كەشەگى استانا، بۇگىنگى نۇر-سۇلتان الىس-جاقىننان القالى جيىندارعا اعىلعان مارتەبەلى مەيمانداردان بوسامايتىن بولعالى قاشان. بىردە الەمدىك ساياسات سەركەلەرى ساليقالى ءماجىلىس قۇرسا، بىردە ادەبيەت، مادەنيەتتىڭ ايگىلى قايراتكەرلەرى القالاعان الەۋمەتپەن كەزدەسۋ كەشتەرىن وتكىزىپ جاتادى. ايتەۋىر ەسىل جۇرتتاعى ەلوردانىڭ تىنىمسىز تىنىس-تىرشىلىگى تولعاۋى توقسان وقيعالارعا تولى.

بيىلعى شاھار تويىنا شارتاراپتان جىپىرلاپ «جۇلدىزدار» جينالماسا دا، كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىن كونشىتەر كورنەكتى شاھارلاردان كەندە بولعان جوق. سونىڭ ءبىر دالەلى رەتىندە ماسكەۋدىڭ «سوۆرەمەننيك» تەاترى قازاقتىڭ كىندىك قالاسىنا ارنايى ات باسىن بۇرعانىن ايتقانىمىز ءجون سەكىلدى.
بۇل ءوزى رەسەيدىڭ مادەنيەتىنە مايەكتى ولجا سالىپ جۇرگەن ونەر ۇجىمى. تاعىلىمدى تاريحى حرۋششەۆتىڭ جىلىمىق كەزەڭىنەن باستالادى. سول ۋاقىتتا قالىپتاسقان سولاقاي قاعيدالاردىڭ سوقتاسىن شىعارماسا دا، سىزداعان جارانىڭ اۋزىن تىرناپ اشۋعا جاراعان جاڭاشىل تەاتردىڭ قابىرعاسىن قالاعان – ولەگ ەفرەموۆ، گالينا ۆولچەك، يگور كۆاشا، ليليا تولماچەۆا، ەۆگەني ەۆستيگنەەۆ، ولەگ تاباكوۆ، ۆيكتور سەرگاچەۆ سياقتى جالىن جىگەرلى جاس اكتەرلەر ەدى. وندا بۇلار محات جانىنداعى ستۋديادا وقيتىن. ولاردىڭ ءبارى دە كەيىن ەسىمدەرى ەلگە بەلگىلى ەرەك تۇلعالارعا اينالدى. كەيبىر كەدەرگىلەرگە قاراماستان ءورشىل ورەندەر وزدەرىنىڭ ماقساتتارىنا جەتتى. ورتەڭگە شىققان ولەڭ ءشوپتەي «سوۆرەمەننيك» تەز ءوستى. اسىرەسە ولەگ ەفرەموۆ باسقارعان تۇستا ونىڭ ساحناسىندا سوۆەتتىك ءومىر سالتىنا قيعاشتاۋ كەلەتىن قيامپۇرىس سپەكتاكلدەر قويىلدى. داۋ-دامايلى درامالاردىڭ ايعاي-شۋى كەيدە ورتالىق كوميتەتكە دەيىن ەستىلەتىن كەزدەر بولعان. ەسكى كوزدەردەن ەستۋىمىزشە، بۇلاردىڭ باعىنا قاراي كسرو-نىڭ مادەنيەت مينيسترى ەكاتەرينا فۋرتسەۆا ەفرەموۆ باستاعان «ەسەرلەردىڭ» ەركەلىگىن كوتەرە بىلگەن كورىنەدى.
