توعىز جولدىڭ تورابىندا ورنالاسقان قازاقستان ءۇشىن كونتەينەرلىك تاسىمالدىڭ ماڭىزى جوعارى. الايدا بۇل سالادا شەشىمىن تاپپاعان ماسەلەلەر جەتەرلىك. ماسەلەن، قىتايمەن اراداعى بايلانىستىڭ جايى جاعدايدى قيىنداتىپ وتىر.

دەگەنمەن «قازاقستان تەمىر جولى» ۇك» باسقارما توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى قانات الماعامبەتوۆ جاعداي رەتتەلەدى دەپ سەندىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، جىل سوڭىنا دەيىن قىتاي تاراپى ەكى ۆاگون اۋدارعىش ورناتپاق. بۇل ءوز كەزەگىندە جۇكتەردى جىلدام وتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ونىڭ ىشىندە قازاقستاننان اسپاناستى ەلىنە جەتكىزىلەتىن كەن مەن كونتسەنتراتتاردىڭ ءجۇرىسىن شيراتپاق.
– قىتايلىقتار وسى جىلدىڭ مامىرىندا الاشانكوۋ ستانساسىندا ەكى ۆاگون اۋدارعىشتىڭ قۇرىلىسىن باستادى. ونداعى ماقساتتىڭ ءبىرى – ءبىزدىڭ تاراپىمىزدان جونەلتىلەتىن كەن مەن كونتسەنتراتتاردى جىلدامداتىپ قابىلداپ الۋ. ۆاگون اۋدارعىشتاردىڭ سالىنۋى جۇكتى ءتۇسىرىپ-تيەۋدى جىلدامداتادى. ەكى ۆاگون اۋدارعىش تا جىل سوڭىنا دەيىن پايدالانۋعا بەرىلەدى دەپ كۇتىلۋدە، – دەدى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە قانات الماعامبەتوۆ.
بەلگىلى بولعانداي، قىتاي تاراپى العاش رەت قازاقستاندىق كونتەينەرلەردى ۆاگوندارعا قايتا تيەۋگە رۇقسات بەرىپ وتىر. بۇعان دەيىن ءبىزدىڭ ەلگە مۇنداي مۇمكىندىك بەرىلمەگەن ەكەن. ويتكەنى ارتىق جۇكتەمەنى قابىلداۋشى تاراپ رەتتەستىرۋى كەرەك-ءتىن.
بۇدان بولەك، قىتايلىقتار كونتسەنتراتتار مەن شەكەمتاستاردى تيەۋ ءۇشىن اشىق كونتەينەرلەردى قازاقستان تاراپىنا بەرۋگە نيەتتى. قازىردىڭ وزىندە سىناق ءۇشىن كونتسەنتراتتاردىڭ پارتياسىن كونتەينەرمەن جىبەرۋگە قام جاسالادى. تۇپتەپ كەلگەندە مۇنىڭ بارلىعى جۇكتى بەرۋ پروتسەسىن ايتارلىقتاي تەزدەتەدى. ءدال وسىنداي جۇمىس استىق ەكسپورتتاۋشىلارمەن دە جۇرگىزىلىپ جاتىر. ولار دا استىقتىڭ كونتەينەرمەن جونەلتىلۋىنە بەيىلدى.
– قىتاي جابىق ۆاگوندارعا تيەلگەن ازىق-ت ۇلىكتى قابىلداۋدى توقتاتقان بولاتىن. ولار بۇل شەشىمدى كوروناۆيرۋس ىندەتىمەن بايلانىستىردى، – دەدى ق.الماعامبەتوۆ.
بيىل قازاقستان-قىتاي باعىتىنا 25 ملن توننا جۇك تاسىمالداۋ جوسپارلانعان. بىلتىر كورسەتكىش 21 ملن توننادان استام جۇكتى قۇراعان. ترانزيتتىك جۇكتەردىڭ ءوتۋ جىلدامدىعى مەن كولەمىن جاقسارتۋ ءۇشىن «قازاقستان تەمىر جولى» «دوستىق» ستانساسى مەن 19-شى رازەزدىڭ ارالىعىنداعى ەكىنشى جولداردىڭ قۇرىلىسىن باستادى.
