پرەمەر-مينيستر اسقار ءماميننىڭ توراعالىعىمەن وتكەن ۇكىمەت وتىرىسىندا اگروونەركاسىپ كەشەنى مەن جەر قاتىناستارىن تسيفرلاندىرۋ جانە مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردى الەۋمەتتىك قورعاۋ ماسەلەلەرى قارالدى.

ينفوگرافيكانى جاساعان امانگەلدى قياس، «EQ»
اۋىل شارۋاشىلىعى اقپاراتتىق جۇيەگە ەنگىزىلۋدە
ءبىرىنشى ماسەلە بويىنشا بايانداعان اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ساپارحان وماروۆ اگروونەركاسىپتىك كەشەندى تسيفرلاندىرۋ تاۋەكەلدەردى تومەندەتۋگە، كليماتتىڭ وزگەرۋىنە بەيىمدەلۋگە، اۋىل شارۋاشىلىعى داقىلدارىنىڭ تۇسىمدىلىگى مەن مالدىڭ ونىمدىلىگىن ارتتىرۋعا، اگروتەحنولوگيالاردى ۋاقتىلى جوسپارلاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن ايتتى. ماسەلەن، بۇگىندە كورسەتىلەتىن مەملەكەتتىك قىزمەتتەردىڭ 94%-ى اۆتوماتتاندىرىلدى. وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا حالىققا ەلەكتروندى فورماتتا كورسەتىلگەن قىزمەتتەردىڭ ۇلەسى 34%-عا ءوستى. اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى اتاپ وتكەندەي، مۇنداي ناتيجەلەرگە سالالىق اقپاراتتىق جۇيەلەردى جاڭعىرتۋ ارقىلى قول جەتكىزىلدى. «قازاقستان – «اۋىل شارۋاشىلىعى مالىن سايكەستەندىرۋ» اقپاراتتىق جۇيەسىنە دەرەكتەر ەنگىزە وتىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى مالىن ەسەپكە الۋدىڭ بىرىڭعاي جۇيەسىن پايدالاناتىن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتاعى العاشقى ەل. جۇيەدە 35 ملن-نان استام اۋىل شارۋاشىلىعى مالى تىركەلگەن، وندا 4،5 مىڭعا جۋىق ۆەتەريناريا ماماندارى جۇمىس ىستەيدى»، دەدى س.وماروۆ.
سونىمەن قاتار Plem.kz اقپاراتتىق تالداۋ جۇيەسىندە جۇرگىزىلەتىن مال شارۋاشىلىعىنداعى سەلەكتسيالىق جانە اسىل تۇقىمدىق جۇمىستى ەسەپكە الۋ بولەك تسيفرلاندىرىلدى. 35 مىڭعا جۋىق پايدالانۋشى شىعۋ تەگىن راستاۋ، سەلەكتسيالىق جۇمىستار جۇرگىزۋ جانە زووتەحنيكالىق ماسەلەلەردى ەلەكتروندى فورماتتا رەگلامەنتتەۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى. «E-Agriculture» بىرىڭعاي اۆتوماتتاندىرىلعان باسقارۋ جۇيەسىنىڭ فۋنكتسيونالى ەسەبىنەن بيزنەس-پروتسەستەردى تسيفرلاندىرۋ ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەرگە ارنالعان راسىمدەر ەداۋىر جەڭىلدەتىلدى.
وتاندىق اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەر مەن ىشكى جانە سىرتقى ساۋداداعى باسقا دا قاتىسۋشىلاردىڭ مەملەكەتتىك مەكەمەلەرگە بارماي-اق ەلەكتروندى ىلەسپە قۇجاتتاردى الۋعا مۇمكىندىگى بار. سونىمەن قوسا، وسىمدىك شارۋاشىلىعىندا بارلىق 11 رۇقسات بەرۋ قۇجاتى تسيفرلاندىرىلدى. مال شارۋاشىلىعى سالاسىندا 12 رۇقسات بەرۋ قۇجاتىنىڭ 10-ى ەلەكتروندى فورماتقا اۋىستىرىلدى. اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن تىركەۋ، دايىنداۋشى ۇيىمداردى اككرەديتتەۋ پروتسەسى جانە شاعىن نەسيەلەردى كەپىلدەندىرۋ جونىندەگى كوميسسيانىڭ جۇمىسى 100% اۆتوماتتاندىرىلدى. بۇگىندە بارلىق 16 باعىت بويىنشا سۋبسيديالاۋ 100% اۆتوماتتاندىرىلدى.
بۇگىنگى تاڭدا فەرمەرلىك شارۋاشىلىقتاردى تسيفرلاندىرۋ دەڭگەيلەرى انىقتالدى. مال شارۋاشىلىعى مەن وسىمدىك شارۋاشىلىعى باعىتتارىندا ناقتى اۋىل شارۋاشىلىعىن ەنگىزۋ جۇمىسى جۇرگىزىلىپ، ەندى ول باسقا جەرلەرگە تاراتىلۋدا. وسىمدىك جانە مال شارۋاشىلىعى باعىتىندا زاماناۋي سمارت-جۇيەلەردى پايدالانۋ وڭ ناتيجە الۋعا مۇمكىندىك بەردى. ماسەلەن، ناقتى ەگىنشىلىك بويىنشا قاناتقاقتى نىسانداردا اگرونوميانىڭ جاڭا تەحنولوگيالارىن قولدانۋ ارقىلى ءونىمدى 20%-عا ارتىق الۋعا مۇمكىندىك تۋدى، بۇل رەتتە فەرمەر شىعىندارى 15%-دان استام قىسقاردى.
سونداي-اق زاماناۋي جابدىقتاردى قولدانۋ ساۋىلاتىن ءسۇت كولەمىنىڭ 20%-دان استامعا ارتۋىنا اسەر ەتتى، بۇزاۋ سانى 25%-عا ءوستى. اگروونەركاسىپتىك كەشەندەگى پروتسەستەردىڭ 5 جىل ىشىندە تولىقتاي تسيفرلاندىرىلۋى مىناداي قوسىمشا ناتيجە بەرەدى: جالپى ءتۇسىم 20%-عا ۇلعايادى; ەڭبەك ونىمدىلىگى 50%-عا ارتادى.
مينيستر بۇگىندە جەردى تسيفرلاندىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا تسيفرلىق دامۋ، يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتقانىن ايتتى. 2020 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن 26 ملن گەكتار الاڭدا توپىراقتىق، 25 ملن گەكتار الاڭدا گەوبوتانيكالىق، 6،5 ملن گەكتار الاڭدا اۋىل شارۋاشىلىعى كارتالارى ازىرلەنەدى. 2021-2022 جىلدارى توپىراقتىق جانە گەوبوتانيكالىق كارتالارمەن قامتۋدى 40 ملن گەكتارعا دەيىن، اۋىل شارۋاشىلىعى كارتالارىمەن قامتۋدى 33،2 ملن گەكتارعا دەيىن ۇلعايتۋ جوسپارلانعان. «اگروونەركاسىپتىك كەشەندى دامىتۋدىڭ 2022-2026 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن ازىرلەۋ شەڭبەرىندە تسيفرلى اۋىل شارۋاشىلىعى كارتالارىمەن بۇكىل كولەمدى قامتۋ جوسپارلانۋدا. مەملەكەت باسشىسىنىڭ جەرلەردى اۋىل شارۋاشىلىعى اينالىمىنا تارتۋ جونىندەگى تاپسىرماسى شەڭبەرىندە جەردى قاشىقتىقتان زوندتاۋ ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىنىڭ پايدالانىلۋىنا مەملەكەتتىك باقىلاۋ جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن عارىشتىق مونيتورينگتەۋ جونىندەگى قاناتقاقتى جوبا جۇرگىزىلۋدە»، دەدى س.وماروۆ.