ال تەاتردىڭ كەيىنگى قىرىق جىلداعى اتاق-داڭقى سەكسەننىڭ بەسەۋىنە كەلسە دە ءالى تۇعىرىنان تايماعان تارلانبوز گالينا ۆولچەكتىڭ ابىروي-بەدەلىمەن تىكەلەي بايلانىستى. جاسىنىڭ ۇلعايعانىنا قاراماي ۇجىمنىڭ شىعارماشىلىق تىزگىنىن بەرىك ۇستاپ وتىرعان ۇلاعاتتى ۇستاز ساحنا ساڭلاقتارىنىڭ بىرنەشە بۋىنىن ءتاربيەلەدى. سولاردىڭ «سورتىنا» كىرەتىن رەسەيدىڭ حالىق ارتىستەرى سەرگەي گارماش پەن مارينا نەيولوۆا باستاعان ماسكەۋلىك مايتالماندار ەلوردالىقتار نازارىنا ەكى سپەكتاكل ۇسىندى. ءبىرىنشىسى – دۇنيە جۇزىنە تانىمال تالانتتى رەجيسسەر ريماس تۋميناس قويعان ورىس كلاسسيكاسىنىڭ وزىق ۇلگىسى – ا.گريبوەدوۆتىڭ «اقىلدىڭ ازابى» كومەدياسى دا، ەكىنشىسى – تەاتردىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى گالينا ۆولچەك ساحنالاعان ا.چەحوۆتىڭ «شيە باعى».
گاسترول ءمانىسى تۋرالى جۋرناليستەرگە تۇسىنىك بەرىلگەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىنا قاتىسقان نۇر-سۇلتان قالاسى مادەنيەت جانە سپورت باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ناريما مۋحامبەتالينا ەرەكشە اجارلى ەل استاناسىنىڭ ەرىكسىز اربار تارتىلىس كۇشى ارقاسىندا تالاي مىقتىلاردىڭ وسىناۋ قوناقجاي مەگاپوليسكە تاباندارى تيگەنىن تىلگە تيەك ەتىپ، «سوۆرەمەننيك» سۇلەيلەرىنىڭ سوناۋ جاقتان كەلىپ مەرەكە كورىگىن قىزدىرۋى مەرەيىمىزدى اجەپتاۋىر ءوسىرىپ تاستاعانىن العا تارتتى.
مەملەكەتارالىق مادەني بايلانىستاردىڭ مەيلىنشە وركەندەۋىنە وزىندىك ۇلەس قوسقان «تەاترالنايا روسسيا» جوباسىنىڭ جەتەكشىسى ەلميرا ششەرباكوۆا اڭگىمەنى ارىدەن تولعاپ، «سوۆرەمەننيكتىڭ» قازاقستانعا بۇعان دەيىن دە بىرنەشە رەت ساتىمەن ساپارلاعانىنان حاباردار ەتتى. قازاقستاندىقتاردىڭ ءوزدەرىن قاشاندا جىلى شىرايمەن قابىلدايتىندىعىنا ريزاشىلىعىن جەتكىزدى. ءسوزىنىڭ سوڭىندا ول اتالمىش تەاتردىڭ وسىندا كەلۋىنە قازاقستاننىڭ رەسەيدەگى ەلشىسى يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ كوپ ەڭبەك سىڭىرگەنىن اتاپ ءوتتى. پروديۋسەر حانىمنىڭ پىكىرىنشە، وتانداستارىنا تاماشا تارتۋ ازىرلەگەن ايتۋلى ازاماتقا راحمەتىمىزدى جاۋدىرعانىمىز ارتىقتىق ەتپەيتىن ءتارىزدى.
«ادەتتە باسقا جەرگە بارعاندا تەاتر قويىلاتىن تۋىندىلارعا قاجەت دەكوراتسيانى، باسقا دا دۇنيەلەردى تولىق اپارا الماۋى ابدەن مۇمكىن عوي. سىزدەردە ونداي قيىندىقتار جوق پا؟» دەگەن ءبىر ارىپتەسىمىزدىڭ سۇراعىنا «سوۆرەمەننيك» تەاترىنىڭ ديرەكتورى يگور پوپوۆ قىسقا ءارى نۇسقا جاۋاپ قايتاردى. «باسقالاردى بىلمەيمىز. ءبىز نە ءنارسەنى دە تەك جاقسى جاساۋعا تىرىسامىز. ويتكەنى كورەرمەن كوزبوياۋشىلىقتى كەشىرمەيدى. ۇيدە دە، تۇزدە دە بىردەي «وينايمىز». بۇلجىماس داستۇرلەرىمىزدى بۇزبايمىز». سپەكتاكلدەرىمىزدى تولىققاندى كورسەتۋگە كەرەكتىنىڭ ءبارىن اكەلدىك».
ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسىنىڭ باستى كەيىپكەرى بولعان سەرگەي گارماشتىڭ توبەسى كورىنگەننەن-اق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى ايگىلى ءارتىستى توڭىرەكتەدى. ءجۇز ەلۋگە جۋىق كينوعا ءتۇسىپ كورەرمەن كوزايىمىنا اينالعان سابازىڭ وعان ساسا قويمادى. اتاسى باسقا دەمەسەڭ، الپامىس باتىردى سومداۋعا لايىق الپامساداي دەنەسى، كوركەم فيلمدەردەن قۇلاققا تانىس گۇجىلدەگەن داۋىسى، اڭقىلداعان اشىق مىنەزى، ءبارى-ءبارى وزىنە جاراسىپ-اق تۇرعانداي. اقجارقىن اكتەرگە ءبىز دە ءبىر سۇراق قويىپ كوردىك.
– ءبىز «سوۆرەمەننيكتى» دە، ءسىز فامۋسوۆتىڭ بەينەسىن جاساعان «اقىلدىڭ ازابىن» ساحنالاعان ليتۆالىق رەجيسسەر، ماسكەۋدەگى ە.ۆاحتانگوۆ اتىنداعى تەاتردىڭ كوركەمدىك جەتەكشىسى ريماس تۋميناستى دا قاتتى قۇرمەتتەيمىز. ويتكەنى «سوۆرەمەننيك» جەتپىسىنشى جىلدارى شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ قازاق دراماتۋرگى قالتاي مۇحامەدجانوۆپەن بىرىگىپ جازعان «فۋدزياما باسىنا شىعۋ» اتتى پەساسىن قويعان بولاتىن. ال ريماس ءۆلاديميروۆيچتىڭ دارىندى شاكىرتتەرىنىڭ ءبىرى گۇلناز بالپەيىسوۆا قازاقتىڭ قىزى ەكەنىن ماقتان تۇتامىز. وكىنىشكە قاراي، كەيبىر ماسكەۋلىكتەر قازاق پەن قىرعىزدى ءجيى شاتاستىرادى. بۇعان ەپتەپ رەنجيتىنىمىز راس. الايدا، ايتماتوۆقا بايلانىستى شاتاستىرعاندا جىمىڭ ەتە قالامىز.
وسى اراعا كەلگەنىمىزدە گارماش گۇج ەتە قالدى.
– ايتماتوۆ – قىرعىز، بىراق قازاقتار جايىندا جازادى!
– راحمەت! ءجون بىلەتىن ادامنىڭ ءسوزى وسىلاي بولسا كەرەك. ارتىقتاۋ كەتسەك ايىپقا بۇيىرماسسىز. كىرىسپەم كوبەيىپ كەتتى بىلەم. ءايتپەسە سۇرايىن دەگەنىم مىناۋ ەدى. گريبوەدوۆتىڭ «اقىلدىڭ ازابى» كوپتەگەن تەاتردىڭ رەپەرتۋارىنان ورىن العان. سىزدەردىڭ قويىلىمدارىڭىز سولاردان نەسىمەن ەرەكشەلەنەدى؟
– ونى سپەكتاكلدى كورگەن سوڭ ءوزىڭىز دە بايقايسىز. وزگەلەردەن ونەرىمىزدىڭ ارتىقشىلىعى نەدە ەكەنىن نەگىزدەۋ مەنىڭشە ىڭعايسىزداۋ سياقتى. ەڭ باستى ەرەكشەلىگى – مۇنى ريماس تۋميناستىڭ قايتالانباس قولتاڭباسىندا. ول پۋشكيننىڭ «ەۆگەني ونەگينىن» دە ورىس تەاترلارىنداعىنىڭ ەشقايسىسىنا ۇقسامايتىنداي ەتىپ شىعاردى. سۇمدىق سپەكتاكل! مەكتەبى بولەكتەۋ تۋميناس پەن ورىس داستۇرلەرىن بەرىك ۇستاناتىن ءبىزدىڭ تەاتر ءوزارا ۇندەستىك تاۋىپ ۇيلەسكە كەتكەنىن كورەسىز بۇل قويىلىمنان.
