ياعني، ايماقتا تۇراتىن وزگە وكىلدەر مەملەكەت ساياساتى مەن قازاق حالقىنا شەكسىز ريزاشىلىق سەزىمىن ءبىلدىرۋى قالىپتى جاعداي. كەزىندە ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ 1 ناۋرىزدى العىس ايتۋ كۇنى رەتىندە اتاپ ءوتۋدى ۇسىنعاندا، قوعام قۋانا قابىلداعانى سونىڭ دالەلى. قازىر بۇل يدەيا اتاۋلى مەرەكە دەڭگەيىنەن كوتەرىلىپ، جالپىۇلتتىق قۇندىلىققا اينالىپ كەلەدى. اۋەلگىدە قۇرىلعان قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ نەگىزى ميسسياسى دا وسى بولاتىن. جالپى، بۇل ورگاننىڭ جۇمىسى بيىلدان باستاپ جاندانىپ، تىڭ باعىتتا داميتىن بولادى. جاقىندا بۇل مىندەتتى ەلباسى، اسسامبلەيا توراعاسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ تا سالا جۇمىسىنا جاۋاپتى تۇلعالارعا جۇكتەدى. ياعني، اسسامبلەيا ەندىگى جەردە ۇلتارالىق تاتۋلىقتىڭ ساقتالۋىنا قاتىستى قوعامدىق پىكىردى زەردەلەپ، ەتنوستاردىڭ جەكەلەگەن جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ باعىتىندا جاڭا ۇستانىمعا كوشۋى ءتيىس. بۇل تاراپتا ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە قازاق ءداستۇرى مەن مادەنيەتىن تانۋ مەن مەملەكەتتىك تىلگە دەگەن شىنايى قۇرمەت كورسەتۋ تالابى قويىلماق.

وسى جەردە ەتنوستار اراسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قولدانىس اياسىن كەڭەيتۋگە قاتىستى ەرەكشە كوزقاراس قالىپتاسۋى كۇن تارتىبىنە شىعاتىنى زاڭدى. دەمەك، قازاق ءتىلى –  قازاقستانداعى ۇلت پەن ۇلىستاردى بىرىكتىرەتىن نەگىزگى فاكتورعا اينالادى. قازىردىڭ وزىندە بۇعان نەگىز بار. ونىڭ دالەلىن قازاق ءتىلىن ەركىن مەڭگەرگەن وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ جىل سايىن كوبەيىپ وتىرعانىنان بايقاۋعا بولادى. بۇل ءۇردىستىڭ جاستار اراسىندا ۇزدىكسىز ءجۇرىپ جاتقانى ءتىپتى قۋانتادى. ياعني، مەملەكەتتىك ءتىلدى جۇرەك قالاۋىمەن ۇيرەنگەن ۇرپاقتىڭ  پىكىرى مەن ۇستانىمىنا قۇرمەتپەن قاراۋدان بولەك، وزگەلەرگە ۇلگى بولۋى ءۇشىن ءجيى ايتىپ، جازىپ جۇرۋگە مىندەتتىمىز. ال مۇنداي كوزقاراستاعى جاستاردىڭ قاتارى جەتىسۋدا كوبەيىپ كەلەدى ەكەن. مىسالى، ىلە اۋدانىنىڭ قاراوي اۋىلىنداعى مەكتەپتىڭ مۇعالىمى، ليتۆا قىزى ۆالەنتينا تاليۋس – قازاقى تاربيە العان، قازاقتىڭ ءتىلىن بالا جاسىنان مەڭگەرگەن جاس بۋىن وكىلى. ۆالەنتينامەن وتكەن جىلى تانىسقانبىز. «جەتىسۋ كوكتەمى-2019» جاس ادەبيەتىشىلەر مەن تىلشىلەر فورۋمىنا جينالعان دارىندى جاستاردىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك تىلدە ەركىن مەڭگەرگەن وزگە ۇلت وكىلدەرى دە بولدى. قازاق ءتىلىنىڭ قولدانىس اياسىن كەڭەيتۋ تۋرالى پىكىرتالاس كەزىندە جاس ۇستازدىڭ ايتقان ويى ەسىمىزدە قالىپتى. « مەن ۆالەنتينا يوناسقىزىمىن. تەگىم – تاليۋس، ءوزىم ليتۆا قىزىمىن. بىراق، مەن ءوزىمدى قازاق ەلىنىڭ پاتريوتى دەپ سانايمىن. سول ءۇشىن مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەردىم جانە قازاقتىڭ ءتىلىن بالا كەزىمنەن قۇرمەتتەپ كەلەمىن. قازاقشانى ماجبۇرلىكتەن ۇيرەنگەن جوقپىن، وتباسىنداعى تاربيەدەن الدىم. مەنى اتام مەن اجەم ءوسىردى» دەگەن ەدى ول جيىنداعى زامانداستارىنا.

