تاكاپپارلىق: «مەن» جانە «ءبىز»

ءبىر وكىنىشتىسى، ادام باقىتقا ۇمتىلا وتىرىپ، باقىتتىڭ ءوز جانىندا جۇرگەنىن تۇسىنە بەرمەيدى. بىراق مۇنى كوبىمىز ءومىرىمىزدىڭ سوڭىندا عانا ءتۇسىنىپ جاتامىز. ونىڭ سەبەبى، ادامنىڭ بارلىق كۇشى، ادەتتە، باسىندا شوعىرلاناتىندىقتان ول ءومىرىنىڭ ءار ءساتىن ءون بويىنان وتكىزىپ، شىنايى ءومىر سۇرۋگە شاماسى كەلمەي قالادى.

تاكاپپار ادام مەنمەندىك كورسەتىپ، مەن ءبارىن بىلەمىن دەپ، ءوز ەڭبەگىن نەگىزسىز اسىرا باعالاپ، ونى اينالاداعىلاردىڭ بارىنە مويىنداتۋعا ۇمتىلعىش كەلەدى. وسىن­داي­لار مەن باسقالاردىڭ اراسىندا ءبىلۋ مەن ەستۋ ماسەلەسىندە ۇلكەن الشاقتىق پەن ايىر­ماشىلىق بار. وركوكىرەك ادامداردىڭ قولىنان ەستىگەننەن باسقا ەشنارسە كەلمەيدى. ول كەز كەلگەن ىسكە سىرتىنان قاراپ، تەك باقىلاپ قانا تۇرادى، بىراق ءوزى وعان تىكەلەي ارالاسپايدى. بۇل قۇرعاق ءسوز ەمەس، بىلىمگە نەگىزدەلگەن تاجىريبە. ولاردىڭ وزدەرىنىڭ باسقا ادامداردان ارتىقشىلىعىنا سەنەتىندىگى سونشالىقتى، اينالاسىنداعىلاردىڭ جەتىستىكتەرىن مويىنداماي، كەرىسىنشە، وزدەرىنىڭ بويىن­داعى كەمشىلىكتەردى بايقامايدى. مۇندايلار ادامعا جاقسى ءسوز دە ايتا المايدى. تاكاپپارلىق پەن ادام بويىنداعى كادىمگى ادامي ماقتانىش سەزى­مىنىڭ اراسىنداعى ايىرماشىلىق جەر مەن كوكتەي، بۇلار ءبىر-بىرىنە سايكەس كەلمەي­تىن، ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايتىن ۇعىم­دار. تاكاپپارلىقتىڭ سانانى سوقىر ەتىپ، بۇل­دىراتاتىنى سونشالىق، ونداي ادام بىرەۋدىڭ دۇرىستىعىن مويىنداي المايدى.

ءومىر بويى جيناقتالعان سەنىمدەر مەن قاعيدالاردىڭ كورىنىسى رەتىندە تاكاپپارلىق پەن ماقتانشاقتىقتىڭ ادامدى پاراساتتى ويلاۋ مۇمكىندىگىنەن ايىرادى. ول ءوزىنىڭ ەرەكشەلىگىنە، «توبىردان» مورالدىق ارتىق­شىلىعىنا قاتتى سەنەدى. وسىنداي مىنەز-ق ۇلىق كەلىپ اشۋدى، وشپەندىلىكتى جانە ز ۇلىم­دىقتى تۋدىرىپ، سىنعا توزبەۋشىلىك جانە ماق­تاۋعا دەگەن قۇمارلىق، ناداندىق،  پاسىقتىق پيعىل، باسقالاردى مەنسىنبەۋشىلىك پەن وزىمشىلدىككە ۇرىندىرادى. مەنمەندىك قورقىنىش پەن وقشاۋ قالۋ سەزىمىنەن تۋىندايتىن قاراڭعى تۇنەك رەتىندە ادامدى جالعىزدىققا ۇشىراتادى. تاكاپپار ادام كەشىرۋدى دە، كەشىرىم سۇراۋدى دا بىلمەيدى، دوستىققا دا جوق. تاكاپپارلىق سانانى سوقىر ەتەدى جانە ادام بىرەۋدىڭ دۇرىس ءومىر ءسۇرۋى مەن ادالدىعىن مويىنداي الماي، ۇياتتان جۇرداي بولا باستايدى. ول ادامنىڭ رۋحىن ازدىرىپ، نامىسىن توزدىرادى، قوعامدى رۋحاني السىرەتەدى، مورالدىق قۇلدىراۋعا تىرەيدى جانە ادامي قاسيەتتەرىن تومەندەتەدى.

