ىسكەرلىكتىڭ ىزدەگەنى – ىلگەرىلەۋ

ارينە، الىپ قالادا ماسەلە دەگەن دە جەتىپ ارتىلادى. مۇنى قالا باس­شىلىعى جاسىرعان دا ەمەس. «ادامدار قالانى باسقارۋمەن ءارتۇرلى ۇيىمدار مەن بولىمشەلەردىڭ اينالىساتىنىن ءبىلۋى كەرەك. ولاردىڭ ارقايسىسى وزىنە تيەسىلى مىندەتتى اتقارادى. مەن ءاربىر اپپارات كەڭەسىندە تىكەلەي ەفيردە قويىلعان سۇ­راقتار بويىنشا تاپسىرما بەرىپ، ونىڭ ورىندالۋىن تىكەلەي باقى­لاۋى­ما الىپ وتىرامىن»، دەيدى قاراعاندى قالاسىنىڭ اكىمى ەرماعانبەت بولەكپاەۆ.

ە.بولەكپاەۆ – «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» قاعيداتىن ۇستاناتىن جاڭا بۋىن باسشىلارىنىڭ ءبىرى. ول ءوزىنىڭ Facebook جانە Instagram پاراق­شالارىندا قالادا بولىپ جاتقان وقيعالاردىڭ قاندايىن بولسىن جاسىرماي جازىپ وتىرادى. سونىمەن قاتار شاھار باسشىسى اي سايىن تىكەلەي ەفيردە قالا تۇرعىندارىنىڭ سۇراقتارىنا ەگجەي-تەگجەيلى جاۋاپ بەرىپ وتىرۋدى داعدىعا اينالدىرعان. ال ءار اپتانىڭ سەيسەنبى كۇنى ە.بولەكپاەۆ ينستاگرام جەلىسىندەگى اكىمدىكتىڭ رەسمي پاراقشاسىندا ونلاين رەجىمدە اپپارات جيىنىن وتكىزىپ تۇرادى. ياعني قاراعاندىلىقتار قالاعا قاتىستى كوتەرىلگەن ماسەلەنىڭ بارىنەن حاباردار بولىپ وتىرادى. مۇنداي ساياساتتىڭ ەرتە مە، كەش پە جەمىسىن بەرەرى ءسوزسىز. ويتكەنى اشىقتىق، بۇكپەسىز اڭگىمە اتقارۋشى بيلىك پەن تۇرعىندار اراسىنداعى سەنىمدى بەكىتىپ، قارىم-قاتىناستى نىعايتا تۇسەدى.

سوڭعى جىلدارى جاڭادان بوي كوتەر­گەن تۇرعىن ءۇي كەشەندەرى، شاعىن اۋدان­دار پايدا بولدى. وسىلاردىڭ ءبارى بۇرىننان ىستەپ كەلە جاتقان جەو-عا قوسىلعاندا، قالادا جىلۋ ەنەرگياسىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى بايقالدى. ماسەلەن، بىلتىر مۇنىڭ سالقىنىن قالاداعى كەيبىر شاعىن اۋدانداردىڭ، سۇرىپتاۋ ەلدى مەكەنىنىڭ تۇرعىندارى قاتتى سەزىن­دى. بۇل تىعىرىقتان شىعۋ ءۇشىن ستانسا­داعى جۇمىس رەتكە كەلتىرىلىپ، جەو-دان سۇرىپتاۋعا باراتىن جىلۋ قۇبى­رىن يزولياتسيالىق وراممەن قامتاما­سىز ەتۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىستار جۇرگى­زىلدى. ارينە، مۇنىڭ ءبارى جىلۋعا دەگەن قاجەت­تىلىكتى تولىعىمەن قاناعاتتاندىرا المايدى. سوندىقتان قازىرگى كەزدە قالا­نىڭ وڭتۇستىك-شىعىس جانە وڭتۇستىك-باتىس بولىگىن دامىتۋ ءۇشىن ءۇشىنشى جىلۋ شىعارۋشى ستانسا سالىنۋدا. بۇل ۇلكەن جوبا جوسپارعا ساي 2022 جىلى پايدا­لانۋعا بەرىلسە، وندا قالاداعى جىلۋعا قاتىستى بارلىق پروبلەما شەشىمىن تابادى دەپ سەنىممەن ايتۋعا بولادى.