– بۇل – «دوستىق» ستانساسىنىڭ الدىنداعى العاشقى ستانسا. ارالىعى – 25 شاقىرىم. ەڭ تار جەرلەردىڭ ءبىرى. وسىنىڭ سالدارىنان «دوستىق» ستانساسىنا كىرۋ دە، ودان پويىزداردى الىپ شىعۋ دا قيىندىق تۋدىرادى. سوندىقتان «قازاقستان تەمىر جولى» ۇلتتىق كومپانياسى ءوز قاراجاتىنا 19-شى رازەزدى جاڭعىرتىپ قانا قويماي، جولداردىڭ قۇرىلىسىن دا باستاپ كەتتى. مۇندا قوسىمشا ءۇش جول سالىنادى. ولار كونتەينەرلىك تاسىمالعا قويىلاتىن تالاپتارعا سايكەس ۇزارتىلاتىن بولادى، دەپ ناقتىلادى باسقارما توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى.
قانات الماعامبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، ەكىنشى جولداردى بيىل سالىپ، كەلەر جىلدىڭ باسىندا اۆتوبۇعاتتاۋدى ىسكە قوسۋ جوپارلانۋدا. ياعني دابىل بەرۋ قۇرالدارى ارقىلى اتالعان ۋچاسكەدەن وتەتىن پويىزداردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە نازار اۋدارىلۋدا.
– كەلەر جىلدان باستاپ بالقاش – ساياق ۋچاسكەسىندەگى تار جەرلەرگە قاتىستى ماسەلەلەردى رەتتەۋگە كىرىسپەك ويىمىز بار. الايدا مۇنىڭ ءبارى بيۋدجەتتەن قارجى بولىنگەندە عانا جۇزەگە اسىرىلادى. ەگەر قارجى بولىنسە، وندا بىردەن «دوستىقتان» «مويىنتى» ستانساسىنا دەيىنگى ارالىقتاعى 833 شاقىرىمدىق ەكىنشى جولدارعا تەندەر جاريالايمىز. ال قارجى قاراستىرىلماسا، وندا كومپانيا ءوز قاراجاتى ەسەبىنەن ستانسالاردىڭ وتكىزۋ قابىلەتىن جاقسارتۋ ءۇشىن قوس جولدى ەندىرمەلەردىڭ قۇرىلىسىن جالعاستىرۋعا ءماجبۇر بولادى. بۇل نەگىزگى جوبا سانالادى، – دەدى ول.
سونىمەن قاتار ترانزيت كەزىندە ۇزىن كونتەينەرلىك پويىزداردى وتكىزۋگە قاتىستى قيىندىقتار تۋىندايدى. ق.الماعامبەتوۆتىڭ پىكىرىنشە، بيىل 10 بولەك پۋنكت قۇرۋ جوسپارلانعان. ۇزىن قۇرامدى كونتەينەرلىك پويىزداردى وتكىزۋ ءۇشىن ستانسالاردىڭ قابىلداۋ-جونەلتۋ جولدارىن ۇزارتۋ جۇمىستارى باستالىپ تا كەتىپتى. ياعني ءبىر لوكوموتيۆپەن كونتەينەرلەردەن جانە فيتينگتىك پلاتفورمالاردان تۇراتىن كونتەينەرلىك پويىزدى سۇيرەتۋگە مۇمكىندىك تۋادى. ال قازىرگى ۋاقىتتا ولاردى ەكى پويىزبەن سۇيرەتۋگە تۋرا كەلىپ وتىر.