سونىمەن قويشى، «سوۆرەمەننيك» اكەلگەن ەكى سپەكتاكل دە ەلوردالىق اعايىننىڭ ايىزىن قاندىردى. كلاسسيكانىڭ قادىر-قاسيەتى ونىڭ قاشاندا اكتۋالدىلىعىن جوعالتپايتىندىعىندا بولسا كەرەك. سەبەبى «اقىلدىڭ ازابى» مەن «شيە باعى» ون توعىزىنشى عاسىردا جازىلسا دا، ونداعى پروبلەمالاردىڭ كۇن ءتارتىبىنەن تۇسەتىن ءتۇرى بايقالمايدى. ءاسىرەسە قوعامدىق قۇرىلىستاعى كەمشىلىكتەر، ادام بويىنداعى جاعىمسىز مىنەزدەر بۇگىندە ءتىپتى كوبەيىپ كەتكەندەي. شىعارماداعى شۇرايلى فرازالار («ي دىم وتەچەستۆا تاك سلادوك ي پرياتەن!»، «سلۋجيت بى راد، پريسلۋجيۆاتسيا توشنو»، «...سلۋجيت دەلۋ، ا نە ليتسام...») دا ايتىلعانىنا ەكى عاسىرعا جۋىقتاسا دا ءمان-ماعىناسىن جويماعانى تاڭداي قاقتىرادى.
اكادەميكتىڭ مەرەيتويىن اتاپ ءوتتى
قوعام • بۇگىن، 08:22
اۋىل وقۋشىلارىنا ارنالعان وليمپيادا
ءبىلىم • بۇگىن، 08:20
ءبىلىم • بۇگىن، 08:19
رۋحانيات • بۇگىن، 08:17
قوعام • بۇگىن، 08:16
اۋىلداردى ساقتاعاندار – ارلى باسشىلار...
قوعام • بۇگىن، 08:15
سەنگەنىمىز – شەتەل ۆاليۋتاسى...
ەكونوميكا • بۇگىن، 08:14
رۋحانيات • بۇگىن، 08:10
قۇسبەگى قۋانىش ەتنواۋىل اشۋدى ارماندايدى
ايماقتار • بۇگىن، 08:09
قوعام • بۇگىن، 08:08
كوكتەم اۋەندەرى كوڭىل كوتەرەدى
تەاتر • بۇگىن، 08:06
قوعام • بۇگىن، 08:03
ۇلتتىق بىرلىك پەن كەلىسىم – باعا جەتپەس قۇندىلىق
قوعام • بۇگىن، 08:00
بانكتەردىڭ ازايۋى پايدا ما، زيان با؟
ەكونوميكا • بۇگىن، 07:58
كارانتين كاسىپكەر ايەلدەرگە قالاي اسەر ەتتى؟
قوعام • بۇگىن، 07:56
ەكونوميكا • بۇگىن، 07:55
قوعام • بۇگىن، 07:54
ەكونوميكا • بۇگىن، 07:51
ايماقتار • بۇگىن، 07:50
«مىڭ العىس»: قايىرىمدىلىق تەلەمارافونىندا 22 ميلليون تەڭگە جينالدى
قازاقستان • كەشە
بيىل مەديتسينالىق ساقتاندىرۋعا قانشا قارجى بولىنەدى؟
مەديتسينا • كەشە
2020 جىلى ءمامس اياسىندا قانشا كۇردەلى وپەراتسيا جاسالدى؟
مەديتسينا • كەشە
ەلباسى • كەشە
تاريح • كەشە
سپورت • كەشە
باس تەاترداعى بالالار ستۋدياسى
ونەر • كەشە
التىن شىنجىردىڭ سوڭعى شىعىرشىعى...