ايتپاقشى، ۆالەنتينا رەسەيدە دۇنيەگە كەلگەن ەكەن. 1994 جىلى استراحان قالاسىندا تۋعان. كەيىن اتىراۋ وبلىسىنىڭ قۇرمانعازى اۋدانىنداعى گانيۋشكين اۋىلىندا تۇراتىن اتا-اجەسىنىڭ قولىنا كەلەدى. ۆالەنتينانىڭ قازاق ءتىلى مەن مادەنيەتىنە دەگەن ىنتاسى وسى قازاق اۋىلىندا ويانعان.

- اتام حاسانبەك جانە اجەم نينانىڭ قولىندا ءوستىم. اتام مەنى كىشكەنتاي كەزىمنەن قازاقشا سويلەۋگە ۇيرەتتى، 5 جاسىمدا ءتىلىم قازاقشا شىقتى دەسە دە بولادى. اۋىلدا ارالاساتىن دوستارىمنىڭ بارلىعى قازاق بالالارى ەدى. ولارمەن ارالاسقان سايىن قازاقشانى مەڭگەرە ءتۇستىم. اتام «سەنىڭ قازاقشاڭ بىزدەن دە وزدى...» دەپ ك ۇلىپ، قاناتتاندىرىپ وتىراتىن. كەيىن اكە-شەشەممەن بىرگە الماتىعا كوشتىك. بۇل جاقتا ورتا مەكتەپتى ورىسشا وقۋعا تۋرا كەلدى. مەكتەپتەن كەيىن جوعارعى وقۋ ورىنىندا دا ورىس تىلىندە ءبىلىم الدىم. بىراق، قازاق تىلىندە سويلەۋدى ۇمىتپادىم. كەرىسىنشە، ستۋدەنتتىك ورتادا اۋىلدان كەلگەن قىزدار ورىسشا شۇلدىرلەپ جۇرگەندە مەن ولارمەن قازاق تىلىندە سويلەسەتىنمىن. ءارى مەملەكەتتىك تىلگە بايلانىستى وتەتىن ءارتۇرلى وليمپيادا، سايىستارعا قاتىسىپ، جۇلدەلى ورىنداردى الىپ ءجۇردىم. قازىر مەكتەپتە پەداگوگ-پسيحولوگ بولىپ جۇمىس ىستەيمىن. قازاق ءتىلىن تەرەڭ ءبىلۋ بالالارمەن ءتىل تابىسۋىما كومەكتەسەدى. مەنى قازاق ۇلتىنا، قازاق تىلىنە قۇرمەت قاراۋدى ۇيرەتكەنى ءۇشىن اتا-اجەمە شەكسىز ريزامىن، - دەيدى ۆالەنتينا.

بۇگىندە جاس ۇستازدىڭ بۇل ويىن قۇپتايتىن وزگە ۇلت وكىلدەرى كوپ ەكەن. جاستاردىڭ باستامالارى وبلىستىق تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسى جاعىنان دا قولداۋ تاۋىپ وتىر. ۆالەنتينانىڭ قازاق حالقى مەن مەملەكەتتىك تىلگە دەگەن قۇرمەتى  قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ورتالىق اپپاراتى تاراپىنان ەلەنىپ، جاس ۇستاز پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ العىس حاتىمەن ماراپاتتالىپتى. العىس حاتتى تالدىقورعانعا كەلگەن ساپارىندا  اسسامبلەيا توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى جانسەيىت تۇيمەباەۆ ەرەكشە ىقىلاسپەن تاپسىرعان ەكەن.

