ارميان دياسپوراسىنىڭ مادەني ەكسپوزيتسياسى

وسى ماقساتپەن وتكەن جى­لى ارمەنيا رەسپۋبليكاسى ەلشىلىگىنىڭ قولداۋىمەن ەرە­ۆانداعى ارمەنيا تاريحى مۋزەيى جانە الماتىداعى قازاقستان مەملەكەتتىك ورتالىق مۋزەيى ەكى ەل اراسىنداعى مادەني ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەمو­راندۋمعا قول قويعان-دى.مە­موراندۋم نەگىزىندە «ارميان دياسپوراسىنىڭ مادەنيەتى» ەكسپوزيتسياسىنا ارمەنيا تاريحى مۋزەيىنىڭ زاتتارى سىيعا تارتىلدى. بۇل ارميان حالقى­نىڭ جارقىن مادەنيەتى مەن داستۇرلەرىن سيپاتتايتىن فراگمەنتتەر – الەمگە ايگىلى حاچكارلار (بالبالتاسقا ۇقساس كرەست تاستار)، تۇرمىستىق زاتتار مەن ساندىك-قولدانبالى ونەر ۇلگىلەرى، ەرلەر مەن ايەلدەردىڭ ءداستۇرلى كوستيۋمدەرى جانە زەر­گەرلىك بۇيىمدار سورەدەن ءوز ورنىن تاپتى. زاتتاردىڭ ىشىندە قىش قۇمىرالار، مىس قازاندىق، XIX – XX عاسىرلارداعى سالتتىق ناۋا، ۇرمەلى مۋزىكالىق اسپاپ (دۋدۋك)، پانەلدەر، كيىم اكسەسسۋارلارى جانە تاعى باسقا ارميان حالقى ءۇشىن قاستەرلى بۇيىمدار بار.

قابىلدانعان مەموراندۋمعا وراي اقپان ايىنىڭ العاشقى كۇندەرىندە مەملەكەتتىك ورتا­لىق مۋزەيدە قازاقستانداعى ارمەنيا ەلشىلىگىمەن بىرلەسكەن ارميان مادەنيەتى مەن تاريحى ەكسپوزيتسياسىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى وتكىزىلدى. ءىس-شارا­نىڭ ماڭىزىن اتاپ وتكەن مەملە­كەتتىك ورتالىق مۋزەيدىڭ ديرەكتورى راشيدا حاريپوۆا: «ارمەنيا رەسپۋبليكاسىنىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى ارمەن گەۆونديانعا بەلسەندى ىنتىماقتاستىعى مەن مۋزەي جادىگەرلەرىن تاسىمالداۋدى ۇيىمداستىرۋعا جانە ەرەۆان تاريحى مۋزەيىنىڭ بىزگە بەرگەن بىرەگەي ەكسپوناتتا­رىمەن تولىقتىرۋعا جاردەمدەسكەنى ءۇشىن راحمەت ايتامىن. سونداي-اق قۇندى جادىگەرلەرىن تاپسىر­عانى ءۇشىن جانە ەكى ەل اراسىنداعى مادەني بايلانىستاردىڭ دامۋىنا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن ارمەنيا تاريحى مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى دەۆيد پوگوسيانعا دا العىسىمدى بىلدىرەمىن. ەندى كەلۋشىلەرگە ارمەنيانىڭ بىرەگەي مادەنيەتى­مەن جانە تاريحىمەن تانىسۋعا تاماشا مۇمكىندىك تۋىپ وتىر»، دەدى كىرىسپە سوزىندە.

ارمەنيا ەلشىسى ارمەن گەۆونديان مادەني بايلانىستاردى دامىتۋداعى جانە حالىقتار مادەنيەتى مەن تاريحىن تانىمال ەتۋدەگى ىنتىماقتاستىقتىڭ ماڭىزدى ءرولىن اتاپ ءوتتى. «تۋعان جەرىڭدى، ونىڭ تاريحىن، اسىرەسە باسقا ەلدىڭ مەملەكەتتىك مۋزەيى قابىرعاسىندا كورىپ، سەزىنۋ دەگەن زور باقىت. ءبىز وسىنداي مۇمكىندىك الىپ وتىرمىز. ارميان حالقىنىڭ تاريحى مەن تۇرمىسىنا ارنالعان ەكسپوزيتسيادان ۇلكەن اسەر الىپ، ء«وز ۇيىمىزدەي» دەگەن سەزىمدى باستان كەشىپ وتىرمىز. كورمەنىڭ اشىلۋى ءبىزدى شىنىمەن بىرىكتىرەدى. مادەنيەتتىڭ دامۋىنا، ەڭ الدىمەن كومەك پەن قولداۋ كەرەك. وسى ەكسپوزيتسيا ءبىزدىڭ ءوزارا مادەني بايلانىسىمىزدى ودان ءارى دامىتۋعا ۇلەس قوسىپ، حالىقتار اراسىنداعى دوستىق پەن ءوزارا تۇسىنىستىكتى نىعايتۋعا قىزمەت ەتەتىنىنە سەنەمىن»، دەدى ا.گەۆونديان.

ەكسپوزيتسياعا شاقىرىلعان قوناقتارعا «ارۆەست/ونەر» كوركەم گالەرەياسىنىڭ ديرەكتورى ريما تسياكانيان ەكسكۋرسيا وتكىزدى. مۋزەيگە كەلگەندەردى قازاقستان اۋماعىندا تۇراتىن ارميان دياسپوراسىنىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتى مەن تۇرمىسىنىڭ بىرەگەي بۇيىمدارىمەن تانىس­تىردى.

الماتى