2020 جىلى قاناتقاقتى وڭىرلەر رەتىندە اقمولا، شىعىس قازاقستان، قوستاناي جانە ماڭعىستاۋ وبلىستارى ايقىندالدى. ماسەلەن، قاناتقاقتى وڭىرلەردى عارىشتىق مونيتورينگتەۋدىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىنىڭ دەرەكتەرى بويىنشا 8،3 ملن گەكتار پايدالانىلمايتىن جەر انىقتالدى، ونىڭ ىشىندە 2،6 ملن گەكتار جايىلىم ەرىكتى تۇردە مەملەكەتتىك مەنشىككە قايتارىلدى، 5،7 ملن گەكتار جەر يەلەرىنە بۇزۋشىلىقتاردى جويۋ تۋرالى حابارلاما جىبەرىلدى. وسى جوبانى جۇرگىزۋ بارىسىندا مينيسترلىك جەردى ۇتىمسىز پايدالانۋدى ايقىنداۋ ءادىسناماسىن ودان ءارى جەتىلدىرۋ ءۇشىن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارمەن بىرلەسىپ قاناتقاقتى جوباعا جانە ونىڭ ناتيجەلەرىنە تالداۋ جۇرگىزۋدە.
سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس مينيسترلىك جەر قاتىناستارى سالاسىندا تسيفرلاندىرۋ جانە دامىتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا زاڭ جوبالاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدە، ولار جەر بەرۋدىڭ قازىرگى ءتارتىبىن تسيفرلى تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ جولىمەن تۇجىرىمدامالىق تۇردە وزگەرتۋدى كوزدەيدى جانە تىكەلەي بەرۋ جولىمەن جانە ساۋدا-ساتتىق جۇرگىزۋ ارقىلى جەر ۋچاسكەلەرىن بەرۋدىڭ ەلەكتروندى ءتارتىبىن ايقىندايدى.
تسيفرلىق دامۋ، يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى ءمينيسترى باعدات مۋسين تسيفرلاندىرۋ شەشىمدەرىن ەنگىزۋ جانە ءتيىمدى قولدانۋ ءۇشىن ءتيىستى ينفراقۇرىلىم قاجەت ەكەنىن ايتتى. ۆەدومستۆو اگروونەركاسىپتىك كەشەندە 50 ملرد تەڭگەگە جۋىق ينۆەستيتسيا تارتۋمەن مەملەكەت-جەكەمەنشىك سەرىكتەستىگىنىڭ جوباسىن ۇسىندى. تسيفرلى «اقىلدى» قۇرالداردى، ولشەۋ قۇرالدارىن جانە باسقا دا داتچيكتەردى قوسۋ ءۇشىن اقپاراتتى تاسىمالداۋ نەگىزگى ماسەلە. بۇل جۇمىستىڭ اياسىندا سپۋتنيكتىك تەحنولوگيالار جانە ستاندارتتاردى قولدانۋ بويىنشا قاناتقاقتى جوبا جۇرگىزىلدى. ب.ءمۋسيننىڭ ايتۋىنشا، جەر ۋچاسكەلەرى شەكارالارىنىڭ سايكەسسىزدىگىنە بايلانىستى كوپتەگەن شاعىم كەلىپ تۇسۋدە. سونىمەن قاتار ءار وڭىردە اۋدان دەڭگەيىنە دەيىن 200-دەن استام دەرەك قورلارى بولەك پايدالانىلۋدا. ول اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك جانە ادامي فاكتور تاۋەكەلدەرىنە اكەلەدى. قازىرگى تاڭدا كوپتەگەن كوورديناتتىق جۇيە قولدانىلۋدا. ال كارتوگرافيانىڭ، گەودەزيانىڭ، ناۆيگاتسيانىڭ نەگىزگى جەتىستىكتەرىن پايدالانۋ ءۇشىن بىزگە قازاقستاندىق كوورديناتتىق جۇيە قاجەت. وسى ماقساتتا «تسيفرلى قازاقستان» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى شەڭبەرىندە «ۇلتتىق كەڭىستىكتىك دەرەكتەر ينفراقۇرىلىمى» جوباسىن 2024 جىلعا دەيىن ىسكە اسىرۋ جوسپارلانۋدا.
