ءاربىر ازاماتتىڭ ءوتىنىشى پرەزيدەنت نازارىندا

وسى ماقساتتاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن بىرىگىپ، ازاماتتىق ۇستانىمدى كورسەتۋ كەرەك. حالىق شەنەۋنىكتەردەن رەفورمالاردان گورى، ناقتى ارەكەتتى تالاپ ەتەتىن ۋاقىت كەلدى.

قىركۇيەك ايىندا «ازاماتتىق قوعاممەن جانە ساراپشىلارمەن كەڭ جانە سىندارلى ديالوگتان» كەيىن رەفورمانىڭ ۇلكەن جوباسى ۇسىنىلاتىن بولادى، ازىرگە ترانسفورماتسيانىڭ باعىتتارى بەلگىلۋدە.

سونىمەن، ۇكىمەتكە ەكى ايدىڭ ىشىندە حالىقتىڭ تابىسىن ارتتىرۋ باعدارلاماسىن قابىلداۋ تاپسىرىلدى. جاڭا مينيسترلەر كابينەتى قازاقستاننىڭ دامۋ بانكىنىڭ جۇمىسىن قايتا قۇرىلىمداپ، ونىڭ قاراجاتىن شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قولداۋعا باعىتتاپ، كەدەندىك شەكارادا اسىرەسە ءبىرىنشى كەزەكتە قىتايمەن اراداعى كەدەندىك ءتارتىپتى ورناتۋ كەرەك. قىتايدىڭ كەدەن ورگاندارىمەن اراداعى  ستاتيستيكادا سايكەسسىزدىكتەر بار. توقاەۆتىڭ ايتۋىنشا، سايكەسسىزدىك ميللياردتاعان دوللارعا جەتەدى.

ءتۇرلى باعالاۋلار بويىنشا ءبىزدىڭ ەكونوميكاداعى كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردىڭ ۇلەسى 60 پايىزدان اسادى. ەسەسىنە ەلدە مەملەكەتتىك-مونوپوليالىق كاپيتاليزم ەتەك الۋدا. كۆازيمەملەكەتتىك كاسىپورىندار باسەكەلەستىكتىڭ باستى جاۋى. سونىمەن قاتار، مەملەكەتتىك كومپانيالاردىڭ توپ-مەنەدجەرلەرىنەن كىرىس پەن م ۇلىك تۋرالى ەسەپ بەرۋگە مىندەتتى ەمەس. وسىعان وراي، كوپتەگەن كاسىپورىندار پايدا تاپپاسا دا، جىل سوڭىندا باسشىلىققا سىياقى تولەۋ تۋرالى شەشىمدەر تۇراقتى تۇردە قابىلدانادى. ەلباسى «سامۇرىق-قازىنا» قورىنىڭ جۇمىسىنىڭ تيىمدىلىگى تۋرالى باسا ايتتى. اتاپ ايتقاندا، ۇكىمەتكە قور مەن وزگە دە ۇلتتىق كومپانيالاردىڭ ساتىپ الۋ ءتارتىبىن قايتا قاراۋدى تاپسىردى. ۇكىمەت ءبىر ايدىڭ ىشىندە ەكونوميكانىڭ باسەكەگە قابىلەتتى سەكتورلارى بويىنشا جوبالار پۋلىن دايىنداپ، «سامۇرىق-قازىنانى» رەفورمالاۋ بويىنشا ناقتى ۇسىنىستار ازىرلەۋى ءتيىس.

سونىمەن قاتار، ءبىز «سامۇرىق-قازىنا» قورىنىڭ نەگىزىندە بيزنەستىڭ الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىگىن كورە الامىز. مەن الەۋمەتتىك جاۋاپتى بيزنەس تۇسىنىگى كوپ جاعدايدا وتە سۋبەكتيۆتى تۇردە قابىلداناتىنىن تۇسىنەمىن. ويتكەنى، زاڭدى جاۋاپكەرشىلىككە قاراعاندا، الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىك قاتاڭ نورمالاردى بىلدىرمەيدى. قوعامدى قولداۋ – بيزنەسمەندەردىڭ ەرىكتى مىندەتى. باسقاشا ايتقاندا، بۇل بيزنەس، تۇتىنۋشى جانە ۇكىمەت اراسىنداعى الەۋمەتتىك كەلىسىمشارتتىڭ ءبىر ءتۇرى. ونىڭ ماقساتى بۇكىل قوعامنىڭ يگىلىگىنە ىقپال ەتۋ. «قازاقستان حالقىنا» اتتى الەۋمەتتىك قورىن  «سامۇرىق-قازىنا» عانا ەمەس، ەلىمىزدىڭ باسقا دا ءىرى كومپانيالارى قارجىلاي قولداۋ كورسەتەتىن بولادى.

