بۇگىندە پرەزيدەنت جۇكتەگەن مىندەتكە ساي باسقارۋدىڭ بارلىق دەڭگەيلەرىندەگى مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ وڭتايلى سانىن انىقتاۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. ياعني, مەملەكەتتىك قىزمەتتە تەك كاسىبي مامانداردىڭ قالۋى كوزدەلۋدە. سونىمەن بىرگە «قىزمەت ءۇشىن – ادام» قاعيداتى ەمەس, «ادام ءۇشىن – قىزمەت» قاعيداتىنا نەگىزدەلگەن سەرۆيستىك مەملەكەت قۇرۋعا كوشۋ جوسپارلانۋدا. قازىردىڭ وزىندە اتقارىلعان جۇمىستار از ەمەس, العا قويعان مىندەتتەر ايقىن.
ءبىزدىڭ ەسەبىمىز بويىنشا الماتى وبلىسىندا 7500-گە جۋىق مەملەكەتتىك قىزمەتشى ەڭبەك ەتەدى. ونىڭ 50 پايىزى ايەلدەر. وسى مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ ورتاشا جاسى 39,3 شاماسىندا. 6800 مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ جوعارى ءبىلىمى بار. 1256 قىزمەتشى بىرنەشە جوعارى ءبىلىم ديپلومى, 241 قىزمەتشىنىڭ ماگيسترلىك دارەجەسى بار. ياعني, ايماقتا مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردى ۇزدىكسىز وقىتۋ, بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ جۇمىستارى ءتيىمدى باعىتتا ىسكە اسىرىلۋدا. مىسالى, وتكەن جىلى عانا وڭىردەگى 2876 قىزمەتكەر قازاقستان پرەزيدەنتى جانىنداعى مەملەكەتتىك باسقارۋ اكادەمياسى مەن فيليالىندا قايتا دايارلاۋ مەن بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ كۋرستارىنان ءوتتى.
كادرلىق رەزەرۆ جاساقتاۋ مەن مەملەكەتتىك قىزمەتكە قابىلداۋ بارىسىندا مەريتوكراتيا قاعيداتىن ۇستانۋدىڭ ىقپالى زور. مەريتوكراتيا دەگەنىمىز – الەۋمەتتىك شىعۋ تەگىنە جانە قارجىلىق اۋقاتتىلىعىنا تاۋەلسىز, باسقارۋشى لاۋازىمداردى ەڭ قابىلەتتى ادامداردىڭ يەلەنۋىن ورتاعا قوياتىن باسقارۋ قاعيداسى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتى تۋرالى زاڭىندا «مەريتوكراتيا – مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ جەكە سىڭىرگەن ەڭبەكتەرى مەن جەتىستىكتەرىن مويىنداۋ, ونى قابىلەتتەرى مەن كاسىبي دايارلىعىنا سايكەس مەملەكەتتىك قىزمەت بابىندا ىلگەرىلەتۋ» دەپ كورسەتىلگەن. سوڭعى 2 جىلداعى ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك, وڭىردەگى 73 پايىزدان استام مەملەكەتتىك قىزمەتشى ىشكى كونكۋرستار ناتيجەسىندە جوعارى لاۋازىمدارعا تاعايىندالعان. بۇل سالىستىرمالى تۇردە وتە جوعارى كورسەتكىش.