سونىمەن قاتار جەر سالاسىندا ەسەپتىك كاداسترىنىڭ ەكى ءتۇرى قولدانىلۋدا، بۇل – 200-دەن استام جەر كاداسترلارى مەن «جىلجىمايتىن م ۇلىك تىركەلىمى» دەرەكتەر قورى. جەر ۋچاسكەسى، تەحنيكالىق سيپاتتاماسى، ونىڭ يەسى تۋرالى جانە تاعى باسقا اقپارات وسى ەكى كاداستردا قايتالانىپ تىركەلەدى. ب.مۋسين ايتقانداي، ونى بىرىكتىرۋ ارقىلى جەر قاتىناستارى بويىنشا پروتسەستەردى اۆتوماتتاندىرۋ قۇجاتتار سانى مەن قىزمەتتى كورسەتۋ مەرزىمدەرىن قىسقارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
«جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى ءۇشىن جەر ۋچاسكەسىن الۋعا كەزەككە قويۋ» قىزمەتىن الساق، قازىر ول ءۇشىن ازامات قاعاز تۇرىندە ءوتىنىش بەرۋى قاجەت. بىرىڭعاي اۆتوماتتى تۇردە جاڭارتىلاتىن ەلەكتروندى كەزەك ءتىزىلىمى جوق. «ارينە، وسىنداي پروتسەستەر جەمقورلىق قاۋىپتەرىن تۋدىرۋى مۇمكىن جانە زاماناۋي كەزەڭگە ساي كەلمەيدى. بۇل ءۇشىن قىزمەت كورسەتۋ پروتسەسىن بىرىڭعاي مەملەكەتتىك كاداستر مەن «ەلەكتروندى ۇكىمەت» پورتالى ارقىلى اۆتوماتتاندىرۋدى جانە بىرىڭعاي ەلەكتروندى كەزەك ءتىزىلىمىن قۇرۋدى ۇسىنامىز»، دەدى ب.مۋسين.
ماسەلەنى ۇكىمەت باسشىسى اسقار مامين قورىتىندىلادى. ونىڭ ايتۋىنشا، Nur Otan پارتياسىنىڭ سايلاۋالدى جاڭا باعدارلاماسىندا اوك-تەگى ەڭبەك ونىمدىلىگىن 2،5 ەسە ءوسىرىپ، ءونىم ەكسپورتىن ەكى ەسە ۇلعايتۋ مىندەتى قويىلعان، ونىڭ 70%-ى وڭدەلگەن بولۋى كەرەك. سونداي-اق جالپى اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمى كولەمىن 1،3 ەسە ۇلعايتۋ قاجەت. ۇكىمەت باسشىسى العا قويىلعان مىندەتتەرگە قول جەتكىزۋدەگى باستى قۇرالداردىڭ ءبىرى – ەلىمىزدىڭ اگروونەركاسىپ كەشەنىن تولىق تسيفرلاندىرۋ ەكەنىن اتاپ ءوتتى. بۇل شارا ءونىم وندىرۋگە جۇمسالاتىن شىعىنداردى ازايتۋعا، ونىڭ ساپاسى مەن باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
5 جىل ىشىندە مەملەكەت-جەكەمەنشىك ارىپتەستىگى اياسىندا 50 ملرد تەڭگە قاراستىرىلىپ، بۇل قارجى 100 ملن گەكتاردان استام اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەرلەردى تسيفرلاندىرۋعا ينۆەستيتسيالانادى. وسىمدىك شارۋاشىلىعى مەن مال شارۋاشىلىعىنداعى تسيفرلاندىرۋ جينالاتىن استىق پەن مال شارۋاشىلىعى ءونىمىن 20%-عا دەيىن ارتتىرادى دەگەن بولجام بار. ال فەرمەرلەردىڭ شىعىنى 15%-دان استامعا قىسقارادى. الداعى ۋاقىتتا تسيفرلاندىرۋ ەسەبىنەن استىق جيناۋ جىلىنا 25 ملن تونناعا دەيىن ۇلعايادى.