رۋحانيات • كەشە
قىزىلوردا وبلىسىندا كارانتين شارالارى جەڭىلدەتىلدى
ايماقتار • كەشە
بىلتىر سقو-دا 7 مىڭعا جۋىق نارەستە دۇنيەگە كەلگەن
ايماقتار • كەشە
شىعىس قازاقستاندا جۇما نامازعا جينالۋعا رۇقسات بەرىلدى
ايماقتار • كەشە
قىزىلجاردا اناسى ۇرىپ-سوققان قىز كوز جۇمدى
ايماقتار • كەشە
جالعا العان ءۇيىن توناپ كەتكەن ۇرى ۇستالدى
ايماقتار • كەشە
فرانتسيانىڭ ەكس-پرەزيدەنتى تۇرمەگە توعىتىلدى
الەم • كەشە
بەس وبلىستا اۋا رايىنا بايلانىستى ەسكەرتۋ جاريالاندى
اۋا رايى • كەشە
تۇركىستان وبلىسىندا گاز جەلىلەرى جاپپاي تەكسەرىلەدى
ايماقتار • كەشە
تەرگەۋشىلەردىڭ ۇستازى ۇلىقتالدى
ايماقتار • كەشە
الماتىدا ەتنوسارالىق قاتىناستاردى دامىتۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى
ايماقتار • كەشە
الماتىدان قىرعىزستانعا اۋە رەيستەرى قايتا جانداندى
قازاقستان • كەشە
الماتىدا قانشا تۇرعىن ءۇي جىلۋسىز قالدى؟
ايماقتار • كەشە
ارمەنيادان اكەلگەن كولىكتەردى تىركەۋ مەرزىمى ۇزارتىلدى
قازاقستان • كەشە
قىرعىزستاندا پارلامەنت سايلاۋى كۇزدە بولادى
الەم • كەشە
قازاقستاندىق كاسىپكەرلەر ءۇشىن سالىق ەسەپتەۋ جەڭىلدەتىلدى
ەكونوميكا • كەشە
الماتى وبلىسىنىڭ الاكول اۋدانىنا جاڭا اكىم تاعايىندالدى
تاعايىنداۋ • كەشە
الماتىلىق ستۋدەنتتەر العىس ايتۋ كۇنىن اتاپ ءوتتى
قازاقستان • كەشە
ومىربەك جولداسبەكوۆتىڭ 90 جىلدىق مەرەيتويى تويلاندى
قازاقستان • كەشە
قدكبق دەپوزيتتەردىڭ ساۋىردەگى ەڭ جوعارى مولشەرلەمەلەرىن جاريالادى
ەكونوميكا • كەشە
سىر ەلىنەن 700-گە جۋىق ازامات اسكەرگە بارادى
ايماقتار • كەشە
رەسەي ينۆەستورلارى اتىراۋعا بەت بۇردى
ايماقتار • كەشە
قازاقستاندا مەرزىمدى اسكەري قىزمەتكە شاقىرۋ باستالدى
قوعام • كەشە
اسقار مامين «روسكوسموس» باسشىسىمەن كەزدەستى
ۇكىمەت • كەشە
كوكتەم كەشىكپەي جەتەدى: ناۋرىز ايىنا ارنالعان اۋا رايى بولجامى
اۋا رايى • كەشە
دۋبايدان كەلگەن 4 جولاۋشىدان كوروناۆيرۋس انىقتالدى
قوعام • كەشە
ۇكىمەت • كەشە
ۇقساس جاڭالىقتار