جالپى, الەمدەگى كەز كەلگەن جۇمىس بەرۋشى, مەيلى ول الپاۋىت كورپوراتسيا بولسىن, مەيلى ول شاعىن بيزنەس وكىلى بولسىن نەمەسە مەملەكەتتىك قۇرىلىم بولسىن قىزمەتكە قابىلداۋ كەزىندە دارىندى, كوزى اشىق, ءبىلىمدى, وزىق ويلى ازاماتقا باسىمدىق بەرەتىنى ءسوزسىز. ياعني, بۇل ەڭ الدىمەن باسەكەگە قابىلەتتىلىك دەگەندى بىلدىرەدى. ءبىزدىڭ دە ەل وڭىرلەرىندە باسەكەگە قابىلەتتى جاستار كوپ ەكەنىنە سەنىمدىمىن. وسىنداي جاستاردى قابىلەتتەرىنە جانە جەتىستىكتەرىنە, ياعني تەك مەريتوكراتيا جولىمەن ءوسىرۋ قاجەت دەپ ەسەپتەيمىن. ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا, الەمدە الداعى 10-15 جىلدا بۇگىنگى كۇنى قاجەتتى دەپ سانالاتىن 60-قا جۋىق ماماندىق مۇلدەم بولمايدى. وسى زاڭدىلىق ادام بويىنداعى تاعى ءبىر قاسيەت – وزگەرىستەرگە بەيىمدەلە الۋ قۇزىرەتىن جەتىلدىرۋدى تالاپ ەتەدى.
سوڭعى جىلدارى مەملەكەتتىك قىزمەت سالاسىنداعى زاڭنامالارعا وزگەرىستەر ەنگىزىلىپ, ءۇش كەزەڭنەن تۇراتىن ءتيىمدى ىرىكتەۋ جۇيەسىنە كوشتىك. ياعني, كانديدات ەڭ الدىمەن زاڭنامالاردى ءبىلۋ بويىنشا باعالانادى, ودان كەيىن جەكە قۇزىرەتتىلىكتەرى انىقتالادى, وسىلاردان وتسە, اڭگىمەلەسۋدەن وتەدى. كونكۋرستىق ىرىكتەۋ دە تيىمدىلىگىن كورسەتۋدە. قولدانىستاعى زاڭنامالارعا سايكەس, كونكۋرستار ىشكى جانە جالپى كونكۋرستان تۇرادى. ىشكى كونكۋرستارعا تەك قاتارداعى, ياعني قىزمەت اتقارىپ جۇرگەن مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ عانا قاتىسۋعا قۇقىعى بار. ال جالپى كونكۋرستارعا زاڭمەن بەلگىلەنگەن تالاپتارىنا ساي كەلسە, كەز كەلگەن ازامات قاتىسىپ, ۇمىتكەر بولا الادى. قۇزىرەتتىلىكتەر مودەلىنە سايكەس كەز كەلگەن مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ بويىندا نەگىزگى قۇزىرەتتەر بولۋى كەرەك. ولارعا پاراساتتىلىق, جاۋاپتىلىق, تۇتىنۋشىعا باعدارلانۋ, باستاماشىلىق, سترەسكە توزىمدىلىك جاتادى. ءارى قاراي قىزمەت بابىمەن ىلگەرىلەگەن سايىن ءوزىن ءوزى دامىتۋ, جەدەلدىلىك, قىزمەتتى باسقارۋ, شەشىم قابىلداۋ, ستراتەگيالىق ويلاۋ, وزگەرىستەردى باسقارۋ دەگەن سياقتى قۇزىرەتتىلىكتەر تالاپ ەتىلەدى.
ءبىزدىڭ باستى مىندەتىمىزدىڭ ءبىرى – حالىق ءۇشىن قىزمەت ەتۋ ەكەنى بەلگىلى. ال حالىققا قىزمەت ەتەتىن مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ ءىشىندە جاستاردىڭ ورنى ەرەكشە. سەبەبى بۇگىنگى جاستاردىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ ماقساتشىل, ءپوزيتيۆتى, ويلاۋ قابىلەتتەرى ۇشقىر. ءبىزدىڭ وبلىستا مەملەكەتتىك قىزمەتتەگى 29 جاسقا دەيىنگى جاستاردىڭ ۇلەسى 25 پايىزدى قۇرايدى. ولاردىڭ اراسىندا 126 جاس مامان باسشى لاۋازىمدارىندا ەڭبەك ەتۋدە. ال اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردە 488 جاس قىزمەتشى بار. وتكەن جىلى كونكۋرستار ناتيجەسىندە ىرىكتەلگەن 1082 ازاماتتىڭ 57 پايىزىن دا جاستار قۇرادى.
سەرىكباي نۇرعيساەۆ,
مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگى الماتى وبلىسى بويىنشا دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى
