
الەم • 02 مامىر، 2023
جۋىق جىلداردان بەرى شەتەلدە قازاق مادەنيەتى ورتالىقتارى اشىلىپ، سول ارقىلى ەلىمىزدىڭ مادەنيەتى مەن ادەبيەتىن، سالت-ءداستۇرىن وزگە ەلدەرگە ناسيحاتتاۋ، تانىستىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ كەلەدى.
قوعام • 30 ءساۋىر، 2023
قاداۋ-قاداۋ عاسىرلاردان بەرى ساقتالعان حالقىمىزدىڭ رۋحاني مۇراسى اتادان بالاعا جالعاسىپ كەلەدى. قاي داۋىردە بولسىن، ۇلتىمىزدىڭ وزىنە عانا ءتان سالت-ءداستۇرى مەن رۋحاني قازىناسى تاربيەلىك ماڭىزىن جويعانى جوق. سول ءۇشىن دە ونى ءبىز بۇگىنگى كۇندە ارنايى عىلىم رەتىندە زەرتتەپ، ۇرپاقتار ساناسىنا ءسىڭىرۋىمىز – كۇن تارتىبىندەگى ماسەلەنىڭ ءبىرى. ءبىز ءۇشىن سالت-ءداستۇر بايلىق، سارقىلماس مۇرا ەسەبىندە.
سۇحبات • 26 ءساۋىر، 2023
تۇپنۇسقادان تارجىمە – ۋاقىت تالابى
ادەبيەت پەن رۋحانياتتىڭ دامۋى ءۇشىن اۋدارمانىڭ، ونىڭ ىشىندە تۇپنۇسقادان اۋدارۋدىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە. ءبىز سول ارقىلى وزگە وزىق ەلدەردىڭ ادەبيەتىندە قانداي جاڭالىقتار مەن وزگەرىستەر بولىپ جاتقانىن، ولاردىڭ قالامگەرلەرى قانداي جاقسى تۋىندىلار جازعانىن وقىپ، ساراپتاپ، سانادا سالماقتاي الامىز. قازىر بىزدە تۇپنۇسقادان اۋداراتىندار بار ما، ولار نە ءبىتىرىپ جاتىر دەگەن ساۋالعا جاۋاپ ىزدەۋ ءۇشىن وسى سالادا ەڭبەكتەنىپ جۇرگەن اۋدارماشىلاردى سوزگە تارتتىق. كەزەكتى دوڭگەلەك ۇستەلىمىزگە اۋدارماشىلار – ماقسات دۇيىسماعامبەت (ورىس تىلىنەن اۋدارماشى)، روزا مۇساباەۆا (نەمىس تىلىنەن اۋدارماشى)، دوسىم زىكىريا (تۇرىك تىلىنەن اۋدارماشى)، دينارا مازەن (اعىلشىن تىلىنەن اۋدارماشى)، شولپان قىزايباەۆا (نەمىس تىلىنەن اۋدارماشى) قاتىسىپ وتىر.
ءوندىرىس • 26 ءساۋىر، 2023
تسيفرلىق تاڭبالاۋ: اياقكيىم باعاسى قىمباتتاعان جوق
2023 جىلعى 1 ساۋىردەن باستاپ اياقكيىمدى تاڭبالاۋ جانە قاداعالاۋ ەرەجەلەرى تولىق كۇشىنە ەندى. وسى كەزەڭدە ەلىمىزدە تاڭبالانعان اياقكيىم كولەمى 257 پايىزعا ءوستى. كاسىپكەرلەر تاڭبالاۋدىڭ ەنگىزىلۋى تاۋار باعاسىنىڭ وسۋىنە اسەر ەتپەگەنىن اتاپ ءوتتى.
ادەبيەت • 25 ءساۋىر، 2023
وتكەن كۇندەرگە قايىرىلا قاراساق، ءبارى – نوستالگيا. مەن 2008 جىلى ءۇرىمجى قالاسىنىڭ ماڭىندا ورنالاسقان سانجى دەيتىن شاھارداعى ۋنيۆەرسيتەتتە ستۋدەنتپىن. «مۇحتار شاحانوۆ شىڭجاڭعا كەلەدى ەكەن» دەگەن حابار تاراعالى ءبىز كۇن ساناي باستادىق. ماقساتىمىز – شاحانوۆتى ءوز كوزىمىزبەن كورۋ. سەبەبى، ول كەزدە قىتاي قازاقتارى اراسىندا اباي مەن مۇقاعالي ماقاتاەۆتان كەيىن مۇحتار شاحانوۆتىڭ ولەڭدەرى كوپ وقىلدى.