وسىلايشا، ستانسانىڭ وتكىزۋ، تاسىمالداۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ كوزدەلۋدە. الداعى ەكى-ءۇش جىلدا قابىلداۋ-جونەلتۋ جولى بار 40 ستانسادا ءدال وسىنداي جۇمىستى جۇرگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. مۇنىڭ بارلىعى ترانزيتتىك كونتەينەرلىك جۇكتەردى تاسىمالداۋ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى كولىك كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى جانىبەك تايجانوۆتىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاننىڭ ترانزيتتىك حاب رەتىندە قالىپتاسۋى بىرقاتار جوبانى جۇزەگە اسىرۋمەن قاتار ءجۇردى. اتاپ ايتقاندا، ورتالىق وڭىرلەردى باتىسقا قوسۋ – جەزقازعان-بەينەۋ، الماتى-شۋ ۋچاسكەسىنىڭ وتكىزۋ قابىلەتىن ۇلعايتۋ – ەكىنشى جولداردىڭ قۇرىلىسى، قاجەتتى پورت جانە تەرمينال ينفراقۇرىلىمىن قۇرۋ – اقتاۋ، قۇرىق پورتتارى، قورعاس قۇرعاق پورتى، بورجاقتى-ەرساي، ساۋدا-لوگيستيكالىق ورتالىقتار سەكىلدى جوبالار سالاعا سەرپىن بەردى.
اتالعان جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ناتيجەسىندە ترانزيتتىك تاسىمالداردىڭ قازىرگى كولەمى 2016 جىلعى كورسەتكىشتەن 3،6 ەسە اسىپ ءتۇستى. داعدارىس دەندەگەن 2020 جىلى ترانزيتتىك قاتىناستاعى كونتەينەرلىك تاسىمالدار 876 مىڭ جفە-ءنى، ياعني جيىرما فۋتتىق ەكۆيۆالەنتتى قۇرادى. ءوسىم 2019 جىلمەن سالىستىرعاندا 32 پايىزعا تەڭ.
– 2021 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىجىلدىعىندا تەمىر جول كولىگىمەن تاسىمالداۋ كولەمى وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 36 پايىزدىق ءوسىم كورسەتىپ، 800 مىڭنان استام جيىرما فۋتتىق ەكۆيۆالەنتتى قۇرادى. ونىڭ ىشىندە ترانزيتتىك كونتەينەرلىك تاسىمالدار كولەمى 44 پايىزعا ۇلعايىپ، 530 مىڭنان استام جفە قۇرادى. وسى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىنگى جوسپار شامامەن ءبىر ميلليون جيىرما فۋتتىق ەكۆيۆالەنتكە تەڭ بولدى. 2025 جىلعا دەيىن بۇل كورسەتكىش 1 660 مىڭ جيىرما فۋتتىق ەكۆيۆالەنتكە دەيىن ءوسۋى ءتيىس، – دەيدى جانىبەك تايجانوۆ.
بۇگىندە قازاقستاننىڭ فيتينگتىك پلاتفورما پاركى شامامەن 8 مىڭ بىرلىكتى قۇرايدى. بۇل رەتتە باسقا ەلدەردەن تارتىلعان پلاتفورمالاردى ەسكەرگەن كۇننىڭ وزىندە نارىقتىڭ قاجەتتىلىگى قازىرگى پاركتەن بىرنەشە ەسە اسىپ تۇسەدى. وسىعان وراي يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى پلاتفورمالار پاركىن جاڭارتۋ ءۇشىن وپەراتورلاردى ىنتالاندىرۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋدە.
ماسەلەن، 2016 جىلدان باستاپ ۆاگوندار مەن پلاتفورمالاردى ساتىپ الۋعا نەسيە بەرۋ كەزىندە سىياقى مولشەرلەمەلەرىن سۋبسيديالاۋ قۇرالى ەنگىزىلدى. وسىلايشا، مەملەكەتتىك قولداۋ اياسىندا 5 مىڭنان استام جۇك ۆاگونى ساتىپ الىندى. ونىڭ 3،5 مىڭى – فيتينگتىك پلاتفورما. بۇل باعىتتاعى جۇمىس «قۋاتتى وڭىرلەر – قۋاتتى ەكونوميكا» ۇلتتىق جوباسى اياسىندا 2025 جىلعا دەيىن جالعاساتىن بولادى.
