وتكەنگە تاعزىم ەتۋدەن وزىندىك جولىمىز بار

ءاربىر تاۋەلسىز مەملەكەت ءوزىنىڭ تاريحىن، تاعدىر-تالايىن زەردەلەۋ بارىسىندا ونى ۇلتتىق يدەولوگيانىڭ اجىراماس ءبىر بولىگى، تىرەگى ەتۋگە تىرىسادى. بۇل ءۇر­دىس بىزگە دە جات ەمەس. ويتكەنى ءبىز دە بار مۇمكىندىگىمىزشە وتكەن تاريحىمىزدى ۇلت­تىق يدەولوگيا بيىگىنەن قاراستىرىپ، ونىڭ ورەسكەل بۇرمالانعان تۇستارىن قال­پىنا كەلتىرىپ، قايتا جازىپ، نەبىر ءادى­لەت­سىزدىكتىڭ جولىن كەستىك. تاريحىمىزدى ۇلت­تىق يدەولوگيامىزدىڭ وزەگىنە اينالدىرۋ باعى­تىندا قىرۋار جۇمىس اتقارىلدى.

دەگەنمەن، وسى سالادا كوڭىلگە كىربىڭ ۇيالاتىپ، كوپتەگەن پىكىرتالاستارعا ارقاۋ بو­لىپ، حالىقتىڭ سەكەمشىل سەزىمىنە كو­لەڭ­كەسىن ءتۇسىرىپ جۇرگەن كورىنىستەردەن ارى­لا قويعانىمىز جوق. وندايلار، سىرتتاي قاراعاندا جاي عانا نارسە بولىپ كورىن­گە­نىمەن، ىشكى استارىندا وزگەنىڭ بۇكىر پيعى­لى بۇركەنىپ جاتقانىن انىق اڭعارتادى. سونىڭ ءبىرى رەتىندە كورشىلەس ەلدەن باستاۋ العان، كەشەگى ورتاق تاريحي وقيعالاردى جەلەۋ ەتىپ، قوعامىمىزعا دەندەپ ەنگەن، حا­لىق­­تىڭ كوڭىلىنە، تاريحي جادى مەن ساناسى­نا تىكەلەي اسەر ەتەتىن جوبالاردى ايتۋعا بو­لادى. ماسەلەن، «گەورگي لەنتاسىنىڭ» ەركىن تاراتىلۋى، ونى حالقىمىزدىڭ ءبىر بولىگى وتكەن تاريحىمىزدىڭ جارقىن بەلگىسى رەتىندە قابىلداۋى، سونداي-اق «ماڭگىلىك پولك» شەرۋىنىڭ ەلىمىزدە جۇيەلى تۇردە ۇيىمداستىرىلۋى قازاق قوعامىن الاڭداتپاي قويمايدى. بۇل ارينە ءوز كەزەگىندە ءتۇرلى قارسى توپتاردىڭ پايدا بولۋىنا الىپ كەلەدى.

9 مامىر قارساڭىندا قارا-قىزعىلت-سارى ءتۇستى «گەورگي لەنتالارى» كادىمگىدەي سانگە اينالادى. تۇرمىستىق زاتتاردان باستاپ، كوشە، ءتىپتى كولىكتەرگە دەيىن وسى باۋلارمەن بەزەندىرىلىپ شىعا كەلەدى. لەنتالار تەگىن ۇلەستىرىلىپ، قارا جانە قىزعىلت-سارى تۇسكە بويالعان جاپسىرمالار كوزدى دە، كو­ڭىل­دى دە جاۋ­لاپ الادى. وسىندايدا ەكىنشى دۇنيە­جۇ­زىلىك سوعىسقا نۇكتە قويىلعان كۇن وزگە تاراپ­تىڭ يدەولوگيالىق قارۋىنا اينالىپ بارا جات­قانداي سەزىلەدى دە ءارى-ءسارى كۇي كەشۋگە ءماج­بۇر بولاسىڭ.