اسسامبلەيا دەمەكشى، الماتى وبلىسىنداعى بارلىق وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ باسىن قوساتىن ەتنو-مادەني ورتالىقتارىنىڭ تۇراقتى جۇمىس ىستەيتىنىن جوعارىدا ايتقانبىز. ولاردىڭ قىزمەتى وبلىستىق فيليال جۇمىسى اياسىندا جۇرگىزىلەدى. بۇگىندە تالدىقورعان قالاسىنداعى «دوستىق» ۇيىندە 26 ەتنومادەني بىرلەستىگى بار. سونداي-اق، وبلىستىڭ اۋداندارىندا 38 فيليال اشىلعان، تاعى 7 بولىمشە تالدىقورعان، قاپشاعاي، تەكەلى قالالارىندا تۇراتىن ۇلىس وكىلدەرىنىڭ باسىن بىرىكتىرۋدە. ال قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى وبلىستىق فيليالىندا عىلىمي-ساراپتامالىق توپ، ەتنوسارالىق تاقىرىپ بويىنشا جەتەكشى جۋرناليستەر مەن ساراپشىلاردىڭ كلۋبى، ەتنومادەني ورتالىقتار، «ۇلاعات» اقساقالدار كەڭەسى، «انالار كەڭەسى»، «وبلىستىق قوعامدىق كەلىسىم كەڭەسى، «بىرلىك» جاستار قاۋىمداستىعى، رەسپۋبليكالىق «جاڭعىرۋ جولى» جاستار قوزعالىسىنىڭ وڭىرلىك شتابى سياقتى قوعامدىق ۇيىمدار ۇلتارالىق تاتۋلىقتى ساقتاۋ مەن دامىتۋ باعىتىندا جۇمىس جۇرگىزىپ وتىر ەكەن.

بۇدان بولەك ءى.جانسۇگىروۆ اتىنداعى جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتىندە قحا كافەدراسى بار. اسسامبلەيا شاڭىراعىنىڭ استىندا «پاراسات» ءتىل جاناشىرلار كلۋبى، بەلسەندى ۇزاق ءومىر سۇرۋ ورتالىعى، «ورنەك» بي ءانسامبلى، «پولونيا» ۆوكالدى توبى، «ۆايناح» شەشەن-ينگۋش ءان-بي ءانسامبلى جۇمىس ىستەيدى. وتكەن جىلى وسى ەتنومادەني بىرلەستىكتەر قوعامدىق-ساياسي تۇراقتىلىقتى ساقتاۋ، ەتنوسارالىق مادەنيەتتى دامىتۋ بويىنشا جۇزدەن استام ماڭىزدى ءىس-شارا وتكىزگەن. ول شارالارعا وبلىس بويىنشا بارلىعى 3352 ادام قاتىسقانى. نەگىزگى جۇمىس ۇلتارالىق سيپاتتاعى جانجالدىڭ الدىن الۋعا باعىتتالىپ وتىر ەكەن. وسى باعىتتا «دوستىق» ۇيىندە 25 كاسىبي مەدياتور مەن 283 ىنتالى تۇلعا تىركەلگەن، جاستارمەن جۇمىس ىستەۋگە كوشكەن. ال «دوستىق» ۇيىندە جانە ايماقتاعى 17 اۋدان مەن 3 قالادا اشىلعان 21 مەدياتسيا كابينەتى ەتنوس وكىلدەرى اراسىنداعى داۋ-داماي، جانجال بارىسىن زەردەلەپ، بەيبىت ءبىتىم جاساۋعا كۇش سالىپ كەلەدى.

الماتى وبلىسى