىسى ەڭ اۋەلى ءبىلىم بەرۋ جونىندەگى تىڭ رەفورمانى جۇزەگە اسىردى. انادولىنىڭ ءارتۇرلى قالالارىندا كاسىپتىك مەكتەپتەر، تەحنيكۋمدار، مۇعالىمدەر دايارلايتىن مەكتەپتەر، ورتا مەكتەپتەر مەن ليتسەيلەر اشتى. تۇركيا لاتىن ءالفاۆيتىن قابىلداتتى. جاڭا الفاۆيت باتىس وركەنيەتىمەن ۇندەسۋگە ۇلكەن ۇلەس قوستى. سونداي-اق ءتىل رەفورماسىن جۇزەگە اسىردى. قىسقا مەرزىمدە تۇرىك ءتىلىن عىلىم مەن ءبىلىم تىلىنە اينالدىردى... تاعىسىن تاعىلار.

كەلەسى كەزەكتە ءسوز العان يۋنۋس ەمرە ينستيتۋتى باقىلاۋ كەڭەسىنىڭ مۇشەسى ءالي وزگۇندۇز مىرزا، كورمەنى ۇيىمداستىرۋشىلارعا ريزاشىلىق بىلدىرە وتىرىپ: «زاماناۋي تۇرىك رەسپۋبليكاسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، ازاتتىق مايدانىنىڭ باس قولباسشىسى، حح عاسىردىڭ كەمەڭگەر مەملەكەت قايراتكەرى كەمال اتاتۇرىك اتاقتى شەيح قوجا احمەت ءياساۋيدىڭ جولىن تاڭداعان تۇلعا. سونداي-اق ادامدى ءسۇيۋدى دارىپتەيتىن ۇلكەن عۇلاما يۋنۋس ەمرەنىڭ گۋمانيستىك فيلوسوفياسىن ۇستانعان ادام. سوندىقتان دا بۇل كىسىنىڭ ساياسي جولى مەن ءدىني ءىلىمى قازىرگى قازاق باۋىرلارىمىزعا دا جات ەمەس، ءبىز وسى قايراتكەر تۇلعالاردىڭ ءىسىن ونەگە ەتۋىمىز كەرەك»، دەدى.

جيىن بارىسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرى ۇلتتىق اسكەري-پاتريوتتىق ورتالىعىنىڭ اسكەري وركەسترى قايراتكەردىڭ قۇرمەتىنە اسكەري مارش اندەرىن كوپشىلىككە ۇسىنسا، تۇركيادان كەلگەن ءانشى اتاتۇرىك ءسۇيىپ تىڭداعان شىعارمالاردى ورىندادى. ال قازاقستاندىق جاس سۋرەتشى البينا ابەنوۆا ءوزى سالعان اتاتۇرىكتىڭ قوس پورترەتىن شارانىڭ قۇرمەتتى قوناقتارىنا تارتۋ ەتتى.

سۋرەتتەردى تۇسىرگەن ەرلان ومار، «EQ»