جالپى، «گەورگي لەنتاسى» 1769 جىلى رەسەي پاتشايىمى ەليزاۆەتا ءىى ەنگىزگەن VI دارەجەلى «گەورگي داڭقى» وردەنىندە بە­دەر­لەنگەن. سودان بەرى قارا-قىزعىلت-سارى جولاقتى بۇل لەنتا پاتشالىق رەسەي مەن كسرو-نىڭ قورعانىس، اسكەر سالاسىنا قا­تىس­تى ناگرادالاردا كورىنىس بەرىپ كەلدى. سودان 2000 جىلى رەسەي «گەورگي داڭقىن» اسكەري وردەن رەتىندە قايتا جاڭعىرتسا، ىلە وسى ەلدە 2005 جىلدان باستاپ، ياعني جەڭىستىڭ 60 جىلدىعىنا وراي «گەورگي لەنتاسىن» 9 مامىر – جەڭىس كۇنى قارساڭىندا تاراتۋ جولعا قويىلدى. بۇل اكتسيا بۇگىندە كەڭەستىك كەڭىستىك شەكا­راسىنان دا اسىپ كەتىپ وتىر.

شىن مانىندە كوپتەگەن ازاماتتارىمىز باستاپقىدا وتارلاۋشى پاتشالىق رەسەي­دىڭ بەلگىسىن ۇلىقتاپ جۇرگەنىن بىلە قوي­عان جوق. كەيىننەن جۇرگىزىلگەن قوعامدىق تالقى­لاۋ­لار، وسى جونىندە جارىق كورگەن ماتەريالدار «گەورگي لەنتاسىنا» دەگەن باستاپقى ءتۇسى­نىگىمىزدى ءوز پايدامىزعا قاراي وزگەرتىپ ءجى­بەردى.

ءبىز كورشىلەس ەلدەر قۇرمەت تۇتاتىن بەلگى­لەر­گە قارسى ەمەسپىز. بىراق ولاردى ۇلىقتاۋ، ناسي­حاتتاۋ ءوز ايماقتارىندا جۇزەگە اسىرىلۋى ءتيىس. ويتكەنى ءاربىر مەملەكەتتىڭ وزىنە ءتان ءتۇرلى بەلگىلەرى، ءوز ۇستانىمدارىنا، ۇلت­تىق يدەولوگياسىنا سايكەس كەلەتىن نىشاندا­رى بار. ول سىرت ەلدەرگە ءتان بەلگىلەردىڭ قۇر­ساۋىن­دا قالماۋى ءتيىس.

قۇدايعا شۇكىر، الەمدىك دەڭگەيدە مويىن­دالعان مەملەكەتتىك سيمۆولدارىمىز، جە­رى­­مىزدى، وتانىمىزدى ناسيحاتتايتىن، بابا­لا­رى­مىزدىڭ ونەگەلى ءومىر جولىنان مولىنان حابار بەرەتىن نىشاندارىمىز، بەلگىلەرىمىز بارشىلىق. مىنە، ءوزىمىزدىڭ قولىمىزدا بار وسىنداي دۇنيەلەرىمىزدى ۇلىقتاپ، كەڭىنەن تۇتىنا بىلگەنىمىز ابزال. سوندا عانا سىرت تاراپتان جات يدەولوگيا ءوزىنىڭ باسىن سۇعا المايدى.

رەسەيدىڭ توم قالاسىندا 2011 جىلى ازا­مات­تىق باستاما رەتىندە كوتەرىلىپ، كەيىن­نەن شار­تاراپقا جايىلعان «ماڭگىلىك پولك» شەرۋى تۋ­رالى دا قوعامىمىزدا ءتۇرلى پىكىرلەر بار. بۇل جوبانىڭ ماقساتى – ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس قۇرباندارىن ەستە ساقتاۋ. دەگەنمەن، با­بالار ەرلىگىن، سوعىس قۇرباندارىن وزگە ەلدەن باستاۋ العان اكتسيا ارقىلى ەسكە الۋ قان­شا­لىقتى قاجەت؟ ءبىزدىڭ ويىمىزشا، تاۋەلسىز قازاقستان – ءوزىنىڭ وتكەنىن ۇلىقتاپ، ەلى مەن جە­رىنىڭ تۇتاستىعى ءۇشىن قان توككەن باتىر بابالارىمىزعا تاعزىم ەتۋدىڭ وزىندىك جولىن ايقىنداپ العان ەل. سوندىقتان بىزگە تەك وسى جولمەن عانا ءجۇرۋ كەرەك!