جەر قاتىناستارىن تسيفرلاندىرۋ اياسىندا جەر تەلىمدەرى، قۇرىلىستار مەن عيماراتتار جونىندەگى دەرەكتەردى قامتيتىن جىلجىمايتىن م ۇلىكتىڭ بىرىڭعاي مەملەكەتتىك كاداسترىن قۇرۋ جۇمىسى جۇرگىزىلىپ جاتىر. ۇكىمەت پارلامەنتكە ءتيىستى زاڭ جوباسىن ەنگىزدى، ول كوپتەگەن قىزمەتتى ەلەكتروندىق فورماتقا كوشىرۋگە، جەر تەلىمدەرىن بەرۋ ءتارتىبىن جەڭىلدەتۋگە جانە جالپى حالىققا كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ ساپاسىن جاقسارتۋعا جول اشادى.
ۇكىمەت باسشىسى اۋىل شارۋاشىلىعى جانە تسيفرلىق دامۋ مينيسترلىكتەرىنە، سونداي-اق وڭىرلەردىڭ اكىمدىكتەرىنە ءبىر اي ىشىندە اوك جانە جەر قاتىناستارىن ودان ءارى تسيفرلاندىرۋدىڭ جول كارتاسىن ازىرلەۋدى تاپسىردى. 2021 جىلى جەردى عارىشتان مونيتورينگتەۋ بويىنشا قاناتقاقتى جوبانى رەسپۋبليكا بويىنشا تاراتۋ جونىندە مىندەت قويدى.
تسيفرلىق دامۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىكتەرىنە جانە اكىمدىكتەرگە كەلەسى جىلى جەر قاتىناستارىن تسيفرلاندىرۋ جونىندەگى جۇمىستى اياقتاۋ، جەر ۋچاسكەلەرىن رەسىمدەۋ پروتسەسىنىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋ جانە ولارعا قۇجاتتار بەرۋ مەرزىمىن 1 جىلدان 20 كۇنگە دەيىن قىسقارتۋ تاپسىرىلدى.
مۇگەدەكتەرگە جاڭا مۇمكىندىكتەر
ۇكىمەت وتىرىسىندا قارالعان ەكىنشى ماسەلە – مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردى الەۋمەتتىك قورعاۋ تۋرالى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى ءبىرجان نۇرىمبەتوۆ، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسوي، ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ، يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى بەيبىت اتامقۇلوۆ، تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمى ومىرزاق شوكەەۆ، سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى قۇمار اقساقالوۆ، سونداي-اق «شىراق» مۇگەدەك ايەلدەر قاۋىمداستىعىنىڭ ءتورايىمى ءلاززات قالتاەۆا بايانداما جاسادى.
«مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردى الەۋمەتتىك قورعاۋ – مەملەكەت باسا كوڭىل اۋداراتىن وتە ماڭىزدى ماسەلە. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – مۇگەدەكتىگى بار ادامدارعا قولايلى ورتا قۇرۋ»، دەدى بۇل جايىندا ۇكىمەت باسشىسى. ونىڭ ايتۋىنشا، Nur Otan پارتياسىنىڭ جاڭا باعدارلاماسىنا سايكەس الداعى 5 جىلدا جۇمىسپەن قامتىلعان مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ ۇلەسى 30%-عا ءوسۋى ءتيىس جانە دە ولار مەديتسينالىق وڭالتۋمەن 100% قامتىلادى.
مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ جانە تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋ ءۇشىن قازاقستاندا 2025 جىلعا دەيىنگى ۇلتتىق جوسپار ىسكە اسىرىلۋ ۇستىندە، ول 64 كەشەندى ءىس-شارادان تۇرادى. بيىل مۇگەدەكتەردى الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋعا 448 ملرد تەڭگە جۇمسالدى، بۇل وتكەن جىلعىدان 12%-عا كوپ.
تۇڭعىش رەت مۇگەدەكتەر اربالارىن جاسايتىن وتاندىق ءوندىرىس ىسكە قوسىلدى، بۇل اتالعان ارباعا مۇقتاج ادامداردى بەس جىل ىشىندە تولىق قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. مۇگەدەكتىگى بار ادامدارعا ۇسىنىلاتىن كاسىپتەر مەن جۇمىستار انىقتامالىعى ازىرلەنىپ جاتىر.
مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردى مەديتسينالىق وڭالتۋمەن قامتۋ ۇلەسى بيىل 60%-عا دەيىن، 2021 جىلى 75%-عا دەيىن ارتتىرىلادى. كولىك سالاسىندا ونى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندار پايدالانا الۋى ءۇشىن ەلەۋلى جۇمىس اتقارىلدى. جول ءجۇرۋ ءۇشىن جەڭىلدىكتى جاعدايلار جاسالدى. ۆوكزالداردىڭ 93%-ى مۇگەدەكتەرگە قىزمەت كورسەتۋ تالاپتارىنا سايكەس كەلەدى. بارلىق جولاۋشىلار پويىزى مۇگەدەك اربالارىمەن 100% جابدىقتالعان.
ۇكىمەت باسشىسى جىل سوڭىنا دەيىن مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا 100% كەدەرگىسىز قولجەتىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى جول كارتاسىن ازىرلەۋدى تاپسىردى. اكىمدىكتەرگە مۇمكىندىكتەرى شەكتەۋلى جانداردى الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ پورتالى ارقىلى وڭالتۋ قۇرالدارىن الۋ داعدىلارىنا وقىتۋدى جانداندىرۋ، تسيفرلىق دامۋ مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىقتارى مەن حقو-لاردا مۇگەدەك ادامدار ءۇشىن وزىنە-ءوزى قىزمەت كورسەتۋ ايماقتارىن ۇلعايتۋ تاپسىرىلدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنە اكىمدىكتەرمەن بىرلەسىپ، مۇگەدەكتىكتىڭ الدىن الۋ ءۇشىن سىرقاتتارعا دياگنوستيكانى ەرتە جۇرگىزۋگە كوڭىل بولە وتىرىپ، مۇگەدەكتەرگە وڭالتۋ كومەگىن كۇشەيتۋ، سالىنىپ جاتقان بارلىق وڭالتۋ ورتالىقتارىن ۋاقتىلى پايدالانۋعا بەرۋدى قامتاماسىز ەتۋ مىندەتتەلدى.
ۇكىمەت باسشىسى ءبىلىم مينيسترلىگىنە اكىمدىكتەرمەن بىرلەسىپ، كەلەسى جىلى بالالاردى ينكليۋزيۆتى بىلىممەن قامتۋدى 50%-عا دەيىن كەڭەيتۋدى، ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ مازمۇنىن جانە پەداگوگتەردى دايارلاۋدى وزەكتەندىرۋدى، تۇزەتۋ كابينەتتەرى جەلىسىن جانە پسيحولوگيالىق-مەديتسينالىق جانە پەداگوگيكالىق كوميسسيالاردىڭ قىزمەتىن كەڭەيتۋدى تاپسىردى. ال يندۋستريا مينيسترلىگىنە مەملەكەتتىك ورگاندارمەن جانە وڭىرلەردىڭ اكىمدىكتەرىمەن بىرلەسىپ، ۆوكزالداردى جاڭعىرتۋدى اياقتاۋ جانە قوعامدىق اۆتوبۋس پاركىن مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا قىزمەت كورسەتۋ تالاپتارىنا تولىق سايكەستەندىرۋ مىندەتى جۇكتەلدى.