بۇگىندە وبلىس ورتالىعى جاسىل جەلەككە ورانعان قالاعا اينالىپ كەلەدى. بيىلعى كۇزدىڭ وزىندە قالادا 7 مىڭعا جۋىق اعاش وتىرعىزىلعان ەكەن. ءبىر قۋانارلىعى، قالانىڭ جاسىل جەلەكتى بولۋىنا جەرگىلىكتى كاسىپكەرلەر قاتتى قۇشتارلىق تانىتىپ وتىر. ولاردىڭ كوبى ەگىلەتىن كوشەتتەردى قالاعا سىيعا تارتۋدى داستۇرگە اينالدىرعان. قالا باسشىلىعى قازىرگى ۋاقىتتا اعاش وتىرعىزۋ ناۋقانىن جاڭا جۇيە بويىنشا ىسكە اسىرا باستادى. مىسالى، وسى شارۋامەن اينالىسقان مەردىگەرلەر ەككەن كوشەتتەردى سۋارۋ مەن كۇتىپ-باپتاۋدى ەكى جىلعا موينىنا الادى.

پاندەمياعا قاراماستان، سوڭعى ءبىر جىل ىشىندە كەنشىلەر استاناسىنىڭ كوشەلەرى مەن اۋلالارى قارقىندى تۇردە اباتتاندىرىلدى. بۇل باعىتتاعى اۋقىمدى جوبالاردى قالا تۇرعىندارى دا وڭ باعالاي باستادى. مىسالى، سوڭعى كەزدەرى قالاداعى ورتالىق ساياباق جاڭا­شا كەيىپكە ەنىپ، مۇنداعى جاعىمدى وزگە­رىستەر جۇرتشىلىقتى قۋانتىپ وتىر. ورتالىق ساياباقتىڭ ءوزى ۇلكەن اۋماق­تى الىپ جاتىر. قازىرگى ۋاقىتتا ول سەك­تورلارعا ءبولىنىپ، بۇل ءتاسىل ءوزىنىڭ جەمى­سىن بەرە باستادى. بۇگىندە ساياباقتىڭ با­تىس جاعىن يگەرۋ جۇمىستارى قىزۋ ءجۇرىپ جاتىر. جارىقتاندىرۋ قولعا الىنىپ، قازىر كەشقۇرىم ۋاقىتتا ساياباق ءىشى سا­مالاداي جاپ-جارىق بولاتىن جاع­دايعا جەتتى. سونداي-اق ۆەلوجولدار دا ۇزار­تىلىپ، سالاماتتى ءومىر سالتىن ۇس­تان­عانداردى قۋانىشقا بولەدى. ساياباق­تاعى جاساندى كولدىڭ تازالىعى قالا باسشىلىعى ءۇشىن ۇلكەن پروبلەماعا اينال­عانىنا ءبىرتالاي ۋاقىت بولعان ەدى. قازىر بۇل وزەكتى ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن قالا باس­­شىلىعى وسى كولگە قۇياتىن بۇق­پا وزە­نىنىڭ ارناسىن تازالاۋدى قولعا العان. بۇ­دان بولەك، ساياباق كولىن شاحتا سۋى­مەن تولتىرۋ دا الداعى جوسپاردىڭ تىزىمىنە ەنگەن.

قالادا كەڭ كولەمدە جۇرگىزىلىپ جات­قان جۇمىستىڭ ءبىرى – اۋلالاردى اباتتاندىرۋ. بيىلدىڭ وزىندە مايقۇدىق، پريشاحتينسك جانە سۇرىپتاۋ ەلدى مەكەندەرىندە 55 ويىن الاڭقايى مەن 12 فۋتبول الاڭى ورناتىلدى. كەلەسى جىلى اۋداننىڭ 27 اۋلاسىن جوندەۋگە بيۋدجەتتەن قارجى قاراستىرىلعان. قازىرگى ۋاقىتتا قالانىڭ قازىبەك بي اتىنداعى اۋدانىندا 53 بالالار ويىن الاڭقايىن جانە جەتى فۋتبول الاڭىن، سونىمەن بىرگە وكتيابر اۋدانىندا 50 الاڭقاي مەن 11 جازىقتىقتى اباتتاندىرۋ قولعا الىنىپتى. بۇدان باسقا، تۇڭعىش رەت «حالىق قاتىساتىن بيۋدجەت» جوباسى اياسىندا اۋلالار مەن جەكە سەكتوردا اباتتاندىرۋدىڭ جەتى جوباسى بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر.

