قازاقستان • 02 شىلدە، 2019

ەل قۋانىشى ەسەلەنگەن كۇن

311 رەت كورسەتىلدى

ەلىمىزدىڭ ابىرويىن اسىرىپ، مەرەيىن تاسىتقان، قازاق بالاسىنىڭ قاي قيىرعا سالسا دا توپ جارىپ، ەرلىكتىڭ ەرەن ۇلگىسىن كورسەتە الارىن دالەلدەگەن تۇلعالارىمىز بارشىلىق. سولاردىڭ اراسىندا عارىشكەرلەرىمىزدىڭ ورنى بولەك.

جولدىباي بازار

قازاقستاندىقتار ەرەكشە قۋانعان، رۋحىمىز كوتەرىلىپ، كوڭىلىمىز شاتتانعان كۇندەردىڭ ءبىرى – 1 شىلدە. ءدال وسى كۇنى قازاقتىڭ قاراپايىم ۇلى – تالعات مۇساباەۆ عارىشقا اتتانعانى بەلگىلى...

تارقاتا ايتار بولساق، 1991 جىلى 2 قازاندا قازاقتىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى توقتار ءاۋباكىروۆ عارىشقا سامعاپ، جۇكتەلگەن تاپسىرمانى ءمىنسىز ورىنداپ، امان-ەسەن سول جىلعى

10 قازاندا جەرگە ورالعانىنا كۋا بولعان بارشا قازاقستاندىقتاردىڭ قۋانىشى 1994 جىلى 1 شىلدەدە ەسەلەنە ءتۇستى. سەبەبى وسى كۇنى عارىشكەر تالعات مۇساباەۆ العاش رەت ءتۇپسىز كوككە ەل اماناتىن ارقالاپ اتتانعان ەدى.

قارعالى كەنتىنەن (الماتى وبلىسى جامبىل اۋدانى) شىققان باتىر ۇل وسى ساپارىندا قاسيەتتى قۇراندى، تاۋەلسىز قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۋىن، ەلتاڭباسىن جانە بايقوڭىردىڭ ءبىر ۋىس توپىراعىن وزىمەن بىرگە عارىشقا الىپ باردى. بۇل تاريحىمىزدا بۇرىن-سوڭدى بولماعان وقيعا ەدى. ول قايتا قونعان كەزدە اتالعان قۇندىلىقتاردى ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى ن.ءا.نازارباەۆقا تاپسىردى. وسىلايشا، تالعات مۇساباەۆ قازاقتىڭ ەكىنشى، الەمنىڭ 309-شى عارىشكەرى، اشىق عارىشقا شىققان العاشقى قازاق رەتىندە تاريحتا قالدى.

ونىڭ عارىشتاعى العاشقى قىزمەتى 1994 جىلعى 1 شىلدەدە باستالىپ 4 قاراشاعا دەيىن سوزىلدى، ياعني ۇشۋ ۇزاقتىعى 125 ءتاۋلىك 22 ساعات 53 مينۋت 36 سەكۋندتى قۇرادى. اشىق عارىشقا ەكى رەت شىقتى، ونىڭ جالپى ۇزاقتىعى 11 ساعات 7 مينۋتتى قۇرادى. وسى ساپاردا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ عىلىمي ەكسپەريمەنتتەرىنىڭ ەكىنشى باعدارلاماسى تابىستى ورىندالدى، سونداي-اق رەسەي، اقش، گەرمانيا، فرانتسيا ەلدەرىنىڭ عىلىمي باعدارلامالارى جۇزەگە اسىرىلدى.

وسى ۇشۋ ۋاقىتىندا تاريحتا العاش رەت «مير» ستانساسى – مەدەۋ» (الماتى) تەلەكوپىرى ءوتتى. ت.مۇساباەۆ عارىشتان «ازيا داۋىسى» كونكۋرسىنا سالەم جولدادى جانە گيتارامەن ءوزى سۇيەمەلدەي وتىرىپ، ۇلى ابايدىڭ «كوزىمنىڭ قاراسى» ءانىن ورىندادى.

حالىق قاھارمانى تالعات مۇساباەۆ بۇدان كەيىن دە ەكى رەت عارىشقا ۇشىپ، ەل مەرەيىن ەسەلەدى. ونىڭ ءبىرى 1998 جىلعى 29 قاڭتار مەن 25 تامىز ارالىعىن قامتىدى. ۇشۋ ۋاقىتى شامامەن جەتى ايعا سوزىلدى. وسى ساپار بارىسىندا «مير» ستانساسىندا ستانسانىڭ جۇيەلەرى مەن اگرەگاتتارى ىستەن شىعۋىنا بايلانىستى كوپتەگەن شتاتتان تىس جاعدايلار ورىن الىپ، جاعداي وتە كۇردەلى بولدى. دەگەنمەن، ەكيپاج مۇشەلەرى ءوزىنىڭ ساۋاتتى ءىس-قيمىلدارىمەن «مير» عارىش كەشەنىن قۇتقارىپ قالدى. وسى ۇزاق ەكسپەديتسيا ۋاقىتىندا ت.مۇساباەۆ قازاقستان، رەسەي، اقش، جاپونيا مەن ەۋروپا وداعى ەلدەرىنىڭ ءۇشىنشى كەڭەيتىلگەن عارىشتىق باعدارلاماسىن ورىندادى.

بۇل ساپارىندا «استانا – «مير» وربيتالىق ستانساسى» ءتىكەلەي تەلەكوپىر ۋاقىتىندا ت.مۇساباەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ جاڭا استاناسىنىڭ تۇساۋكەسەرىنە قاتىستى. ادامزات تاريحىندا العاشقى رەت عارىشتاعى عارىشكەر ءوز ەلىنىڭ پرەزيدەنتى مەن حالقىن مەملەكەت استاناسىنىڭ اشىلۋىندا قۇتتىقتادى.

عارىشقا ءۇشىنشى ۇشۋى 2001 جىلعى 28 ءساۋىر مەن 6 مامىر ارالىعىندا جۇزەگە استى، ياعني ۇزاقتىعى 7 تاۋلىك 22 ساعات 4 مينۋت 3 سەكۋندتى قۇرادى. بۇل جولى ت. مۇساباەۆ «سويۋز تم-32» عارىش كەمەسىنىڭ كومانديرى رەتىندە رەسەيلىك عارىشكەر يۋري باتۋرين جانە الەمنىڭ ءبىرىنشى عارىشتىق ءتۋريسى، اقش ازاماتى، ميللياردەر دەننيس تيتومەن بىرگە ۇشتى. وسى ۇشۋمەن عارىشتىق تۋريزم عاسىرى اشىلدى. ت.مۇساباەۆتىڭ ەكيپاجى جەرگە «سويۋز تم-31» كەمەسىمەن ورالدى. بۇل XXI عاسىردا جانە ءۇشىنشى مىڭجىلدىقتا جەر پلانەتاسىنان عارىشقا ءبىرىنشى ۇشقان كەمە بولعاندىقتان، ەستە قالارلىق وقيعا بولدى.

كۇننىڭ ماڭىزدى جانە وزەكتى جاڭالىقتارىن «ەگەمەن قازاقستان» تەلەگرام كانالىنان وقىڭىز