ج.تايجانوۆتىڭ پىكىرىنشە، قازاقستاننىڭ ۇلتتىق مۇددەسى قازىرگى ۋاقىتتا جۇمىس ىستەپ تۇرعان بەس حالىقارالىق كولىك ءدالىزى شەڭبەرىندە قاراستىرىلۋدا.
ءبىرىنشى – قىتاي مەن باتىس ەۋروپانى بايلانىستىراتىن «سولتۇستىك ءدالىز».
ەكىنشى – «وڭتۇستىك ءدالىز». بۇل تۇركيا، يران، ورتالىق ازيا ەلدەرى، قازاقستان ارقىلى وڭتۇستىك-شىعىس ەۋروپا – قىتاي – وڭتۇستىك-شىعىس ازياعا جول اشادى.
ءۇشىنشى – «ورتالىق ازيا ءدالىزى». بۇل ءدالىز ورتالىق ازيا– رەسەي – ەۋرووداق ەلدەرىن قامتيدى.
ءتورتىنشى – «تراسەكا ءدالىزى» – قىتاي – قازاقستان – كاۆكاز – تۇركيا – رۋمىنيا – ۋكراينا.
بەسىنشى – رەسەي فەدەراتسياسىن، قازاقستاندى، يراندى، پارسى شىعاناعى ەلدەرىن، ءۇندىستاندى جالعايتىن «سولتۇستىك – وڭتۇستىك» ءدالىزى.
تاسىمالداردىڭ ەڭ كوپ كولەمى «ورتالىق ازيا» مەن «وڭتۇستىك» دالىزدەرىنە تيەسىلى. «سولتۇستىك ءدالىز» بويىنشا كونتەينەرلىك تاسىمالدىڭ وسكەنى بايقالىپ وتىر.
تمد ءسامميتى قازان ايىندا وتەدى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 19:56
ق.توقاەۆ: قازاقستان مەن رەسەيدىڭ بولاشاعىنا قاتىستى پەسسيميستىك بولجام ايتۋعا ەشقانداي نەگىز جوق
پرەزيدەنت • بۇگىن، 19:52
قاسىم-جومارت توقاەۆ رەسەي پرەزيدەنتىمەن كەزدەستى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 19:22
«قاراعاندى-بالقاش» تاس جولىنداعى اينالما جولداردىڭ سانى 94%-عا ازايدى
ايماقتار • بۇگىن، 18:55
«اتىراۋ» فۋتبول كلۋبىنىڭ باس باپكەرى قىزمەتىنەن بوساتىلدى
فۋتبول • بۇگىن، 18:25
«AMANAT» شەنەۋنىكتەردى جاۋاپكەرشىلىككە تارتادى
قوعام • بۇگىن، 18:07
ۆەلوسيپەد مىنگەن بالانىڭ كەسىرىنەن ەكى كولىك سوقتىعىستى
وقيعا • بۇگىن، 17:50
سقو-دا جەتى ايدا 464 ينتەرنەت-الاياقتىق تىركەلدى
قوعام • بۇگىن، 17:37
الماتىدا قالا قۇرىلىسىنىڭ كەڭەسى قۇرىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 17:22
مەملەكەت باسشىسى جۇمىس ساپارىمەن سوچي قالاسىنا باردى
پرەزيدەنت • بۇگىن، 17:07
جەڭىلدەتىلگەن اۆتونەسيە بويىنشا تاعى 10 ميلليارد تەڭگە ءبولىندى
قوعام • بۇگىن، 16:57
ەلوردادا اۋەزوۆ كوشەسى ۋاقىتشا جابىلدى
ەلوردا • بۇگىن، 16:40
ششۋچينسكتەگى ويىن الاڭىندا 9 جاستاعى بالا جاراقات الدى
ايماقتار • بۇگىن، 16:22
