وتكەنگە تاعزىم ەتۋدەن وزىندىك جولىمىز بار

قوعام • 09 مامىر، 2019

وتكەنگە تاعزىم ەتۋدەن وزىندىك جولىمىز بار

وتكەن شاققا، تاريحىمىزعا، اتا-بابالارىمىزدىڭ ءومىر جولىنا قۇرمەتپەن قاراۋ، ولاردىڭ ەرلىكتى ىستەرىمەن ماقتانىپ، ونى ۇلگى تۇتۋ بۇگىنگى ۇرپاقتىڭ باستى ءمىندەتتەرىنىڭ ءبىرى بولۋى ءتيىس. بۇل قاسيەتتى ءمىندەتتى شاما-شارقىمىزشا ورىنداپ تا ءجۇرگەندەيمىز. دەسەك تە، وسى باعىتتا ازدى-كوپتى ايتارىمىز بار.

جولدىباي بازار

ءاربىر تاۋەلسىز مەملەكەت ءوزىنىڭ تاريحىن، تاعدىر-تالايىن زەردەلەۋ بارىسىندا ونى ۇلتتىق يدەولوگيانىڭ اجىراماس ءبىر بولىگى، تىرەگى ەتۋگە تىرىسادى. بۇل ءۇردىس بىزگە دە جات ەمەس. ويتكەنى ءبىز دە بار مۇمكىندىگىمىزشە وتكەن تاريحىمىزدى ۇلتتىق يدەولوگيا بيىگىنەن قاراستىرىپ، ونىڭ ورەسكەل بۇرمالانعان تۇستارىن قالپىنا كەلتىرىپ، قايتا جازىپ، نەبىر ءادىلەتسىزدىكتىڭ جولىن كەستىك. تاريحىمىزدى ۇلتتىق يدەولوگيامىزدىڭ وزەگىنە اينالدىرۋ باعىتىندا قىرۋار جۇمىس اتقارىلدى.

دەگەنمەن، وسى سالادا كوڭىلگە كىربىڭ ۇيالاتىپ، كوپتەگەن پىكىرتالاستارعا ارقاۋ بولىپ، حالىقتىڭ سەكەمشىل سەزىمىنە كولەڭكەسىن ءتۇسىرىپ جۇرگەن كورىنىستەردەن ارىلا قويعانىمىز جوق. وندايلار، سىرتتاي قاراعاندا جاي عانا نارسە بولىپ كورىنگەنىمەن، ىشكى استارىندا وزگەنىڭ بۇكىر پيعىلى بۇركەنىپ جاتقانىن انىق اڭعارتادى. سونىڭ ءبىرى رەتىندە كورشىلەس ەلدەن باستاۋ العان، كەشەگى ورتاق تاريحي وقيعالاردى جەلەۋ ەتىپ، قوعامىمىزعا دەندەپ ەنگەن، حالىقتىڭ كوڭىلىنە، تاريحي جادى مەن ساناسىنا تىكەلەي اسەر ەتەتىن جوبالاردى ايتۋعا بولادى. ماسەلەن، «گەورگي لەنتاسىنىڭ» ەركىن تاراتىلۋى، ونى حالقىمىزدىڭ ءبىر بولىگى وتكەن تاريحىمىزدىڭ جارقىن بەلگىسى رەتىندە قابىلداۋى، سونداي-اق «ماڭگىلىك پولك» شەرۋىنىڭ ەلىمىزدە جۇيەلى تۇردە ۇيىمداستىرىلۋى قازاق قوعامىن الاڭداتپاي قويمايدى. بۇل ارينە ءوز كەزەگىندە ءتۇرلى قارسى توپتاردىڭ پايدا بولۋىنا الىپ كەلەدى.

9 مامىر قارساڭىندا قارا-قىزعىلت-سارى ءتۇستى «گەورگي لەنتالارى» كادىمگىدەي سانگە اينالادى. تۇرمىستىق زاتتاردان باستاپ، كوشە، ءتىپتى كولىكتەرگە دەيىن وسى باۋلارمەن بەزەندىرىلىپ شىعا كەلەدى. لەنتالار تەگىن ۇلەستىرىلىپ، قارا جانە قىزعىلت-سارى تۇسكە بويالعان جاپسىرمالار كوزدى دە، كوڭىلدى دە جاۋلاپ الادى. وسىندايدا ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا نۇكتە قويىلعان كۇن وزگە تاراپتىڭ يدەولوگيالىق قارۋىنا اينالىپ بارا جاتقانداي سەزىلەدى دە ءارى-ءسارى كۇي كەشۋگە ءماجبۇر بولاسىڭ.