شەكتەن تىس اشۋ بار جەردە كۇماندانۋ، قورقىنىش، ۇيات، كىنا، سالىستىرۋ قاتار جۇرەدى. بۇل قاسيەتتەر عالامدىق ەنەرگياعا قارسى كەلىپ، ادام ءتىرى توزاق جاعدايىندا ءومىر سۇرەتىن بولادى. بۇعان ءار ادامدا بار جوعارى «مەنى» ىقپال ەتەدى. ويتكەنى ول سەن تۋرالى ءبارىن بىلەدى جانە سەنىڭ بارلىق تىلەكتەرىڭدى ورىنداۋعا دايىن تۇرادى. ەگەر، ماسەلەن، سەن بىردەڭەنى ۇرلاماق بولساڭ نەمەسە بىرەۋدى داتتاعىڭ كەل­سە، وندا بۇل جامان پيعىلداعى ويلارىڭ تۋرا­لى اقپاراتىڭ جاڭاعى جوعارى «مەنىڭە» جەتىپ، ول بۇل حاباردى قابىلداپ، لەزدە ىسكە كىرىسىپ، جامان قالاۋىڭدى ورىندايدى. وسىلاي ادامداردىڭ بويىندا جانە قوعامدا ۇرلىق-قارلىق پەن باسقانىڭ ارقاسىندا كۇن كورۋ قۋاتى كۇش الادى. دەمەك، وسىنداي كىنا، ۇيات سىزگە الەۋمەتتىك تۇردە جۇكتەلەدى. مۇنىڭ ءبارى ءسىزدىڭ باسىڭىزداعى باعدارلاماعا اينالادى.

سوندىقتان الترۋيستىك كوزقاراستاردى تاربيەلەي وتىرىپ، «مەن-مەن» دەگەننەن گورى ء«بىز» دەگەندى ءتۇسىنىپ، ونى قابىلداعان ءجون. ءبىزدىڭ ارقايسىمىز «مەن» بولا تۇرا، بىراق ءبارىمىز ءوزىمىزدىڭ ۇجىمدىق اقىل-ويمەن بايلانىستىلىعىمىزدى ەستەن شىعار­ماعانىمىز دۇرىس. سوندىقتان ء«بىزدى» بىرلىكتىڭ نىشانى رەتىندە دارىپتەپ، ونى قوعامدىق ورتادا ادەتكە اينالدىرۋدىڭ ماڭىزى زور. ويتكەنى وسى ۇجىمدىق اقىل وڭ ەنەرگياعا يە بولعان جاعدايدا، ول ءوزىنىڭ قۋاتىنىڭ مولدىعىن جانە ومىردەگى كەرەمەت نارسەلەرگە قابىلەتتىلىگىنىڭ بارلىعىن كورسەتە الارى حاق. مۇندا بارلىعى جەكەلەگەن ءار ادامعا جانە ءبىزدىڭ ىشكى الەمىمىزدىڭ قۇندىلىقتارىنا بايلانىستى. ەرتە مە، كەش پە، بۇل ماسەلەلەردى ءتۇسىنۋ ءۇشىن جۇمىس ىستەۋگە تۋرا كەلەدى. ول ومىر­لىك ۇدەرىسپەن ۇندەس بولۋ كەرەكتىگىن مەڭ­زەيدى. ادام بۇكىل ەموتسيامەن تولىققاندى جانە باسىنداعى وسى پروبلەمالاردى ەڭسەرۋ باعىتىندا قالىپتى ءومىر سۇرۋگە قول جەتكىزۋى كەرەك. سوندا عانا ونىڭ بويىنا قۋاتى ورا­لادى. سونىمەن، ىشكى دۇنيەمىزدە توزاق نەمەسە ءجاننات جاساۋدىڭ كىلتى اركىمنىڭ وزىنە باي­لانىستى بولاتىندىعىن جانە ونىڭ قانشالىقتى جاۋاپكەرشىلىك پەن ۇقىپتىلىقتى تالاپ ەتەتىنىن ۇعىنىپ، قوعامنىڭ كەسەلىنىڭ بىردەن-ءبىر ەمى – وعان تىكە قاراۋ ەكەنىن تەرەڭ تۇسىنگەن ءجون.