«ويىن الاڭقايلارىن نۇر-سۇلتان قالاسىنداعى ۇلگىمەن سالا باستادىق. ول ءۇشىن بىزدەگى اۋدان اكىمدەرى ەلورداعا ارنايى بارىپ، ونداعى وسى سالا بويىنشا ىستەلىنگەن شارۋالاردى ءوز كوزدەرىمەن كورىپ كەلدى. مەن بۇل جۇمىستارمەن جاقسى تانىس ەدىم: بەس جىل استانادا فۋتبول الاڭدارى مەن ويىن الاڭقايلارىن سالدىق. ولاردىڭ ءبارى كۇنى بۇگىنگە دەيىن جاقسى كۇيىندە ساقتالعان»، دەيدى ە.بولەكپاەۆ.

بۇگىندە قاراعاندىدا گاز تاراتۋ جەلى­لەرىنىڭ 1-ءشى ىسكە قوسۋ كەشەنىنىڭ العاشقى كەزەگىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالدى. 67،3 كم گاز قۇبىرى وتكىزىلىپ، ميحايلوۆكا شاعىن اۋدانىنداعى 1584 ۇيگە كوگىلدىر وتىن كەلدى. ال مامىر ايىندا 2-ءشى ىسكە قوسۋ كەشەنى جەلىلەرىنىڭ قۇرىلىسى باس­تالدى. قازىرگى ۋاقىتتا 1 209 ۇيگە گاز تارتىلىپ، 36،5 شاقىرىم جەلى وتكىزىلگەن.

الداعى ۋاقىتتا اتقارىلار جۇمى­س­تار دا اۋقىمدى. مىسالى، مايقۇدىقتىڭ ساياباعى تولىق جاڭعىرتىلماقشى. بۇل ەلدى مەكەندى قاق جارىپ وتەتىن 11 شاقى­رىم­­دىق كۇرە جولدىڭ كۇردەلى جوندەۋى دە اياقتالىپ قالدى. تروتۋارلار توسەلىپ، بەلگىلەر، باعدارشامدار، جاياۋ جۇرگىن­شىلەر وتكەلدەرى مەن جارىقتان­دىرۋ تىرەكتەرى ورناتىلىپ، ايالدامالار اۋىستىرىلعاندا، مايقۇدىقتىڭ ادام تانىماستاي كەيىپكە ەنەتىنىن قازىر جۇرتتىڭ ءبارى ايتىپ ءجۇر.

قالاداعى وڭتۇستىك-شىعىس شاعىن اۋدانىنىڭ كۇننەن-كۇنگە قارقىنمەن ءوسىپ كەلە جاتقانىن جوعارىدا ايتىپ وتتىك. ياعني جول سالۋ جانە جىلۋمەن قامتا­ماسىز ەتۋشى ينفراقۇرىلىم­نىڭ قا­جەت­تىگى قاتتى سەزىلەدى. ءبىر سوزبەن ايت­­قاندا، جۇمىس دەگەن باستان اسادى. ال­بەتتە، مۇنىڭ ءبارىن رەتكە كەلتى­رىپ، شارۋا­نىڭ باسىن قايىرۋ ءۇشىن قاجىر-قاي­رات، ەرىك-جىگەر جانە بىلىكتى كادر­لاردىڭ كەرەكتىگى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. ال بۇل جاعىنان ە.بولەكپاەۆ سىندى ءىستىڭ قيۋىن بىلەتىن ىسكەر اكىمدى ۇياتتى ەمەس دەپ ايتۋعا تولىق نەگىز بار.

قاراعاندى