پەتروپاۆلدا مەيرامحانا ورتەنىپ، ادامدار ەۆاكۋاتسيالاندى
ايماقتار • كەشە
قاراعاندى وبلىسىنىڭ اۋماعىندا اسكەري ۇشاق قۇلادى
وقيعا • كەشە
سالىمشىلاردىڭ ەسەپشوتىنا 73 ميلليارد تەڭگە قايتارىلدى
ەكونوميكا • كەشە
توبىل قالاسىندا وبلىستىق «جاس تۇلپار» وقۋشىلار ايتىسى ءوتتى
ايماقتار • كەشە
شۋ اۋدانىندا گوللانديالىق كارتوپ وسىرىلەدى
ايماقتار • كەشە
جازعى ساۋىقتىرۋ لاگەرلەرىندەگى گيگيەنالىق تالاپتار
قازاقستان • كەشە
ازيا چەمپيوناتى: بۇگىن ارۋلارىمىز ءۇش جۇلدە الدى
سپورت • كەشە
تۇركىستان وبلىسىندا 22 مىڭنان اسا وقۋشى تەست تاپسىرادى
ايماقتار • كەشە
«شاحتەر» كومانداسىنا جاڭا باس باپكەر كەلدى
ايماقتار • كەشە
تەاتردا «ماۋگليدىڭ» تۇساۋكەسەرى ءوتتى
ونەر • كەشە
ماڭعىستاۋ وبلىسىندا «قالقان-2021» وقۋ-جاتتىعۋى اياقتالدى
قازاقستان • كەشە
شىعىس قازاقستان وبلىسىندا بىرنەشە اۋداندى سۋ باسۋ قاۋپى بار
ايماقتار • كەشە
پاتەر ءىشىن زاڭسىز جوسپارلاۋ نەگە اپارادى
قوعام • كەشە
ازيا چەمپيوناتى: ءتورت ارۋىمىز جارىستى جالعاستىرۋدا
سپورت • كەشە
اقتاۋ-جەتىباي تاس جولىندا جۇك كولىك ورتەنىپ كەتتى
ايماقتار • كەشە
ەلوردادا گازداندىرۋ جۇمىستارى قالاي ءجۇرىپ جاتىر؟
ەلوردا • كەشە
نۇر-سۇلتان ستاتسيونارلارىندا 4،5 مىڭعا جۋىق ناۋقاس ەمدەلىپ جاتىر
كوروناۆيرۋس • كەشە
براكونەرلىك فاكتىلەر بويىنشا 20 قىلمىستىق ءىس قوزعالدى
ەكولوگيا • كەشە
ەكى كيلوگرامم ەسىرتكى تاركىلەندى
وقيعا • كەشە
ادىلەت قىزمەتكەرى ارىپتەسىنە جۇدىرىق جۇمساعان
ايماقتار • كەشە
تۇركى ينتەگراتسياسى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىلدى – شاحرات نۇرىشەۆ
رۋحانيات • كەشە
شاحرات نۇرىشەۆ: ەلباسى تۇركى الەمىنىڭ بولاشاعىنا سەنىم ءبىلدىردى
قازاقستان • كەشە
ەلىمىزدە گەموفيليامەن اۋىراتىن ناۋقاستاردىڭ سانى ارتىپ بارادى
مەديتسينا • كەشە
21 حان، 8 سۇلتان.تۇركىستانعا تاعى كىمدەر جەرلەنگەن
قوعام • كەشە
«حاليفا التاي» مەشىتىندە ۆاكتسينا ەگۋ پۋنكتى جۇمىسىن باستادى
ايماقتار • كەشە
الماتىدا قۇنى 66 ميلليارد تەڭگەدەن استام 5 مىڭنان اسا پاتەر سالىندى
قازاقستان • كەشە
الماتىدا 12 600 وقۋشىعا ارنالعان 8 جاڭا مەكتەپ سالىنادى
ءبىلىم • كەشە
اقتوبەدە جاياۋ جۇرگىنشىنى جۇك كولىگى قاعىپ كەتتى
وقيعا • كەشە
تۇتىنۋشى ءۇشىن دارىلىك نۇسقاۋلىقتاردىڭ تۇسىنىكتى بولۋى ماڭىزدى
مەديتسينا • كەشە
باقىلاۋداعى تاريح: ءبىز ودان ارىلا الدىق پا؟
تاريح • كەشە
مەملەكەت باسشىسى اقىن ەسەنعالي راۋشانوۆتىڭ وتباسىنا كوڭىل ايتتى
پرەزيدەنت • كەشە
جەكسەنبى كۇنى ەلوردادا قوعامدىق كولىكتەر جۇرمەيدى
ەلوردا • كەشە
استىق ەگۋ ناۋقانى مامىر ايىنىڭ ورتاسىندا باستالادى
قوعام • كەشە
اليك شپەكباەۆ قىزمەتىنەن بوساتىلدى
قازاقستان • كەشە
سولتۇستىكتە سۋ دەڭگەيى كوتەرىلىپ كەلەدى
ايماقتار • كەشە
پرەزيدەنتتىڭ وكىمىمەن بىرقاتار لاۋازىم يەسى قىزمەتىنەن بوساتىلدى
قازاقستان • كەشە
ۇقساس جاڭالىقتار