جالپى، «گەورگي لەنتاسى» 1769 جىلى رەسەي پاتشايىمى ەليزاۆەتا ءىى ەنگىزگەن VI دارەجەلى «گەورگي داڭقى» وردەنىندە بەدەرلەنگەن. سودان بەرى قارا-قىزعىلت-سارى جولاقتى بۇل لەنتا پاتشالىق رەسەي مەن كسرو-نىڭ قورعانىس، اسكەر سالاسىنا قاتىستى ناگرادالاردا كورىنىس بەرىپ كەلدى. سودان 2000 جىلى رەسەي «گەورگي داڭقىن» اسكەري وردەن رەتىندە قايتا جاڭعىرتسا، ىلە وسى ەلدە 2005 جىلدان باستاپ، ياعني جەڭىستىڭ 60 جىلدىعىنا وراي «گەورگي لەنتاسىن» 9 مامىر – جەڭىس كۇنى قارساڭىندا تاراتۋ جولعا قويىلدى. بۇل اكتسيا بۇگىندە كەڭەستىك كەڭىستىك شەكاراسىنان دا اسىپ كەتىپ وتىر.

شىن مانىندە كوپتەگەن ازاماتتارىمىز باستاپقىدا وتارلاۋشى پاتشالىق رەسەيدىڭ بەلگىسىن ۇلىقتاپ جۇرگەنىن بىلە قويعان جوق. كەيىننەن جۇرگىزىلگەن قوعامدىق تالقىلاۋلار، وسى جونىندە جارىق كورگەن ماتەريالدار «گەورگي لەنتاسىنا» دەگەن باستاپقى ءتۇسىنىگىمىزدى ءوز پايدامىزعا قاراي وزگەرتىپ ءجىبەردى.

ءبىز كورشىلەس ەلدەر قۇرمەت تۇتاتىن بەلگىلەرگە قارسى ەمەسپىز. بىراق ولاردى ۇلىقتاۋ، ناسيحاتتاۋ ءوز ايماقتارىندا جۇزەگە اسىرىلۋى ءتيىس. ويتكەنى ءاربىر مەملەكەتتىڭ وزىنە ءتان ءتۇرلى بەلگىلەرى، ءوز ۇستانىمدارىنا، ۇلتتىق يدەولوگياسىنا سايكەس كەلەتىن نىشاندارى بار. ول سىرت ەلدەرگە ءتان بەلگىلەردىڭ قۇرساۋىندا قالماۋى ءتيىس.

قۇدايعا شۇكىر، الەمدىك دەڭگەيدە مويىندالعان مەملەكەتتىك سيمۆولدارىمىز، جەرىمىزدى، وتانىمىزدى ناسيحاتتايتىن، بابالارىمىزدىڭ ونەگەلى ءومىر جولىنان مولىنان حابار بەرەتىن نىشاندارىمىز، بەلگىلەرىمىز بارشىلىق. مىنە، ءوزىمىزدىڭ قولىمىزدا بار وسىنداي دۇنيەلەرىمىزدى ۇلىقتاپ، كەڭىنەن تۇتىنا بىلگەنىمىز ابزال. سوندا عانا سىرت تاراپتان جات يدەولوگيا ءوزىنىڭ باسىن سۇعا المايدى.

رەسەيدىڭ توم قالاسىندا 2011 جىلى ازاماتتىق باستاما رەتىندە كوتەرىلىپ، كەيىننەن شارتاراپقا جايىلعان «ماڭگىلىك پولك» شەرۋى تۋرالى دا قوعامىمىزدا ءتۇرلى پىكىرلەر بار. بۇل جوبانىڭ ماقساتى – ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس قۇرباندارىن ەستە ساقتاۋ. دەگەنمەن، بابالار ەرلىگىن، سوعىس قۇرباندارىن وزگە ەلدەن باستاۋ العان اكتسيا ارقىلى ەسكە الۋ قانشالىقتى قاجەت؟ ءبىزدىڭ ويىمىزشا، تاۋەلسىز قازاقستان – ءوزىنىڭ وتكەنىن ۇلىقتاپ، ەلى مەن جەرىنىڭ تۇتاستىعى ءۇشىن قان توككەن باتىر بابالارىمىزعا تاعزىم ەتۋدىڭ وزىندىك جولىن ايقىنداپ العان ەل. سوندىقتان بىزگە تەك وسى جولمەن عانا ءجۇرۋ كەرەك!