قوعامدىق پىكىر كوپشىلىك جاعدايدا قوعامنىڭ بيلىككە دەگەن سەنىمىنىڭ دەڭگەيىمەن ايقىندالادى. ەندەشە، ول – قاندايدا ءبىر كوزقاراستى ساراپتاۋ، سىناۋ، قابىلداماۋ نەمەسە ۇسىنىس ەنگىزۋ تۇرىندە جاريا ەتۋ دەگەن ءسوز. ول سونىسىمەن قۇندى.

ساياسي سەنىم قوعامنىڭ جالپى مەملەكەتتىك ساياساتقا دەگەن سەنىمىن بىلدىرەدى. قازىر ەل حالقىنىڭ ۇشتەن ءبىرى قوعامدا وزگەرىستەردىڭ قاجەتتىلىگىن تالاپ ەتىپ وتىرعان كەزدە كەز كەلگەن رەفورمانىڭ حالىقتىڭ مۇددەسىمەن ۇيلەسىمدى ىسكە اسىرىلعانى ابزال. سوندىقتان ەلىمىزدە جۇرگىزىلىپ جاتقان مودەرنيزاتسيالاۋ ۇدەرىسى ءبىر مەزگىلدە كونستيتۋتسيالىق رەفورمانى، ەكونوميكالىق قايتا قۇرۋ مەن قوعامدىق سانانى جاڭعىرتۋدى قامتىعاندىقتان، ونىڭ ناتيجەلىلىگىن تۇرعىندار رەفورمالاردىڭ جەرگىلىكتى جەرلەردە دۇرىس ورىندالۋىمەن بايلانىستىراتىنى ءسوزسىز.

وسى ورايدا قولعا الىنعان قايتا قۇرۋ­لار­دى قالاي بولعاندا دا مەملەكەت جانە بي­لىك­تىڭ باسقارۋ ورگاندارى جۇرگىزەتىنىن ەسكەرە سويلەسەك، الەمدىك دامۋدىڭ جاڭا جانە وتە كۇردەلى كەزەڭىندە ەلدى دامىتۋدىڭ جاڭا مو­دە­لىنە كوشۋ ماقساتى وتە وزەكتى ماسەلەگە اينالىپ وتىر. سوندىقتان ەڭ الدىمەن باسقارۋ جۇيەسىن وزگەرتۋ جانە ونىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ماڭىزدى. ول ءۇشىن، ارينە، باسقارۋدىڭ بارلىق دەڭگەيىندە شەشىم قابىلداۋ ناقتى ناتيجەگە باعدارلانۋىنا، ونىڭ ساپالىق كورسەتكىشتەرىنە ۇلكەن ءمان بەرۋگە كۇش سالعان ابزال. ول ءۇشىن مىندەتتى تۇردە قوعامدىق پىكىر­دى ەسكەرىپ، ونى الەۋمەتتىك باسقارۋدىڭ تۇ­راقتى فاكتورىنا اينالدىرۋ وزەكتى بولماق. بۇل جەردە ايماقتىق ەليتانىڭ الدىندا ور­تالىق دەڭگەيدە قابىلدانعان ستراتەگيالىق شە­شىمدەردى جەرگىلىكتى جەرگە بەيىمدەپ، ونى ءتيىمدى ىسكە اسىرۋ مىندەتى تۇرعانىن دا ۇمىت­پا­عان ءجون.

قوعامدىق پىكىرگە سۇيەنەر بولساق، مەملە­كەت­تىك قىزمەت جۇيەسىن رەفورمالاۋ تيا­ناق­­تى دايىندىقسىز جۇرگىزىلىپ جاتقان قايتا قۇرۋ­لار­دىڭ قاتارىنا جاتادى. وعان اي­ماق­تارداعى تۇرعىنداردىڭ جەرگىلىكتى مەم­لە­كەتتىك باسقارۋ ورگاندارىنا دەگەن سەنىم­سىزدىكتەرىنىڭ جوعارى دەڭگەيى دالەل بولا الادى. سوندىقتان بولار، رەفورمالار ۇدەرىسىنە حالىق شەشىم قابىلداۋ دەڭگەيىندە قاتىسقىسى كەلەدى. ياعني ولار رەفورما بارىسىندا ونىڭ وبەكتىسى عانا بولماي، ونىڭ بەلسەندى سۋبەكتىلەرى دە بولعىسى كەلەدى. ويتكەنى قايتا قۇرۋلارعا دەگەن وڭ كوزقاراستارعا قاراماستان، ازاماتتاردىڭ ونى ىسكە اسىرۋدىڭ فورماسىنا كوڭىلدەرى كونشىر ەمەس. مۇنىڭ باستى سەبەبىنە تۇرعىنداردى ەڭ الدىمەن تولعاندىراتىن وزەكتى ماسەلەلەردىڭ شەشىلمەي جاتقاندىعىن جاتقىزۋ كەرەك. ەگەر حالىقتىڭ كۇندەلىكتى قاجەتتىلىكتەرى مەن سۇرانىستارى ءبىرجولاتا شەشىمىن تاپپاي جاتسا، ولاردىڭ كەلەسى «قايتا قۇرۋعا» دەگەن كوزقاراسى وڭايشىلىقپەن وزگەرە قويماس. ويتكەنى تۇرعىنداردىڭ بەتىن بەرى قاراتاتىن، كوزگە كورىنەتىن، ونىڭ كوڭىلىن جۇباتاتىن، جىلدان-جىلعا قايتالانىپ وتىراتىن قۇرعاق ۋادەدەن باسقا ناقتى ناتيجە جەتىسپەي تۇر. ءدال سول ناقتى جانە ساپالى ناتيجە عانا ادامداردىڭ ءوزىن ءوزى الەۋمەتتىك تۇرعىدا جاقسى سەزىنۋىنە، ءوزىنىڭ ماتەريالدىق جاعدايىمەن قاناعاتتانۋىنا جانە ونىڭ بويىنا الەۋمەتتىك ءوپتيميزمنىڭ ۇيالاۋىنا مۇمكىندىك تۋعىزا الادى. ول سوندا عانا اشىقتىق تانىتىپ، وزىنە جاۋاپكەرشىلىك الىپ، مەملەكەتكە اۋزىن اشىپ قاراپ وتىرماي، ءوز تاعدىرىنا ءوزى جاۋاپ بەرە باستايدى. ال كەرىسىنشە بولسا، مۇنداي جاعدايدا مەملەكەتتىك يدەولوگيا دا قاۋقارسىز جانە ءوتىمسىز بولىپ قالا بەرمەك. وندا حالىق تا وزگەرمەيدى جانە ول كۇن­دە­لىكتى كۇيبەڭىنەن ءارى اسا المايدى. وعان ءۇشىنشى مودەرنيزاتسيا ما، الدە رۋحاني جاڭ­عى­رۋ ما ءبارىبىر. ءبىر انىعى – ەلدەگى قايتا قۇرۋ ۇدەرىستەرىنە ول ەندى قاتىسپاي، بارىنە نەمقۇرايدى قاراپ، تىپتەن ونى قابىلداي قويۋى دا نەعايبىل. وكىنىشكە قاراي، قازىر تۇرعىنداردىڭ ءبىر بولىگى مودەرنيزاتسيالاۋ ساياساتىنىڭ يدەياسى مەن ماقcاتتارىنان بەيحابار. بۇل جاعدايدىڭ مەملەكەتتىك بيلىككە ابىروي اپەرمەسى تۇسىنىكتى.

قوعامدىق پىكىر – حالىق ءۇنى. وعان قۇلاق ءتۇرىپ، شەنەۋنىكتەر جۇرتتىڭ ايتقانىن تەرىسكە شىعارىپ الەك بولماي-اق، بار كەمشىلىكتى ناقتى ىسپەن تۇزەتۋگە كۇش سالۋى كەرەك. بارلىق جۇمىستى وسى باعىتتا ءوربىتۋدىڭ قامىن جاساعان ءجون. ول ءۇشىن مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر تۇرعىندار الدىندا مورالدىق بەدەلى مەن جۇمىسى، كۇندەلىكتى ءىس-ارەكەتىمەن حالىقتىڭ كوڭىلىنە سەنىم ۇيالاتۋى شارت. سوندا عانا ولار ەلدەگى مودەرنيزاتسيالاۋ ۇدەرىسىنە نازار اۋدارىپ، ىسكە اسىرىلىپ جاتقان قايتا قۇرۋلار مەن جاڭعىرتۋلاردىڭ باستى ماقساتى سانالاتىن ۇلتتىق بىرلىكتى نىعايتۋ، ۇلتتىڭ رۋحاني جاڭعىرۋىن قامتاماسىز ەتۋ ىسىنە ۇلەس قوسا الادى.

جاپسارباي قۋانىشەۆ،

قوعام قايراتكەرى، ساياساتتانۋشى