قوعامدا سيرەك كەزدەسەتىن اۋرۋلارعا شالدىققان بالالاردى ەمدەۋگە ماسەلەسى ءجيى كوتەرىلەدى. وسىنداي كومەككە ءزارۋ بالالارعا قاراجات جيناۋعا قازاقستاندىقتاردىڭ باسىم بولىگى قاتىسقان دا بولار. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، ەلىمىزدە 13 مىڭنان استام ادام سيرەك كەزدەسەتىن اۋرۋلارمەن اۋىرادى جانە ەرەكشە قولداۋ مەن ەمگە ءزارۋ. وسى ورايدا ايتا كەتۋ كەرەك،  مۇنداي ناۋقاستاردىڭ ەمى ادەتتە قىمباتقا تۇسەدى. پرەزيدەنتتىڭ  «قازاقستان حالقىنا» اتتى قوعامدىق الەۋمەتتىك قورىن قۇرۋدى تاپسىرعانى قۋانىشتى ءجايت. وسى قوردىڭ كومەگىمەن ناۋقاس بالالاردىڭ ەمىن  دە قارجىلاندىرۋ كوزدەلەدى. سونىمەن قاتار، قور دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ، الەۋمەتتىك قولداۋ سالالارىنداعى ناقتى ماسەلەلەرمەن اينالىساتىن بولادى.

قازاقستاندىقتار كوپ جىلدار بويى «وكم وپەراتورى» جشس جۇمىسىنا شاعىمدانىپ كەلەدى. ادامدار ءتىپتى وكم وپەراتورلارىنا قارسى قوعامدىق قوزعالىس قۇردى. تۇرعىنداردىڭ ويىنشا، قالدىقتاردى كادەگە جاراتۋ ءۇشىن نەلىكتەن جەكە ۇيىمعا اقشا تولەۋىمىز كەرەك. بۇل ولاردىڭ اشۋىن تۋدىردى. ونىڭ ۇستىنە كومپانيانىڭ وكىلەتتىگى تەك قانا ارتتا ءتۇستى. مىسالى، 2016 جىلى وكم وپەراتورىنىڭ قىزمەت قۇزىرىنا اۆتوكولىكتەردە كىرە باستادى.  ال 2019 جىلى اۋىلشارۋاشىلىق تەحنيكاسىنا وكم قىزمەتىن كوزدەيتىن بۇيرىق كۇشىنە ەندى.

كەيبىر ادامداردىڭ وزگەرىستەر مەن جاڭالىقتارعا قارسى شىعاتىنى انىق، سول سەبەپتى دەپۋتاتتىق كورپۋسقا ەرەكشە جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلەدى. مەملەكەتتىك باعدارلامالار مەن مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىنىڭ ءتيىمدى ورىندالۋىنا باقىلاۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. ءماسليحات دەپۋتاتتارى ارقىلى الماتىلىقتار مەملەكەتتىك ىستەردى باسقارۋعا بەلسەنە ارالاسا الادى ءارى بولىپ جاتقان وزگەرىستەردى باقىلاي الادى. ادامنىڭ مۇددەسىن قوزعايتىن بىردە-ءبىر ماسەلە ونىڭ نەمەسە ونىڭ سايلانعان وكىلىنىڭ قاتىسۋىنسىز شەشىلمەۋى كەرەك.

قورىتىندىلاي كەلە، توتەنشە جاعداي كەزىندە زارداپ شەككەن ازاماتتارعا كومەك ۇيىمداستىرعان ءماسليحات دەپۋتاتتىق كورپۋسىنا العىسىمدى بىلدىرگىم كەلەدى. اتاپ ايتقاندا: سوعىس قيمىلدارى كەزىندە زارداپ شەككەندەرگە قان تاپسىرۋ، سوعىس ارداگەرلەرىمەن بىرگە الەۋمەتتىك نىسانداردى قورعاۋعا جاساقتار تارتىلدى. دەپۋتاتتار ەرىكتىلەرمەن بىرگە مەگاپوليسىمىزدەگى 10 اۋرۋحانا  مەن مۇقتاج ازاماتتارعا 21 توننا كولەمىندە ازىق-ت ۇلىك جەتكىزۋدى ۇيىمداستىردى.

جاڭا قازاقستان – ادامنىڭ قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارى قورعالاتىن، ءوزىن جانە وتباسىن لايىقتى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىمەن قامتاماسىز ەتە الاتىن ەركىن ەل.

كانكۋروۆ ستانيسلاۆ ۆلاديميروۆيچ

الماتى قالالىق ءماسليحاتىنىڭ حاتشىسى