حالىق • 24 ءساۋىر، 2023
انا ءتىلى، «اباي جولى» جانە الينا
ول الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشالارىنىڭ ماڭدايىنا «قازاق ءتىلىن ناسيحاتتاۋشى» دەپ بادىرايتىپ جازىپ قويىپتى. وزىمەن سويلەستىك. «تەگىم – كورەي، ۇلتىم – نەمىس، ءتىلىم مەن رۋحىم – قازاق»، دەپ جاۋاپ بەردى. سوسىن ونىڭ ونلاين ساباقتارى تۋرالى بەينەماتەريالداردى اقتارىپ كوردىك، مەملەكەتتىك ءتىلدى وزگەشە مەتوديكامەن ۇيرەتىپ ءجۇر ەكەن.
ادەبيەت • 20 ءساۋىر، 2023
اسپان پاراعىنا جازىلعان جىرلار
جاقسى ولەڭدەردىڭ ءبارى «مەنى وقى» دەپ وزىنە شاقىرىپ تۇرادى. بىراق «ايقايلاپ» اينالاسىنا جار سالمايتىنى تاعى بار. بۇل – شىندىق. جارتى الەم جارىسا وقىپ، ءتىپتى جاتتاپ العان پوەزيالىق شىعارمالاردىڭ كوبى وسى باعىتتى ۇستانادى. پوەزيانىڭ ونەر اتاۋلىنىڭ تۇنىق باستاۋى ەكەنى دە – مويىندالعان ءپاتۋا. سول ءۇشىن دە اتاقتى مارتين حايدەگگەر: «سايىپ كەلگەندە ونەر بىتكەننىڭ ءبارىنىڭ وزەگىندە پوەزيا جاتىر»، دەپ اتالعان ونەردىڭ دارەجەسىن اسپانداتادى.
تاريح • 18 ءساۋىر، 2023
ءيىسى قازاقتىڭ ساناسىندا «ابايدى ساباعان» دەگەن اڭىزبەن قالعان ورازباي اققۇل ۇلىنىڭ نەمەرەسى كىم بولعانىن بۇل كۇنى بىرەۋ بىلسە، بىرەۋ بىلمەس. ء«بىرىنشى قۇدايىما، ەكىنشى شۇنايىما سەنەمىن» دەپ ءۇش مىڭ جىلقىسى ورىسىندە جۋساعان جومارت ورازبايدى ۇلى جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆ ءوزىنىڭ «اباي جولى» ەپوپەياسىندا: – اسقان ەكەن قۇنانباي بالاسى. ءتىپتى مۇنداي قورلىقتى قۇنانباي دا كورسەتكەن جوق. تەگى، ءبىزدىڭ ءوزىمىز بۇلاردى بۇزىپ بولعان ەكەنبىز. قۇدايىن ۇمىتقان ەكەن مىنا قۇنانبايلار. تاپ وسى جولى تۇياق سەرىپپەسەك، ءبارىمىزدى دە اتانىڭ ارۋاعى اتسىن! يت بولايىق، ەندى قىبىرلاماساق! – دەپ ورازباي جالعىز كوزىن جالتىلداتىپ، اينالا قاراپ، قانىن ىشىنە تارتىپ سويلەدى، دەپ سۋرەتتەيدى. سونىمەن بىرگە ەل اۋزىندا دا ورازباي تۋرالى اڭىزعا بەرگىسىز اڭگىمەلەر وتە كوپ ايتىلادى.
قوعام • 12 ءساۋىر، 2023
1992 جىلى ەلىمىزگە قوناققا كەلگەن جاپون ءپرينتسى تاكەمۋرا قازاقستان پرەزيدەنتىنەن جاپون تۇتقىندارىنىڭ قازاق دالاسىندا قالعان قابىرلەرى تۋرالى دەرەكتەردى سۇرايدى. سول كەزدە اسكەري تاريحشى اسقانبەك ساپار ۇلىن كەزدەسۋگە شاقىرادى. تاريحشى جاپون ەلىنىڭ قازاق توپىراعىنداعى اسكەري تۇتقىندارىنىڭ قابىرىن ىزدەستىرىپ تاۋىپ بەرۋگە ءسوز بەرەدى. سوعىس ارداگەرى، اسكەري تاريحشى اسقانبەك ساپار ۇلى «قازاق جەرىندەگى جاپون بەيىتتەرى» اتتى كىتاپ جازىپ، جاپون ەلىنىڭ زيالىلارى مەن تۋىس-تۋعاندارىنىڭ قابىرىن ىزدەپ الەككە تۇسكەن جاپوندىقتارعا ءۇمىت وتىن سىيلاپ ەدى.
عىلىم • 11 ءساۋىر، 2023
عىلىمعا ىجداعاتتىلىق كەرەك دەگەندى ءجيى ايتامىز. ال سول تاجىريبەنى باسىنان وتكىزگەن عالىمنىڭ ءبىرى مارقۇم سۇلۋكەن راحماديەۆا ەدى. ول وتاندىق فارماتسەۆتيكانى دامىتۋعا زور ەڭبەك سىڭىرگەن ەدى. ءبىر ءوزى 45 ءتۇرلى ءدارى جاساپ شىقتى.