مونوقالالاردان بولەك وبلىس ورتالىعى تاراز قالاسىندا دا «قارتايعان» تالدار مورت سىنعان ەدى قايبىر جىلى. بىزدە بوران سوقسا, جۇرت كوككە قاراپ: «ۇشتى, ۇشتى, شاتىر ۇشتى» دەپ جاتادى. قۇرىلىستىڭ ساپاسىنىڭ ناشارلىعى ما, الدە باسقا ءبىر سەبەبى بار ما, كىم ءبىلسىن؟! بىرەر جىل بۇرىن 15 شاعىن اۋداندا جەل تۇرعاندا قايسىبىر ءۇيدىڭ شاتىرى ۇشىپ, ماڭايداعى كولىكتەردى قيراتىپ ەدى. سوندا ەل: «عاسىر بۇرىن سالىنعان نىسانداردىڭ قاسىندا ءبىزدىڭ ۇيلەر مۇگەدەك سياقتى» دەپ كۇيىنگەن... سول كورىنىس تاعى دا قايتالانىپ وتىر.
ءيا, قاراتاۋ حالقى قامىعىپ, جاڭاتاس جۇرتى جابىعىپ وتىر. رەسمي دەرەكتەرگە كوز جۇگىرتسەك, تالاس اۋدانىنداعى 7-8 كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇيدىڭ شاتىرى اۋەدە قالىقتاعان. ءبىر قايىرلىسى, تابيعي اپاتتان كىسى بالاسى زارداپ شەكپەگەن. الايدا جەرگىلىكتى تۇرعىندار داۋىلدى تۇندە XVIII عاسىر تۇرعىندارىنىڭ كۇيىن كەشىپ, مايشامعا تەلمىرۋگە ءماجبۇر بولعان. تابيعاتتىڭ توسىن مىنەزى جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىكتىڭ ءتوزىمىن ءبىر تەكسەرىپ العان سىندى. قانشالىقتى دايىن بولعانىنا ۋاقىت تورەشى عوي...
ايتەۋىر قويان جىلى اۋليەاتالىق الەۋمەت ءۇشىن ابىگەرمەن باستالدى. الدىمەن وبلىس ورتالىعى تاراز قالاسىنا قاراستى ءشولدالا شاعىن اۋدانىنداعى «ەلوچنايا» جانە «پوبەدا» الابىنىڭ تۇرعىندارى باس كوتەردى. 10.00 مەن 16.00 ارالىعىندا جارىقتان تارىعىپ كەلگەن جۇرتتىڭ جۇيكەسى سىر بەردى. جەرگىلىكتى بيلىكتەن ماسەلەنىڭ جەدەل شەشىلۋىن تالاپ ەتتى. ابىروي بولعاندا, تاراز قالاسىنىڭ اكىمى باقىتجان ورىنبەكوۆ تۇرعىندار تالابىن تىڭداپ, ماسەلەنىڭ وڭىنان شەشىلەتىنىن ايتتى.
جەدەل جۇمىسىمەن جولعا شىققان جۇرت قار قۇرساۋىندا قالدى. ءيا, رەسمي دەرەكتەرگە كوز جۇگىرتسەك, «باتىس ەۋروپا – باتىس قىتاي» اۆتوجولى بويىندا قالىڭ قار قورشاۋىندا قالعان حالىقتى قۇتقارۋعا 4 ارنايى تەحنيكا مەن 10 ادام جۇمىلدىرىلىپتى. قىزمەتكەرلەردىڭ دەر كەزىندە ىسكە كىرىسۋىنىڭ ارقاسىندا 60-قا جەتەقابىل كولىك قاردان شىعارىلعان. باۋىرجان مومىش ۇلى اۋىلى مەن شىمكەنت قالاسى باعىتىندا تۇرعان 300-گە جۋىق ادام اۋدان ورتالىعىنداعى №29 مەكتەپكە ورنالاستىرىلعان. 21 ازامات شىمكەنت شاھارىنا پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ قاداعالاۋىمەن كولىكپەن, 108 ازامات وتاربامەن جونەلتىلگەن. ال 95 ادام تاراز قالاسىنا پويىزبەن جەتكىزىلگەن.
قازىرگى تاڭدا ءوڭىر باسشىسى نۇرجان نۇرجىگىتوۆتىڭ قاداعالاۋىمەن جەدەل شتاب قۇرىلىپ, ءتيىستى جۇمىس اتقارىلىپ جاتىر. زارداپ شەككەن نىسانداردى قالپىنا كەلتىرۋ, شىعىنداردىڭ كولەمىن انىقتاۋ ماسەلەسىمەن دە اتالعان شتاب وكىلدەرى اينالىسپاق.
جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىك جەدەل ىسكە كىرىستى. ايتسە دە, الەۋمەتتىك جەلىدە تاراعان بەينەجازبالارداعى كورىنىستەر جۇرەك اۋىرتادى. جول ۇستىنە دەيىن ۇشقان زاتتار, اۋلاداعى اۆتوكولىكتىڭ تاس-تالقانى شىققانى, شاتىردىڭ اۋەدە قالىقتاپ بارىپ جەرگە قۇلاعانىن كورگەندە جانىڭىزدى شۇبەرەككە تۇيەسىز. شىعىن كولەمى ەسەپتەلەدى. جەرگىلىكتى حالىقتىڭ قانشالىقتى زارداپ شەككەنى دە ناقتىلانار. سارىسۋ اۋدانىندا اۋدان اكىمىنىڭ وكىمىمەن توتەنشە جاعداي جاريالاندى. قىسقاسى, جاعداي ءماز ەمەس.
ءوڭىر باسشىسى سارىسۋ اۋدانىنىڭ ورتالىعى جاڭاتاس قالاسىنا ارنايى ات باسىن بۇردى. رەسمي دەرەك ءبۇي دەيدى: «وبلىس اكىمى الدىمەن «جاڭاتاس جىلۋ» مەكەمەسىن قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن زەردەلەدى. داۋىلدان قۇلاعان ەلەكتر باعانالارىن كورىپ, ولاردى جوندەۋ بويىنشا جاۋاپتىلارعا تاپسىرمالار جۇكتەدى. د.قوناەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبىندە بولعان وبلىس اكىمى قالاداعى ەكى-ءۇش وقۋ ورداسىن جىلىتۋعا بارىنشا كوڭىل ءبولۋ كەرەكتىگىن باسا ايتتى. ول ءۇشىن ارنايى گەنەراتورلار پايدالانىلادى. بۇل مەكتەپتەر جىلىتۋ پۋنكتەرى رەتىندە دايىن تۇرۋى كەرەك. «شاحان» قوسالقى ستانساسىنا بارعان ن.نۇرجىگىتوۆ قالانى ەڭ الدىمەن ەلەكتر ەنەرگياسىنا قوسۋ كەرەكتىگىن جەتكىزدى. قازىرگى كەزدە ەلەكتر جەلىلەرىن رەتتەۋ جۇمىستارىنا 10 بريگادا جۇمىلدىرىلعان».
رەسمي دەرەكتەرگە كوز جۇگىرتسەك, بۇعان دەيىن جاڭاتاس قالاسىنداعى «جاڭاتاسسۋجىلۋ» مەكەمەسىنىڭ مەنشىكتى گەنەراتورلارىنىڭ قۋاتى اينالىم سورعىلارىنىڭ جۇمىسىنا جەتكىلىكسىز بولعانى انىقتالعان ەدى. باعانالاردىڭ قۇلاۋىنا بايلانىستى «جەس» اق ەلەكتر جەلىلەرىنە كەرنەۋ بەرە المايتىنى تۋرالى دا مالىمەت تاراعان. شاحان قوسالقى ستانساسىنداعى جابدىقتارعا مۇز قاتقانى بەلگىلى بولعان. جاڭاتاس قالاسىنداعى جىلۋ جۇيەسىنەن سۋ اعىزۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعان.
ەرتەرەكتە اۋا رايىنىڭ قولايسىزدىعىنا بايلانىستى تاراز قالاسىندا قاۋىپسىزدىك شارالارى جۇرگىزىلگەن بولاتىن. اپاتتىق جاعدايلار ورىن العان جەرلەردە اۆاريالىق بريگادالار جۇمىسقا كىرىسكەن.
«قۇمشاعال مەن كولتوعانعا شىعاتىن قالا ماڭىنداعى فيدەر اپاتتىق جاعدايدا وشكەن. «تگەس» جشس اۆاريالىق قالپىنا كەلتىرۋ بريگاداسى اقاۋدى انىقتاپ, تەكسەرۋ جۇرگىزۋدە. قازىرگى ۋاقىتتا انىقتالعان كەمشىلىكتەر قالىپقا كەلتىرىلۋدە», دەلىنگەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىكتىڭ رەسمي جاۋابىندا.
جالپى العاندا ءوڭىردىڭ بىرقاتار اۋداندارىن قامتىعان داۋىلدان زارداپ شەككەن حالىق از ەمەس. كىسى شىعىنى ورىن المادى دەمەسەك, ۇشقان شاتىر مەن ب ۇلىنگەن كولىك كىم-كىمنىڭ بولسىن كوڭىل-كۇيىن تۇسىرەدى. قازىرگى كەزدە قار تازالاۋ جۇمىستارى بارلىق جاقتا قولعا الىنعان. ايتكەنمەن, جىل اينالىپ سوعاتىن مۇنداي تابيعي اپاتقا قاي كەزدە دە ساقاداي ساي دايىن بولعان ابزال.
قامىققان قاراتاۋلىقتار مەن جابىققان جاڭاتاستىقتاردىڭ بار ارمانى – وركەنيەت كوشىنە قايتا ىلەسۋ. ولار جارىقتان تارىققىسى كەلمەيدى. ەلدىڭ اماندىعىن تەلەفونعا تەلمىرۋ ارقىلى ءبىلىپ وتىرعان جۇرتتىڭ تىلەگى: ءۇي جىلى بولسا, ەلەكتر جارىعى سونبەسە, سۋ تۇراقتى تۇردە اعىپ تۇرسا دەگەنگە سايادى.
جامبىل وبلىسى