مەكتەپ ديرەكتورلارىنىڭ جالاقىسى ءوسۋى مۇمكىن
ءبىلىم • بۇگىن، 16:09
وقۋ ۇلگەرىمى تومەن وقۋشىلار ءۇشىن ارنايى جوبا ىسكە قوسىلادى
ءبىلىم • بۇگىن، 15:58
ەكى وبلىستا ءدىن ماسەلەلەرى تۋرالى اقپاراتتىق جۇمىس جۇرگىزىلدى
ايماقتار • بۇگىن، 15:47
جىل باسىنان بەرى ەلوردادا 456 ءورت تىركەلدى
ەلوردا • بۇگىن، 15:35
اقتاۋدا ءجاسوسپىرىم كوپقاباتتى ۇيدەن قۇلاپ كەتتى
وقيعا • بۇگىن، 15:21
«بولاشاق» تاعىلىمداماسىنا قۇجات قابىلداۋ قاشان باستالادى
ءبىلىم • بۇگىن، 15:09
كولىك پوليتسياسى ەسىرتكى تاراتۋ ارناسىنىڭ جولىن كەستى
قوعام • بۇگىن، 14:50
نۇر-سۇلتاندا مەكتەپ سالىناتىن ۋچاسكەلەر بەلگىلەندى
ەلوردا • بۇگىن، 14:38
قازاقستاننىڭ ەكى قالاسىنان ۆەتنامعا اۋە رەيستەرى قاتىنايدى
قازاقستان • بۇگىن، 14:25
اتىراۋ وبلىسىندا اسكەري قىزمەتشى كوز جۇمدى
ايماقتار • بۇگىن، 14:12
قازاقستان مەكتەپتەرى بەس كۇندىك وقۋ اپتاسىنا كوشەدى
ءبىلىم • بۇگىن، 13:52
دەمالىس كۇندەرى اۋا رايى قانداي بولادى
اۋا رايى • بۇگىن، 13:38
الماتىدا الاياقتىق دەرەگىنە قاتىستى كۇدىكتىلەر ۇستالدى
وقيعا • بۇگىن، 13:23
ەلىمىزدە ءبىر جىلدا قانت 86،6% قىمباتتادى
قوعام • بۇگىن، 12:51
جەر كاداسترى بازاسىنىڭ جۇمىسى تولىق قالپىنا كەلتىرىلدى
قوعام • بۇگىن، 12:30
وسكەمەندە ەسىرتكى تاسىمالداعان قىلمىستىق توپ ۇستالدى
قوعام • بۇگىن، 12:12
ەلوردادا ورتالىق ازيا ۆولونتەرلەر فورۋمى باستالدى
ەلوردا • بۇگىن، 11:58
رەسەيدە وق-ءدارى قويماسى ورتەندى
وقيعا • بۇگىن، 11:50
گولوۆكين مەن الۆارەس ءبىر ايدان سوڭ رينگتە كەزدەسەدى
كاسىپقوي بوكس • بۇگىن، 11:48
اقمولادا قارجى پيراميداسىن ۇيىمداستىرعاندار ۇستالدى
ايماقتار • بۇگىن، 11:30
جىل سوڭىنا دەيىن ەلىمىزدە 5 ۇشاق ساتىپ الىنادى
قوعام • بۇگىن، 11:16
اننا دانيلينا تسينتسينناتي ءتۋرنيرىنىڭ شيرەك فينالىنا شىقتى
تەننيس • بۇگىن، 10:59
سەمەيدە ەسىرتكى ساتقان ستۋدەنتتەر ۇستالدى
وقيعا • بۇگىن، 10:43
بالقاش ماڭىندا جاڭا كۇن ەلەكتر ستانتسياسى سالىندى
قازاقستان • بۇگىن، 10:28
قارجى • بۇگىن، 10:17
شىمكەنتتە ماقتا وڭدەيتىن زاۋىتتان ءورت شىقتى
ايماقتار • بۇگىن، 10:00
ەلىمىزدە 9،5 ملن ادام ەكپە سالدىردى
كوروناۆيرۋس • بۇگىن، 09:49
ۇقساس جاڭالىقتار